Дағдарыс кезеңінде еліміздің кәсіпкерлері сенімді қаржы институттарын таңдайды
Көктемде бизнес депозиттерінің портфелі ай сайын азайған еді. Қазір жағдай түзелді, 1 тамызда заңды тұлғалардың қазақстандық банктердегі депозиттеріне бір айдың ішінде 911,9 млрд теңге қосылып, 13,64 трлн теңгеге жетті. Оның 374,8 млрд теңгесі ҚР ірі қаржы институты Halyk Bank үлесіне тиді: банктің заңды тұлғаларының депозиттер портфелі қазірдің өзінде 5,46 трлн теңгеге жетті. Бұл Қазақстандағы заңды тұлғалардың депозиттері нарығының 40%-ын құрайды. Бір жыл ішінде банк бірден 1,18 трлн теңге қосты — бұл да сектордағы ең жоғары көрсеткіш.
Жалпы, мұндай динамика заңды: қазіргі геосаяси дағдарыс пен елдегі және әлемдегі жалпы тұрақсыздық жағдайында бизнес ірі сенімді банктерді таңдайды. Ал Halyk Bank тұрақтылығын халықаралық рейтингтік агенттіктер бағалады: атап айтқанда, S&P Global Ratings биылғы жылдың көктемінде Halyk Bank рейтингтерін BB+/B, kzAA деңгейінде, «Тұрақты» болжаммен растады.
Сонымен қатар, Halyk Bank бизнесті цифрлық қолдай алады. Мысалы, биылғы жылдың тамыз айынан бастап банк ҚР Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитетімен бірлесіп, ҚР ЕДБ арасында бірінші болып оңайлатылған салық есептілігін енгізді. Аталған шағын бизнеске арналған қызмет (СЕФ 910.00) оның Onlinebank қосымшасында.
Ай сайынғы өсім бойынша екінші орында Қазақстанның банк секторындағы жалғыз «америкалық» — Ситибанк Қазақстан: 156,9 млрд теңгеге өсіп, 1,16 трлн теңгеге жетті. Қаржы институты тек корпоративтік сегментте жұмыс істейді. Бір жылда Ситибанк Қазақстан өз портфелін 286,3 млрд теңгеге ұлғайтты. Жалпы, бүгінде банктің корпоративтік депозит нарығындағы үлесі 8,5%-ды құрайды, бұл қазақстандық кәсіпкерлердің америкалық үлескер банкке өте жоғары қызығушылық танытқанын көрсетеді.
Ай сайынғы өсім бойынша үшінші орын Еуразиялық банкке тиесілі: 141,2 млрд теңгеге өсіп, 854,1 млрд теңгеге жетті. Бір жыл ішінде қаржы институты портфелін 237,7 млрд теңгеге ұлғайтты. Банк корпоративтік депозиттер нарығының 6,3% иеленеді.
Бөлшек нарықта жұмыс істемейтін Ситибанктен айырмашылығы, Еуразиялық банк, Halyk Bank сияқты теңгерімді депозиттік портфельдерге ие: мысалы, Еуразиялық банктің корпоративтік сегменті депозиттердің жалпы көлемінің 58%-ын, Halyk Bank — 53,7%-ын алады
Бизнес депозиттерін ұстаушылардың ондығына кіретін банктердің өзгерістерін бөлек атап өту керек. Саладағы ең ірі қаржы институттарының кейбірі (алпауыт Halyk Bank, Ситибанк және т. б.), басқалары (ең алдымен «Бәйтерек» ҰБХ сатып алып атауы Bereke Bank болып өзгерген Сбербанк және тағы бір «бұрынғы ресейлік» Банк ЦентрКредит еншілес ұйымы Eco Center Bank) үздік ондықтан шығып аутсайдерлер қатарына енді.
Еске салайық: биылғы жылдың басында, Украинадағы соғыс және ғасырдың ең ауыр геосаяси дағдарысы басталғаннан бері қазақстандық банктердегі бизнес депозиттерінің портфелі қысқарды: наурызда 256,1 млрд теңгеге (немесе 2%), сәуірде 458,2-ге млрд теңгеге (немесе 3,6%) және мамырда тағы 437,7 млрд теңгеге (немесе 3,6%) азайды.
Жаздың бірінші айында теріс үрдіс өзгерді: маусымда ҚР ЕДБ заңды тұлғаларының депозиттерінің жалпы көлемі бірден 1,04 трлн теңгеге (немесе 8,9%) өсті. Шілде бұл оң үрдісті жалғастырып, көктемгі шығынды «қайтарып алды». Осылайша, жазғы өсуді ескере отырып, ҚР-дағы корпоративтік депозиттер нарығындағы жағдай қалыпқа келді деп айта аламыз.
