Жол апаттары антирекорд жаңартты (инфографика)
2025 жылдың 9 айында Қазақстанның жолдарында біршама қорқынышты статистика тіркелді: 26 127 жол-көлік оқиғасы орын алды. Бұл өткен жылдың дәл осы кезеңімен салыстырғанда 35,4%-ға артық дегенді білдіреді. Бұған қоса, осы апаттарда зардап шеккендер саны 37 408 адамға жетіп, 40,1%-ға көбейген. Көрсеткіш еліміздегі жол қозғалысы мен көлік қауіпсіздігіне қатысты күрделі жағдайды көрсетеді. Қалай дегенде де, бұл мәселеге назар аударып, жол апаттарының алдын алу үшін тиісті шараларды қолға алу қажеттігін түсіну маңызды.
Жол-көлік оқиғалары: өсу тренді
Қазақстандағы жол-көлік оқиғаларының өсуі, сөзсіз, алаңдатарлық жағдай. 2025 жылдың 9 айында тіркелген 26,127 апат бір жыл бұрынғыдан айтарлықтай көп. Әсіресе, 2019 жылдан бері жол апаттарының саны тұрақты түрде артқанын көруге болады. Әдетте, осындай статистикалар қоғамда алаңдаушылық туғызып, адамдардың жолда өзін қалай ұстауы керек деген сұрақтарға жауап іздейді. Бұл өсу көбінесе көлік ағынының артуымен және инфрақұрылымның жетілмегендігімен байланысты болуы мүмкін. Апаттардың көбеюі тек санына ғана емес, сонымен қатар апаттардағы адамның жарақат алу деңгейінің өсуіне де әсер еткенін көрсетеді.
Зардап шеккендер мен қаза тапқандар
Ең көп назар аударатын мәселе – апаттардан зардап шеккендер санының күрт артуы. Жарақат алғандардың саны 35 709 адамды құрап, 43,1%-ға өскен. Бұл өткен жылмен салыстырғанда әрбір жол апатынан көп адам зардап шегіп жатқанын көрсетеді. Осы тұста айта кетерлік тағы бір маңызды жайт, жарақат алғандардың көпшілігі (95,5%) жеңіл немесе орташа деңгейдегі жарақаттармен құтылған, бірақ олардың санының өсуі қоғамдф ескертуді қажет етеді.
Ал қаза тапқан адамдардың саны өткен жылмен салыстырғанда 3,1%-ға төмендеген, алайда бұл да үлкен мәселе болып қала береді. 2025 жылдың 9 айында жол апаттарынан 1699 адам қайтыс болды. Осы жағдай елдегі жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін нақты әрі жүйелі шаралар қабылдауды талап етеді.
Аймақтық айырмашылықтар: Алматы мен Алматы облысы
Жол апаттарының көпшілігі Алматы қаласы мен Алматы облысында тіркелгенін байқап отырмыз. 6741 жол апаты. тіркелген Алматы қаласы көш бастап тұр. Қалада жоғары жылдамдықпен жүретін көлік ағыны, сонымен қатар жолдардың сапасының төмендігі сияқты факторлар маңызды рөл атқаруы мүмкін. Алматы облысы да жоғары көрсеткіштермен ерекшеленеді – 4224 апат тіркелген. Сонымен қатар Алматы қаласы мен облысында зардап шеккендер де көп болған: Алматы қаласында 6684 адам жарақат алған, Алматы облысында бұл көрсеткіш 3949 адамды құраған.
Жамбыл облысы (2395 апат), Ақтөбе облысы (2224 апат) және Атырау облысы (1963 апат) да жоғары көрсеткіштермен ерекшеленеді. Осы аймақтардағы жол инфрақұрылымы мен көлік қозғалысының жоғары интенсивтілігі қауіп-қатерді арттырып отыр. Бұл аймақтарда көлік апаттарын азайту мақсатында жолдарды жөндеу, қауіпсіздік шараларын күшейту қажеттілігі айқын сезіледі.
Жарақат алғандар: аймақтардағы ауыр жағдай
Алматы қаласында жарақат алғандар саны да ерекше: 6684 адам. Бұл көрсеткіш өте жоғары. Сондай-ақ Астана қаласында да жарақат алғандар біршама – 1899 адам. Алматы облысында бұл көрсеткіш 3949 адамды құраған. Қауіпсіздік шараларын ескере отырып, бұл аймақтарда жол-көлік оқиғаларының алдын алу үшін көп күш жұмсау керек. Тұрғындардың жол ережелерін сақтау деңгейі, жол қозғалысындағы тәртіпті реттеу және жүргізушілердің білімін арттыру – бәрі де маңызды қадамдар болмақ.
Қаза болғандар: ауыр статистика
Ал жол апаттарынан қаза тапқандардың саны ең көп тіркелген аймақтар Алматы облысы (275 адам), Түркістан облысы (218 адам), Жамбыл облысы (160 адам), Қарағанды облысы (120 адам) және Жетісу облысы (107 адам). Бұл өңірлерде апаттардың ауыр салдары көбінесе жолдардағы сапасыздық, жүргізушілердің жауапсыздығы, сондай-ақ жол-көлік оқиғаларының көбейгенін көрсетеді. Әрбір қаза тапқан адам – бұл үлкен трагедия. Статистика қоғамдық қауіпсіздікті күшейту үшін арнайы шаралар енгізуді талап етеді.
Қорытынды: жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету
Жол-көлік оқиғаларының статистикасы алаңдатарлық жайт. Бірақ бұл тек сандық көрсеткіштер ғана емес, сонымен қатар барлық қоғамдық шараларды жүйелі түрде қолға алуға қажеттілілігін көрсетеді. Жол инфрақұрылымын жаңарту, жүргізушілердің тәртібін жақсарту, білім беру мен ағарту жұмыстары – бұлардың бәрі жол қозғалысының қауіпсіздігін арттыруға бағытталған шаралар болуы тиіс. Әрбір жол апаты – бұл біздің еліміздегі жол қауіпсіздігін арттыру үшін барлық күш-жігерді жұмсауға негіз болатын белгі.
Сондықтан мемлекет пен қоғамның бірлескен әрекеттері арқылы жол-көлік оқиғаларын азайту, адамдардың өмірі мен денсаулығын қорғау басты мақсат болуға тиіс. Көлік апаттарының саны мен зардап шеккендер санын төмендету үшін біздің елімізде жолдарда, көліктерде және адамдардың жүріс-тұрысында өзгерістер енгізу қажет.
