«Қазақстанның Даму Банкі» («Бәйтерек «Ұлттық басқарушы холдингі» АҚ еншілес ұйымы) АҚ «Qaz Carbon» ЖШС-ның көмір байыту фабрикасын салу және модернизациялауға арналған өндірісі үшін 7 жылға 9,024 млрд теңге көлемінде несие желісін ашты.
Жобаның жалпы құны – 12 млрд теңге, бұл ретте инвесторлардың өз қаражатынан 3 млрд теңге инвестиция салынған, оның ішінде шетелдік инвестиция да бар. ҚДБ қарыз қаражатты компанияға 2015-2019 жылдарға арналған индустриялық-инновациялық даму мемлекеттік бағдарламасы аясында ұсынуда.
Компания акционерлері Ерлан Нығматулин, Давид Кемертелидзе және ҚДБ басқарма төрағасы Абай Сарқұлов арнайы брифинг барысында құрылыс жоспары туралы айтып берді.
Банк бөлетін қаржы жаңа фабриканың құрылыс-монтаж жұмыстарына, қажетті құрал-жабдық сатып алуға, оларды жеткізу мен монтаждауға бағытталатын болады.
Көмір байыту фабрикасы 2021 жылы іске қосылады деп жоспарланған. Шығарылатын көмір концентратының негізгі тұтынушысы – Қарағанды ферроқорытпа зауыты «YDD Corporation» ЖШС болады. Сонымен қатар, өнімнің бір бөлігін экспортқа шығару жоспарланған, қалған бөлігі компанияның қажеттіліктері үшін шикізат ретінде пайдаланылады.
Аталмыш жоба – инновациялық жоба, күлді құрамы 15% болатын шикі көмірді байыту үшін жаңа технологияларды қолдануды көздейді және өз күлін 2-3%-ға төмендетуге мүмкіндік береді. Таңдалған технологияның бірегейлігі байыту аймақтың қоршаған экологиясына кері әсер етпейді, өйткені барлық үдеріс су тазартатын бассейндер үшін үлкен аумақты қажет етпейтін жабық жерде жүреді.
Автоматтандыру мен жаңа технологиялардың арқасында бүкіл байыту процесін өндірісті басқару орталығынан оператор жүргізеді.
«Qazaq Carbon» ЖШС акционері Ерлан Нығматулин журналистердің фабрикадағы өндірістік технология мен қуаты жайлы сұрағына жауап бере отырып: «Жаңа өндіріс ошағында «ылғалды байыту» деп аталатын технология көмірді байыту үшін қолданылады. Көмірді байытудың бұл технологиясы шикізаттың жалпы тау жыныстарынан пайдалы қазбаларды алуды барынша арттырады. Бүкіл байыту процесі химиялық заттарды пайдаланбай, жабық циклде жүреді, бұл таза қоршаған ортаға әсер етеді және жобаның экологиялық қауіпсіздігін едәуір арттырады. Өңдеу зауытындағы өндірістік процестерді автоматтандырудың жоғары деңгейі өндіріс технологиясының сақталуы мен дайын өнімнің сапасына мониторинг жүргізуге мүмкіндік береді. Зауыттың қуаттылығы сағатына 300 тонна немесе жылына 1 800 000 тонна құрайды»,- деп атап өтті.
Фабриканың макеті
Болашақ зауыттың көмір концентратын өндіруге қажетті шикізат – Қарағанды облысының көмірі. Қазіргі уақытта жобалық-сметалық құжаттама жасалды, сонымен қатар биыл сәуір айынан бастап өңдеу зауытында құрылыс-монтаж жұмыстары жүргізілуде. Жоба «Қоршаған ортаға әсерді бағалау (ҚОӘБ)» мемлекеттік экологиялық сараптамадан өткен.
« Біздің Қазақстанда ірі инвестициялық жобаларды жүзеге асырудағы тәжірибеміз жетерлік. Сондықтан, таяу және алыс шетел нарығының қажеттілігін, сондай-ақ ішкі нарықты зерттей келе, біз жаңа жобаларды іске асыруға кірістік. Біз іс жүзінде Қазақстанда бірегей инвестициялық климат қана емес, сонымен қатар қосылған құны жоғары өнім шығаруға қажетті үлкен шикізат базасы бар екеніне көз жеткіздік», – деп атап өтті «Qazaq Carbon» ЖШС-ның акционері Давид Кемертелидзе.
БАҚ өкілдері сондай-ақ ЖЭК бойынша жобалардың көбеюі аясында Қазақстандағы көмір байыту нарығын даму болашағы туралы сауал қойды.
«Біз инвестор ретінде жаңартылатын энергия көздері жобаларының көбеюіне қарамастан, байытылған көмір саласын дамытудың әлеуеті мен болашағын байқап отырмыз. Көмірді байыту процесі шикізатты органикалық энергия тасығыштар нарығында бәсекеге қабілетті және өткізу нарығын кеңейтуге мүмкіндік беретін тауарлық өнімге айналдырады, әсіресе бұл шетелдік тұтынушылардың көмір сапасына қоятын талап үдесінен шығады»,–деп толықтырып өтті Давид Кемертелидзе.
ҚДБ қоржынында тау-кен металлургия өнеркәсібінің үлесі – 31% және оның әлеуметтік-экономикалық әсері үлкен, саланың дамуы жұмыс орындарын құру мен салық аударымдарың артуына ықпал етеді. Осы ретте, Банк тұрақты даму қағидаттарын ұстана отырып, аймақтың тұрақты дамуына жауапты акционерлердің көмір қалдықтарын қайта өңдеуге қажетті бірегей жабдықты пайдалануға ұмтылысын қолдайды, ол өз кезегінде өндірістің экологияға әсерін төмендетуге мүмкіндік беріп, өңірдің экологиялық жағдайына жағымды әсер етеді. Жоба сондай-ақ «қоршаған ортаға әсерді бағалау» (ҚОӘБ) мемлекеттік экологиялық сараптамасынан өткен.
«Бұл жобаны іске асыру мемлекет басшысының тікелей тапсырмаларын орындауға ықпал етеді. Бұл дегеніміз – инвестиция тарту, өңдеу өнеркәсібіндегі еңбек өнімділігін арттыру. Жобаны іске асыру барысында шамамен 110 жаңа тұрақты жұмыс орны ашылып, құрылыс кезеңінде 500-дей адам тартылады. Сондай-ақ, зауыттың өз өнімдерін экспортқа шығара алуы да маңызды, бұл еліміздің экспорттық әлеуетін дамытуға ықпал етеді», – деді «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ Басқарма Төрағасы Абай Сарқұлов.
Қаржының екінші бөлігі жұмыс істеп тұрған құйма өндірісін жаңғыртуға жұмсалады. Жоба болат пен шойын бұйымдарын өндірудің қолданыстағы қуаттылығын арттыруға, соның ішінде шығарылатын өнімнің өзіндік құнын төмендетуге бағытталған. 2018 жылы жаңа инвесторлардың, оның ішінде шетелдік инвесторлардың келуімен зауытты ауқымды жаңғырту жұмыстары басталғанын атап өту маңызды.
Зауыттың негізгі қызметі – шойын және болаттан жасалған бұйым, кокс және жартылай кокс өндіру. Жалпы, компания 900-ден аса болат және шойын бұйымдарын шығарады. Қолданыстағы зауыттың жылдық жобалық қуаты 120 мың тонна шойын және болаттан жасалған бұйым шығаруға жетеді.
Болат және шойын шарлар
Өндіріс қазандықтарына арналған құйма
Зауытты жаңғыртуға бағытталған екі жылдық еңбек нәтижесінде инвесторлар 8 миллиард теңгеден аса жеке инвестиция салған. 1216 жұмыс орны құрылды. Компаниядағы орташа жалақы 245 мың теңгені құрайды. 2019 жылы мемлекеттік бюджетке 2,1 млрд теңге салық төлеген.
«QazCarbon» ЖШС-ның жаңа жобаларын іске асыру аймақ экономикасын әртараптандыруға айтарлықтай серпін беріп, жаңа буын технологияларын енгізу арқылы еңбек өнімділігін арттырады.
