Зейнетақы жинағының бір бөлігін қалай аламыз?

«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне экономикалық өсуді қалпына келтіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңға сәйкес, 1 қаңтардан ел азаматтар зейнетақы жинақтарының бір бөлігін тұрғын үй жағдайын жақсарту мен емделуге алу, сондай-ақ жеке басқарушы компаниялардың инвестициялық басқаруына беру құқығына ие болды.

БЖЗҚ баспасөз қызметінің хабарлауынша, салымшы жеткілік шегінен асатын ақшасын ем-домға жұмсағысы келсе, оны тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне кірмейтін ем және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру үшін пайдалана алады.

Зейнетақы жинақтарының бір бөлігін пайдалану құқығы кімдерге берілді?

– міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) және міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ) есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтары бар жұмыс істейтін азаматтар. Нысаналы пайдалану құқығы жеткіліктілік шегінен асатын жинақтары бар азаматға беріледі. Жеткіліктілік шегі әр жас үшін жеке анықталады.

– қалыптасқан зейнеткерлер (әлеуетті құрылымдар қатарындағы зейнеткерлерді қоса алғанда) – БЖЗҚ-дағы зейнетақы жинақтарының қалған сомасының 50% аспайтын шекте қолдана алады. Олардың зейнетақысының жиынтық мөлшері (жасы немесе еңбек сіңірген жылдары бойынша зейнетақыны, базалық зейнетақыны қоса алғанда) жоғалтқан табысын халықаралық стандарттарға сәйкес келетін деңгейде (кемінде 40%) алмастыруды қамтамасыз еткен жағдайда аталмыш құқықты пайдалануға болады.

– өмір бойғы аннуитеттік төлемдерді қамтамасыз ететін сақтандыру компанияларымен зейнетақы аннуитеті шарттарын жасасқан тұлғалар жоғарыда аталған құқыққа ие.

Зейнетақы жинақтарының бір бөлігін пайдалану үшін ең алдымен өз жинағыңызды тексеріп, жеке зейнетақы шотында жеткілікті шектен асатын, алуға болатын сома бар екеніне көз жеткізуіңіз керек.

Әр жас бойынша жеткілікті шек мынандай:

20 жас – 1 710 000 теңге	40 жас-3 420 000 теңге
21 жас – 1 780 000 теңге	41 жас- 3 520 000 теңге
22 жас – 1 860 000 теңге	42 жас – 3 620 000 теңге
23 жас – 1 930 000 теңге	43 жас – 3 720 000 теңге
24 жас – 2 010 000 теңге	44 жас – 3 820 000 теңге
25 жас – 2 090 000 теңге	45 жас – 3 930 000 теңге
26 жас – 2 170 000 теңге	46 жас – 4 030 000 теңге
27 жас – 2 250 000 теңге	47 жас – 4 140 000 теңге
28 жас – 2 330 000 теңге	48 жас – 4 250 000 теңге
29 жас – 2 420 000 теңге	49 жас – 4 360 000 теңге
30 жас – 2 500 000 теңге	50 жас- 4 470 000 теңге
31 жас – 2 590 000 теңге	51 жас -4 590 000 теңге
32 жас – 2 670 000 теңге	52 жас – 4 700 000 теңге
33 жас -2 760 000 теңге	53 жас – 4 820 000 теңге
34 жас – 2 850 000 теңге	54 жас – 4 940 000 теңге
35 жас – 2 940 000 теңге	55 жас- 5 060 000 теңге
36 жас – 3 030 000 теңге	56 жас – 5 180 000 теңге
37 жас – 3 130 000 теңге	57 жас- 5 300 000 теңге
38 жас – 3 220 000 теңге	58 жас – 5 430 000 теңге
39 жас – 3 320 000 теңге	59 жас және одан жоғары – 5 560 000 теңге

Жеткілікті шек пен алуға болатын соманы enpf.kz сайтындағы Жеке кабинетте, сондай-ақ БЖЗҚ-ның жаңартылған ұялы қосымшасы арқылы онлайн режимінде тексеруге болады.

БЖЗҚ-дағы зейнетақы жинақтарын тексергеннен кейін зейнетақы жинақтарының бір бөлігін тұрғын үйге және/немесе емделуге пайдалану туралы шешім қабылдаған салымшылар уәкілетті операторға жүгінуі тиіс.

Тұрғын үй бойынша да, емделу бойынша да уәкілетті оператор – «Отбасы банк» тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ. Ол электрондық-цифрлық қолтаңбасы (ЭЦҚ) бар болған жағдайда азаматтардың өтінімдерін арнайы интернет-порталда электрондық форматта қабылдайтын болады.

Салымшының құжаттарын тексергеннен кейін, уәкілетті оператор БЖЗҚ-ға салымшының өзі айқындаған және оның өтінімінде көрсетілген мөлшердегі зейнетақы жинақтарын аудару туралы хабарлама жібереді.

Салымшы зейнетақы жинақтарын мақсатты қажеттіліктерге алған кезде жеке табыс салығын (ЖТС) төлеу тәсілін таңдау құқығына ие болады (жарналар аударылған кезде ЖТС алынбағанын ескертеміз). Азаматтар ЖТС төлеуді кейінге қалдыра немесе тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) емделуге ақы төлеуге арналған жинақтарын алған кезде ЖТС-ты толық төлей алады.

Өтініш келіп түскен соң зейнетақи житнағынан алуға болатын сома 5 жұмыс күні ішінде «Отбасы банкіндегі» арнайы шотқа аударылады.

Зейнетақы жинақтары арнайы шотта 45 күн жата алады. Осы мерзім ішінде жинақтар нысаналы мақсаты бойынша пайдаланылуы немесе салымшының БЖЗҚ-дағы зейнетақы шотына қайтарылуы керек.

Осылайша, азаматтардың тұрғын үй және емделу мәселелері бойынша барлық өтініштері уәкілетті операторға «бір терезе» қағидаты бойынша келіп түседі және қаралады. Салымшы тарапынан БЖЗҚ-ға жеке өтініш беру талап етілмейді.

Сондай-ақ, азаматтар түрлі инвестициялық стратегиялар ұсынатын инвестициялық портфельді басқарушыныөзі таңдап, жинақтарын басқаруға қатыса алады. Зейнетақы жинақтарының жеткіліктілік шегінен асатын бөлігін аудару үшін салымшы БЖЗҚ-ға өтініш бере алады. Азаматтардың зейнетақы активтерін басқару құқығын алған ИПБ тізілімін Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі айқындайтын болады. Бұл ретте зейнетақы жинақтарының бірыңғай есебі «БЖЗҚ» АҚ-да сақталады.