Tayyab: дәстүрлі банктерге балама ретіндегі сандық ислами финтех

Қазақстанда ислам банкингі қарқын алуда. Нарықтың жаңа қатысушысы Tayyab түбегейлі жаңа және болашағы зор сандық Ислам финтех-жобасы болып келеді. Қаржылық қызметтің басты белгілері: оның жоғары технологиялылығы және исламның нормаларын үйлестіру.

Tayyab классикалық банктік қызметтердің кең тізімін ұсынып қана қоймай, оның жұмысы шариғаттың барлық нормалары мен қағидаларына толық сәйкес келеді. Қазіргі мұсылмандар үйге жеткізуге тапсырыс беруге болатын Tayyab дебеттік пластикалық картасын пайдалануды және клиент үшін ыңғайлы кез келген нүктеден тәулік бойы жұмыс істеуге арналған сервиске қол жеткізуге мүмкіндік беретін әмбебап қосымшаны телефонға орнатуды таңдай алады. Картаны «пластиктен» ұстаудың қажеті жоқ – ол телефонда сақталса жеткілікті.

Tayyab жобасының негізін қалаушылар Данияр Успанов пен Иван Каменский бүкіл әлем мұсылмандары үшін қасиетті Рамазан айына орайластыруды жоспарлап отыр. Бұл қазақстандықтарға мұсылман күнтізбесінің маңызды кезеңдерінің бірінде «таза» қызметті пайдалану мүмкіндігін береді.

«Біз әрбір сервиске қажетті, күнделікті, маңызды төлемдер, аударымдар және жеке қаржыны басқару сияқты қызметтерден, сондай-ақ күнделікті діни практиканы қолдау функцияларынан бастаймыз. Бұдан әрі біз қызметтердің, сервистердің және серіктестердің санын ұлғайтатын боламыз, бірақ олардың барлығы simple & halal, яғни «жай және халал» қағидаттарына сәйкес келетін болады», – дейді Данияр Успанов.

Tayyab жобасы Дубайдағы акселератор көшбасшыларының ондығына кірген табысты стартап ретінде басталды. Осы кезеңде сервис Біріккен Араб Әмірліктері нарығының жетекші ойыншыларының назарын аудара алды. Кейінірек анықталғандай, Tayyab Қазақстанда да, шетелде де қажет болды, бұл болашақта жобаға Таяу Шығысқа жол ашады.

Нарықты зерттей отырып, қызмет авторлары мұсылман әлемінің көп бөлігі ескірген исламдық қаржылық қызметтерді пайдаланатынын және әлем сандық ислам банкингін ұсынудың шұғыл қажеттілігін сезінетінін түсінді.

 «Tayyab аналогы әлемде жоқ, сондықтан біз ілгерішіл мұсылман қоғамдастығына үлкен қолдау көрсетеміз. Мұның бастауы қазірдің өзінде қаланды. Акселерацияны сәтті аяқтап, біз бірден Visa төлем жүйесі, Дубайдың DIFC халықаралық қаржы орталығы, HSBC және БАӘ – нің ең ірі банктерінің бірі-Mashreq bank серіктестері болып табылатын Dubai Fintech Ventures венчурлық қоры түрінде акционерлерді алдық. Bank RBK Қазақстандағы біздің серіктесіміз болды, ал бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу бойынша стратегиялық серіктес Қазақстанның IT-индустриясы көшбасшыларының бірі – Prime Source компаниялар тобы болып табылады. Шариғат нормаларын сақтау жөніндегі серіктес Сауд Арабиясынан келген Shariah Review Bureau Халықаралық шариғат кеңесі болып табылады», – дейді Иван Каменский.

Tayyab өз пайдаланушыларына не ұсынады? Жоба сандық дебеттік Ислам карталарынан белсенді түрде басталады, сондай-ақ пайдаланушыларға лезде ақша аударымдарын жасауға, тауарлар мен қызметтерді комиссиясыз төлеуге, әлемнің кез келген банкоматының белгіленген лимиттері шеңберінде ақша қаражатын тегін алуды жүзеге асыруға, Samsung Pay, Apple Pay және т.б. сияқты төлем жүргізудің байланыссыз технологияларын пайдалануға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, бағдарламада діни сипаттағы күнделікті сандық қызметтер, соның ішінде садақа мен зекеттің сандық қызметтері, намаз кестесі, азан туралы хабарламалар, Қибла компасы, тасбих есептегіші және тіпті Halal maps мешіт немесе намазхананы, халал азық-түлік сату нүктесін немесе жақын жердегі банкоматты іздеуге арналған. Карталарға тапсырыс беруден бастап кез келген транзакцияларға дейін кез келген сервис опциялары online арқылы жұмыс істейді, сандық онбординг, мобильді қосымша арқылы клиент атануға болады.

Жалпы, жобаның негізін қалаушылардың айтуынша, Tayyab миссиясы – исламдық қаржыландыру мүмкіндіктерін қысқартпай, оны барынша жеңілдету. Бұл қызмет көрсететін барлық қызметтердің ажырамас сапасы. Сонымен, ислам құқығының шеңбері мұсылмандарды белгілі бір қаржылық операцияларды жасауға шектейді. Tayyab қаржы қызметі шариғаттың барлық нормалары мен қағидаларына толық сәйкес келеді – онда риба (өсімқорлықпен байланысты операциялар) және жасырын комиссиялар жоқ. Ислам қаржысының негізгі қағидаттары бойынша ақша мен борыш тек айырбастау құралы болып табылады және сауда объектісі бола алмайды, ал жасалатын мәмілелер нақты активтермен қамтамасыз етілуге тиіс. Сондықтан, Tayyab негізін қалаушылар қарапайым банктегідей депозиттер мен несиелерден ақша таппайды, яғни пайыздар есептелетін өнімдермен жұмыс істемейді, ал кез-келген мәміленің тәуекелдерін кем дегенде екі тарап бөлуі керек.

Сервис келесі тармақтарды ескереді:
– Tayyab карталарындағы ақша қалдықтарын компания пайыздық кіріс алу үшін пайдаланбайды;
– карталар бойынша ақша қалдықтарына пайыздар есептелмейді;

– карта казинода, сондай-ақ ойын және лотерея бизнесінің кез келген мекемелерінде төлем жасауға арналмаған;

– карта алкоголь және темекі өнімдерін сату жөніндегі мамандандырылған дүкендерде ақы төлеуге арналмаған, бұл ретте шектеу өнімдерді сату жөніндегі әмбебап дүкендерге қолданылмайды;

– карта барлар мен түнгі клубтардың тауарлары мен қызметтеріне ақы төлеуге арналмаған, бұл ретте шектеу мейрамханалар мен кафелерге қолданылмайды.

 «Tayyab сияқты жобалардың арқасында Қазақстанда ислам қаржысының экожүйесі жаңа тараптарға ие болуда. Әрбір мұсылманның этикалық өмір салтын насихаттауға және адамгершілік құндылықтарын қалыптастыруға оң ықпал ете алатынымыз маңызды. Сонымен қатар, исламдық қаржы қызметтері діни себептер бойынша дәстүрлі банк өнімдерін пайдалануға дайын емес адамдардың қызмет көрсету қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік береді», – дейді Данияр Успанов.

Tayyab иелері әлемде ислам банктері ұсынатын көптеген исламдық қаржы қызметтері бар екенін айтады – бірақ олардың арасында цифрлық қаржылық исламдық қызмет көрсету саласында бірыңғай шешім жоқ. Сондықтан Tayyab өнімдерінің бірегейлігі қарапайымдылыққа, сенімділікке және пайдалану ыңғайлылығына негізделген.

Бүгінгі күні Tayyab сервисі толығымен сынақтан өтті және жұмысқа дайын. Tayyab.app қосымшасын App Store және Play Мarket-тен жүктей алысыз, оның жұмысының принциптерімен және құрылу философиясымен Instagram және Facebook әлеуметтік желілерінде немесе жоба сайтында толығырақ таныса аласыз. Жақын арада Tayyab командасы Қазақстанда клиенттердің онбордингін бастайды. 

Айта кетейік, қазіргі уақытта исламдық қаржыландыру нарығы әлемнің 90-нан астам елінде жұмыс істейтін 700-ге жуық институтпен ұсынылған. Сегменттің көлемі шамамен 2,4 триллион долларды құрайды, 2023 жылға қарай 3,8 триллион долларға дейін өседі деп болжануда. Исламдық қаржыландырудың ең ірі секторы – ислам банкингі, ол нарықтың 72,4% – ын құрайды. Бұл ретте исламдық банк қызметтеріне сұраныс осыған ұқсас өсуде. Мәселен, 2020 жылғы желтоқсанға қарай ислам банктерінің несие қоржыны бір жыл бұрын осыған ұқсас кезеңге қарағанда 47,4%- ға ұлғайды және 39,7 миллиард теңгені құрады. Қазақстанда соңғы үш жылда мұсылман банктері активтерінің орташа жылдық өсімі 30,3%-ды құрайды. Қазақстанның нарықтың осы сегментіне қызығушылығының өсуін ескере отырып, біздің еліміз жалпы ислам қаржысын дамыту бойынша ТМД елдері арасында көшбасшылыққа жақын болып келеді.

*PR-материал