Теңге неге құбыла береді ?
Тамызда сыртқы нарықтардың динамикасына әсер еткен негізгі оқиғалар туралы
Бір ай ішінде сыртқы нарықтардағы динамика бірқалыпты болмай, көп бағытты болды. Тамыздың басында АҚШ спикерінің Тайвань аралына жасаған сапарына байланысты қаржы нарықтарының динамикасы үшін геосаясат факторы басым бағытқа ие болды. АҚШ пен ҚХР арасындағы қатынастардың шиеленісуі инвесторлардың тәуекелі бар активтерден кетуіне себеп болды, бұл АҚШ долларының нығаюына және алтын бағасының өсуіне алып келді.
Алайда, АҚШ-тағы инфляция қарқынының төмендеуі туралы шешім аз уақытқа тәуекел-сентиментті қолдады және АҚШ ФРЖ-ның талаптарын қатаңдату саясатында тез арада өзгерістің болатынын болжауға үміттендірді. Айдың соңына таман Джером Пауэллдың сөйлеген сөзі реттеушінің саясатты мерзімінен бұрын жеңілдетуге әкелуі мүмкін тәуекелдері туралы ескерте отырып, бұл болжамдарды жоққа шығарды. Нәтижесінде, АҚШ доллары бағамының раллиі жаңа күшпен қайта жанданды, DXY индексі жаңа 20 жылдық рекордтық көрсеткіш 109,48 тармаққа (29 тамызда) жетіп, бір ай ішінде 2,6%-ға нығайды. Тамызда АҚШ долларының басым болуы аясында еуроның тепе-теңдіктен төмендеуі жаңа «нормаға» айналды.
АҚШ ФРЖ-ның қатаң риторикасымен бірге Англия Банкі мен Австралия ОБ мөлшерлемелерді көтеруге бейім екенін көрсетіп, мөлшерлемелерді 50 базистік тармаққа ұлғайтты. Сонымен қатар ЕОБ та келесі отырыста мөлшерлемені кезекті рет айтарлықтай көтеруге дайын екенін атап өтті.
Осылайша, ақшаға қатысты талаптардың көтерілу тәуекелдері аясында акциялар нарығында қайтадан құбылмалылық орын алды. Шілдеде айтарлықтай өскеннен кейін MSCI World индексі тамыздың қорытындысы бойынша 4,3%-ға төмендеді.
Тамызда мұнайдың бағасы әлемдік өнеркәсіптік өндірістің баяулау белгілері мен жетекші орталық банктердің мөлшерлемелерді одан әрі көтеру тәуекелдері аясында 12,3%-ға төмендеді. ҚХР-да өнеркәсіптік өндіріс 4,3% болады деп күткен және алдыңғы айда көрсеткіш 3,9% болған кезде ж/ж 3,8%-ға дейін баяулады. АҚШ-тағы іскерлік белсенділік 45 тармаққа дейін төмендеді (S&P US PMI). Айдың ортасында АҚШ пен Иран арасындағы ядролық мәміле бойынша уағдаластыққа қол жеткізуді күту де мұнайдың бағасына қысым көрсетті, алайда талдаушылардың бағалауы бойынша шешілмеген келіспеушіліктерге байланысты бұл сценарийдің орын алуы екіталай. Goldman Sachs есептеулері бойынша, Иран мұнайын әлемдік нарыққа қайтару ағымдағы болжам 125 АҚШ доллары болған кезде олардың 2023 жылға арналған баға бойынша болжамын 5-10 АҚШ долларына төмендетуі мүмкін.
Қыркүйектің басында мұнайдың бағасы ОПЕК+ өндіруді қазанда 100 мың баррельге төмендету туралы күтпеген шешімі аясында 95 АҚШ долларына дейін аздап өсті.
Валюта нарығындағы жағдайға және теңге бағамына әсер етуші негізгі факторлар туралы
Шын мәнінде, тамызда теңге бағамы 472,29 теңгеге дейін 1%-ға нығайды. Экспорттаушылардың тоқсандық салық төлемдері үшін шетел валютасын сатуы теңгенің айырбастау бағамының қалыпты нығаюына ықпал етті. Осылайша, ішкі факторлар валюта нарығына көбірек ықпал етті.
Квазимемлекеттік сектор субъектілері ЕДБ арқылы 469,5 млн АҚШ долларын сатты. Нарықтың теңгерімділігі аясында Ұлттық Банк валюталық интервенциялар жүргізген жоқ. Ұлттық қордан бюджетке трансфертті жүзеге асыру теңгедегі түсімдермен қамтамасыз етілді, сондықтан Ұлттық қордың валюталық активтерін сату талап етілмеді.
Алтын–валюта резервтерінің динамикасы туралы
Алдын ала деректер бойынша, айдың соңындағы жағдай бойынша АВА көлемі 32,7 млрд АҚШ долларын құрады. Тамызда біз АВА 131 млн АҚШ долларына дейін біршама төмендегенін байқадық, бұл алтын бағасы трой унциясы үшін 1712,40 АҚШ долларына дейін 2,6%-ға төмендеуіне байланысты болды. Бағалы металға баға белгілеу бұрынғысынша күтіліп отырған АҚШ ФРЖ монетарлық саясатын одан әрі қатаңдатуы аясында қысымға ұшырап отыр.
«Алтын» портфелінің едәуір дәрежеде төмендеуі ЕДБ қаражатының Ұлттық Банктегі валюталық шоттарға келіп түсуі есебінен АВА валюталық бөлігінің өсуімен теңестірілгенін атап өткен жөн.
Тамызда Ұлттық қордағы валюталық активтердің көлеміне әсер еткен факторлар туралы
Алдын ала деректерге сәйкес, тамыздың қорытындысы бойынша Ұлттық қордағы валюталық активтердің көлемі өткен айда 500 млн АҚШ долларына ұлғайып, 53,8 млрд АҚШ долларын құрады.
Қаржы нарығындағы жағдайдың одан әрі даму перспективалары туралы
