Алматы қаласының Өңірлік коммуникациялар қызметінің алаңында психотерапевт Анастасия Садовскаяның қатысуымен брифинг өтті. Журналистер мен модератордың сұрақтарына жауап бере отырып, Анастасия Садовская қажетті маманды қалай табуға болатынын айтты.
Алдымен кімге жүгіну керек: психологқа, психотерапевтке немесе психиатрға. Оның айтуынша, алдымен сіз сұранысты тұжырымдауыңыз керек, қандай себеппен маманға хабарласу қажет екенін анықтаған жөн, содан кейін ғана таңдау жасалынады.
Ең қарапайым шешім – емханадағы учаскелік терапевттің қабылдауынан бастау, ол психолог немесе психиатрға жібереді. «Біздің елдегі психологтардың клиникалық білімі жоқ. Бұл педагогтік мамандық. Ол психикалық сау адамдармен айналысады, отбасындағы мәселелерді, жанжалдарды түзетеді. Психотерапевт – клиникалық білімі бар маман. Ол депрессиямен, мазасыздықпен, психосоматикалық шағымдармен, созылмалы ауырсынумен, тәуелділікпен жұмыс істей алады. Психиатр адамға медикаментозды коррекцияны тағайындау қажет болған кезде қажет», – деп жауап берді психотерапевт.
Анастасия Садовская күзгі және көктемгі асқынудан басқа қысқы және жазғы асқынулардың бар екенін айтты. Психикалық ауытқулар барлық маусымда байқалады, бірақ көбінесе көктем мен күзде. «Қоршаған ортаның сыртқы өзгерістеріне байланысты бірқатар аурулар бар. Бұл күн сәулесінің төмендеуі, қысқы-көктемгі кезеңде тұтынылатын көкөністер мен жемістер мөлшерінің азаюы. Бұл көбінесе қоректік заттардың – пайдалы заттардың төмендеуіне, D3 витаминінің төмендеуіне байланысты.
Сондай-ақ күз-көктем мезгілінде ауа-райы өзгереді, қысым төмендейді. Бұл кейбір психикалық ауытқулардың өршуінің негізгі себептері», – деді маман. Психотерапевт Анастасия Садовская өзекті мәселелердің бірі – постковидті синдромына тоқталды. «Ковидпен ауырған көптеген адамдар зардап шекті: күйзеліс, көңіл-күйдің жоқтығы, алаңдаушылық, күнделікті жұмысты орындау қиын болды. Кейбіреулер өте айқын клиникалық көріністерге дейін ұйқыдан қиналды. Коронавирусқа шалдыққан науқастар иппохондрияға ұшырап, аурудың белгілерін кеңейтті. Бұл синдром мазасыздық-депрессиялық ауытқу ретінде қарастырылады», – дейді А.Садовская. Дәрігер жасырылған күйзеліс, сондай-ақ жеңіл күйзеліс туралы толық айтып берді. «Жасырылған – бұл жасырын күйзеліс. «Жасырылған» сөзінен депрессияның бұл түрі басқа ауытқудың жасырылған астында жүреді.
Мысалы, невропатолог вегетативті-тамырлы дистонияны, қысымның төмендеуін, ретростерналды немесе бас ауруын қойды немесе дәрігер тітіркенген ішек синдромын немесе тұншығу шабуылын қойды. Олардың артында депрессия болуы мүмкін, ал адам оның классикалық белгілерін сезбейді», – деп жауап берді А. Садовская. Айта кетерлігі, күйзелісті ойлау қарқынының өзгеруі, физикалық белсенділіктің өзгеруі және көңіл-күйдің төмендеуі арқылы анықтауға болады.
Адам өзінің тәбетінің өзгеретінін (төмендейді немесе көтеріледі), ұйқының мөлшерін, ұйықтап жатқанда қиындықтарды, апатияны немесе алаңдаушылықты сезінеді, энергия мен күш мөлшерін азайтады, сөйлескісі келмейді. Күйзелістің клиникалық көріністері өте әртүрлі. Сонымен қатар, қазіргі әлемдегі классикалық депрессиялар аз, мамандар созылмалы аурулар басталған кезде соматизацияланған күйзелістермен көбірек кездеседі.
Ақпарат Алматы қаласы Өңірлік коммуникациялар қызметінен алынды
