Қазақстан Ақтау портының астық терминалындағы үлесін сатады

Фото: kursiv.media

Шілде айында Қазақстан Үкіметі Ақтау портындағы астық терминалының операторы Ақтау Солтүстік теңіз терминалын (АСТТ) басымдықпен жекешелендіруге жататын кәсіпорындардың тізіміне енгізді. Бұл құжат ҚР Үкіметінің сайтында жарияланды.

АСТТ 2014 жылдың сәуір айында екі ай бұрын Сингапурда тіркелген Inter Port Development PTE ltd, «Қазақстан Темір Жолы KTZ Express» логистикалық еншілес кәсіпорны және Ақтау теңіз сауда портында құрылды. KTZ Express және Ақтау портының хабарлауынша, алдағы уақытта терминалдың меншік құрылымы өзгермеген.

Терминал құрылысы порттың құрғақ жүктерді өңдеу мүмкіндігін арттыру үшін Ақтау портын солтүстік бағытта кеңейтуді жоспарлады. Қуаттылығы жылына 1,5 млн тонна астық қоймасы мен жылына 1 млн тонна жүк тиейтін контейнер алаңын құруға, үш айлақ салуға, астық, контейнерлік және жалпы қорғаныс құрылыстарын салып, теңіз түбін тереңдетуге 38 млрд теңге жұмсалады деп жоспарланды.

Қазіргі уақытта АСТТ қуаты жылына 1,5 миллион тоннаға дейін астықты және сол көлемдегі жалпы жүкті ауыстырып тиеуге мүмкіндік береді. Ол жерден негізінен Иран, Ресей және Әзірбайжан порттарына жүк жөнелтіледі.

Терминалдың қаржылық көрсеткіштері және активтер құны туралы мәліметтер жария етілмейді. KTZ Express жариялаған есепте 2021 жылы AСТТ 3,6 миллиард теңге кірістен 1,5 миллиард теңге шығын шыққаны жазылды. Ал 2021 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша терминалдың активтері 39,3 млрд теңгені, міндеттемелері 58,7 млрд теңгені құраған.

Терминалдың жарғылық капиталындағы үлес құны туралы Ақтау портының қаржылық есебінен білуге болады. Ол есепте АСТТ жарғылық капиталының 10 пайызының инвестициялық құны порттың 2021 жылғы 31 желтоқсанда жарияланған балансында 2 миллиард теңге деп көрсетілген.

Ақтау портының жалғыз акционері «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры болса, 2013 жылдың қараша айынан бастап порт акциялары «Қазақстан темір жолы» АҚ сенімгерлік басқаруында болған.

Ақтау портында өңделетін негізгі жүктер мұнай мен астық. 2021 жылы Қазақстанның бас теңіз портының жалпы жүк айналымында мұнай көлемі 62,7%-ды құрады. Бұған 2023 жылдан мұнайды Ресейді айналып өтіп экспорттау себеп болды. «ҚазТрансОйл» мәліметінше, Ақтау порты арқылы жылына 6,2 миллион тоннаға дейін қазақстандық мұнайды экспорттауға техникалық мүмкіндік бар.

2023 жылдың сәуірінде ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі Ақтау портының халықаралық мәртебесін қайтару туралы қаулысын жариялады. Порт бұл мәртебесінен 2018 жылы сәтсіз жекешелендіру тұсында айырылған. Өйткені порттың халықаралық статусы оны жеке инвесторларға сатуға кедергі болды. Қазір қаулы жобасы мүдделі мемлекеттік органдармен келісіліп жатыр, деп хабарлады министрліктің баспасөз қызметі Курсивке.