Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі жанындағы Ұлттық біліктілік жүйесін дамыту жобалық офисі жұмыс беруші Электрондық еңбек биржасында бос жұмыс орындарын орналастыру кезінде көрсететін «икемді» дағдылардың тізбесін талдап, олардың ішіндегі ең сұранысқа ие талаптарды анықтады, деп хабарлайды министрліктің баспасөз қызметі.
Дағдылар hard skills («күрделі» дағдылар) және soft skills («икемді» дағдылар) болып бөлінеді. Жыл сайын адамдар іс-әрекетіндегі «икемді» дағдыларының маңыздылығын дамытуда, өйткені олар әртүрлі қызмет салаларында пайдалырақ болуға, жаңа компанияға немесе салаға ауысқанда, жұмыс орнында және басқа елге көшкен кезде тез бейімделуге мүмкіндік береді.
«Күрделі» – бұл оқытуға және өлшеуге болатын, емтихан арқылы тексерілетін кәсіби дағдылар. Оларға компьютерлік бағдарламалар мен түрлі техниканы пайдалану, көлік жүргізу, шет тілін білу және т. б. дағдылар жатады. «Икемді» дағдылар әмбебап болып келеді және ол адамның жеке қасиеттері мен өз тәжірибесіне байланысты. Олар көбінесе жеке қасиеттер деп аталады және өзін-өзі бақылау деңгейі мен басқа адамдармен өзара әрекеттесу тиімділігі оларға байланысты», дейді «Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ Басқарушы директоры Ольга Киселева.
Жұмыс берушілер өз қызметкерлерінде жиі көргісі келетін «икемді» дағдылардың ондығына мынадай сұраныстар кірген:
- жауапкершілік, яғни өз іс-әрекеттерін білу қабілеті және өз таңдауының, берілген уәделерінің салдарын қабылдауға, өз іс-әрекеттері мен шешімдеріне жауап беруге дайын болу;
- дербестік – өзіне сенім арту, мақсат қою, оларға қол жеткізу және өз ресурстарының есебінен өз проблемаларын шешу қабілеті;
- ұқыптылық – өз міндеттемелерін уақытында орындау қабілеті, адамның ұйымшылдығы мен жинақылығының дәлелі;
- бейімділік – әртүрлі жағдайларға бейімделу және белгілі бір кәсіпорынға немесе ұйымға тән ұйымдарға, жұмыс топтарына, әдеттер мен құндылықтарға бейімделу мүмкіндігі;
- топта жұмыс істей білу – кәсіпорынның немесе ұйымның басқа қызметкерлерімен жұмыс істеу және өз іс-әрекеттерін үйлестіру, өз міндеттерін бірлесіп орындау, топтың жұмысына үлес қосу, әркімнің үлесінен барынша пайда алу үшін топтың жұмысын ұйымдастыру;
- сабырлылық – күтпеген жағдайларда немесе стресс кезінде тиімді әрекет ету үшін өзін-өзі бақылауды сақтау мүмкіндігі;
- ұқыптылық – адамның тәртіпке деген сүйіспеншілігінде, уәделерді мұқият орындауда, сыртқы ұқыптылықта, орындауда, дәлдікте және адамның өзіне, еңбекке, заттарға, адамдарға деген қарым-қатынасының әдебін білдіретін мінез-құлық қасиеті;
- тәртіптілік – қоғамда немесе жұмысшы ұжымда қабылданған белгілі бір ережелер мен стандарттарды сақтауды көздейтін өзін-өзі ұстау және бақыланатын түрде жұмыс істеу қабілеті;
- шыдамдылық – қажетті нәтижелерді күтуде шыдамдылықты, төзімділікті және ұстамдылықты сақтау, өз өміріндегі ауыртпалықты, бақытсыздықты, қайғыны, сәтсіздікті сабырлы түрде беру;
- ынтымақтастық және өзара іс-қимыл-бірлескен қызметті ұйымдастыру, жұмыс ұжымының басқа қызметкерлерімен жұмыс істеу және өз іс-әрекеттерін үйлестіру, ақпаратты нақты беру және алмасу, белсенді тыңдау, ашық болу қабілеті кірді.
