Қазақстанда жеке капиталды тарта отырып жатақханалар мен балалар лагерлері салынады

Ұлттық экономика министрлігі алдағы бес жылға әлеуметтік салада мемлекеттік-жекешелік әріптестікті кешенді дамыту жоспарын дайындады. Ол Ашық АНҚ порталында орналастырылған және жеке қаржыландыруды тарта отырып, түрлі әлеуметтік объектілердің құрылысын көздейді.

Ұсынылған жоспар бес бөлікке бөлінеді: жоғары білім, денсаулық сақтау, халықты әлеуметтік қорғау, спорт, білім беру және балалар демалысы (соңғы екі бағыт бір жерге біріктірілген).

Жоспар авторлары Қазақстанда студенттер, магистранттар мен докторанттар саны жоспарлы түрде өсіп келе жатқанын атап өтті. Қазіргі уақытта 101,5 мың орынға есептелген жатақханаларда 626,2 мың адам бар. Министрлік тапшылықты 46,4 мың төсек-орынға бағалайды. Сонымен қатар, ағымдағы жылдың 1 қыркүйегінен бастап Қазақстанда студенттерді, магистранттар мен докторанттарды жатақханалардағы орындармен жүз пайыз қамтамасыз ету бойынша норма қолданыста.

Ұлттық экономика министрлігі жатақханалар салуға үнемі мемлекеттік тапсырыс береді. 2018 жылдан 2022 жылға дейін елімізде 40,7 мың орындық 168 жатақхана салынды. Бұл ретте ведомство инвесторларды ынталандырмақшы және ол үшін мемлекеттік тапсырыс ережелері мен параметрлерін өзгертеді. Іске асыру мерзімін сегізден алты жылға дейін қысқарту, ал тапсырыстың мөлшерін бір орынға қайта есептегенде 122-ден 195 АЕК-ке дейін (Алматы үшін 144-тен 230-ға дейін) ұлғайту ұсынылады.

Жеке инвесторлар әрбір жобаға қажетті инвестициялардың кемінде 70%-ын қамтамасыз етеді деп жоспарлануда. Объектілер пайдалануға берілгеннен кейін олар алты жыл бойы оларды басқару құқығына ие болады.

Сондай-ақ Министрлік жекелеген өңірлерде кейбір аурулардан, соның ішінде қан айнал жүйесі, жүйке жүйесі, тыныс алу және ас қорыту органдары ауруларынан болатын өлім-жітімнің жоғары көрсеткіштерін тіркейді. Бұл ретте елімізде соңғы жылдары халықтың дәрігерлермен және аурухана төсектерімен қамтамасыз етілуі төмендеп келеді. Атап айтқанда, жетіспеушілік ауылдық жерлерде тіркеледі, мұнда тұрғындар инфаркт, инсульт, жарақат және басқа жағдайларда білікті көмекке сене алмайды.

Ведомство Батыс Қазақстан облысында екі және Ұлытау облысында бір емхана салуды ұсынады. Алғашқы екеуінде күніне 250 адамға арналған өткізу қабілеті болуы тиіс. Ұлытаудағы мекеме күніне 100 адамға қызмет көрсететін болады. Жобалардың нақты параметрлері келтірілмеген, тек ведомство мемлекеттік-жекешелік әріптестікке де сенетіні белгілі.

Халықты әлеуметтік қорғау саласындағы жобалар мүгедектерге арналған оңалту орталықтарын салуды көздейді. Өткен жылы олардың саны 2021 жылы 0,24%-ға қарағанда 2,15% – ға өсті, бұл ретте мүгедектігі бар еңбекке қабілетті адамдардың саны 0,52% – ға өсті (бір жыл бұрынғы 0,49% – ға төмендеуге қарсы). Соңғы төрт жылда халықтың жалпы санына қатысты үлес салмағы 3,6% деңгейінде тұрақтанды.

Билік қолданыстағы 30-ға қосымша жеті оңалту орталығын салуды жоспарлап отыр. Жобаларды МЖӘ арқылы іске асыру жоспарлануда, онда жеке инвестициялар кемінде 90% -. құрауы тиіс. Сондай-ақ, Министрлік гигиеналық құралдар мен мүгедектер арбасын шығаратын екі кәсіпорын салғысы келеді.

Спорт саласында ведомство дене шынықтырумен айналысатын азаматтар санының өткен жылы 30,6% — дан 38,5% – ға дейін өскенін атап өтті. Халықтың спорт объектілерімен орташа қамтамасыз етілуі 50% – ға тең. Даму жоспарының авторлары МЖӘ қағидаттары негізінде көпфункционалды спорт кешендері мен жылдам салынатын Модульдер салуды ұсынады. Нақты параметрлер ашылмаған, бірақ жеке инвесторлар 10 жыл бойы салынған объектілерді басқара алады (меншік құқығын өзгертпестен), мемлекеттен инвестициялық шығындардың өтемақысын және салынған объектілерді басқарғаны үшін сыйақы алады.

Сондай-ақ, білім беру және балалар демалысы саласындағы жобаларды іске асыру жоспарлануда. Қазір Қазақстанда 218 балалар сауықтыру кешені жұмыс істейді. Өткен жылы президент Қасым-Жомарт Тоқаев тағы 50-ін салуды тапсырды. Мұны мемлекеттік-жекешелік әріптестік есебінен жасау ұсынылады. Оның шарттары бойынша жеке салымдар қаржыландырудың жалпы көлемінің 70% -.ды құрайды, ал инвестор кешендерді 10 жыл бойы пайдалана алады. Сол шарттарда Ұлттық экономика министрлігі 15 инновациялық шығармашылық орталығы мен 79 өнер мектебін салуды ұсынады.

Жалпы, жоспарланған жобаларды іске асыру 3,6 млрд теңгені қажет етеді. Жиынтық жоспарда барлық соманы жеке инвесторлар салатыны атап өтілген. Бастаманы талқылау 23 қазанға дейін жалғасады.