Google монополияға қарсы сотқа берген Fortnite онлайн-ойын құрастырушыларынан жеңілді
The New York Times Сан-Франциско қазылар алқасы Google-ді смартфондарға арналған қолданбалар дүкені нарығындағы бәсекелестікті өзінің Google Play дүкенінің пайдасы үшін шектегеніне кінәлі деп тапқанын жазды. Егер Google-ге қолданбалардың балама дүкендеріне алдын ала орнатуға рұқсат беруге тура келсе, онда компания әзірлеушілерден комиссия түрінде алып отырған табыстарының жартысынан қағылады. Apple бұл процесті назарда ұстап отыр, өйткені Apple-дің App Store дүкені де қолданбаларға төленетін комиссияларға тәуелді.
Дау неден басталды
Колифорния аймақтық сотында танымал Fortnite онлайн-ойынын әзірлеуші Epic Games-тің талабы бойынша істі қарау бір ай бұрын басталған. Epic ойын ішіндегі төлемдерді Google Play және App Store-ні орағытып өтіп, тікелей жинамақ болғаннан кейін, 2020 жылы Google және Apple Fortnite онлайн-ойынын өздерінің қосымшалар дүкенінен өшіріп тастаған болатын. Epic онлайн-ойын үшін шотты тікелей ұсынуға және смартфондарға Epic Store-ні орнатуға рұқсат беруді талап етіп, екі компанияны да сотқа берді.
Apple онлайн-ойын әзірлеушісі Epic-ке қарсы сотта жеңіп шықты. Оның жеңуінің де «сыры» бар. Apple смартфондарды шығарудың барлық процесін бақылайды және басқа сырттан қосымшаларды орнатуға тыйым салады. Ал Google болса Android-қа әртүрлі дүкендерден қосымшаларды жүктеуге техникалық тұрғыдан рұқсат береді.
Осы дүйсенбі күні үш сағатқа созылған талқылаудан кейін, қазылар алқасы барлық 11 мәселе бойынша Epic Games жағына шықты. The New York Times жазғандай, Epic компаниясы Google смартфондарға арналған қосымшалар нарығында иелік етіп, бәсекеге қарсы әрекет жасап, сонысымен арызданушыға зиян әкелгенін дәлелдей алған сияқты.
Қазылар алқасы Google екі нарықта, яғни қосымшалар дүкенінде және ойын ішіндегі төлемде монополияға қарсы заңнаманы бұзып отырғанын анықтады. Қазылар Google өз монополиясын қолдап, нарықтың басқа ойыншыларына негізсіз шектеу қойған деген шешімге келген. Сот процесі басталғаннан-ақ Google-дың заңгерлері мен басшылары App Store АҚШ-та өте танымал екенін, ал бұл Android-тың үстемдік жасауына мүмкіндік бермейтінін айтып бақты.
Сонымен қатар қазылар алқасы Google-дың Project Hug бастамасы аясында Play Store-ні қолданғаны үшін ірі әзірлеушілерге төлемек болғанын да заңсыз деп тапты. Epic компаниясының заңгерлері қолданбаны шығарушы ірі компанияларға берілген пара деп атады, ал Google мойындамады.
Тараптар реакциясы
Google-дың үкіметпен байланыс жөніндегі вице-президенті Уилсон Уайт Google сот үкіміне шағымданып, Android-тың бизнес-моделін қорғауды жалғастыратынын айтты.
Epic компаниясы сот үкімі «қолданбаны әзірлеушілермен, әлемнің түкпір-түкпіріндегі қолданушылар үшін үлкен жеңіс» болғанын және «Google-дың қолданбалар дүкенінің тәжірибесі заңсыз екенін және бәсекелестікті белден басып, шамадан тыс комиссия алу үшін өздерінің үстемдігін асыра пайдаланып жатқанын» дәлелдегенін мәлімдеді.
Epic компаниясының басшысы Тим Суини қазылар алқасы үкімді жариялағаннан кейін, «Fortnite-ні босатыңдар!» деген ұранды қайталап, қаңтарда сот құқықтық қорғау құралдарына қатысты жұмысқа кірісетінін айтты.
Мұның арты неге апарады
Google Play қолданбаны әзірлеушілерден жазылғаны үшін клиенттік төлемнен 15% және микротранзакция үшін 30%-ға дейін комиссия алады.
Сот шешімі Google Play-дың жұмысына өзгеріс енгізуге әкелуі мүмкін, ал бұл жылына миллиардтаған доллар пайда көретін компанияның табысына әсер етуі мүмкін.
Егер алдағы уақытта Google-ге Google Play-ға қатысты саясатын едәуір өзгерту қажет болса, онда бұл комиссиялардан келетін кірісті төмендетіп, қолданбалар нарығында бәсекелестікті арттыруы мүмкін.
Сондай-ақ бұл шешім реттеуші органдар тарапынан Google мен басқа да ірі технологиялық компаниялардың тәжірибесіне қосымша көңіл бөлуге әкелуі де ғажап емес. Ал мұның арты монополияға қарсы зерттеулер мен сот процестері деген сөз.
Істің мәні
Google-ге Epic Games компаниясынан басқа үкіметпен де күресуге тура келеді. Қыркүйекте АҚШ Әділет министрлігі Google-ді интернет-іздеушілер нарығын монополиялап алды деп айыптаған. Ведомство Google-дың смартфон және браузер өндірушілермен өздерінің іздеу жүйесі оларды әдепкі қалыпта тұруына қатысты жасайтын келісімдерін заңсыз деп есептейді. Бұл іске қатысты соңғы сот отырысы 2024 жылдың мамыр айына тағайындалған деп жазады The Financial Times.
Alphabet бас компаниясының Nasdaq-тағы баға белгілеуі негізгі саудада 1,3%-ға және дүйсенбі күні постмаркетте ірі технологиялық компаниялардың бағалы қағаздарының жалпы төмендеуі кезінде 0,4%-ға түскен.
Бұл мәтін AI қатысуымен жазылған
