2023 жылы ең ірі Инкай уран кен орны реагенттерді жеткізуде және ұңғымаларды бұрғылауға байланысты бірқатар мәселеге тап болды. Бұл туралы «Қазатомөнеркәсіппен» бірлесіп кен орнының шамамен 40%-на иелік ететін канадалық Cameco компаниясының есебінде айтылған.
«Қазатомөнеркәсіптің 2024 жылғы 1 ақпандағы мәлімдемесіне сәйкес, Қазақстанда өндіру көлемі жер қойнауын пайдалану туралы келісімде келіскен деңгейден 20%-ға төмен болады деп күтілуде. Бұл жағдай 2023 жылға ұқсас. Бірінші кезекте бұл елдегі күкірт қышқылының тапшылығына байланысты. Біз Инкаймен 2024 жылы және одан кейінгі кезеңде уран өңдіру көлемі өндіріске қалай әсер ететінін анықтау үшін әлі де келіссөздер жүргізіп жатырмыз», – делінген хабарламада.
Құжатта 2023 жылы Инкай уран кен орнында өндірудің жалпы көлемі 8,3 млн фунт стерлингті (4,7 млрд теңге) құрағаны айтылған. Бұл 2022 жылғы деңгейге сәйкес келетіні атап өтілген. Күкірт қышқылының тапшылығынан басқа компания логистикалық мәселелерді де шешуі қажет.
«Біздің 2023 жылғы өнім үлесін Инкайдан жеткізу Транскаспий халықаралық көлік бағыты бойынша уранды тасымалдау проблемаларына байланысты кейінге қалдырылды. 2023 жылы Инкай өндірісіндегі үлесіміздің шамамен үштен екісін қамтитын бірінші партия төртінші тоқсанда келді. Біздің 2023 жылғы өндіріс үлесінің қалған бөлігімен екінші партия Канада портына келді», – делінген хабарламада.
Cameco Инкайдың 2024 және одан кейінгі жылдарға арналған өндірістік жоспарларын айтарлықтай бұзу айыппұлдарға және өндіріс шығындарының одан әрі өсуіне әкелуі мүмкін екенін айтуда.
«Сонымен қатар Инкай шығындарына Қазақстанның салық кодексіндегі ықтимал өзгерістер, әлеуметтік және басқа да мемлекеттік мақсаттарға қаржылық жарналардың ұлғаюы әсер етуі мүмкін. Дегенмен қазіргі уақытта бұл тәуекелдерді бағалау мүмкін емес», – деп қосты канадалық компания.
Айта кетейік, уран бағасының өсуі Қазатомөнеркәсіптің несие қабілетін көтерді деп жаздық.
Қазатомөнеркәсіптің ұлттық атом компаниясы Fitch Ratings агенттігі рейтингінде «BBB-» деңгейінен «BBB» деңгейіне көтерілді. Компанияға қатысты Fitch Ratings болжамы «Тұрақты» деп көрсетілген. Қазатомөнеркәсіптің кредиттік рейтингі бір саты көтерілді.
Fitch Қазатомөнеркәсіпті дербес негізде бағалады. Алайда, бұл компанияның 75%-ына «Самұрық-Қазына» АҚ иелік ететінін де ескерген.
Fitch-тің пікірінше, «BBB» рейтингі Қазатомөнеркәсіптің несие қабілетінің жоғары екенін көрсетеді. Сонымен қатар бұл несиелік тәуекелдер болжамы төмен, қаржылық міндеттемелерді уақтылы өтеу қабілетін білдіреді. Қазатомөнеркәсіпті бағалауға негізінен уран бағасының оң динамикасымен левередждің төмен деңгейі әсер еткен.
Еске сала кетсек, «Қазатомөнеркәсіп ұлттық атом компаниясы» АҚ 2024 жылға арналған өндіріс жоспарына өзгеріс енгізді. Оған себеп – уран өндіруге қажетті күкірт қышқылына қол жеткізу күрделенгені себеп болып отыр.
«Қазатомөнеркәсіптің» Директорлар кеңесі Компанияның 2024 жылы өндіріс көлемін жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттардың 90% деңгейіне дейін ұлғайтатынын мәлімдеген. Алайда жаһандық жеткізілім қиындықтарына, атап айтқанда күкірт қышқылының тапшылығына байланысты жоспарды орындау қиынға соғуы мүмкін.
