Маркетплейстерге тіркелген кәсіпкерлерге биометриялық сәйкестендіру енгізу ұсынылды
Мәжіліс отырысында Ішкі істер министрінің орынбасары Айдос Рысбаев Қазақстандағы интернет-алаяқтық тәуекелдерін азайту жолдары туралы баяндама жасады. Оның ішінде маркетплейстерде тіркелген кәсіпкерлерді биометриялық сәйкестендіру де бар.
3645 қылмыстың 1334-і онлайн-сауда саласында жасалған
Вице-министрдің айтуынша, интернет-алаяқтықтардың ең көп саны онлайн-сауда саласында жалған жарнамаларды орналастыру арқылы жасалады. Оның мәліметінше, 2024 жылдың басынан бері 3645 қылмыстың 1334-і осындай жолмен жасалған.
Механизмнің өзі мынадай: алаяқтар жарнама сайттарында авторизациялау үшін шетелдік нөмірлерді немесе рұқсат етілмеген тұлғаларға берілген қазақстандық нөмірлерді пайдаланады.
«Бұл мәселені «Колеса», «Роф», «Базар», OLH, Ozon және т.б. онлайн сауда алаңдарымен бірлесіп пысықтау қажет. Бұл ресурстардың иелері жалған жарнамаларды анықтауда. Соның ішінде шағымдар негізінде анықтау шараларын қабылдауда. Алайда олар жарияланған сәттен бастап бірнеше, тіпті ондаған азаматтар алаяқтардың қолына түсуі мүмкін. Алаяқтардың сатушылардың жеке деректерін иемдену фактілері тіркелді. Мұндай жағдайларда мүдделі сатып алушы хабарландыру иесіне курьер арқылы жеткізу үшін сілтеме жібереді. Сол кезде жеке деректеріңізді, шот нөмірлеріңізді толтыруыңыз керек», – дедіАйдос Рысбаев.
Онлайн сауда алаңдарында шетелдік нөмірлерге шектеу қойыла ма?
Осыған байланысты Ішкі істер министрлігі сайтта шетелдік оператордың нөмірін пайдаланатын авторизацияны алып тастау керек деп есептейді. Интернетке кірушілерді жарнамалар шетелден орналастырылғаны туралы хабардар ету керек. Сондай-ақ сайт иелерін алаяқтыққа қарсы жүйені орнатуға міндеттеуді ұсынды. Бұған қоса күдікті хабарландырулар орналастырылса, IP мекен жайларын анықтау да бар. Мысалы, бір қолданушы бір көлікті сату немесе әртүрлі қалаларда пәтер жалдау туралы хабарландырулар береді. Бұл шаралар осындай кезде іске қосылуы керек.
Айдос Рысбаевтың айтуынша, «көлеңкеде» қалу үшін алаяқтар Telegram арналарына жүгінеді. Алаяқтар сол арқылы жеке шоттарын жалға беретін кәсіпкерлерді іздейді.
«Олардың иелері өздерінің белсенді емес жеке шоттары мен банктік шоттарын бейтаныс адамдарға жалға береді. Тек жыл басынан бері осындай жолмен 300-ге жуық қылмыс жасалған. Кейіннен жауап алу кезінде олар шоттарын кімге тапсырғанын да түсіндіре алмай отыр. ,Себебі барлық байланыс интернет арқылы жүзеге асырылған. Ал жалға алу ақысын төлеу үшінші тұлғалардың шоттарынан банктік аударымдар арқылы жүзеге асырылады. Олардың банктік шоттарын пайдалану тәуекелдерін азайту үшін маркетплейтерге тіркелген кәсіпкерлердің биометриялық сәйкестендіруін пайдалануды қарастыру ұсынылады», – деді вице-министр.
Ақша аударымдарына да жауапкершілік көзделуі мүмкін
Себебі онлайн транзакцияларды орындау кезінде (ақшаны алу, аудару, алу) олар осы тексеруден өтеді. Бұл жерде кәсіпкерлердің өз ақшасын аударғаны үшін жауапкершілікті енгізу мәселесін қарастыру көзделген.
Ішкі істер министрлігі сондай-ақ ұрланған ақшаны алуға көмектескен тұлғаларға жауапкершілік белгілеуді ұсынды. Өйткені олардың шоттары арқылы шетелдік шоттарға немесе криптовалютаға ірі көлемдегі ақша аударылады.
Оның айтуынша, банк карталары мен абоненттік нөмірлерді рұқсат етілмеген тұлғаларға бергені үшін жауапкершілікті белгілеу алдын алу шарасы. Сонымен қатар ұрланған ақшаны қолма-қол ақшаға айналдырудың заңсыз схемаларына тартылған қазақстандықтардың санын айтарлықтай азайтады.
Ол сондай-ақ интернет-телефонияны лицензиялау қажеттігін атап өтті.
Еске сала кетсек, депутат бір адамға сатылатын SIM-картаның санын шектеуді ұсынды.
