Қазақстанда жыл сайын электр энергиясын тұтыну көлемі айтарлықтай өсіп келеді. «KEGOC» АҚ жүйелік операторының мәліметі бойынша, 2023 жылы республикада электр энергиясын тұтыну 115,1 млрд кВт/сағ құрады. Бұл 2022 жылмен салыстырғанда 1,9%-ға артық, деп хабарлады KAZENERGY қауымдастығы.
Бұл ретте генерация көлемі 2022 жылғы деңгейде – 112,9 млрд кВт/сағ
Яғни айырмашылық импорттық электр энергиясы есебінен өтеліп келеді. Осыған байланысты өндірістік және өндіруші қуаттарды ұлғайту қажеттілігі артты.
Қауымдыстық дерегінше, ҚР Энергетика министрлігі 2035 жылға дейін электр қуаты өндірісін арттыру схемасын әзірледі. Осы мақсатта жұмыс істеп тұрған нысандарды жаңғырту, жаңа көмір және газ электр станцияларын, сондай-ақ жаңартылатын энергия көздерін салу жоспарлануда.
Нәтижесінде 2035 жылға қарай шамамен 26,5 ГВт электр энергиясы өндіріледі
Атап айтқанда, қолданыстағы станцияларды қайта құру және кеңейту есебінен 5,6 ГВт қуат алу көзделген. Мұндай жобаларға Екібастұз ГРЭС-1 (500 МВт) №1 блокты қалпына келтіру, Қарағанды ЖЭО-3 (120 МВт) қазандық қондырғысын салу және турбинаны ауыстыру кіреді. Karabatan Utility Solution 620 МВт дейін кеңейту де қарастырылған. Бұның барлығы 17 жобадан тұрады.
Сондай-ақ қуаты 6,7 ГВт жаңа генерацияның құрылысы жоспарланған. Аукцион аясында қуаты 3 ГВт-тан астам Ақтау, Атырау, Ақтөбе, Тараз, Қызылорда, Түркістан, Шымкент қалаларында жанармай құю станцияларын салу жоспарлануда. Жезқазғанда 2029 жылдың соңына дейін қуаттылығы 500 МВт болатын жаңа жылу электр орталығын салу қарастырылған.
Кен орындарын энергиямен жабдықтаудың сенімділігін қамтамасыз ету үшін «ҚазМұнайГаз» өз қаражаты есебінен ENI-мен бірлесіп 2025 жылдың басында 120 МВт қуатты іске қосуды жоспарлап отыр. 1200 МВт болатын ірі жобаны «Самұрық-Энерго» жүзеге асырады деп жоспарлануда.
Стратегиялық инвесторлармен қуаттылығы 5 ГВт болатын жаңартылатын энергия көздері бойынша ауқымды жобалар әзірленуде
«Жалпы бұл жобаларды жүзеге асыру энергия жүйесіндегі тапшылықты жойып, оны қажетті резервтік қуатпен қамтамасыз етуге тиіс. Бірақ станциялардың негізгі жабдықтарының тозуының жоғары деңгейі, қуат тапшылығының артуы, энергия өндіру объектілерін табиғи газбен қамтамасыз ету, саланың дамуын тежейтін тарифтік саясат өндіріс процесін бәсеңдетуі мүмкін», – деп хабарлады қауымдастық.
Еске сала кетсек, Қазақстан жетпеген электр энергиясын Ресейден сатып алуға мәжбүр.
Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиевтің сөзінше, қуат тапшылығы халық көп тұтынатын уақыттарда сезіледі. Әсіресе, кешкі мезгілдерде жүктеме ең жоғары болғанда энергия көзінің өз қуаттылығы жетпей қалады. Дегенмен ведомство басшысы Қазақстан Ресейге энергия үшін артық ақша төлемейтінін жеткізді.
«KEGOC» АҚ Басқарма төрағасы Нәби Айтжанов күзде қуат тапшылығы күтілуде, оны Ресей импорты есебінен өтеу жоспарланғанын хабарлады.
