Bereke Bank («Бәйтерек» холдингіне тиесілі, катарлық Lesha Bank-ке сату үдерісі жүруде) 100 миллиард теңгеге облигациялар шығарады. Бұл сома меншікті капиталдың 61,2%-ын құрайды (2024 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша). Облигациялар шығарылымы туралы хабарлама Қазақстан қор биржасының (KASE) сайтында жарияланды.
Ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында үш жылдық облигациялар орналастырылады. Олардың саны 1 миллион дана, номиналды құны 1 мың теңге болады. Облигациялар төртінші облигациялық бағдарлама аясында орналастырылатыны нақтыланды. Бағалы қағаздар қаржыландыру көздерін әртараптандыру және өтімділікті қолдау мақсатында шығарылады. Ақша банктің қызметін жандандыруға жұмсалады.
Жылдық купондық мөлшерлеме Ұлттық Банктің купондық кезең ішінде қолданыста болған базалық мөлшерлемесінің 0,3% купондық маржа шегерілген орташа мәні ретінде есептелетін болады. Сыйақы жылына екі рет төленеді. Облигациялар үшін қосымша сыйақы қарастырылмаған.
Мамыр айында катарлық Lesha Bank инвестициялық банкі Bereke Bank-ті сатып алу туралы мәмілені жариялады. Сома 65 млрд теңгені немесе несиелік ұйымның меншікті капиталының 39,8%-ын (1 сәуірдегі жағдай бойынша 163 млрд теңге) құрады. Bereke Bank-тің сатылатыны ақпан айының ортасында белгілі болды. Содан кейін Lesha Bank-тің «Бәйтерек» портфелінен несиелік ұйымды сатып алу туралы келіссөздер жүргізіп жатқаны хабарланды.
Мамыр айының соңында Бәйтерек «Курсивке» Bereke Bank-ті сатудан түскен қаражат республикалық бюджетке жіберілетінін айтты. Бірақ «Мемлекеттік мүлік туралы» заңға сәйкес ол ақша Ұлттық қорға түсуі керек. Қазақстандық холдингтің айтуынша, әлі мәміле аяқталмаған, қаражатты аудару «барлық қажетті рәсімнен кейін», оның ішінде қазақстандық банктің әлі жасалмаған акцияларына төлем жасалғаннан кейін қолға алынады. Инвестордың өзі мәміле 31 наурызда жабылғанын хабарлады. Fitch Ratings халықаралық рейтингтік агенттігі Bereke Bank Катар инвесторына сатылса, оның рейтингін «ВВ» деңгейінен төмендететінін мәлімдеді. Бұл жағдайда қаржы институтына мемлекеттік қолдау көрсетілмейді.
Санкция тарихы
2022 жылдың сәуірінде Bereke Bank (ол кезде Сбербанк Қазақстан деп аталды) АҚШ Қаржы министрлігінің Шетелдік активтерді бақылау басқармасының (OFAC List) санкциялар тізіміне енгізілді. Бұл банктің Visa және Mastercard төлем жүйелерінен ажыратылуына, клиенттердің жаппай кетуіне, шетел валютасындағы корреспонденттік шоттардың жабылуына, клиент пен банктік төлемдер мен аударымдарды орындау уақытының ұлғаюына әкелді. Bereke Bank 2023 жылдың 8 наурызында санкциялар тізімінен шығарылды.
2022 жылдың қыркүйегінде банкті Қазақстан үкіметіне тиесілі «Бәйтерек» холдингі ресейлік Сбербанктен сатып алды. 2021 жылға 130 млрд теңге көлемінде дивидендтер төленді. Бұл ретте дивидендтер алдыңғы акционерге 2022 жылдың желтоқсанында мәміле аяқталғаннан кейін төленді. Жаңа бас компания және оның аффилиирленген тұлғалары ағымдағы жағдайда банктің өтімділігін қолдау үшін «Береке» банкінде депозиттер ашты.
Bereke Bank-тің табысы 20 есе азайып кетті
2024 жылдың қаңтар-наурыз айларындағы Bereke Bank-тің таза пайдасы 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда (9,2 млрд теңге) 20,2 есеге, 454 млн теңгеге дейін азайды. Бұған банктің аудиттен өтпеген қаржылық есеп беру деректері дәлел. Активтер жыл басынан бері 2,2%-ға өсіп, 2,1 трлн теңгеге, міндеттемелер – 2,4%-ға, 1,93 трлн теңгеге, меншікті капитал – 0,3%-ға, 163,3 млрд теңгеге дейін өсті.
Катарлық Lesha Bank 2024 жылдың бірінші тоқсанындағы пайдасы 30%-ға өсіп, 28,8 миллион катар риалына дейін (шамамен 3,7 миллиард теңге риалға 130 теңге бағамында) өсті. Банк активтері бір жылмен салыстырғанда 11%-ға өсіп, 7,6 млрд катар риалына (988,6 млрд теңге) жетті. Меншікті капитал 8%-ға өсіп, 1,2 млрд катар риалына (156 млрд теңге) жетті.
