Голландиялық компанияның еншілес кәсіпорны шығынға ұшырағанымен Қазақстанда мұнай өндіруді жоспарлап отыр
Акцияларының 100%-ы Dutch Petroleum Partners B.V.-ге тиесілі «Әскер Мұнай Эксплорэйшн» компаниясы, 2022 жылғы 5 миллиард теңге, 2023 жылы 4,3 миллиард теңге шығынға батты. Соған қарамастан Ақтөбе облысындағы Бурбайтал Надсолевое кен орнында коммерциялық өндіруді бастауды жоспарлап отыр.
Аудиттелген қаржылық есепке сәйкес компанияның жиынтық активтері 2022 жылдың соңында 33,1 млрд теңге болса, 2023 жылғы 31 желтоқсанда 31,9 млрд теңгеге дейін төмендеді. Бір жыл бұрынғы есеппен салыстырғанда 2023 жылдың соңында өтелмеген шығын 10,1 млрд теңгеден 14,4 млрд теңгеге дейін өсті.
Компания ұзақ мерзімді несиелік міндеттемелерді бір жыл бұрынғы 0 теңгеден 2023 жылдың аяғында 37,9 млрд теңгеге дейін ұлғайтты. Ағымдағы міндеттемелер 2022 жылдың 31 желтоқсанында 39,6 млрд теңге болса, 2023 жылдың 31 желтоқсанындағы жағдай бойынша 32,2 млн теңгеге дейін қысқарды.
Кәсіпорын Бурбайтал Надсолевое келісімшарттық кен орны аумағында барлау және сынақтан өткізу, өндіру жұмыстарын жүргізуде. 2023 жылы ұңғымаларға сынақ жүргізілді (олардың әрқайсысына 90 күннен арналды).
«Жоспар бойынша өнеркәсіптік пайдалану 2024 жылы басталады. Ағымдағы қызмет негізгі және қауымдастырылған компаниялардың несиелері есебінен қаржыландырылады», – делінген хабарламада.
Компанияның несиелік шығындар бойынша резерві 2022 жылдың соңындағы 5,1 миллион теңгеден 31,2 миллион теңгеге дейін өсті. Компанияның жарияланған капиталы номиналды құны 1 мың теңге болатын 100 миллион жай акцияны құрайды. Оның ішінде 23,4 миллион жай акцияларды негізгі компания номиналды бағамен сатып алды. 2023 жылдың 31 желтоқсанындағы жағдай бойынша бір жай акцияның баланстық құны 633 теңгеден 550 теңгеге дейін төмендеді.
Келісімшартқа сәйкес Қазақстан үкіметінің құзырлы органы алдында 17,6 миллион АҚШ доллары көлеміндегі мемлекеттің геологиялық ақпаратқа жұмсалған шығындарын өтеу бойынша топ міндеттеме алды. Төлемдер коммерциялық өндіріс басталғаннан кейін 15 жыл ішінде тоқсан сайын жүргізіліп отырады.
«Әскер Мұнай Эксплорэйшн» 2022 жылдың соңындағы 39,6 млрд теңгемен салыстырғанда 2023 жылдың соңында 37,9 млрд теңге несие берешегі болды. Атап айтқанда, негізгі компания алдында өтеу мерзімі 2026 жылы бітетін жылдық ставкасы 4,4% (2022 жылдың аяғында 12,4 млрд теңге) АҚШ долларымен 10,6 млрд теңге, өтеу мерзімі 2026 жылы аяқталатын жылдық мөлшерлемесі 8,1% АҚШ доллары бойынша 17,8 млрд теңге (16 млрд теңге), сондай-ақ өзі байланыста болған тараптар алдында 2026 жылы теңгемен өтелуі тиіс жылдық 2%-бен 9,4 млрд теңге (11,1 млрд теңге) және өтеу мерзімі 2024 жылы болып есептелетін жылдық 1%-бен 32,2 млн теңге қарыз (31,9 млн теңге).
Компания бұл несиелерді негізгі компаниядан 2013-2014 жылдары алған. Несиелер 2013-2015 жылдары игерілді. Несиелер қамтамасыз етілмеген және пайыздар негізгі қарызды төлеу мерзімі келгенде төленеді. 2023 жылы бұл келісімдер 2026 жылдың 31 желтоқсанына дейін қайтадан ұзартылды.
2023 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша топтың жинақталған шығыны 14,4 млрд теңгені құрады және оның ағымдағы міндеттемелері ағымдағы активтерден 639,5 млн теңгеге асып түсті. Топ операциялық қызметтен жеткілікті ақша ағындарын қалыптастырмайды және оның қызметі көбінесе иелерінің қаржылай қолдауына тәуелді. Бұл шарттар топтың үздіксіз қызметін жалғастыру мүмкіндігіне күмән тудыратын елеулі себептің бар екендігін көрсетеді, деп атап көрсетті аудитор қаржылық есеп беруде.
«Әскер Мұнай Эксплорэйшн» акцияларының 100%-ы нидерландық Petroleum Partners B.V.-ге тиесілі. Соңғы бақылаушы тарап FALCON NR&I FUND SICAV PLC ашық Мальта инвестициялық қоры болып табылады. Негізгі компания Ақтөбе облысындағы Қаратөбе-Бурбайтал және Кобяковская блоктарында көмірсутектерді барлау мен өндіруді жүзеге асыратын «Әскер Мұнай» компаниясының 100% үлесін «Әскер Мұнай Эксплорэйшн» компаниясына берді.
Топ келісімшарт бойынша ауданы 3,9 шаршы километрді құрайтын аумақта барлау жұмысын жүргізуде. 2003 жылғы 13 желтоқсандағы № 1280 көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт негізінде сынақтық пайдалану шеңберінде көмірсутектерді өндіруді жүзеге асырады. 2022 жылдың желтоқсанында келісімшарт уақыты 2023 жылдың 11 наурызына дейін ұзартылды. 2023 жылдың наурыз айында компания барлау кезеңін аяқтап, Қазақстан Республикасының Қорлар жөніндегі мемлекеттік комитетінде мұнай мен газ қорын бекітті. 2023 жылдың маусым айында келісімшарт ұзартылды және Қазақстан Республикасы Мемлекеттік резервтер комитетінің хаттамасы негізінде 3 жыл мерзімге 2026 жылға дейін өндірістік алаң мен дайындық кезеңін қамтамасыз етуге рұқсат алынды.
2024 жылдың наурыз айында барлау және игеру жөніндегі орталық комиссияның отырысында ұсынылған екінші игеру нұсқасы бойынша Бурбайтал Надсолевое кен орнын игеру жобасы келісілді, делінген хабарламада.
