Google-дің бас компаниясы Alphabet акциялары компанияның монополияға қарсы ісі қаралған алғашқы күнде алты ай ішіндегі минимумды жаңартты. Әділет департаменті Google баспагерлер мен жарнама берушілерге зиян келтіріп, интернет-жарнама технологиясының барлық саласында үстемдік етуге тырысады деп мәлімдеді. Google жарнамалық кірістер үшін қатал бәсекелестікке тап болғанын айтып, айыптауларды жоққа шығарып жатыр деп жазды Reuters.
Толығырақ
9 қыркүйекте Аlphabet (А класы) акциялары 1,3%-ға – 148,71 долларға дейін арзандады. Бұл – 21 наурыздан бергі сауда-саттықтың жабылуындағы қағаздардың ең төменгі бағасы.
Жыл басынан бері Alphabet қағаздары 6,5%-ға нығайды, ал S&P 500 индексі бұл аралықта 14,7%-ға өсті. Кейінгі аптада компанияның капиталдандыруы 9%-ға азайды. MarketWatch мәліметтері бойынша, Alphabet акцияларын бақылайтын 64 сарапшының тек 13-і оларды ұстауға кеңес береді, қалғандары сатып алуды ұсынып отыр. Alphabet акцияларының бағасы бойынша Уолл-стриттің консенсус болжамы 204,29 долларға тең, бұл 37%-дық өсімді білдіреді.
Соттың барысы
Дүйсенбі, 9 қыркүйекте, АҚШ-та сегіз штаттан тұратын коалиция мен Әділет министрлігінің талабы бойынша сот басталды. Олар Google-ді сайттардағы жарнаманың негізіндегі технологияларды жеке бақылау мақсатында монополия құрды деп айыптайды. Сотта Әділет министрлігінің өкілі Google әлеуетті бәсекелестерді сатып алу, өз клиенттерін «бекіту» және «оларға таңдау қалдырмау» арқылы «классикалық монополиялық схеманы» жүргізді, содан кейін баннер желісінде жарнама беру ережелерін өз пайдасына өзгертті деп мәлімдеді Bloomberg. «Нарықты «басынан аяғына дейін» басқара отырып, Google жарнаманың құнын арттырады, сонымен бірге оны көрсететін сайттарға аз ақы төлейді», – дейді талапкерлер.
Сот ісінде Google қазір жарнама берушілер жарнамалық алаңдарды ұсынатын серверлер нарығының 91%-ын, жарнама берушілер жарнама орналастыру үшін пайдаланатын желілер нарығының 85%-дан астамын және жарнама биржалары нарығының жартысынан көбін бақылайды деп жазды Reuters.
«Google бұл жерге үлкен болғандықтан емес, олар бұл өлшемді бәсекелестерді ығыстыру үшін пайдаланатындықтан келіп отыр», – деді Әділет министрлігінің өкілі сотта.
Google тарапы не дейді?
Компания адвокаты талапкерлердің аргументтері онлайн жарнама нарықтарына қатысты ескірген түсініктерге негізделгенін алға тартты. Компания Әділет министрлігі сияқты сайттардағы ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік желілердегі, ағындық қызметтер мен қосымшалардағы жарнаманы қарастырған. Бұл ретте компания өзінің нарықтағы үлесі тек 30% екенін немесе одан да аз екенін, мәлімдеді.
«Бүгінде біз басқалардың арасындағы жалғыз ғана үлкен компаниямыз», – деді Google заңгері. Сондай-ақ ол өз клиенті ондаған компаниямен «бәсекелес» екенін айтты.
«Google жарнама берушілер таңдауда шектелмейді және әртүрлі арналар арқылы жарнамаларды еркін сатып алады, Meta Platforms, TikTok ByteDance, Amazon, Netflix және Comcast компанияларымен жарнама берушілер үшін бәсекеге түсуі керек»,– дейді.
Сонымен қатар технологиялық алпауыт веб-жарнама құралдарындағы (Әділет министрлігінің талабына қатысты баннерлік желілердегі) интеграция технологияны тиімдірек, қауіпсіз әрі сенімді етеді, ал маркетологтар мен баспагерлер Google өнімдерін басқа нұсқаның жоқтығынан емес, өте жақсы болғандықтан таңдайды», – деді компания өкілінің пікірін келтірген Bloomberg.
Google-ге қандай қауіп төніп тұр
АҚШ округінің судьясы Леони Бринкема істі алқабилердің қатысуынсыз қарайды және іс аяқталғаннан кейін шешім шығарады. Егер Бринкема Google-дің заңды бұзғанын анықтаса, ол кейінірек Әділет министрлігінің компанияны Google Ad Manager-ді сатуға мәжбүрлеу туралы өтінішін қарастырады. Бұл Google баспагерінің жарнама сервері мен оның жарнама биржасын қамтитын платформа деп жазды Reuters.
Google Ad Manager-ді мәжбүрлеп сату Alphabet-тің кірісі мен пайдасына үлкен әсер етпейді, деп атап өтті Wedbush сарапшылары. Олар биыл платформа Alphabet операциялық кірісінің 1%-дан аз ғана бөлігін құрайды деп есептейді.
Бұл ретте сарапшылар жаңалықтардың «тақырыптарға ілігудің қысқа мерзімді тәуекелін» және іс жүргізудің ықтимал салдарын мойындайды. Бір ай бұрын Alphabet басқа монополияға қарсы істе (мобильді құрылғылардағы іздеу жолын монополиялау) соттан ұтылды. Бірақ судья бұл туралы не істеу қажет екенін және технологиялық алпауыттың бәсекелестіктен басымдығын қалай жою керектігін әлі шешкен жоқ.
