Қазақстандағы ең ірі спорт клубтарына мемлекет тарапынан қаржылай қолдау көрсетіледі. Әсіресе, кәсіби спорт клубтарын дамыту үшін «Спорт қоры» қомақты қаржы бөліп отыр. Спортты қолдау қорының 2023 жылғы есебі бойынша кәсіби клубтарға жалпы 21 млрд теңге бөлінді. Бұл қаражаттың елеулі бөлігі «Барыс» хоккей клубына жұмсалды.
«Барыс» хоккей клубына бөлінетін қаражат
2023 жылғы мәліметтерге сәйкес, «Барыс» хоккей клубына бөлінген қаржы мөлшері 8,5 млрд теңгені құрады. Бұл – Қазақстандағы ең көп қаржы жұмсалған спорт клубтарының бірі. Халықаралық дәрежеде өнер көрсетіп жүрген клуб КХЛ (Континенталдық хоккей лигасы) чемпионатына қатысады. Алайда «Барыс» клубының қаржылай қолдауы көп болғанына қарамастан, олардың соңғы орындарда келе жатқаны жанкүйерлер арасында алаңдаушылық туғызды.
«Барыс» хоккейшілерінің айлықтары
«Барыс» клубының ойыншылары мен жаттықтырушыларына жоғары деңгейде жалақы төленетіні белгілі. Хоккейшілердің орташа айлығы жылына шамамен 100-150 миллион теңге аралығында ауытқиды. Кейбір атақты хоккейшілердің жалақылары одан да жоғары болуы мүмкін. Мысалы, ресми мәліметтерге сүйенсек, «Барыста» өнер көрсететін канадалық шабуылшы Майкл МакЛаудтың айлығы жылына шамамен 1 миллион долларды (420 млн теңге) құрайды. Бұл қомақты сома клубтың жалпы бюджетіне әсер етеді.
Басқа клубтарға бөлінген қаржы
«Спорт қоры» қаржысы тек «Барыс» клубына ғана емес, Қазақстанның басқа да танымал спорт клубтарына бөлінеді:
«Астана» вело құрамасы – 6 млрд теңге. Бұл халықаралық жарыстарда сәтті өнер көрсетіп жүрген велокомандаға бөлінген қаржы.
«Астана» футбол клубы – 5,3 млрд теңге. Футболшылардың чемпионаттағы көрсеткіштерін жақсарту мақсатында бөлінген қаражат.
«Астана» баскетбол клубы – 1,3 млрд теңге. Баскетбол саласын дамытуға арналған қаржының бір бөлігі осы клубқа жұмсалды.
Айта кетейік, «Спорт қоры» – Қазақстанда спортты дамытуға, спорттық инфрақұрылымды қолдауға, сондай-ақ кәсіби спорт клубтарын қаржыландыруға арналған мемлекеттік немесе мемлекеттік қатысумен құрылған ұйым.
«Барыс» хоккей клубына жұмсалған 8,5 млрд теңгенің тиімділігі сұрақ тудырады, себебі команда чемпионатта төменгі орындарда келе жатыр. Жанкүйерлер арасында бөлінген қаржының нәтижесі мен клубтың көрсеткіштері туралы сын-пікірлер көбейіп келеді. Жақында клубтың бас директоры Борис Иванищев қызметінен кеткен еді. Ол бұл қызметті 8 жыл атқарған.
Еске сала кетейік, бұған дейін Антикор «Астана» футбол клубын сынға алған еді. Антикор мәліметінше 2023 жылы «Астана» ФК Қазақстандағы ең қымбат спорт клубы ретінде танылды, оның шығыны 2018-2023 жылдары 50 млрд теңгені құраған. Алайда осы уақытқа дейін клуб өз академиясы мен инфрақұрылымын салмаған. Клуб алты жыл ішінде тек футбол алаңдары мен ғимараттарды жалға алуға 1,4 млрд теңге жұмсаған.
