Қор нарығына шолу: Әлемнің екінші экономикасы ентігіп тұр, «Милтон» дауылы апельсин бағасын шарықтатты, ЕО экономикасына төнген тәуекелдер
Әлемдегі екінші экономиканың жағдайы инвесторларды алаңдатып отыр. Қыркүйек айында Қытай экспорты тағы да қысқарды, импорт көрсеткіштері де мәнсіздеу. Мұнай бағасы осы статистикадан кейін төмендеді. Сондай-ақ Еуропа экономикасының болашағы да бұлыңғырланып барады. Оған АҚШ пен Қытай арасындағы «сауда соғыстарының» салдары қауіп төндіріп отыр.
Қытай саудасы бәсеңдеді: қыркүйекте экспорт және импорт көрсеткіштері төмендеді
Қытайдың экспорт көрсеткіштері қыркүйек айында айтарлықтай бәсеңдеді, ал кедендік деректер импорттың күтпеген жерден азайғанын көрсетті. Өткен айда экспорт жылдық көрсеткіште тек 2,4%-ға өскен, бұл сәуір айынан бергі ең төменгі көрсеткіш. Тамызда 8,7% болған еді. Asia Financial хабарлауынша, бұл динамика болжамдардан айтарлықтай ауытқып отыр. Сонымен қатар импорт тек 0,3%-ға өсті, бұл да тамыздағы 0,5%-дан төмен.
«Өткен айда экспорттың өсуі бәсеңдегенімен, ол тұрақты болды және көлемдер әлі де екі таңбалы қарқынмен өсіп келеді», – деді Capital Economics-тің Қытай бойынша экономисі Зичунь Хуан.
Ақша-несие саясатын жұмсартуға көшу Қытайдың сауда серіктестері арасында сұранысты қолдауға көмектесуі керек. «Алайда басқа елдердің сауда шектеулерінің күшеюі ұзақ мерзімді экспорт өсуін баяулатуы ықтимал», – дейді Хуан.
Қытайдың жалпы сауда балансының профициті қыркүйекте 81,71 млрд долларға дейін төмендеді, тамызда 91,02 млрд доллар болған еді.
Қытайдағы сұранысқа қатысты алаңдаушылық салдарынан мұнай бағасы күрт төмендеді
Market Watch мәліметінше, 14 қазан, дүйсенбі күнгі сауда сессиясында мұнай фьючерстері күрт арзандады. Бір күн ішінде мұнай өткен аптадағы барлық өсімін жоғалтты десе болады. WTI бағасы шамамен 3%-ға төмендеп, Нью-Йоркте бір баррелі 71,5 доллар болды. Brent бағасы 77 доллардан 75 долларға дейін құлдырады.
Баға төмендеуінің негізгі себебі – Қытайдағы экономикалық өсімнің бәсеңдеуі. Бұл мұнай тұтынуды азайтуы мүмкін. Өткен демалыс күндері Қытай билігі жаңа экономикалық ынталандыру шаралары туралы нақты ештеңе айта алмады. Тек жалпы сөздермен ғана шектелді.
Саудагерлерді алаңдатқан тағы бір фактор – мұнай экспорттаушы елдер ұйымының 2025 жылға арналған сұраныс болжамын қайтадан төмендетуі. Бұл мұнай нарықтарының алаңдаушылығын растай түседі. Сонымен қатар демалыс күндері Қытайдағы инфляция бойынша жарияланған мәліметтер дефляциялық үрдістерді көрсетіп, жағдайды нашарлатты.
«Қытайдағы экономикалық өсімнің төмендігі және қаржылық ынталандыруларының жеткіліксіздігі ел экономикасын қалпына келтіруге деген сенімсіздік туғызды», – дейді XS.com аға нарықтық талдаушысы Антонио Эрнесто Ди Джакомо.
АҚШ-тағы сайлау Еуропаға қысымды күшейтеді
Еуропа экономикасы үшін 5 қарашада өтетін АҚШ сайлауы маңызды рөл атқарады, деп жазды Reuters. Егер сайлауда Камала Харрис жеңіске жетсе, екі негізгі салада – сауда саясаты мен НАТО одақтастары арасындағы қауіпсіздік шығындарын бөлу мәселесінде Еуропаға айтарлықтай артықшылықтар берілмейді.
Ал Дональд Трамптың жеңісі одан да үлкен қауіптерді тудырады. АҚШ-тың Украинаға қолдауын тоқтатуы еуропалықтарды әскери шығындарды одан әрі қаржыландыруға мәжбүрлеп, сонымен қатар қорғанысқа өз шығындарын арттыруды талап етеді. Трамптың «сауда соғысы» ЕО елдерінің экономикасына қатты әсер етуі де мүмкін.
«АҚШ-тағы сайлауда кім жеңсе де, Еуропа АҚШ экономикасының өсуінен Қытаймен сауданы қысқартпай пайда көре алады ма, белгісіз, – деді Еуропалық реформалар орталығының (CER) сарапшысы Зак Майерс. – АҚШ президенттігіне екі кандидат та бір бағытта жүріп келеді. Алайда Трамптың әрекеті болжамсыз және Еуропалық одақпен күрделі қақтығыстарға баруға дайын болуы мүмкін».
«Милтон» дауылы апельсин шырынының бағасын шарықтатып жіберді
Bloomberg агенттігінің хабарлауынша, «Милтон» дауылының Флоридадағы цитрус өндірісін тығырыққа тіреп, апельсин шырыны фьючерстерінің екі күн қатарынан қымбаттауына әкелді. 3 миллионнан астам қорап апельсин қоры жойылып, ағаштар тамырымен жұлынған.
Флорида – елдегі ең ірі апельсин шырынын өндіруші және Калифорниядан кейінгі апельсин өсірудегі екінші ірі аймақ. Бразилиядағы құрғақшылықты ескерсек, апельсин қоры шектеулі болып тұр. Бұл жылғы өнім 1930-шы жылдардан бергі ең нашар өнім болмақ, дейді сала сарапшысы Джуди Гейнс.
14 қазанда Нью-Йоркте апельсин шырыны бойынша ең белсенді келісімшарт 3,3%-ға қымбаттап, бір фунты 4,9375 долларға жетті. Өткен айда баға рекордтық деңгейге жеткен еді. Флоридадағы егіннің жоғалуына қатысты жаңалықтармен қатар, АҚШ ауыл шаруашылығы министрлігі 2024-2025 жылдардағы егін болжамын 15 млн қорапқа дейін қысқартты. Бұл 1933 жылдан бергі ең төменгі көрсеткіш.
