Ғылыми-танымдық Qalam жобасы апта соңын пайдалы өткізу үшін қызықты материалдарын ұсынады. Бұл жолы тарихтағы ең танымал дарға асу ағашы, батырманың қашан ойлап табылғаны, «Сидони Жапонияда» фильміне рецензия және жаңа айдармен танысуға мүмкіндік бар.
Әлемдегі ең танымал дарға асу ағашы
Бүгінде Лондон орталығы Гайд-паркке жақын жер — смартфондармен жүрген туристер, бес жұлдызды қонақүйлер, Оксфорд-стриттегі дүкендер және Наполеонның жеңіс құрметіне қойылған Мәрмәр аркасы арқылы әйгілі. Алайда бұл орынның тарихы өте ерекше. Қазіргі Мәрмәр арка маңындағы алаң бұрын Британия тұрғындары үшін өлім жазасымен байланысты болған. Шамамен алты ғасыр бойы бұл жерде жазықтылар дарға асылған. 50 000-ға жуық адам сол алаңда өлім жазасына кесілген.
Түйме туралы ең көне тарих
Ежелгі киім тарихына үңілсек, халықтардың көбі түймені ұзақ уақыт бойы пайдаланбағанын байқаймыз. Үнді сариі, грек хитоны, рим тогасы, қытайдың ханьфу киімі немесе индонезиялық саронг — бәрі орау, байлау, белдік қолдану арқылы ұсталып тұрды. Тіпті кейінгі дәуірлерде де киімдерді түйреуіштермен байлап, түймесіз киіп жүрді. Алайда түйме ежелден қолданылып келген өте қарапайым әрі ыңғайлы зат.
Алғашқы түймеге ұқсас киімге бекітілетін екі тесігі бар дөңгелек заттар Үндістанда, Инд өзенінің аңғарында табылған және олар біздің заманымызға дейінгі үшінші мыңжылдыққа (шамамен 2800–2600 жылдар б.з.д.) жатады. Бұған ұқсас заттар қола дәуірінде Қытайда (шамамен 2000–1500 жылдар б.з.д.), сондай-ақ Ежелгі Рим мен Ежелгі Грекия аумақтарында табылған. Алайда бұл заттар тек әшекей ретінде қолданылып, ешқандай функционалдық рөл атқармаған. Инд аңғарындағы Мохенджо-Даро қаласынан табылған ең ерте сәндік әшекейлер шамамен 5000 жыл бұрын және олар қисық пішінді, бақалшақтардан жасалған.
Жапон мәдениетімен таныстыратын фильм
Француз режиссері Элиз Жирардың «Сидони Жапонияда» фильмі жарыққа шықты. Онда жапондық баспагермен қарым-қатынас орнатқан француз жазушысы туралы баяндалады. Бұл фильм бір жағынан көрерменге эстетикалық ләззат сыйлайтын кино болса, екінші жағынан жапон мәдениетіне ерекше көзқарас ашады.
Жесір қалған француз жазушысы (Изабель Юппер) Осакаға ұшып келіп, жергілікті оқырмандармен кездесу легін өткізеді. Оны баспагер Кендзо (Цуеси Ихара) күтіп алады. Екеуінің арасында баяу бір махаббат ұшқыны пайда болады. Дегенмен оның көзіне жүк беретін жерде, шомылатын бөлмеде, кейде кітап дүкенінде қолтаңба беріп жатқанда бақилық болған күйеуі Антуанның елесі көрініп, ойға шомып іштей мазаланады. Елестің рөліндегі Аугуст Диль Патриарх көлшігіндегі сайтанның бейнесінен әлдеқайда жағымды көрінеді.
Ескі суреттердегі Орталық Азия
Qalam «Фотоархив» атты жаңа айдарын іске қосты. Мұнда түрлі дәуірдегі Орталық Азияның құжаттық суреттерімен таныса аласыз. Мысалы, 20 ғасыр басындағы самарқандық дәруіштердің киім ерекшелігін және Зайсан көлі маңындағы қазақ балықшыларының өмір салтын көруге болады.
Ескере кетейік, Qalam ұсынған ақпарат қазақ тіліне Chat GPT арқылы аударылды.
