2025 жылы қазақстандықтар наурыздың 21-25 аралығында, яғни бес күн қатарынан демалып, мерекені ерекше қуанышпен қарсы алды. Еліміздің барлық өңірінде мерекелік концерттер, ұлттық дәстүрді дәріптеген шаралар ұйымдастырылды.
Өткен жылдан бастап Наурызды онкүндік форматта тойлау дәстүрге айналды – «Наурызнама» деп аталған он күндік мереке 14 наурызда басталып, әр күні ерекше атаумен өткізілді. Мәселен, онкүндік Көрісу күнінен (Амал мерекесі) басталып, одан кейін Шаңырақ күні, Қайырымдылық күні, Жаңару күні, Ұлттық тағамдар күні, Ұлттық киім күні, Спорт күні, негізгі мереке Ұлыстың ұлы күні (21-22 наурыз), соңынан Тазару күні сынды тақырыптармен жалғасты.
Өңірлердегі мерекелік шаралар
Астана қаласында «Наурызнама» онкүндігі 14 наурызда бастау алып, 10 күн бойы 200-ден астам мәдени іс-шара өтті .
Елордадағы мерекенің ерекше сәттері: Астана циркінің өнерпаздары мен эстрада жұлдыздары қала тұрғындарына арнап бірнеше тегін концерт қойды. Сонымен қатар биыл алғаш рет Астанада көпшілік алдына 3000 қыздың бір уақытта «Қамажай» биін орындауы және 300 домбырашының күй тартуы сияқты флешмоб-рекордтар тіркеліп, қала көрермендерінің зор қошеметіне бөленді. Бұл шаралар астаналықтарға ұмытылмас әсер қалдырды. Алайда мұндай рекордтық флешмобтарға қатысты қоғамда әртүрлі пікірлер туындады.
Алматының Наурызы – дәстүр мен заманауилықтың тоғысы
Қала әкімдігінің мәліметінше, мерекелік бағдарламаның басты ұстанымы – «дәстүр заманауи технологиямен үйлесіп, ерекше мерекелік атмосфера жасау» болған. Шынымен де, Алматыдағы Наурыз шаралары көне салт-дәстүрді жаңаша форматта ұсынып, қала тұрғындары мен қонақтарына ұмытылмастай әсер қалдырды.
Алматы Наурызының басты ерекшелігі – заманауи технологиялардың қолданылуы. Қаладағы Арбат жаяу жүргіншілер көшесінде интерактивті инсталляциялар орнатылып, мереке қонақтарын «Ғалымжан» атты виртуалды аватар қарсы алды . Бұл цифрлық кейіпкер келушілерге Наурыз мерекесінің тарихы мен маңызы жайлы қызықты ақпарат айтып, балалардың үлкен қызығушылығын тудырды. Сондай-ақ, LED-экрандарда көктем, жаңару тақырыбында 3D шоу көрсетіліп, кешкі Алматының аспанын түрлі-түсті жарық инсталляциялары безендірді. 22 наурыз – Жыл басы күні Алматыда бұрын-соңды болмаған ерекше мәдени шара өтті: таңертең қаладағы Абай даңғылы бойына 5000 адамнан астам хор жиналып, ұлы ақын Абай Құнанбайұлының «Көзімнің қарасы», «Желсіз түнде жарық ай», «Айттым сәлем, Қаламқас» атты әйгілі әндерін көпшіліктің хоры орындады.
Батыс өңірлері: Көрісумен басталған Наурыз
Батыс Қазақстан аймағында Наурыз мерекесі ежелден ерекше дәстүр – Көрісу күнімен басталады. 14 наурызда Батыс Қазақстан, Атырау, Маңғыстау облыстарында халық бір-бірімен қол алысып, амандық сұрасатын Көрісу (Маңғыстауда оны Амал мерекесі деп те атайды) рәсімін жасап, «Жасың құтты болсын!» деген тілекпен жаңа жылға қадам басады.
Батыс Қазақстандағы Наурыз мерекесінде жаңашылдық ретінде қайырымдылық акциялары да көзге түсті: Волонтер жастар бірлестіктері ұйымдасып, Наурыз қарсаңында тұрмысы төмен отбасыларға азық-түлік пен киім-кешек таратты, ауыл-аймақтарда жалғызілікті қариялардың үйлеріне көмектесті.
Оңтүстік: Түркістандағы халықаралық деңгейдегі той
Түркі әлемінің рухани астанасы саналатын Түркістан шаһары мен бүкіл Түркістан облысы биылғы Наурызды халықаралық деңгейде атап өтті. Облыс орталығы Түркістан қаласындағы мерекелік шараларға шетелдік туристер мен көршілес елдердің делегациялары да қатысып, Наурызды бірге қарсы алды.
Түркістан Наурызына алыс-жақын шетелден келген туристер де куә болды. Қаланы көруге келген шетелдік меймандар киіз үйге кіріп, қазақтың ұлттық тағамдарынан дәм татты, ат үстінде суретке түсіп, домбыра тартып көрді. Олар үшін арнайы гидтер бірнеше тілде Наурыздың тарихы мен түркі халықтарындағы орны туралы шолу жасап, мерекенің маңызын түсіндірді.
Қоғамның әсері мен пікірі
2025 жылғы Наурыз мейрамы жалпы жұртшылықтың көңілінен шығып, халық арасында жылы қабылданды.
Дегенмен, мерекені өткізудегі форматтар туралы қоғам талқылап, сын-пікірлер де болды. Кейбір белсенді азаматтар Наурыз шараларында үстірт, жасанды көріністер көбейіп барады деп есептейді. Мәселен, белгілі журналист Серік Әбікенұлы әлеуметтік желідегі парақшасында:
«Мерекеден керегі арзан қойылым емес, құндылық. Неге Наурыз десе, өзімізді Орта ғасырға бір-ақ апарып, жасанды қойылымдарға әуеспіз? Қымбат автокөліктің үстінде ұлттық би билесе, Наурыздың сәні кетіп қала ма? Шапан кигеннің бәрі неге ат не түйеге ғана мінуі керек?» деп, кей өңірлердегі театрландырылған көріністердің шынайылығына күмән келтірді.
Сондай-ақ, биыл бірнеше өңірде тіркелген ерекше рекордтық шаралар (мысалы, көп адамның бір мезетте ұлттық киім киюі, жаппай қамажай биі, ең үлкен көже дайындау, т.б.) да қоғам назарын аударды.
Танымал блогер Сабит Рысбаев Наурыздағы осындай жарыс пен рекордқа құмарлықты сынға алып:
«Маңғыстауда ұлттық киім киіп рекорд, Қарағандыда күбі пісіріп рекорд, Астанада 3000 қыз қамажай билеп рекорд қойдық деп жатамыз. Кімге не дәлелдеп жатырмыз? Бәрінің түбін қазсаң, біреудің жобасы болып шығуы мүмкін. Ақша жеудің креативті жолдарын қашан қояр екенбіз?» – деп жазды.
Блогердің бұл сыны жұртшылық арасында қызу талқыланып, көпшіліктің қолдауын тапты. Кей пайдаланушылар «бастысы – ұлттық мәдениетті насихаттау, ол үшін кейде шоу да қажет» десе, енді біреулер «Наурызды тойлауда мәннен гөрі сәнге, көзбояушылыққа тым әуестеніп барамыз» деп келісті.
