Қазақстанның сыртқы сауда көлемі қысқарды

Қазақстанның сыртқы сауда айналымы 2025 жылдың қаңтар-ақпан айларында 19,02 млрд долларды құрайды. Бұл 2024 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 7,8%-ға төмен. Бұл туралы Ұлттық статистика бюросының дерегінде жазылған.

Сыртқы сауда көлемінің төмендеуін сарапшылар экспорттың 12,4%-ға қысқаруымен байланыстырады. Яғни шетелге тасымалдайтын тауар көлемі 10,76 млрд долларға дейін азайған. Ал импорт көлемі 1,1%-ға қысқарып, 8,26 млрд долларды құрады.

Экспорт пен импорттың негізгі бағыттары

Экспорт әлі де шикізаттық тауарларға қатты тәуелді. Жалпы экспорттың ішінде:

Мұнай мен мұнай өнімдері – 53,4%
Мыс және мыс қорытпалары – 5,4%
Мыс кендері – 3,4%
Ферроқорытпалар – 3,2%
Бидай – 2,2% үлесті құрайды.

Импорт негізінен тұтынушылық сипатқа ие. Елге ең көп тасымалданатын тауарлар:

Жеңіл автокөліктер – 3,6%
Көлік кузовтары – 3%
Дәрі-дәрмектер – 3%
Телефон аппараттары – 2,5%
Газ тәрізді көмірсутектер – 2,3%

«Экспорт көлемінің төмендеуі, шикізатқа тәуелділік, сондай-ақ сауда серіктестерінің географиялық шектеулілігі – Қазақстанның сыртқы экономикалық саясатында әртараптандыру мен құрылымдық өзгерістердің жоқ екенін көрсетеді», – дейді Economy порталының сарапшысы Лина Егелқызы.

Сарапшылар ЕАЭО елдерімен саудадағы жағдай нашарлай түскенін айтады. 2025 жылдың алғашқы екі айында өзара тауар айналымы 8,5%-ға қысқарып, 3,73 млрд долларды құрады.

Әсіресе, экспорт қатты төмендеді – 19,7%-ға, ал импорт 1,9%-ға ғана қысқарды. Қазақстанның ЕАЭО шеңберінде бір серіктеске тәуелділігі сақталып отыр:
ЕАЭО елдерімен сауда айналымының 90,4%-ы Ресейге тиесілі.
Қырғызстан – 6,2%, Беларусь – 3,3%, Армения – 0,1% үлеске ие.

Экспорттағы негізгі бағыттар:

Италия – 26,7%
Қытай – 15%
Ресей – 9,5%

Импортта көшбасшылар:

Қытай – 28,8%
Ресей – 28,5%
Оңтүстік Корея – 4,7%
Германия – 4,1%

Қазір үкіметте талқыланып жатқан жаңа Салық Кодексі бекітіліп, салық көтерілсе сыртқы сауда тағы да өзгеріске ұшырауы мүмкін. Сауда және интеграция вице-министрі Жанель Кушуковаға қосылған құн салығы көтерілсе, импорттық тауарлар қымбаттауы мүмкін екенін айтты.