Ұлттық құрылтайға үш жыл: Осы аралықта не істелді
Бүгін Ұлттық құрылтайдың құрылғанына үш жыл толды. Мемлекеттік кеңесші Ерлан Карин Ұлттық құрылтайды президенттің «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасын жүзеге асыруға зор ықпал етіп келе жатқан маңызды институттың бірі ретінде сипаттап, осы аралықта істелген жұмыстар туралы баяндады.
Ерлан Карин құрылтай құрамы үнемі жаңартылып отыратынын атап өткен. Оның қатарында Парламент депутаттары, саяси партиялардың, білім, ғылым, мәдениет, бизнес, медицина, спорт, адам құқығын қорғау саласындағы ірі қоғамдық бірлестіктердің өкілдері, өңірлік қоғамдық кеңестердің мүшелері, жас көшбасшылар және белсенді азаматтар бар.
Оның пікірінше, Ұлттық құрылтай осы уақыт ішінде Қазақстан қоғамын ортақ мақсатқа жұмылдыруға арналған бірегей идеялар мен стратегиялық қадамдар ұсынатын ең басты институтқа айналған.
Ұлттық құрылтайдағы бастамалар
Құрылтай мүшелері осы құрылымның бұған дейінгі төрт отырысы мен жұмыс кездесулерінде көптеген бастама көтерген. Оның басым бөлігі орындалған.
Құрылтайда:
• Қоғамда еңбек құндылығы идеологиясын ілгерілетудің 2020-2025 жылдарға арналған кешенді жоспары;
• Қазақстан Республикасында тіл саясатын дамытудың 2023–2029 жылдарға арналған тұжырымдамасы;
• Қазақстан Республикасының Ақпараттық доктринасын жүзеге асырудың 2023–2025 жылдарға арналған іс-қимыл жоспары;
• Нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрестің 2023-2025 жылдарға арналған кешенді жоспары (қазір бұл жоспардың 2026-2028 жылдарға арналған нұсқасы әзірленіп жатыр);
• Заңсыз ойын бизнесіне және лудоманияға қарсы күрестің 2024–2026 жылдарға арналған кешенді жоспары;
• Оқушылар мен жастар арасында электронды темекі/вейп тұтынудың алдын алудың 2023–2025 жылдарға арналған жол картасы;
• «Балалар кітапханасы» бағдарламасы;
• Волонтерлікті дамыту мен қолдаудың 2024–2026 жылдарға арналған жол картасы сияқты маңызды құжаттарды қабылдау ұсынылған.
Гуманитарлық бағыттағы жұмыстар
Ерлан Карин құрылтайдың гуманитарлық бағыттағы жұмыстары да айрықша маңызды екенін айтады.
Атап айтқанда:
• «Әзірет Сұлтан» тарихи-мәдени музей-қорығына ұлттық мәртебе берілді;
• Ясауи мұраларын зерттеуге арналған ғылыми орталық құрылды. Қожа Ахмет Ясауи мұралары жөнінде халықаралық симпозиум өтті.
• Жалпыұлттық құндылықтарды негізге ала отырып, мектептерге арналған «Адал азамат» біртұтас тәрбие бағдарламасы дайындалды.
• Ұлттық кітап күні белгіленді. Оны биыл 23-ші сәуірде алғаш рет атап өттік.
Бастамалардың іске асуы
Ұлттық құрылтайда көтерілген бастамаларды жүзеге асыру аясында 16 заң қабылданған.
«Бұл – құрылымның тиімділігін айқындайтын нақты көрсеткіш», – дейді Ерлан Карин.
Қабылданған заңдар:
1. «Қазақстан Республикасындағы мерекелер туралы» заңға түзетулер енгізілді (25-қазан – «Республика күні» ұлттық мереке мәртебесіне ие болды);
2. «Түркістан қаласының ерекше мәртебесі туралы» заң қабылданды;
3. «Мемлекеттік жастар саясаты туралы» заңға түзетулер енгізілді;
4. Креативті индустрияны қолдауға арналған заңнамалық шаралар қабылданды;
5. Ғылым және білім беру мәселелері жөніндегі заңнамаларға түзетулер енгізілді;
6. Жұмысшы мамандықтарының мәртебесін көтеру үшін 9 құрметті атақ бойынша түзетулер енгізілді;
7. Әйелдердің құқығы мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша түзетулер енгізілді;
8. Есірткі өндірушілер мен оны тасымалдаушылардың жауапкершілігін саралау жөнінде түзетулер енгізілді;
9. Шегуге келмейтін темекі өнімдері мен вейптерге тыйым салу
жөнінде түзетулер енгізілді;
10. Ойын бизнесі, лотерея және лотерея қызметі мәселелері жөнінде түзетулер енгізілді;
11. Вандализммен күрес және табиғи объектілерді қорғау жөнінде түзетулер енгізілді;
12. Бұқаралық ақпарат құралдары жөніндегі заңнамаларға түзетулер енгізілді;
13. «Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» заң қабылданды;
14. «Айбын» орденінің түрлі дәрежесіне майдангер-батырларымыз Сағадат Нұрмағамбетовтің, Бауыржан Момышұлының және Рақымжан Қошқарбаевтың есімін беру туралы түзетулер енгізілді;
15. Ономастикаға және символикалардың біріңғай стандартына қатысты түзетулер енгізілді;
16. Мемлекеттік наградаларға толықтай немесе оның кейбір элементтеріне түр-сипаты ұқсас наградаларды даярлауға, онымен марапаттауға тыйым салатын заң қабылданды.
Енді қабылданатын заңдар
Бұған қоса, қазір тағы 5 заң жобасын қабылдау жоспарланып отыр:
1. Археология саласына қатысты;
2. Арнайы қажеттіліктері бар балаларды кешенді қолдау туралы;
3. Ғылым қалашықтарын құру туралы;
4. Коммерциялық емес ұйымдар туралы;
5. Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс туралы заң жобалары әзірленіп жатыр.
«Ұлттық құрылтай ел дамуына қатысты ұзақ мерзімге арналған күн тәртібін қалыптастыратын маңызды құрылымға айналды. Атап айтқанда, Үкімет Құрылтайдың үшінші отырысының қорытындысына сәйкес 2029 жылға дейінгі ұлттық инфрақұрылым жоспарын бекітіп, жүзеге асырып жатыр. Ал құрылтайдың 4-ші отырысында Мемлекет басшысы Тәуелсіздіктің 40 жылдығына дейінгі ел дамуының бес басым бағытын айқындап берді. Бұл – цифрландыру және жасанды интеллект, көлік және транзит, энергетика, агроөнеркәсіп секторы және адам капиталы», – дейді Ерлан Карин.
Биыл Ұлттық құрылтай Бурабайда өткен. Келесі жылғы құрылтай Қызылордада өтеді.
