Әлемдік тренд: электромобильдер сатылымы бір жылда 27 %-ға артты
Әлемдік электромобильдер нарығы қарқынды дамып келеді. RHO Motion зерттеу компаниясының деректеріне сәйкес, 2025 жылдың шілде айында дүние жүзінде 1,6 млн электр қуатымен жүретін көлік пен гибрид (PHEV) сатылған. Бұл 2024 жылдың шілдесімен салыстырғанда 21 %-ға көп.
Алайда маусым айымен салыстырғанда көрсеткіш шамамен 9%-ға төмендеді. Бұған басты себеп – әлемдегі ең ірі нарық саналатын Қытайдағы 13%-дық құлдырау тіркеліп отыр.
Жеті айдың қорытындысы: +27 % өсім
2025 жылдың қаңтар-шілде айлары аралығында әлемде 10,7 млн электромобиль мен гибрид сатылды, бұл 2024 жылдың дәл осы кезеңімен салыстырғанда 27%-ға артық.
Бұл дерек электромобильдер енді жай ғана «жасыл көлік» емес, жаппай қолданысқа көшіп келе жатқанын айқын дәлелдейді.
«Уақытша өзгерістерге қарамастан, электромобильдерді тізгіндеу көрсеткіші айқын өсіп келеді», – деп атап өтті RHO Motion талдаушылары.
Қытайдағы субсидияға қатысты дау
Әлемдегі электр көліктерінің жартысынан астамы Қытайда сатылады. Шілде айында мұнда шамамен 1 млн автомобиль саудаға шығарылып, өз иесін тапқан. Дегенмен, Еуропа мен АҚШ-пен салыстырғанда, шілдеде Қытай нарығы теріс нәтиже көрсетті.
Бұған тұтынушылар қызығушылығы емес, мемлекеттік субсидия төңірегіндегі жанжал себеп болды. Кейбір компанияларға «заңсыз қаржылай қолдау алған» деген айып тағылды. Тексерулер мен бағдарламалардың уақытша тоқтатылуы жеткізілімге әсер етіп, бұл бірден статистикадан байқалды.
Сарапшылар тамыз айында Қытайдағы сатылым қайта өседі, субсидиялардың бір бөлігі қалпына келтіріліп, маусымдық сұраныс артады деп болжайды.
Өсімнің негізгі қозғаушы күші – Еуропа
Кәрі құрлықта жағдай мүлде басқаша. Шілде айында Еуропада электромобильдер сатылымы 48%-ға өсіп, 390 мың көлікке жетті.
Өсімге әсер еткен негізгі факторлар:
- ЕО-ның қатаң экологиялық стандарттары;
- субсидиялар мен салықтық жеңілдіктер;
- қуаттау инфрақұрылымының кеңеюі;
- жергілікті автоөндірушілердің белсенді саясаты (Volkswagen, Renault, Stellantis).
Ең үлкен өсім Германия мен Ұлыбританияда тіркелді: мұнда жаңа көліктердің 25%-дан астамы электрлі үлгілер.
АҚШ және басқа елдер
АҚШ-та шілде айында 170 мың электромобиль сатылды (+10 %). Нарықтың дамуы Еуропаға қарағанда баяуырақ, бірақ федералды жеңілдіктер әлі де сұранысты қолдап отыр. Сарапшылардың айтуынша, қыркүйекте салықтық ынталандыру мерзімі аяқталатындықтан, уақытша «сатылым толқыны» тіркелуі мүмкін.
Басқа елдерде (Латын Америкасы, Қытайдан бөлек Азия елдері, Африка) сатылым 55%-ға өсіп, 140 мыңнан астам көлікті құрады. Әзірге үлесі шағын болғанымен, бұл аймақтар алдағы жылдары электрокарлар сатылымына әсер етуі ықтимал.
Болжамдарға назар аударсақ
RHO Motion сарапшыларының есебінше, 2025 жылдың қорытындысы бойынша әлемде 20 млн-нан астам электромобиль сатылады. Бұл жаңа рекорд, ал электрлі көліктердің әлемдік нарықтағы үлесі тұңғыш рет 30%-ға жақындауы мүмкін.
Саладағы басты тәуекелдер:
- мемлекеттік қолдауға тәуелділік;
- аккумулятор бағасының қымбаттығы;
- қуаттау инфрақұрылымын дамыту қажеттілігі;
- дамушы елдерде дәстүрлі жанармайға негізделген көліктерімен бәсеке.
Дегенмен, жалпы бағыт айқын. Электромобильдер автомобиль өнеркәсібінің жаңа стандартына айнала бастады.
Бүгінгі электромобильдер нарығы құбылмалы түрде дамып келеді: шарықтау мен уақытша құлдыраулар алмасып отырады. Қытайдағы субсидия жанжалы – саясаттың нарыққа қаншалықты әсер ететінінің нақты мысалы.
Ал Еуропа мен АҚШ-та бұл бағытта динамика байқалса, жаңа ойыншылар – Үндістан мен Оңтүстік Америка да белсенділік танытып отыр.
2025 жыл шешуші кезеңге айналуы ықтимал. Осыдан кейін электромобильдердің «болашақ көлігі» екендігі туралы пікірталастар тоқтап, басты сұрақ басқаша қойылады: Жанармайға негізделген үлгілерді «электрлі көліктер» қаншалықты жылдам әрі қандай форматта ығыстырады?
Айта кететіні, бұған дейін әлемдегі мықты, сәнді, бағасы арзан электромобильдер туралы жазған едік. Оның ішінде Tesla, Lucid және BYD сынды брендтердің үлгілері бар.
