Тізгінделген көлік: жүріп өткен шақырымына қарап, жағдайын қалай бағалауға болады?
Жаңа көлік алғаннан тізгінделген көлік алғанның тәуекелі жоғары. Бір көліктің сапасы 300 мың шақырымнан асса да сыр бермейді, ал екіншісі 80 мыңнан кейін-ақ жөндеуді қажет етеді. Сонда қай межені «қалыпты жүріс» деп есептеу керек?
Орташа жылдық көрсеткіш
Автонарықта қалыптасқан есеп бойынша жеңіл көлік орта есеппен жылына 15-20 мың шақырым жүреді. Осы көрсеткіш басты бағдар деуге болады. Мысалы, зауыттан шығарылғанына үш жыл болған көліктің қалыпты жүрісі шамамен 45-60 мың шақырым, бес жыл өткен көлікте ол 75-100 мың аралығында болуы тиіс. Ал он жыл пайдаланылған көліктің қалыпты жүрісі 150-200 мың шақырымды құрайды. Егер одометрдегі сан осыдан әлдеқайда аз болса, екі жағдайдың бірі орын алған: не жүріс жасанды түрде «қайтарылған», не көлік ұзақ уақыт қозғалыссыз тұрған.
Аз ғана тізгінделген көлік алғанның да тәуекелі бар
Көлік сирек тізгінделсе де қиындықтар туындауы мүмкін. Ұзақ уақыт қозғалмай тұрған автоның резеңке бөлшектері мен сальниктері қатаюы ықтимал, отын жүйесі бітеліп, аккумулятор әлсірейді. Сондықтан тек одометрге емес, көліктің жалпы жағдайына мән берген дұрыс. Кейде қала ішінде ғана қатынаған көлікке қарағанда, алыс сапарларға барған автода ақау аз болуы мүмкін.
100-200 мың шақырым жүріп өткен көлікті жоққа шығаруға бола ма?
Кейбір жүргізушілер 200 мың шақырымнан асқан көлікті бірден жарамсыз деп қабылдайды. Алайда бұл әрдайым солай бола бермейді. Егер иесі көлігін уақтылы күтіп-баптап, барлық техникалық қызмет көрсетулерден өткізіп отырса, мұндай автомобиль әлі де ұзақ жылдар қызмет етуі мүмкін. Тіпті такси ретінде қолданылған, 300 мың шақырымнан асқан кейбір көліктер де жақсы күйде болады. Ал «үйде тұрған», бірақ қараусыз қалған көліктен 80 мың шақырым жүріп өткеннен кейін-ақ ақаулар анықталуы мүмкін. Демек, мұнда шешуші рөл атқаратын нәрсе – тек жүріс емес, көліктің қалай пайдаланылып, күтіп-ұсталғаны.
Сатып аларда нені ескеру керек?
Жүріп өткен шықырымы – көліктің жағдайын бағалаудағы жалғыз өлшем емес. Сатып алар алдында ең әуелі сервис тарихын қарау қажет: көліктің техникалық қызметтен уақытылы өткені, майы, сүзгілері, басқа да бөлшектері ауыстырылғаны маңызды. Бұған қоса, мотор мен қозғалтқыштың жағдайын, кузовтағы ақауларды, жүріс бөлігін мұқият тексерген жөн. Компьютерлік диагностика да жасырын кемшіліктерді анықтауға көмектеседі.
Қалыпты жүріс – бұл қатаң ереже емес, тек орташа бағдар. Жеңіл көлік үшін ол шамамен жылына 15-20 мың шақырым. Бірақ ең бастысы – көліктің нақты жағдайы, оны қалай пайдаланғаны және оған қалай күтім жасалғаны. Сондықтан одометрдегі саннан гөрі құжаттар мен техникалық жағдайға сүйенген дұрыс.
Бұған дейін жол апатына түсіп, кейін қайта жөнделген көлікті анықтаудың жолдары туралы жазған едік.
