Қазақстандық жас шахматшылар әлем чемпионатында үздік атанды

Алматыда 2025 жылғы кадеттер арасындағы әлем чемпионаты аяқталды. «Кадет» деп 12 жасқа дейінгі жас шахматшыларды атайды. Әлем чемпиондары атанғандар – 8 жастағы Алиша Бисалиева мен Әдинұр Әділбек, сондай-ақ 12 жастағы Данис Қуандықұлы. Қазақстандық шахматшылар командалық есепте де үздік болды.

Шахматтан 2025 жылғы кадеттер арасындағы әлем чемпионаты (FIDE World Cadet Chess Championships 2025) 19–30 қыркүйек аралығында Алматыдағы Балуан Шолақ атындағы СКК бас аренасында өтті.

88 ел мен аумақтан 842 жас шахматшы, оның ішінде Қазақстанның барлық 20 өңірінен 229 ойыншы, классикалық уақыт бақылауымен 90+30 (партияға 90 минут және әр жүріске 30 секунд қосылады) швейцариялық жүйе бойынша 11 турлық қиын жолдан өтті.

11 тур қорытындысы бойынша әлем чемпиондары, күміс және қола жүлдегерлер ұлдар (Open) және қыздар (Girls) арасындағы алты жас санатында анықталды: 8 жасқа дейін (O8 және G8), 10 жасқа дейін (O10 және G10), 12 жасқа дейін (O12 және G12).

G8 санаты (94 қатысушы):

          1.       Алиша Бисалиева (1704, Қазақстан) – 9½ ұпай;

          2.       Чжу Цзяхэ (1630, Қытай) – 9;

          3.       Болд-Эрдене Целмег (1661, Моңғолия) – 8½.

Астаналық Алиша Бисалиеваның чемпион атануы үшін соңғы турда тең ойын жеткілікті болды. Ол бұл нәтижеге сенімді түрде, мықты позициядан қол жеткізді.

O8 санаты (150 қатысушы):

          1.       Әдинұр Әділбек (1935, Қазақстан) – 9½ ұпай;

          2.       Фёдор Сидельников (1720, FIDE) – 8½;

          3.       Ван Юйсюань (1728, Қытай) – 8½.

Ұқсас жағдай тағы бір біздің рейтинг фавориті, Астанадан шыққан Әдинұр Әділбекте де болды. Ресейлік Дамир Хасанчинге қарсы ақ фигуралармен ойнаған ол қарсыласын тек қорғанысқа мәжбүр етті. Әдинұрдың шабуылда тәуекел етуге еш қажеттілігі болған жоқ. Тең ойын – және алтын медаль!

G10 санаты (115 қатысушы):

          1.       WCM Шарвааника Сараванан (1971, Үндістан) – 9 ұпай;

          2.       WCM Чинзориг Нандинджигуур (1887, Моңғолия) – 9;

          3.       Киянна Парихар (1728, Үндістан) – 8½.

Бұл жерде де рейтингтегі №1 атанып, жеңіс үшін тең ойын жеткілікті еді. Бірақ Шарвааника жеңіліп қалды, моңғол қызы Нандинджигуурға алға шығуға мүмкіндік туды. Алайда оның қарсыласы – өзбек шахматшысы – оған жол бермеді. Нәтижесінде ұпайлары тең болғанда жеке кездесу бойынша артықшылық үндістандық спортшыда қалды.

O10 санаты (185 қатысушы):

          1.       Юань Шуньчжэ (1805, Қытай) – 9 ұпай;

          2.       CM Ле Фан Хоанг Куан (2031, Вьетнам) – 9;

          3.       AFM Мани Сарбарто (2072, Үндістан) – 8½.

Жарыс басталғанда қытайлық Юань Шуньчжэ 47-ші орында тұрды. Ал мәреде бірінші болып, соңғы турда алматылық Нұрмұхамед Елеместі жеңді де, оны алтын медальдан (және жалпы медальдан) айырды.

G12 санаты (123 қатысушы):

          1.       Лейси Ванг (1883, АҚШ) – 8½ ұпай;

          2.       WFM Лори Кью (1994, АҚШ) – 8½;

          3.       Милана Соколова (1870, FIDE) – 8½.

Соңғы тур алдында екі америкалық пен бір ресейліктен құралған үштік көш бастап тұрды. Олар өз партияларын тең аяқтап, жүлделі орындарды өзара бөлісті. Қуып жеткендер «үштікті бұза» алмады.

O12 санаты (175 қатысушы):

          1.       CM Данис Қуандықұлы (2211, Қазақстан) – 9 ұпай;

          2.       CM Али Пойраз Уздемир (2196, Түркия) – 9;

          3.       CM Итан Гуо (2330, АҚШ) – 8½.

Бұл жерде тең ойынға ойнау көшбасшыға жамандық кері әсерін берді. Сириялық FM Мазен Фанди (2307) өзі жүлдеге жете алмай қалды, бірақ түрік Уздемирді жеңіп, пьедесталға ықпал етті. Осыдан кейін Данис Қуандықұлы теңесуге және Бухгольц коэффициенті бойынша алға шығуға мүмкіндік алды. Оның CM Дамир Булгакпен (2254) партиясы теңге жақындап келе жатқан еді, бірақ цейтнотта Булгак шешуші қателік жіберді. Қара «g» сарбаз бен тураның қолдауымен уәзірге жетіп, қарсылас сағатын тоқтатуға мәжбүр болды. 2023 жылы 10 жасқа дейінгі санатта әлем чемпионы атанған алматылық Данис екі дүркін әлем чемпионы болды!