2025 жыл климаттық апаттар мен рекордтар жылы – БҰҰ
Дүниежүзілік метеорологиялық ұйымның (ДМҰ) мәліметінше, биылғы жыл тарихтағы ең ыстық үш жылдың бірі болмақ.
2025 жылы Жер тағы да температуралық рекордтарды жаңартып жатыр. 2015 жыл мен осы жыл соңғы 176 жыл ішіндегі ең жылы кезең ретінде тіркелді.
Температура
2025 жылдың қаңтар-тамыз айларында Жер бетінің орташа температурасы индустрияға дейінгі кезеңнен 1,42°C жоғары болды. Бұл 2024 жылмен салыстырғанда сәл төмен болды. Алайда жалпы жылу бәсеңдеген жоқ.
2023 жылдың маусымынан 2025 жылдың тамызына дейінгі аралықта (2025 жылғы ақпанды қоспағанда) әр айда температуралық рекорд тіркелді. Ғалымдар мұны табиғи циклдермен қатар адам әрекеттерінен туындаған факторлармен байланыстырады.
Мұхиттар мен теңіз деңгейі
Парниктік газ тудырған артық жылудың 90%-ы мұхиттарда жиналуда. Бұл теңіз экожүйелерін бұзып, дауылдарды күшейтіп, мұздардың еруін тездетіп отыр.
Теңіз деңгейі бұрынғыдан екі есе жылдам көтеріледі. 1990-жылдары жылына 2,1 мм болса, қазір – 4,1 мм.
Мұздар мен мұздықтар
Жер серігі арқылы бақылау тарихында Арктика мұзының биылғы ауданы ең төмен деңгейге түсті. Антарктикада да жағдай нашар. Мұз жамылғысының азаюы тұрғысынан үшінші рекорд орнатылды.
2023/2024 жылдары мұздықтар шамамен 450 гигатонна мұз жоғалтқан. Бұл теңіз деңгейін 1,2 мм көтерген.
Парниктік газдар
2024 жылы атмосферадағы CO₂, метан және азот тотығы рекордтық деңгейге жетті. Көмірқышқыл газы индустрияға дейінгі кезеңмен салыстырғанда 53%-ға артып отыр.
Экстремалды құбылыстар
2025 жылы Африка мен Азияда су тасқыны, Еуропа мен Солтүстік Америкада орман өрттері, сондай-ақ тропикалық циклондар тіркелді. Бұл табиғи апаттар елдердің экономикаларына, азық-түлік қауіпсіздігіне және халықтың көшуіне әсер етті.
Энергия мен климаттық саясат
2024 жылғы аптап ыстық электр энергиясына сұранысты 4%-ға арттырды. Көптеген елдер климаттық деректерді энергетикалық жоспарлауға енгізе бастады.
Алайда соңғы төрт жылда Каспий теңізінің деңгейі 24 см-ге төмендеген.
