Қытай электромобиль нарығындағы белгісіздік: субсидия азайды, жаңа салық енгізілді
Қытайдағы ең танымал Li Auto және Nio электромобиль өндірушісі сатылымның баяулағанын хабарлады. Басты себеп – үкіметтің ынталандыру шараларын қысқартып, жаңа сауда салығының енгізілуі. Бұл оқиғалар әлемдегі ең ірі электромобиль нарығы жаңа кезеңге өткенін, өсім баяулағанын және бәсекелестіктің күшейгенін көрсетеді.
Li Auto компаниясының соңғы есебіне сүйенсек, 2025 жылдың үшінші тоқсанында компания 93 200 көлік сатты. Бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 39%-ға және 2023 жылдың үшінші тоқсанымен салыстырғанда 11,3%-ға аз. Сонымен қатар үшінші тоқсанда компания табысы 400 мың долларға төмендеген. Жыл соңында көрсеткіш бұдан да нашар болуы мүмкін. Сарапшылар бұл үрдісті Қытай нарығындағы бәсекелестіктің айтарлықтай артуымен байланыстырады.
Жаңа экономикалық жағдайлар
Соңғы бірнеше жылда Қытай үкіметі электро көліктерге (EV) сұранысты субсидиялар, салық жеңілдіктері және аккумулятор өндірісін қолдау арқылы ынталандырды. Алайда бұл шаралар біртіндеп азайып келеді. Мәселен, EV сатып алушыларға тікелей субсидиялар қысқара бастады. Сонымен қатар, көлік сатудан түскен табысқа салық енгізу де жоспарланып отыр. Ал бұл жаңа көліктер қымбаттайды деген сөз. Өндіріс тізбектерін күрделендіретін сапа және локализация талаптары да күшейе түсті. Бұл шаралар қысқа мерзімді белгісіздік тудырып, жоғары көрсеткіштерге үйренген өндірушілер үшін жаңа сынаққа айналары анық.
Li Auto және Nio есебі – нарықтағы өзгерістің көрінісі
Li Auto және Nio – нарықтағы орта және премиум сегментке бағытталған негізгі ойыншылар. Сатылымның баяулауы сатып алушылардың жаңа электромобильдерге сақтықпен қарай бастағанын көрсетеді.
Nio соңғы есебінде жаңа модельдерге тапсырыстың азайғанын хабарлады, ал Li Auto жеткізілімнің бәсеңдегенін және сатып алушылар үшін күту мерзімінің ұзарғанын мәлімдеді. Бұдан кейін қос компания да жаңа жағдайларға бейімделу бойынша жоспарын жариялады. Оның алғашқысы, маркетингтік кампанияларды күшейту, сатып алушылардың қызығушылығын сақтау. Екіншісі, бағасы тиімді модельдер мен арнайы ұсыныстарды енгізу. Ал, үшіншісі, клиенттерді ұстап қалу үшін сервистік және сатылымнан кейінгі бағдарламаларды кеңейту.
Нарыққа және бәсекелестікке әсері
Сарапшылар субсидиялардың қысқаруы мен сату салығының енгізілуі Қытайдың EV нарығының өсуін келесі 12-18 айда бәсеңдетуі мүмкін деп есептейді. Сонымен қатар, бұл жергілікті өндірушілер мен Қытай нарығына кіргісі келетін шетелдік брендтер арасындағы бәсекелестікті күшейтеді.
Болашақта сарапшылар:
- Жаңа электромобильдердің сатылымы баяулайды;
- Өндірушілер арасындағы баға бәсекесі күшейеді;
- Бағасы арзан модельдерге сұраныс артады;
- Клиенттерді ұстап қалу үшін маркетинг және өндіріс стратегияларын қайта қаралады деп болжап отыр.
Бәсекелестіктің қозғаушы күші қытайлық ойыншылар
Аталған брендтердің көрсеткіштері төмендегеніне қарамастан, қытайлық автоөндірушілер Таиланд нарығында бәсекелестіктің артуына ықпал етуде. Мәселен, жуырда өткен Бангкоктағы әлемдік автокөрмеде ең белсенді қатысушылар қытайлық кәсіпорындар болды. Олар Таиланд пен аймақтағы өндірісіне қомақты инвестициялар салды. Өндірістің ауқымы мен тиімділігі арқасында агрессивті баға саясатын жүргізіп, EV-тің соңғы құнын төмендетуге мүмкіндік алады. Сонымен қатар шағын әрі арзан, бірақ заманауи модельдер шығарады, бұл қазіргі таңда өте өзекті.
Нәтижесінде бәсекелестік күшейген. Осының бәрі басқа автокәсіпорындарды бағаны төмендетуге немесе қосымша жеңілдіктер ұсынуға мәжбүр етті. Осылайша Тай елінде де «баға соғысы» жалғасуда.
Болашаққа болжам
Қысқа мерзімді қиындықтарға қарамастан, сарапшылар Қытайдың электромобиль нарығы болашақта дами түсетінін болжайды, бірақ қарқыны бұрынғыдай емес, сәл баяулау болады. Субсидиядан тәуелділікті азайту инновацияны ынталандырады, автомобиль сапасын арттырады және саладағы тұрақтылықты сақтайды. Сондай-ақ, субсидияларға тәуелділіктің азаюы технологияларды дамытуға және модель ассортиментін кеңейтуге жол ашады. Премиум және орта сегменттер арасындағы бәсекелестік күшейеді, бұл тұтынушылар үшін тиімді болмақ. Оған қоса бағасы арзан, сапасы жақсы көлік ұсынатын компаниялар нарықта жетекші орынға ие болады.
Li Auto және Nio сатылымның төмендегенін хабарлауы және үкімет саясатының өзгеруі Қытайдың электромобиль нарығы үшін жаңа кезеңнің басталғанын көрсетеді: қысқа мерзімді белгісіздік кезеңі енді инновациялық кезеңге ауысады. Стратегиясын бейімдеген, клиенттеріне адал, экономикалық тиімді шешімдер ұсына алған өндірушілер EV нарығында өз позицияларын нығайта алады.
Еске сала кетсек, Li Auto көліктері тек биыл ғана Қазақстанда ресми түрде сатыла бастады. Бұған дейін танымал көліктерді тек «сұр» нарықтан кездестіруге болатын.
