Жаңалықтар

2024 жылы қазақстандық әлеуметтік желі қолданушылары арасында ең жиі қолданылған сленг – «Базар жоқ» тіркесі болды. Бұл тіркес, әсіресе, Instagram мен Facebook платформаларындағы пікірлерде кеңінен тараған. Мұндай қорытындыны әлеуметтік желілерді талдау және басқарумен айналысатын LiveDune сервисі жасады.

Сленгтің кең таралуын талдауға көмектескен – Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ филология факультетінің PhD докторанты Тұрғанбаева Қымбат Мұратжанқызы 200-ге жуық сленг сөздерден тұратын сөздік құрастыруға атсалысқан. Бұл тізімге TikTok пен Telegram арналары арқылы қазақ тіліне енген орыс және ағылшын тілдеріндегі гибридті сленгтер де кірген.

Қай платформада көп қолданылады?

Сленгтің 80%-ы Instagram желісінде қолданылған. Facebook үлесі – 18%, ал Telegram – небәр...

Кредит беру кезінде зейнетақы мен жәрдемақыны азаматтың төлем қабілетін анықтау мақсатында ескеруге тыйым салу қажет. Мәжіліс депутаты Ерлан Стамбеков осылай деп есептейді.

Парламенттің төменгі палатасы өкілінің айтуынша, сот орындаушылары зейнетақы мен жәрдемақының бәрін шешіп алып жүр. Депутат ұсынысы қабылданған жағдайда, зейнетақы мен жәрдемақы табысқа жатпай, несие сұраушы азаматтың өтініші қабылданбауы мүмкін.

Стамбековтің айтуынша, Қазақстанда әлеуметтік жағдайы нашар 3,2 миллионан аса адам бар. Зейнеткерлер, мүгедектер, жарымжан бала асырап отырған отбасылар, әлеуметтік көмек алушылар осы санатқа жатады. Депутаттың пікірінше, олардың көбісі зейнетақы немесе жәрдемақыға өмір сүріп жүр. Бұл ақша кредитті төлеу үшін емес, тіршілік ету үшін бөлінген.

Қазір коммерциялық банктердің ипотека бойынша ұсынып отырған жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі (ЖТСМ) тым үлкен, болашақта нарықта дефолт қаупі бар. Бұл туралы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің төрағасы Мәдина Әбілқасымова айтты.

Әбілқасымова коммерциялық банктерде ЖТСМ неге тым жоғары екенін де түсіндіре кетті. Оған Ұлттық банк бекіткен базалық мөлшерлеменің жоғарылауы себеп.

«Базалық мөлшерлеме жоғары болғандықтан, ипотека бойынша пайыздық мөлшерлеме де үлкен. Орта есеппен мөлшерлеме 21-23% көлемінде қалыптасып отыр. Бірақ бұл өте жоғары мөлшерлеме, тұтынушылар үшін үлкен жүктеме болады. Соңғы үш жылда яғни пайыздық мөлшерлеме тым жоғары болған кезеңде ипотекалық қарыз алғандар арасында дефолт болу қаупі бар...

НАТО мен Ресей арасында соғыс болса, оған қанша қаржы кететіні есептеле бастады. Орта есеппен шығын 1,5 трлн доллар болмақ.

Bloomberg ақпаратына қарағанда, бұған тек қана соғыс қимылдарының шығыны кірмеген. Ресейден жеткізілім тоқтаған соң, мұнай бағасының шарықтауы мен қаржы нарығында активтерді сату шығындары да ескеріліпті.

«Әлемдік ЖІӨ 1,3 пайызға төмендейді»

Агенттіктің болжамына қарағанда, НАТО мен Ресей арасындағы соғыс әлемдік ЖІӨ-ні 1,3 пайызға төмендетпек. Бұл – шамамаен 1,5 трлн АҚШ доллары.

Агенттіктің пікірінше, Еуропа шенеуніктері қазір Владимир Путиннің әскери қуатын қалай арттырып жатқанын қадағалап отыр. Олар бұдан бірнеше жыл бұрын мүмкін емес көрінген қауіпке қарсы күресіп жүр. Атап айтқанда...

Бас прокуратура жарты жылдағы жұмысты қорытындылады. Соған сәйкес, әлеуметтік-экономикалық салада 2 миллионнан астам азаматтың құқығы қорғалған, 14 мыңнан астам лауазымды тұлға жауапқа тартылған.

Жер қойнауын пайдалану, мұнай-газ өндіру, бағалы металдар айналымы, балық аулау және экспорттау, медициналық сақтандыру, спорт және басқа да әлеуметтік маңызы бар салалардағы тексерулердің қорытындысы бойынша 100 қылмыстық іс қозғалып, 58 адам сотталды.

Прокуратура ұсынған ресми ақпаратқа сәйкес, мемлекеттік айыптау 12,5 мың қылмыстық іс бойынша қолдау тапты. Қадағалау шеңберінде 425 адамға қатысты сот актілері заңға сәйкестендірілді, 248 сотталушының жағдайы жақсарды.

Кибералаяқтыққа қарсы күрес күшейтілген. Нәтижесінде үш халықаралық қылмыстық колл-орталық жойылды. Прокуратураның үйлестіруімен «СИМ-бокстарды» пайдалану бойынша 47 сотқа дейінгі тергеу басталды, 82 құрылғы және 50 мыңнан астам SIM-карта тәркіленд...

Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік өнімдеріне 16 пайыз қосылған құн салығы (ҚҚС) салынатын болды. Бұл туралы 25 маусымда Мәжіліс кулуарында Ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин мәлімдеді.

Серік Жұманғарин мұндай шешімнің негізгі себебі – салық арбитражының алдын алу деп түсіндірді.

«Көптеген азық-түлік өнімдері шетелден әкелінеді. Тек бірқатары елде өндіріледі. Осы айырмашылық салық салуда теңсіздікке әкелуі мүмкін. Сондықтан біз оларды салықтан босатпау туралы шешімге келдік. Бірақ отандық өндірушілерге қолдау көсету жолын табамыз», – деді министр.

Жұманғарин үкімет отандық өндірушілерді қалай қолайтынын оншақты күннен кейін хабарлаймыз деді. Алдағы уақытта Ұлттық экономика министрлігі «Инвестицияға тапсырыс» атты ірі бағдарлама жариялама...

Өртке қауіпті кезең басталғалы елде 260 қамыс өрті тіркелген. Бұл туралы Төтенше жағдайлар министрлігінің баспасөз қызметі хабарлады.

Баспасөз қызметінің хабарлауынша, стратегиялық жоспарлау және жедел басқару командалық орталығында Төтенше жағдайлар вице-министрі Рамиль Камаловтың төрағалығымен ерекше қорғалатын аумақтарда қамыс өртінің алдын алу және оларды сөндіру мәселелері қаралған.

Министрлік, өрт қаупі кезеңі басталғалы бері ел аумағында 260 қамыс өрті тіркелгенін хабарлады. Олардың басым бөлігі жетуі қиын өңірлерде тіркелгендіктен, өрт сөндіру жұмыстары айтарлықтай қиындайды. Мұндай жағдайларда өрт сөндіру техникасын тікелей қолдану мүмкін емес. Осыған байланысты өртті жою шараларын көбінесе Төтенше жағдайлар министрлігінің күштері мен авиациясы жүзеге асырады.

Осыған орай Камалов Экология...

Алматы қаласында 11-13 жастағы қыздарға адам папиллома вирусына қарсы жоспарлы вакцинациялау жүріп жатыр.

Қанша қыз вакцинацияланды

Алматы қаласының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментіінің дерегінше, 20 маусымдағы жағдай бойынша АПВ-ға қарсы вакцинаның бірінші дозасы 10293 қызға салынған. Оның ішінде 11 жастағы 4429, 12 – 13 жастағы 5864 қыз вакцинацияланған. АПВ-ға қарсы вакцинаның екінші дозасы 4171 қызға салынған. Оның ішінде 11 жастағылар 1216, 12 – 13 жастағылар – 2955. Департамент қыздар арасында вакцинациядан кейінгі қолайсыз жағдайлар тіркелмегенін атап өтті.

Қандай вакцина қолданылады

Алматы қаласы санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің басшысы Қасымхан Алпысбайұлының айтуынша, вакцинациялауға рұқсаты бар медицина қызметкерлері вакцинациялауды егілетін адамдарды қарап, тексеруден өткізіп, ата-анасынан...

Мәжіліс Сенаттың жаңа Салық кодексіне енгізген түзетулерді мақұлдап, құжат Президенттің қол қоюына жолданды. Құжатқа қол қйылған соң, заң 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енуі тиіс.

23 маусымда Сенат Салық кодексін қарап, жалы 131 түзету енгізді. Соның ішінде сенаторлар шаруа және фермер қожалықтары үшін жеке табыс салығына прогрессивті шкала енгізуді ұсынды. 230 мың АЕК-тен асатын табысқа 15% мөлшерлеме қолданылады. Қолданыстағы 70% жеңілдікті ескергенде, тиімді мөлшерлеме 4,5% болмақ.

Жоғары палата депутаттары KASE биржасында сатылатын бағалы қағаздардан алынатын дивидендті жеке табыс салығынан боасуды ұсынған. Бұл АХҚО-мен салыстырғанда салық айырмашылығын жою үшін қажет.

Сонымен қатар төлем карталары арқылы...

Қазақстанда тұрғындардың дені смартфон көмегімен күнделікті тұрмысқа қажетті ақша аударады. Мобильді ақша аударымына да салық салынатыны ескертілгелі, көпшілік алаңдап қалғаны анық. Kursiv.Media төлемнің мұндай түріне қандай жағдайда салық салынатынын түсіндіреді.

Үкімет республикадағы екінші деңгейлі банктерден кімнің қайда, қашан ақша аударғаны туралы мәліметті жылда алып отырады. Азаматтардың қаржы мекемелерінің мобильді қосымшасы көмегімен аударған ақшасы құзырлы мекемелердің бақылауында болады. Мәселен, мемлекеттік кірістер комитетіндегілер банктер берген мәліметке қарап, кімнің салық төлеу керектігін оңай анықтай алады.

Билік үш айда 1 млн теңгеден аса мобильді ақша аударымын жасағандарға салық салуды көздеп отыр. Бірақ осы тұста түсіндіре кететін маңызды бір жайт бар.

Ата-ана мен бала...

Блогер NNN мен Ерболат Жанабылов гив пен лотереяның айырмасы туралы айтты. Қаржы мониторингі агенттігі ұйымдастырған «21 ғасырдың қаржы триггерлері» тақырыбында өткен форумда блогерлер алаяқтардың арбауына түсіп қалмау туралы сөз қозғады.

Формуда журналист Динара Сәтжан бір кездері гив ұйымдастырғанын айтып өтті.

«Гив басқа, лотерея басқа. Гивке адамдар тегін қатысады. Ол жерде ешкім ақша төлемейді. Ақшаны тек демеушілер төлейді. Гивті ұйымдастырып жатқан адам уәдені орындамауы керек. Оның ішінде ұтыс ретінде айтылған сыйлықты беріп, демеушілерге алдын ала айтқан жазылушыларды жинап береді. Ал шотыма 1000 теңге жібер деп, билет сатып ойнататын лоторея заңсыз», – дейді блогер Нұрдәулет Бектұрсын..

Блогер...

ЕАЭО елдерінен Қазақстанға автокөліктер контрабандалық жолмен келіп жатыр. Осының салдарынан мемлекетке келген залал көлемі 70 млрд теңгеге дейін жетті. Мұндай мәліметті Мәжіліс депутаты Ерлан Саиров келтірді.

Саиров еліміздің ішкі нарығын шетелден келетін заңсыз көліктерден қорғау қажеттігін атап өтті. Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) елдері арқылы Қазақстанға үшінші елдерден, әсіресе Жапониядан, оң рульді көліктердің контрабандалық жолмен кіріп жатқанын мәлімдеді.

«Оң рульді көліктерге елімізде тыйым салынған. Дегенмен екі жыл ішінде елімізге 56 мың көлік кіріп, 70 млрд теңге залал келді деген ақпарат бар. Бейрейсми ақпаратқа сүйенсек, біздің көршілер арқылы Қазақстанға Жапониядан оң рульді автомобильдер бөлек ретінде енгізіліп, елімізде қайта...

Ресей өз территориясына ауып кеткен киіктерді атуға рүұсат берген. Бұл ақпаратты Үкімет сағатынан кейін өткен брифингте Экология және табиғи ресурстар министрі Ерлан Нысанбаев растады.

Министрдің 1 млн бас ақбөкеннің мақсатты түрде Ресейге жіберілгенін айтты. Айтуынша, жануарлар ежелден Жайық өзенінің төменгі бөлігі мен Орал өзенінің солтүстігін мекендеп келген. Сондықтан киіктерді шекарадан өткізу туралы шешім қабылдаған.

«Расымен қазіргі таңда 1 млн бас киік Ресейге ауды. Бұл жағдайды бақылауды ұстап, қанша бас ауғанына мониторинг жүргізіп отырмыз. Ежелден бұл маңды мекендейтін киіктер Орал-Волга популяциясы деп аталған. Олар жазғы мезгілде Солтүстікке, Ресей территориясына ауатын. Соңғы жылдар БҚО-да киік...

Cobalt, Damas, Tracker, Haval, BYD көліктері Өзбекстанда көптеп шығарыла бастады. Бес ай ішінде 153,8 мың жеңіл көлік нарыққа түскен.

2025 жылғы қаңтар-мамыр аралығында Өзбекстанда 58,9 мың Cobalt көлігі өндірілді. Өзбекстанның Ұлттық статистика агенттігінің мәліметінше, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 2,4%-ға көп.

Маусым айының басында автомобиль зауыттары 38,7 мың Damas көлігін шығарды. Бұл 24,1%-дық жылдық өсім.

Onix үлгісінің өндірісі 8,8%-ға өсіп, 16,2 мың данаға жетті. Kia маркасының өндірісі де артып, 10 мың данаға жетті. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 35,6%-ға артық.

Өзбекстанда Cobalt, Damas, Tracker, Haval, BYD көліктері құрастырылады.  

2025 жылдың алғашқы бес айында зауыт конвейерінен:

18 мың Tracker,

...

Kaspi Bank 2024 жылдың қорытындысы бойынша бір жай акцияға 1070 теңге көлемінде дивиденд төлейді. Қаржы ұйымы акционерлерінің жалпы жиындағы шешім Қор биржасы сайтында жарияланған.

Қазіргі кезде банктің 18,3 млн жай акциясы айналымда жүр. Осылайша акционерлер жалпы сомасы 19,6 млрд теңгеге дейін дивиденд алуы ықтимал.

Бұл – 2024 жыл үшін екінші төлем. Бұған дейін көктемде акционерлерге бір акцияға 2000 теңге көлемінде дивиденд берілген болатын.

Ал 2023 жылы үшін банк акционерлеріне төрт рет дивиденд төлеген: 3450, 6150, 4000 және 1800 теңге.

Kaspi Bank KASPI GROUP құрамына кіреді. eGov порталындағы деректерге сәйкес, Kaspi Group компаниясы Kaspi.kz пен аты-жөн...

Алматы маңындағы табиғаты көркем Горельник шатқалында туристер үшін жаңа Arman-köpir жаяу жүргіншілер көпірінің құрылысы аяқталуға жақын. Бұл нысан Алматыда туризм мен экотуризмді тұрақты дамыту бағдарламасы аясында жүзеге асырылып отыр. Көпір 2025 жылдың қыркүйек айында пайдалануға беріледі деп жоспарланған.

Ұзындығы 77 метр болатын бұл көпір шатқалдың екі жағалауын жалғай отырып, болашақта ашылатын балалар мен жасөспірімдерге арналған «Мың бала» спорт клубына апаратын қолайлы жолға айналады. Құрылыс жер бедерінің күрделілігін ескере отырып салынған. Көпірдің беріктігі мен сенімділігі халықаралық қауіпсіздік талаптарына толықтай сай келеді.

Жобаны жүзеге асыруға Швейцарияның Swissrope Ltd компаниясы атсалысуда. Бұл компания Еуропаның таулы және қорғалатын аймақтарында аспалы көпір салу бойынша көпжылды...

Экология және табиғи ресурстар министрлігі алдағы уақытта алынатын киіктердің етін қайта өңдеу мәселесін қарастырып жатыр.

Министр Ерлан Нысанбаевтың айтуынша, қазір ведомство ет комбинаттарын салу зерделеніп жатыр. Бұл мақсатқа инвесторлар тартылуда.

Ғылыми негіздемеге сәйкес, Қазақстан киіктердің 20 пайызын етке өткізуі мүмкін. Бұл – шамамен 800 мың бас.

«Пайыздық үлес анықталды: 40% – аталықтар, 40% – аналықтар, 20% –төлдер. Бізде нақты сандар мен параметрлер бар. Қазір дайындық жұмыстары жүріп жатыр», — деді министр Үкімет отырысында.

Киіктердің еті өңдеуге жіберілуі мүмкін. Қазірдің өзінде алты компания ет комбинаттарын салуға қызығушылық білдіріп отыр.

«Біз әкімдіктермен...

Армения астанасы Ереванда енді Yandex Go сервисі арқылы тікұшаққа тапсырыс беруге мүмкіндік бар. Қызмет премиум санаттағы Ultima аясында іске қосылды. Тікұшақ рейстерін Armenian Helicopters компаниясы орындайды.

Қызмет пайдаланушыларына екі түрлі тариф ұсынылады — Copter және Sky Tour.

Copter – Ереваннан немесе өзге қаладан қалаған бағытыңыз бойынша жеке сапарға арналған.

Sky Tour – Дилижан, Севан, Мегри, Горис және Гарни шатқалы сияқты көрікті жерлерге шолу экскурсиясы үшін қолайлы.

Ұшу шарттары:

Енді Pinduoduo, Temu, OZON, Wildberries сынды шетелдің интернет дүкендерінен сатып алынған тауарлар декларацияланады. Бұл туралы Мәжілісте Ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин айтты.

Бірінші кезекте халықаралық пошта арқылы шет елдік интернет-платформалардан үшінші елдерден жеке тұлғалардың атына жіберілетін тауарлар енді бөлек санатқа жатқызылып, электрондық сауда тауарлары ретінде айқындалады.

Содан кейін электрондық сауда тауарларын бақылайтын электрондық сауда операторы деген ұғым пайда болады. Олар шетелден келетін тауарларға статистика жүргізіп, декларацияланатын тауарды белгілеп отырады.

Сол мақсатта аталмыш тауарларға арнайы электрондық сауда декларациясы деген жаңа түрдегі кеден декларациясы енгізілмек. Яғни, тауар құны мен салмағы белгіленген нормадан асса, салық төлеу керек болады.

2025 жылы жеңіл өнеркәсіп саласында 9 жаңа инвестициялық жоба іске қосылып, 600-ге жуық адам жұмыспен қамтылмақ. Мемлекет кәсіпкерлерге нақты қолдау көрсетпек: өндірістік жабдық сатып алуға кеткен шығынның 40%-на дейін өтеуге мүмкіндік бар. Бұл жылына 60 млн теңгеге дейін қайтарымсыз қаржы алуға жол ашады.

Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің мәліметінше, соңғы бес жылда жеңіл өнеркәсіп саласы тұрақты дамып келеді. Осы уақыт ішінде 40-тан астам жоба жүзеге асырылып, 3 мыңнан астам жаңа жұмыс орны құрылған. Бұл – отандық өндірістің ауқымы кеңейіп, халықты жұмыспен қамтуға нақты үлес қосып отырғанының көрінісі.ай?

Қазіргі кезде елімізде 1400-ден астам жеңіл өнеркәсіп кәсіпорны жұмыс істейді. Олардың жартысынан астамы тігін...

Астанада бәзбіреулер LRT-ның жаңа вагондарына граффити салып кеткен. Ақпаратты City Transportation Systems компаниясы растады.

«Вагондардың сыртқы бетіне граффити салу фактісі тіркелді. Ақпарат құқық қорғау органдарына берілді. Аталған факт бойынша қылмыстық іс қозғалды», – деп мәлімдеді компания.

Вагондарда бояу сіңіп кетпеуі үшін арнайы қабат бар. Ол граффитиді өшіруге мүмкіндік береді.

«Бояуды кетіру жұмыстары басталды», – деп хабарлады CTS.

Айта кетейік, бұған дейін Сity Transportation Systems компаниясы №101 бекетте екі вагоннан тұратын жеңіл рельсті көлік құрамын көтеру сәтті жүзеге асқанын хабарлады.

Екінші вагон қаладағы Abu Dhabi Plaza бизнес-орталығы маңында орналасқан №112 станциядағы рельске...

Алматы қаласы туризм басқармасының мәліметінше, 2025 жылдың алғашқы тоқсанында Алматыға Қытайдан 20 мыңнан астам турист келген. Бұл көрсеткіш өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 39 пайызға көп.

Алматы қаласының Туризм күні биыл 12–15 маусым аралығында Гонконгта өткен 39-шы халықаралық International Travel Expo (ITE) көрмесі аясында аталып өтті. Іс-шара 20-шы MICE Travel Expo көрмесімен біріктіріліп ұйымдастырылып, туризм саласындағы маңызды платформалардың біріне айналды. Бұл туралы Алматы қаласының туризм басқармасы хабарлады.

Көрме барысында Алматы қаласының өкілдері шетелдік туристік компаниялармен және агенттіктермен 100-ден астам келіссөздер жүргізіп, нәтижесінде 30-ға жуық ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылды.

Қазақстанға қызығушылық артып келеді

Гонконгтің лицензияланған гиді әрі туристік...

Микроқаржы ұйымдары тұрғындарға 71 млрд теңге артық төлем жасатқан. Мұны Қаржылық мониторинг агенттігі анықтап отыр.

ҚМА заңды айналып өтетін жосықсыз микроқаржы ұйымдарының қызметін тоқтату үшін жүйелі әрі мақсатты жұмыс жүргізіп жатқанын хабарлады.

Қосымша алымдарды жасырған

«Азаматтарға заңды несие түрінде ұсынылған қызметтердің астарында қосымша алым, комиссия мен сақтандыру төлемі жасырылады. Мұндай тәсілдер сыйақы мөлшерлемелеріне қойылған шектеулерді айналып өтуге мүмкіндік береді», – деп сақтандырды агенттік.

Ақырында қарыз алушылар «қарыз қақпанына» түсіп, алған сомасынан бірнеше есе артық қаржы қайтаруға мәжбүр болады.

300 қазақстандық зардап шеккен

ҚМА ақпаратына қарағанда, 2025 жылдың басынан бері 5 микроқаржы...

Бүгін, 25 маусымда, BNK Finance Kazakhstan микроқаржы ұйымына банк лицензиясы табысталды. Енді ел нарығында BNK Commercial Bank атты жаңа банк пайда болды.

Банкке лицензия беру салтанатына Кореяның ҚР-дағы Бас консулы, BNK басшылығы және Қаржы нарығын реттеу және дамыту (ҚНРДА) төрағасы Мәдина Әбілқасымова қатысты.

«Қазақстан мен Кореяның стратегиялық қарым-қатынасы өзгеріп жатыр. Энергия, инфрақұрылым саласындағы серіктестік дамып жатыр. Алматыда шетелдік банктер, финтех компаниялар саны артып жатыр. Бұл өзгерістер BNK қаржы тобының жаһандық кеңею стратегиясын сай келеді. Шымкент пен Алматы тәрізді ірі қалаларда тірек нүктелерін қалыптастыру арқылы жергіліктендіру стратегиясы жүзеге асып жатыр. Одан әрі шағын және орта бизнес үшін...