Жаңалықтар

Мемлекет басшысының бағыттар желісін кеңейту жөніндегі тапсырмаларын орындау мақсатында 2023 жылғы 2 наурызда Ташкент қаласында Қазақстан мен Өзбекстанның авиациялық билік органдарының келіссөздері өтті. Бұл туралы ҚР ИИДМ баспасөз қызметі хабарлады.

Қазақстан Республикасының делегациясын ҚР ИИДМ Азаматтық авиация комитетінің төрағасы Талғат Ластаев, Өзбекстан Республикасының делегациясын Көлік министрінің орынбасары Жасүрбек Хориев басқарды.

Келіссөздер барысында тараптар рейстер санын одан әрі арттыру және ұшу географиясын кеңейту мәселелерін талқылады.

Тараптар Астана – Ташкент бағыттары бойынша рұқсат етілген рейстер санын аптасына 12–ден 36 рейске дейін (өсім 80%) және Алматы-Ташкент бағыттары бойынша аптасына 20-дан 36 рейске дейін (өсім 200%), ал қалған бағыттар бойынша аптасына 4 рейске...

Standard&Poor’s халықаралық рейтингтік агенттігі «BBB-/А-3» деңгейінде Қазақстанның дербес кредиттік рейтингін растап, болжамды «негативтен» «тұрақтыға» жақсартты. Бұл туралы Үкімет баспасөз қызметі хабарлады.

Қазақстанның рейтингін қолдайтын маңызды факторлар – ел экономикасының тұрақты фискалдық және сыртқы теңгерімдері. Бұл ретте өтімді сыртқы активтерінің болуы Қазақстанның фискалдық тұрақтылығына оң әсерін тигізеді.

S&P өз есебінде елдің фискалдық және сыртқы теңгерімдері тұрақты болып қала беретінін және Каспий құбыр консорциумы (КҚК) жұмысындағы уақытша іркілістерге байланысты мұнай экспортының төмендеуінен туындайтын ықтимал әсерді жеңілдету үшін жеткілікті болатынын атап көрсеткен.

Сондай-ақ сарапшылар ҚР Үкіметі жүргізіп жатқан тиімді макроэкономикалық саясатты атап өтті. Нақтылай айтқанда, Үкіметтің макроэкономикалық саясаты инвестициялық бағдарламалар арқылы экономиканы әртараптандыруға, инвестициялы...

ТЖ министрі Юрий Ильин Алматыда Түркиядағы жер сілкінісі салдарын жою жұмыстарына қатысып елімізге оралған құтқарушыларды марапаттады. Марапаттау рәсімі  Республикалық жедел-құтқару жасағының базасында өтті. Жалпы 60-тан астам қызметкер марапатталды, оның ішінде мемлекеттік наградалар, ҚР Президентінің Алғыс хаттары, сондай-ақ ведомстволық наградалар-медальдар мен төсбелгілер табыс етілді. Бұл туралы ТЖМ баспасөз қызметі хабарлады.

ТЖ министрі Юрий Ильин Республикалық жедел-құтқару жасағы жеке құрамының алдында сөйлеген сөзінде оларды Түркия азаматтары ғана емес, отандастарымыз да мақтан тұтып, қызметерін жоғары бағалағанын атап өтті.

«Сіздер Мемлекет басшысы алдымызға қойған тапсырманы абыроймен орындадыңыздар. Біздің азаматтарымыздың бұл бағасы бүгінгі күні қызметкерлерге мемлекеттік награда түрінде берілуде, барлы қызметкерлер ведомстволық наградалармен марапатталады...

Еуропалық Одақ (ЕО)Украинаға күн панельдерін жеткізуге көмектеседі. Бұл туралы Еурокомиссияның (ЕК) басшысы Урсула фон дер Ляйен Twitter-де мәлімдеді.

«Мен Украинаға оның энергетикалық қауіпсіздігі үшін жаңартылған энергия көздері бойынша көмек көрсетуге уәде бердім. Біз жұмысқа кірістік. Алдағы уақытта 5700 күн батареясының алғашқы партиясы Украинаға жіберіледі», – деп жазды ол.

Сонымен қатар, ол Украинаға басқа да көмек көрсетілетінің атап өтті.

Қазақ құрылыс және сәулет ғылыми-зерттеу және жобалау институтында сейсмикалық қорғау жүйелерін әзірлеуге маманданған германиялық Maurer компаниясы өкілдерінің қатысумен семинар өткізілді. Бұл туралы ҚР индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің баспасөз қызметі хабарлады.

Аталған іс-шарада тектоникалық тербеліс пен басқа да сейсмикалық жағдайларда өнеркәсіптік-азаматтық мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстардың беріктігін арттыруға арналған технологиялар таныстырылды. Мәселен, Maurer компаниясының даму және құрылыс динамикасы бағытының басшысы Петер Хубер мен аталған компанияның Шығыс Еуропа әрі ТМД-дағы сауда жөніндегі өңірлік директоры Марк Бреслер Оңтүстік-Шығыс Азия, сондай-ақ Оңтүстік пен Солтүстік Америкада сынақтан өткен бірқатар жаңа сейсмикалық қорғаныс конструкциясын ұсынды. Оның ішінде маятникті оқшаулағыштардың заманауи конструкциялары, тербелістерді бейтараптандыруға арналған жет...

Түркістан облысында шаруалар ауылшаруашылығын дамытуға, асыл тұқымды мал басын көбейтуге берілген субсидияны мақсатсыз пайдаланған. Бұл туралы Қазақстан Телеарнасы хабарлады.

Кейбірі банктегі несиесін төлесе, енді бірі той өткізуге жаратқан. Мұндай заңбұзушылықты соңғы үш жыл көлемінде субсидияның жұмсалу барысын тексерген облыстық экономикалық тергеп-тексеру департаментінің қызметкерлері анықтады. Былтыр осындай 15 дерек тіркелсе, жыл басынан бері тағы 3 қылмыстық іс қозғалған. Яғни, мал шаруашылығын дамытамын деген шаруалар ірі қараны көбейтуге арналған жалған жобалар жасаған.

Олар «Сыбаға» бағдарламасы аясында құжаттарын реттеп, асыл тұқымды малы болмаса да, мемлекеттен қолдау қаржы алған. Субсидияны заңсыз иеленгендердің дені Жетісай мен Мақтаарал, Сарыағаш пен Келес ауданданында тұрады...

FlyArystan әуекомпаниясы 2023 жылы 25 ақпанда Астана әуежайындағы жанжалға қатысқан барлық жолаушыларды жауапқа тартпақ. Бұл туралы FlyArystan баспасөз қызметі хабарлады.

Естеріңізге сала кетсек, 25 ақпанда әуекомпанияға қатыссыз себептерге байланысты (Шымкент әуежайындағы ұшып-қону жолағы жұмысының шектеуіне байланысты) Астана-Шымкент бағытында ұша алмай қалған жолаушылар жанжал шығарды, олардың екеуі әкімшілік жауапқа тартылып, әкімшілік жазаға сәйкес ҚР 434 бабына және 73 баптың 1 бөліміне сай (соққыға жығылу) айыппұл төледі.

Әуекомпания екі жолаушының ғана жазаға тартылу шешімімен келіспейді және де жанжалға қатысқан барлық жолаушыларды тартуды көздеп отыр.

Әуекомпания Шымкент қаласына жиі кешіктіріліп ұшатын немесе ұша алмай қалған рейстер үшін өкініш білдірді. Олардың басты себеб...

Биыл Алакөлге жету үшін өткен жылдың барлық бағыты сақталады. Енді демалыс орнына алғаш рет «Астана-Достық» бағыты бойынша «Тальго» пойызын қосу жоспарланған. Бұл туралы atameken.kz хабарлады.

Бұл ақпарат жазғы маусымда жолаушылар тасымалын қамтамасыз ету мәселелері жөніндегі кеңес барысында белгілі болды. Жиынға «Атамекен» ҰКП, «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ, «Жолаушылар тасымалы» АҚ және туристік фирмалар мен салалық қауымдастықтар арасынан жұмыс тобының өкілдері қатысты.

Жазғы демалыс науқанына тальгоны қосу туралы ақпаратты «Жолаушылар тасымалы» АҚ бас директоры Жәнібек Тайжанов бөлісті.

«Туристік бизнес өкілдері  Астанадан Алакөл көліне дейінгі вагондарға қажеттілік барын айтып, «Тальго» форматындағы жөрдек пойызды ұйымдастыруды сұрады. Өткен...

Интернеттің қазақстандық сегментінің мониторингі барысында KZ-CERT Компьютерлік инциденттерге ұлттық әрекет ету қызметі CVE-2022-47966 сәйкестендіргіші бар ManageEngine бағдарламалық өнімдерінің аса маңызды осалдығына ұшырауға ықтимал IP-мекенжайларды анықтады. Бұл туралы KZ-CERT сайты хабарлады.

ManageEngine өнімдері корпоративтік ұйымдарда кеңінен қолданылады және аутентификация, авторизация және сәйкестендіруді басқару сияқты бизнес функцияларды орындайды. Осы өнімдердің сипатын ескере отырып, аса маңызды осалдық ұйымдар үшін үлкен қауіп төндіреді және өнімдердің Интернетке қолжетімділігі болған жағдайда, зиянкестерге бастапқы қолжетімділік алып, жоғары артықшылық берілген есептік жазбаларды пайдалана отырып, келесідей ақпараттық қауіпсіздік тәуекелдері бар көлденең қозғалу мүмкіндігін береді:

Бұл жолы Әділет министрлігінде заң жобалау қызметі жөніндегі ведомствоаралық комиссияның кезекті жиынында үш мәселе қаралды. Коимссия отырысына Әділет министрі Азамат Есқараев төрағалық етті.

Алғашқы екі мәселе селекциялық жетістіктер мен тұқым шаруашылығын қорғауды реттеу мәселелері жөніндегі заң жобаларына Үкімет қорытындыларының жобаларын қарауға және Парламент депутаттары бастамашылық еткен әкімшілік құқықбұзушылық туралы кодекске толықтырулар енгізу жөнінде болды.

Заң жобаларының негізгі ережелері туралы Ауыл шаруашылығы вице-министрі Әбілқайыр Тамабек баяндады.

Сондай-ақ, қатысушылар квазимемлекеттік секторды дамыту мәселелері жөніндегі заң жобасының тұжырымдамасын қарады. Оның негізгі ережелері туралы заң жобасын әзірлеуші – Ұлттық экономика вице-министрі Ильяс Усеров баяндады.

Айта кету керек, заң жобаларының сапасын арттыру мақсатында Әділет министрліг...

Креативті индустрияға жататын экономикалық қызмет түрлерінің тізбесін Мәдениет және спорт министрлігі 2023 жылдың бірінші тоқсанында бекітпек. Сондай-ақ осы санаттағы кәсіпкерлерге арналған критерийлерді әзірлеу жоспарланып отыр. Бұл туралы министр Асхат Оралов Қазақстанның креативті индустриясын дамыту мәселелеріне арналған кездесуде айтты.

Тағы бір міндет – шығармашылық индустрияны қолдау қорын құру. Үшінші қадам – саланы дамыту үшін қажетті заңнамалық шаралардың тізімін жасау.

  «Елімізде талантты адамдар көп, әлеуетіміз өте жоғары және біз қажетті көмек көрсетуге дайынбыз. Бұл тек қолдау қорын құрумен ғана шектелмейді. Бізде бизнес-жоспар дайындауға, заңгерлік немесе қаржылық кеңес беруге көмектесетін мамандар бар. Қызықты идея болса...

Енді төлқұжат пен жеке куәлік алуға өтінішті терминал арқылы тапсыруға болады. Құжаттау терминалы арқылы азаматтар өз бетінше қажетті қызметтерге тапсырыс бере алады.

Бүгін Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Бағдат Мусин мен Ішкі істер министрі Марат Ахметжановқа ХҚКО-да жаңадан орнатылған инновациялық жоба таныстырылған.

ҚР Цифрлық даму министрі Бағдат Мусиннің айтуынша, бұл жоба клиенттерге кезекте тұрмай, қызметке өздігінен тапсырыс бере алатынымен, сондай-ақ, құжат рәсімдеу барысында өзінің суретін таңдай алуымен ерекшеленеді.

«Бұрын тұрғындар өтініш беру үшін кезекте тұрып, көші-қон бөлімінен өтіп, төлем жасап, суретке түсуге 30 минутқа дейін уақыт жұмсауға мәжбүр болатын. Енді Құжаттау терминалыны...

Қазақстандағы бидай экспорты биыл қиындық көріп отыр. Оған астық бағасының тым төмендеп кетуі, сонымен бірге сыртқы нарықтағы басты тұтынушы ел – Иранның біздің ел өнімдерінен бас тарта бастағаны себеп. Осыған байланысты, Қазақстан бидай экспортының көлемін азайтты.

         Экспорт көлемінің азаюуына бірнеше факторлар әсер еткен. Соның ең біріншісі – бидай бағасының арзандап кетуі.  Ал бидай құнының түсуіне Ресейден келетін арзан бидай себеп болып отыр. Салыстырып қарасақ, Ресейден келетін бида тоннасы бүгінгі күні 93 мың теңге болса, Қазақстанның сыртқа экспорттап отырған бидайының құны 100-110 мың теңге көлемінде. Көрші елдің әлдеқайда арзан бидайы заңсыз жолдармен Орта Азия нарығына шығып кетіп жатқан жағдайлар да...

Ақпанда іскерлік белсенділік индикаторы 50,0 көрсетті. Бұл оң және теріс өзгерістер болмағанын білдіреді. Бүкіл сектор үшін жеткізілім тізбегіндегі мерзім ұзақтығы іскерлік белсенділікті қалпына келтіруді тежейтін фактор күйінде қалып отыр, деп түсіндіреді ҰБ Ақша-кредит саясаты департаментінің директоры Рүстем Оразалин.

«Индекс мәні 49,1-ден 51,6-ға дейін көтерілген құрылыста іскерлік белсенділіктің жақсарғаны байқалады. Қызмет көрсету секторында индекстің төмендеуіне қарамастан, ол 50,6 болып (2023 жылғы қаңтарда – 52,0), өсу аймағында  қалды. Өндірісте іскерлік белсенділік индексі қаңтардағы 51,0-ден 49,7-ге дейін аздап түсіп, төмендеу жағына өтті. Тау-кен өндіру өнеркәсібінде көрсеткіш биылғы қаңтарда 45,8-ден 46,6-ға дейін аздап жақсарғаны байқалды, дегенмен, көрсеткіш теріс...

Ресей тұрғындары ай сайынғы кірістерінің шамамен 8% -ын шетелдегі шоттарға аударады. Бұл туралы Орталық банктің мәліметтері негізінде Альфа банктен хабарлады, деп жазады Курсив. Осыған орай, ірі ресейлік брокерлер осы аптада елден доллар мен еуро шығаруды шектеді.

Ресей мен Украинаның Қарулы қақтығысының салдарынан туындаған тұрақсыздықтың өсуі ресейліктерді «тұрақты үнемдеу» режимін ұстануға мәжбүр етті – азаматтар тұтыну шығындарын қысқартты, киім мен тамақтан үнемдеуге көшті. Ресейлік үй шаруашылықтарын тұтыну шығындары қаңтарда жанданғанымен, ақпан айында қайта төмендеді, деп жазады Forbes Альфа-Банктің макроэкономикалық есебіне сілтеме жасап.

«Табысының бір бөлігін үнемі шетелге аударып отыру – үй шаруашылықтарының мінез-құлқындағы жаңа өзгерістің иллюстрациясына айналды...

2023 жылы 25 кен орны бойынша жер қойнауын пайдалануға құқық беретін аукцион өткізіледі. Аукцион онлайн форматта өтеді Бұл туралы ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Марат Қарабаев шетел елшілерімен кездесуі барысында айтты.

Бұл жиында министрлік құзырындағы салалар бойынша өзара ынтымақтастықты дамыту жолдарын талқылады.

«Аталған аукцион онлайн режімде, яғни ашық түрде өткізіледі. Оған еліміз бен шетелдік инвесторлар қатыса алады. Жер қойнауын игеретін инвесторларға қойылатын басты талаптардың бірі – өндірілетін минералды ресурс халықтың әл-ауқатын арттыруға септігін тигізуі тиіс. Демек, бірінші кезекте жаңадан ашылатын өндіріс орындарында жергілікті тұрғындар жұмыспен қамтылуы қажет. Екіншіден, сол халықтың пікірін ескеріп, жергілікт...

Ақтау қаласының әкімдігі қала әкімі Ербол Ізбергеновке не себепті айыппұл салынғанын түсіндірді. Жеке меншік фирмаға тиесілі жердің нысаналы мақсаты уақтылы өзгертілмеген екен. Өйткені компания шаруашылық блок орналасады деген жерге көп қабатты үй салғысы келген. Ал ол жер теліміне тұрғын үй салу ыңғайсыз, оның үстіне 9 шағын аудан тұрғындары қарсы шыққан, деп хабарлайды Sputnik Қазақстан.

2020 жылдың қазан айында «Каспий» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы «Каспий Кетік Құрылыс» ЖШС-іне Ақтау қаласындағы 9-шы шағын ауданда жер учаскесін сенімді басқаруға берген. Оны сатып алуға да рұқсат берілді. Артынан жеке меншік фирма жердің нысаналы мақсатын ауыстыруды сұрапты.

Бас кезінде шаруашылық блок орналасады деген жерге...

Орталық сайлау комиссиясы саяси партиялардың сайлау қорындағы қаражат туралы ақпаратты жариялады. Оған сәйкес, қазақстандықтар Amanat, «Ауыл», ҚХП, «Ақ жол» партияларының сайлау қорына 696,4 млн тенге аударыпты. Ал, Respublica, «Байтақ»  және ОСДП партиялары халықтан ақша алмапты. Бұл туралы Орталық сайлау комиссиясы жариялаған ақпаратқа сілтеме жасай отырып, Курсив басылымы жазады.

ОСК саяси партиялардың сайлау қорларына құжаттың түсуі жəне жұмсалуы туралы есепті Халық банкі 13-26 ақпан аралығындағы деректер негізінде ұсыныпты.

Есепке сәйкес, қазақстандықтардан сайлау қорына ақша тарту бойынша бірінші орынды «Ақ жол» партиясы иеленіпті 251,9 млн теңге. Екінші орында Amanat партиясы, оған ел тұрғындары 219,4 млн теңге аударған. Қазақстан халық партиясы...

Астанада құрылысы ұзаққа созылып кеткен, үлескерлердің ақшасы салынған 16 үйдің алтауының құрылысын аяқтау үшін Қазақстан бюджетінен 28 млрд теңге бөлінеді.

Астанада «сақалды құрылыс» атанып кеткен 16 үй бар. Оның алтауын аяқтауға республикалық бюджеттен көмек көрсетіледі. Қалған онын елорда әкімдігі өз күшімен аяқтайды.

«Республикалық бюджеттен бөлінетін 28 млрд теңге қай нысанға берілетінін Астана әкімдігі анықтайды. Қалған нысандар жергілікті бюджеттен қаржыландырылады», деді ҚР Қаржы министрлігі.

«Сақалды құрылысқа» инженерлік желі жүргізілмеген, абаттандырылмаған үйлер жатқызылған:

Пандемиядан кейін және былтыр басталған экономикадағы тәуекелдер биыл бірден жоғалып кетпейді, тиісінше сол тәуекелдерді мүмкіндікке айналдыру қажет. Алматыда өткен дәстүрлі CFO Summit-ке қатысқан сарапшылар осындай тоқтамға келді.

Kazakhstan Growth Forum төрағасы Элдар Әбдіразақовтың айтуынша, инфляцияның жоғары қарқынмен өсуіне байланысты жүзеге асырылып жатқан мемлекеттік қолдау шаралары биыл да жалғасады. Бұл өз кезегінде кейінге қалдырылған инфляцияның туындауына ықпал етеді. Сарапшы сөзінше, қолдан басқару ісі бизнесте операциялық шығындардың көбеюіне алып келеді.

Самитке арнайы қатысқан Ұлттық экономика бірінші вице-министрі Тимур Жақсылықов биыл ел экономикасының өсу болжамын 4% деңгейінде сақтаймыз дейді.

«Былтыр Қазақстан экономикасы үшін сыртқы жағдай түбегейлі өзгерді. Бүкіл...

Бейсенбі күні Лондон қор биржасында саудаланатын қазақстандық компаниялардың депозитарлық қолхатының құны айтарлықтай төмендеді деп жазады Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы.

Мысалы, Қазатомөнеркәсіптің депозитарлық қолхаты бірден 5,2%-ға арзандаса, Халық банктікі 4,8%-ға төмендеген. Ал Kaspi финтех компаниясының бағалы қағаздары 2 пайыз арзандады. Сәйкесінше, бүгінде қазақстандық қор нарығы «аю» нарығына өтуі мүмкін.

Бейсенбі күнгі сауда-саттық қорытындысы бойынша KASE индексі 3 315,5 тармаққа (-0,4%) дейін төмендеді.

Акицялары арзандаған компаниялар арасында Халық банк, Қазақтелеком және Қазатомөнеркәсіп көш бастап тұр. Халық банк акциялары 1,4 пайызға арзандаса, Қазақтелеком бағалы қағаздарының құны 0,8 пайызға төмендеді.

Ал АҚШ-тың негізгі индекстері еңбек нарығындағы күшті статистикаға қарамастан, бейсенбі күні сауданы...

2022 жылы республикалық бюджеттен ең қомақты трансферт Түркістан облысына бағытталған. Бұл облысқа былтыр 929.2 млрд теңге бөлінген. Облыс бюджеті кірісінің 85%-ын республикалық бюджеттен бөлінген қаржы қамтамасыз етіп отыр. Бұл – жергілікті бюджеттерге бағытталған бүкіл трансферттің 16.1%-ы.

Айта кетелік, 2021 жылы Түркістан облысына бағытталған трансферт үлесі жергілікті бюджеттің 86%-ын (757.6 млрд т.) құраған, деп жазады Jusan Analytics мамандары.

Еліміздегі жергілікті бюджетке республикалық бюджеттен түсетін трансферт үлесі, орта есеппен, бүкіл кірістің 57,8 пайызын құрайды. 2022 жылдың қорытындысы осындай нәтижені көрсетті. Бұл ретте  Жетісу, Түркістан, Қызылорда, Жамбыл, Абай, Солтүстік Қазақстан және Ақмола облыстарында оның үлесі тіпті 70%-дан жоғары. Ал Алматы...

Ақпан айында қазақстандық ұнның экспорттық бағасы тоннасына 340 доллардан 310 долларға төмендеді. Бұл туралы Қазақстан астық өңдеушілер Одағының Президенті Әлихан Талғатбек мәлімдеді.

Өткен жылы бірінші сұрыпты ұн бағасы 2022 жылы тоннасына 370, ал маусым айында тіпті 500 долларға дейін жеткен. Бағаның арзандауы шикізат құнының төмендеуімен де байланысты болып отыр. Күзде бидай бағасы тоннасына 125 мың теңге болса, қазір ол 100 мың теңге. Сонымен қатар, Орта Азия нарығына Ресей ұны да қысым көрсетіп тұр. Қазақстан арқылы өткен жылы Орта Азияға Ресейден 310 мың тонна, 2021 жылы 170 мың тонна ұн тасымалданған.

Ресейлік өндірушілермен бәсекеге түсу үшін қазақстандық диірмендер ұн бағасын...

Астана қаласында рұқсат құжаттары жоқ 96 нысан құрылысы жүргізілген. Соның 20-сы үй салуға рұқсат құжаттарын кейіннен толықтырған. Арнайы жұмыс тобы заңсыз құрылыс фактілерін анықтап қоймай, рұқсат құжаттарын алуға көмек көрсетті деп хабарлайды Елорда әкімдігі.

Қазіргі уақытта рұқсат құжаттарынсыз құрылысы жүріп жатқан 76 нысан анықталды. Олардың қатарында: «Mars Project» ЖШС, «Aiz Kurylys» ЖШС, «Русалдинг Line» ЖШС, «Билдинг компани» ЖШС, «Expert Consulting Agency Kazakhstan» ЖШС, «Тауекел Инжиниринг» ЖШС, «Global Millennium» ЖШС, «Handan-Astana» ЖШС, «Oreol-Group» және т.б.

Рұқсат құжатсыз құрылыс жүргізетін субъектілердің бәріне жұмысын тоқтату туралы нұсқама беріліп, әрі әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Сонымен қатар сол жерге үй салуға рұқсаты жоқ 20 нысанды...