Жаңалықтар

Сенат рақымшылық туралы заң жобасын мақұлдап, қол қою үшін президент Қасым-Жомарт Тоқаевқа жолдады.

Қанша адамға рақымшылық жасалады?

«Заң азаматтар мен мемлекеттің қауіпсіздігіне елеулі қатер төндірмейтін қылмыс жасаған адамдарды қылмыстық жауаптылықтан немесе негізгі жазадан босатуға, сотталғандарды, оның ішінде пробациялық бақылаудағы адамдарды жазалаудың өтелмеген бөлігін қысқартуға бағытталған», – деді депутат Нұрлан Бекназаров.

Алдын ала есептеулер бойынша рақымшылық 15,1 мыңнан астам сотталғанға қатысты қолданылады. Соның ішінде 4,1 мың адам қылмыстық жауаптылықтан және жазадан босатылады. Ал 11 мың сотталушының негізгі жазасының мерзімдері қысқартылып, ертерек бостандыққа шығуына жағдай жасалады.

Заң жобасын барлық депутат мақұлдады.

Арқанкерген оқиғасы бойынша өмір бойына бас бостандығынан айырылған Владислав Челахтың қамаудағы жағдайы қандай екені айтылды.

Сенатта Ішкі істер министрінің орынбасары-Қылмыстық аткару жүйесі комитетінің төрағасы Абай Қайырбековтен Челахтың жағдайы мен оның рақымшылыққа өтініш берген-бермегені сұралған.

Абай Қайырбеков Челах заңда көзделген ұстау ережелерін ұстанып жүргенін, оған рақымшылық жасау туралы қандай да бір материал қарастырылмағанын жеткізді.

Владистав Челах 2012 жылы 11 желтоқсанда «Арқанкерген» шекаралық бекетінде 15 адамды өлтірді деп танылып, өмір бойына бас бостандығынан айырған. Ол 2013 жылдың наурызынан бастап Қостанай облысы Жітіқара ауданындағы өмір бойына бас бостандығынан айырылған азаматтарға арналған «Қара бүркіт» деп аталатын мекемеде жазасын өтеп жатыр. 

Абай Қайырбеков бұған дейін...

«Роскосмос» Азия елдерімен екі ғарыш айлағын салу жөнінде келіссөз жүріп жатқанын мәлімдеді. Бұл туралы RBC хабарлады.

Ресейдің мемлекеттік корпорациясының бас директоры Дмитрий Баканов Петербург халықаралық экономикалық форумында осылай деген. Топ-менеджер ғарыш айлағы салынуы мүмкін нақты елдерді атамаған. Себебі түпкілікті шешім әлі қабылданбаған.

«Қол алысып, келісуге әлі ерте, сол себепті оларды атай алмаймын», — дейді Баканов.

«Роскосмостың» оған дейінгі басшысы Юрий Борисов 2024 жылғы қарашада Ресей өзінің достарына сол елдердің аумағында ғарыш айлағын салуды ұсынғанын айтқан. Сол кезде басты әріптестер ретінде Үндістан, Қытай және Иран аталған. Бұған қоса, ол Оңтүстік Африка Республикасы, Алжир, Зимбабве, Индонезия, Малайзия...

Алматы облысы Жамбыл ауданы Ұзынағаш ауылының маңында қатты тұрмыстық қалдықтар полигоны өртеніп жатыр. Бұл туралы ТЖМ хабарлады.

Министрлік оқиға орнында жерді қалпына келтіру, топырақпен толтыру және өртті сөндіру жұмыстары жүргізіліп жатқанын жеткізді. Зардап шеккендер жоқ. Өрттің себебі анықталып жатыр.

Өртті сөндіруге облыстық төтенше жағдайлар департаменті, полиция департаменті, жергілікті атқару органының мамандары мен құралдары және №28237 әскери бөлімінің кұштері жұмылдырылған.

Бұған дейін, өрт болған «Ақжайық» табиғи резерватын тікелей эфирден бақылау мүмкіндігі іске қосылған.

Конституцияның 30 жылдығына орай ауыр емес қылмыс жасаған азамттарға рақымшылық жасалады. Сенатта аталмыш заң талқыланып, депутаттар кімдердің амнистияға ілінетіні туралы сұрады.

Рақымшылыққа кімдер ілінеді?

Депутат Әсем Рахметова шетелде жазасын өтеп жатқан қазақстандықтардың рақымышылыққа іліну мүмкіндіктері жөнінде сұрады.

«Заңның 6 бабында Қазақстан Республикасы соттары соттаған және жазасын оның шегінен тыс жерде өтеп жатқан адамдарға, сондай-ақ жазасын өтеу үшін Қазақстан республикасына берілген азаматтарға рақымшылық жасауды қолдану ҚР Қылмыстық процестік кодексінде және ҚР ратификациялаған халықаралық шарттарда айқындалатыны айтылған болатын. Осы орайда бұл категорияға жататын азаматтарға рақымшылық жасау қала» жүзеге асырылады?» – деп сұрады депутат.

Ішкі істер министрінің орынбасары-Қылмыстық аткару жүйесі комитетінің төрағасы Абай Қайырбеков ҰҚК экс-төрағасы Кәрім Мәсімовтың денсаулығы туралы сұраққа жауап берді.

Сенаттағы баспасөз жиынында журналистер Кәрім Мәсімовтің туыстары оның денсаулығы нашар, оған шұғыл медициналық көмек керек екенін айтатынын атап өтіп, бұл қаншалықты шындық екенін сұрады. Одан бөлек Мәсімов денсаулығына байланысты қандай да бір есепте тұрған-тұрмағанын нақтылауды өтінді.

Абай Қайырбеков Мәсімовтың денсаулық жағдайы қамауда ұстау шарттарына сай, алаңдайтындай ештеңе жоқ екенін айтып, оған барлық сотталушыларға көрсетілетіндей медициналық бақылау жүргізілетінін жеткізді.

Ал медициналық есеп мәселесі денсаулық сақтау министрлігіне қарасты екенін айтты.

Мұнан соң қылмыстық аткару жүйесі комитетінің төрағасына Мәсімов қандай камерада отырғаны туралы...

Ұлттық банк төрағасы Тимур Сүлейменов елдегі банктердің бәрін жалпыұлттық QR төлем жүйесіне қосу үшін күш салып жатқанын айтты. Топ-менеджер банктердің бәрі жүйеге қосылғысы келмейтінін мойындады.

Қадағалаушы мекеме басшысының мәліметіне қарағанда, Қазақстандағы екінші деңгейлі банктердің бәрі ортақ жүйеге қосылғысы келіп отырған жоқ. Дегенмен ҰБ қаржы ұйымдарын қолданыстағы заңнаманы өзгерту арқылы міндеттей алады.

«Жүйеге үш банк кірді. Тағы тоғыз банк сынақ мерзімінен өтіп жатыр. Жыл аяғына дейін шешілуі тиіс мақсат – серіктестік аясында банктердің бәрін осы жүйеге қосу. Олай болмаса, біз парламент арқылы заңнаманы өзгертіп, банктердің бәрін оған қосылуға міндеттейміз.

Оны банктер де түсініп отыр. Соның өзі жеткілікті. Бұл – үлкен...

Жоғарғы сот судьясы Сара Жармұхамбетова қызметінен босатылды. Сенат депутаттары судьяны қызметінен босату туралы қаулыны мақұлдады.

Конституциялық заңнама, сот жүйесі және құқық қорғау органдары комитетінің кеңейтілген отырысында депутаттар ҚР президентінің Жоғарғы соттың судьясын қызметінен босатуға ұсынылған кандидатурасын талқылап, қарау нәтижесі бойынша қорытынды шығарған. Сенаторлар Жоғарғы сот судьясы Сара Жармұхамбетованы орнынан түсуіне байланысты қызметінен босату туралы қаулыға дауыс берді.

«Сара Әзімбекқызы өзіне жүктелген жауапкершілігі мол міндетті абыроймен атқарды. Алдағы уақытта барлық істеріне сәттілік тілейміз», – деді Мәулен Әшімбаев.

Telegram негізін қалаушы Павел Дуров өзінің 100 баласы бар екенін мойындады және оларға арнап мұрагерлік хатын дайындап қойған. Бұл туралы Le Point атты француз басылымына берген сұхбатында айтты.

Дуровтың 100 баласы бар ма?

Осыған әлеуметтік желіде Дуровтың жүзге жуық баласы бар екенін жайлы қауесет таралған еді. Кәсіпкер бұл әңгімелерге нүкте қойды.

«Мен ресми түрде үш түрлі әйелден алты баланың әкесімін. Басқа балалар анонимді донорлықтан болған. 15 жыл бұрын клиникада сперма доноры болдым, сол кезде мен 12 елде 100 сәбидің өмірге келуіне көмектестім деп айтқан», – деді ол сұхбатында.

Біра...

Ұлттық банк басшысы Тимур Сүлейменов соңғы күндері ұлттық валютаның әлсіреу себебін түсіндірді.

Оның сөзінше, доллар курсының 520-ға секіруі сезілетін бағам болғанымен, өсімнің қай деңгейден басталғанына қарау керек.

«Соңғы күндері курс 515–517 шамасында жабылып жүрді. Абсолюттік мәнде және пайыздық тұрғыдан алғанда бұл онша көп емес. Негізгі фактор – басталған демалыс маусымы. Өздеріңіз білесіздер, жаз мезгілі бізде жеке тұлғалар тарапынан валютаға – негізінен АҚШ долларына, ішінара еуроға – сұраныс болатын қалыпты маусым. Бұл – бірінші себеп», – дейді ол.

Ұлттық банк басшысы екінші себеп ретінде бюджет пен квазимемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асырудың басталуын атап өтті. Инвестициялық жобаларды іске...

Жоғары аудиторлық палата «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры 126 млрд теңгені тиімсіз, болашағы жоқ жобаларға жұмсағанын анықтады. Кейбір инвестициялыл іске қосылмай жатып тоқтап қалса, біразы шарт бұзылғаннан кейін мүлде жабылған. Осы ретте сенатор Ләззат Рысбекова Үкімет пен Қор басшыларынана желге ұшқан ақшаға кім жауап береді деп сұрады.

2024 жылы 14 жоба бойынша келісім-шарт үзілсе, 9 жобаның жұмысы тоқтап тұр. Ал 4 жоба мүлдем жабылған. Депутаттың айтуынша, жоба басталарда нарық сұранысы, табыстылығы және шикізат қоры жан-жақты зерттелмеген.

«126 млрд теңге желге ұшты. Мұндай шешімді кім қабылдады? Ақшаның зая кетуіне кім жауап береді?», – деді Рысбекова.

Депутат...

Әскерде әр жылдары қайтыс болған сарбаздардың ата-анасы Астанаға келіп, жүргізілген тергеуге көңілі толмайтынын жеткізді.

Астаналық Мұрат Байтұрғанов медицина қызметкерлері немқұрайлығы салдарынан 2023 жылы 21 желтоқсанда ұлы Амир Байтұрғанов Жаркентте қаза тапқанын айтады. Алайда мұны әлі күнге дейін дәлелдей алмай келеді.

«Ауырып қалған, дене қызуы 41 градусқа көтерілген. Бір таблетка димедрол берген. Әскери бөлімдерде медициналық көмек нашар көрсетіледі. Ол туралы ешкім айтпайды. Қазірге дейін 8 сараптама жүргіздік. Қазір Ресей көмегіне жүгіндік, ендігі кезекте Қытай тұр. Дәл қазір ұлымның неден қайтыс болғанын дәлелдей алмай отырмыз. Біз шындықты білгіміз келеді. Қорғаныс министрлігі жауапкершілікті алғысы келмейді. Ұлымның денсаулығы жақсы болған...

Соңғы уақытта Павлодар мен Түркістан облыстарында республикалық маңызы бар жолдарда цементбетон жабындарының көтерілуі тіркелді.

Бұл жағдай қоғамда алаңдаушылық тудыратыны анық. Жол сапасы туралы жиі сөз боламды. Десе, компанияның айтуынша, бұл техникалық ақау емес, жоғары температура кезінде бетон жолдарда кездесетін табиғи физикалық құбылыс.

Бетон не себепті көтеріледі?

Цементбетон жабындары ауа температурасының күрт өзгерісіне өте сезімтал. Қатты ыстықта (әсіресе +35°C жоғары) жол плиталары кеңейеді. Егер кеңеюге мүмкіндік беретін бос кеңістіктер болмаса, ішкі кернеу артып, бетон плиталарының көтерілуіне немесе иілуіне себеп болады. Бұл құбылыс көбіне Қазақстанның оңтүстік және орталық өңірлерінде жиі кездеседі.

Бұл тек Қазақстанда ғана бола ма?

Энергетика министрі Ерлан Ақкенженовтің айтуынша, егер Ресей үш жылу электр орталығының құрылысына қаржы бермесе, керек ақшаны Қазақстанның өзіне табуға тура келеді. Бұл туралы министр мәжіліс кулуарында мәлімдеді.

Көкшетау, Семей және Өскемен қаласында 3 жаңа жылу электр орталығын салу Қазақстан мен Ресей арасындағы үкіметаралық келісім аясында жүзеге асуы тиіс. Келісімге сәйкес, Ресей осы 3 ЖЭО-ны салуға арзан несие беруі керек еді.

Алайда мамыр айының соңында бірінші вице-премьер Роман Скляр Ресей бұл жобаларды қаржыландыруда қиындыққа тап болғанын айтқан. Сол кезде вице-премьер егер мәселе шешілмесе, Қазақстан басқа инвестор іздеуге мәжбүр болатынын айтқан.

Бұл ретте министр Ақкенженов қос тарап Санкт-Петербург халықаралық экономикалық форумында...

Базалық мөлшерлеме бүгінгі күні 16,5%. Қазақстан қазір 2022-2023 жылдардағы кризистік кезеңдердегі қатал ақша-кредит саясатын ұстанып отыр. Бірақ ақша кредит-саясатының қатайғанына қарамастан инфляция өсіп, бағалар шарықтап барады. Ал Салық кодексі күшіне енгенде жағдай тіпті күрделенуі мүмкін. Бұл туралы Сенатта депутат Серік Өтешов айтты.

Инфляция қарқын алған

Депутаттың айтуынша, қазіргі 16,5% базалық мөлшерлеме 2022-2023 жылғы кризистік кезеңдегідей өте жоғары. Еліміз қатал ақша-кредит саясатын ұстанып отыр. Бірақ соған қарамастан, мамыр айында инфляция 11,3%-ға жылдамдаған.

«Азық-түлік бағасы 10%-ға, суық су 98%-ға, байланыс 16%-ға, теміржол билеттері 26,5%-ға, денсаулық сақтау саласы 12,3%-ға қымбаттап кетті. Халық үшін...

Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі 1 маусым – «Балаларды қорғау күні» мемлекеттік мерекеге айналуы мүмкін екенін хабарлады.

Министрлік депуттардың сауалына берген жауабында «Халықаралық балаларды қорғау күнінде» көптеген елдерде балалардың өмірін жақсартуға бағытталған қайырымдылық акциялары өткізіліп, балалардың құқықтарын қамтамасыз ету тақырыбындағы маңызды және өзекті мәселелер талқыланатынын атап өткен. Ал балалардың өздері 1 маусымды демалыстың басталуымен, демалу, көңіл көтеру, қызықты істермен айналысу мүмкіндігімен байланыстырылады.

«Жоғарыда айтылғандардың негізінде, сонымен қатар елімізде отбасы институты мен отбасылық құндылықтарды нығайту мақсатында «Балаларды қорғау күнін» 1 маусым күні мемлекеттік мереке ретінде белгілеуді мүмкін деп санаймыз», – делінген министрлік хабарламасында.

Елде...

Қазақстан Түркияға 2025 жылғы қаңтар-сәуір айларында ең көп инвестиция салған ел атанды. Ол биыл түрік экономикасына 610 млн доллар құйған. Бұл туралы Түркия халықаралық инвесторлар қауымдастығы (YASED) хабарлады.

Қауымдастық мәліметінше, бұл жағынан Қазақстан Нидерландты екі есе, АҚШ-ты үш есе басып озды. Ұйым есебіне қарағанда, Түркия 2025 жылдың алғашқы төрт айында шетелден 3,3 млрд доллар тікелей инвестиция тартқан.

YASED есебіндегі мәлімет бойынша, Қазақстан Түркия экономикасына 2023 жылы 8 млн, 2024 жылы 24 млн, ал 2025 жылдың алғашқы төрт айында 610 млн доллар құйды. 2022 жылы Қазақстаннан бұл елге инвестиция түспеген.

Бір қызығы, әлемнің ең мықты экономикаларының бір...

Қазақстан темір жолы ұлттық компаниясы шілде айынан бастап «Астана-Бурабай курорты» бағыты бойынша жаңа электр пойызы жолға шығатынын хабарлады.

Ұлттық компания «Жолаушылар тасымалы» АҚ бірінші, екінші және үшінші класты жаңа электр пойызын пайдалануға беруді жоспарлап отырғанын жеткізді

Құрам Астана – Бурабай курорты бағдары бойынша жүретін болады.

«Пойыз алты вагоннан тұрады және 374 орынға арналған. Ол барлық қажетті техникалық тексерулерден өтті. Қазіргі уақытта Кеден одағының техникалық регламентінің талаптарына сәйкес құжаттаманы ресімдеу аяқталуда», – делінген хабарламада.

Қазақстан темір жолы әр класта биодәретханалар, соның ішінде мүмкіндігі шектеулі жолаушыларға арналған арнайы бейінделген кабиналар қарастырылғанын атап өтті. Мүмкіндігі шектеулі жандарға...

Былтыр Ұлттық қордың инвестициялық табысы 4,6 млрд долларды немесе 7,6%-ды құрады. Бұл туралы Ұлттық банк төрағасы Тимур Сүлейменов мәлімдеді.

2024 жылы Ұлттық қорына жалпы 3,8 трлн теңге көлемінде қаражат түссе, республикалық бюджетті қолдау мақсатында 5,6 трлн теңге трансферт түрінде бөлінген. Бұдан бөлек, Үкімет шешімімен «Қазатомөнеркәсіп» ұлттық компаниясының акциялары 467 млрд теңгеге сатып алынған. Бұл қаражат та бюджетті қосымша қаржыландыру үшін пайдаланылды.

Стратегиялық жобаларға 238 млрд теңге бағытталды

Сонымен қатар, стратегиялық маңызы бар жобаларға инвестиция тарту үшін «Самұрық-Қазына» қорының облигациялары сатып алынды. Бұл мақсатқа 238 млрд теңге жұмсалған. Қаражат «Достық – Мойынты» теміржол желісін және «Талдықорған...

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Астанада жаңадан салынған Бекзат Саттарханов атындағы көпфункционалды спорт кешенінің жұмысымен танысты.

Бұл нысан жеке инвестордың қаржысына биыл пайдалануға берілген болатын.

Кешенде әртүрлі деңгейдегі спорттық жарыстар, сондай-ақ халыққа арналған сауықтыру және бос уақытты тиімді өткізуге арналған бағдарламалар өткізіледі.

Спорт нысаны аумағында футзал, волейбол, баскетбол алаңдары және бокс, дзюдо, қазақ күресі сияқты спорт түрлеріне арналған жекпе-жек залдары бар.

Қасым-Жомарт Тоқаев бұқаралық спортты дамыту үшін ел аумағында осындай спорт кешендерін көптеп салу қажет екенін атап өтті. Президент жас боксшылар мен футболшылармен әңгіме барысында оларға болашақта әлем және Олимпиада чемпиондары болуды тіледі.

– Бұл үшін е...

Қазақстан Журналистер одағы сыйлығының 2025 жылғы жеңімпаздары белгілі болды. Бұл туралы KursivMedia басылымына өз дереккөзіміз хабарлады.

Жеңімпаздар тізімінде KursivMedia қызметкері де бар. Гауһар Әлдібекова – «Kursiv.media.kz» платформасындағы донорлық туралы деректі фильмі үшін 2025 жылғы Қазақстан Журналистер одағы сыйлығының лауреаты атанған.

Фильмде скутер апатынан қаза тапқан 18 жастағы Максим Войнюштың отбасы туралы баяндалған. Жас жігіттің туыстары донорлыққа келісіп, төрт адамның өмірін сақтап қалған.

Гауһар Әлдібекова фильм идеясы Қазақстандағы, әсіресе, қайтыс болғаннан кейінгі донорлық мәселесіне назар аудару ниетінен туындағанын айтты.

«Біз бұл саланың діни, психикалық факторларға және денсаулық сақтау жүйесіне сенімсіздікке байланысты дамымай отырғанын түсіндік...

Magnum супермаркеттер желісі Ташкенттегі Samarqand Darvoza сауда орталығындағы дүкенін жапты. Бұл жайлы өзбек басылымдары жазады.

Әлеуметтік желілерде қазақстандық Magnum супермаркеттер желісі Ташкенттегі дүкендерін жауып жатыр деген ақпарат тараған. Пайдаланушылардың жазуына қарағанда, Samarqand Darvoza сауда орталығында орналасқан дүкеннің жұмысы толық тоқтаған. Ал басқа филиалдарда тауар ассортименті күрт азайып жатыр, әдетте, бұл жабылу алдында болатын қалыпты жағдай.

Ал осыдан бір ай бұрын Magnum Ташкенттегі тағы бір дүкенін жауып, екіншісін басқа мекенжайға көшірген еді.

Бұл жайлы Kursiv.Media компанияға сауал жолдады, бірақ әзірге жауап келмеді.

Magnum супермаркеттер желісі Өзбекстан нарығына 2021 жылы шықты. Екі жылдан кейін елдегі дүкендер саны алтауға жетт...

Тоғыз жыл бұрын қайтыс болған бұрынғы әйелге қарызы үшін қостанайлықтың шоты бұғатталды. Алайда ол балаларын өзі бағып келген.

Қостанай қаласының тұрғыны бірнеше жыл бұрын қайтыс болған бұрынғы әйелі алдындағы алимент қарыздары үшін жалақысынан айырылды. Оған қоса, балалары әкесімен тұрады.

Балаларын өз қолына алса да, алимент өндіру тоқтамаған

Оқиға былай болған. 2016 жылы Қостанай қаласында жеке сот орындаушысы алимент өндіруге белсене кіріскен. Ер адамның бұрынғы некесінен 7 жасар қызы мен 10 жасар ұлы болған. Бірақ екі ай өткеннен кейін әйел қайтыс болып кеткен. Сондықтан әкесі балаларын өз қолына алады. Бірақ сот орындаушысы алимент өндіруді тоқтатпаған.

Шоты бұғатталып...

2024 жылы теңге 15%-ға құнсызданған. Бұл туралы Сенат отырысында Ұлттық банк төрағасы Тимур Сүлейменов мәлімдеді.

ҰБ басшысы теңгенің әлсіреуіне сыртқы және ішкі факторлар әсер еткенін айтады. Сыртқы факторларға әлемдік нарықты доллардың нығаюы, ірі сауда әріптесіміз – Ресейге салынған санкциялар мен Қазақстан экспортқа шығаратын тауар бағасының құбылуы жатады.

«Ішкі факторларды айтатын болсақ, фискалдық ынталандыру және төлем балансы тапшылығы салдарынан валютаға сұраныстың артуы әсер етті. Ол KASE-де сауда көлемінің 55 пайыз, яғни 55 млрд долларға дейін артуынан көрініс тапты», – деді Сүлейменов.

Былтыр теңге әлсіреген кезде, Ұлттық банк бірқатар шараларды қолға алған. Біріншіден, 2024 жылды...