Жаңалықтар

Алдағы 10 жылда Қазақстан астықты терең өңдеу өнімдерін өндіру және жеткізу бойынша әлемдік ондыққа енуді жоспарлап отыр.

Бұл туралы Премьер-Министрінің бірінші орынбасары Роман Скляр дүйсенбі күні өткен «Қытай – Орталық Азия» индустриялық-инвестициялық форумының ашылуында мәлімдеді.

Форум өңірлік әріптестікті нығайтып, тәжірибе алмасуға және жаңа тәсілдерін әзірлеуге ықпал етеді деп күтіледі.

«Алдағы 10 жылда Қазақстан астықты терең өңдеу өнімдерін өндіру және экспорттау бойынша әлемдегі жетекші он елдің қатарына енуді мақсат етіп отыр», – деді ол.

Роман Склярдың айтуынша, ауыл шаруашылығы саласында әлі толық пайдаланылмаған зор әлеует бар. Қазақстанның климаты астық, майлы дақылдар өсірумен қатар, ет

Қазақстан мен Қытай бірлесіп жаңа газ көздерін іздей бастайды. Қытайдың ең ірі мұнай-газ компаниясы – CNPC Ақтөбе облысындағы «Северный-1» учаскесінде геологиялық барлау жұмыстарын толық қаржыландырады. Бұл туралы QazaqGaz компаниясы хабарлады.

Аталған келісімге Қытай делегациясының Астанаға сапары аясында қол қойылды. Құжатты QazaqGaz өкілі Ұлан Бүркітов пен CNPC-Актобемунайгаз басшысы Ли Шуфэн рәсімдеді.

«Северный-1» учаскесі – Қазақстандағы болашағы зор газ орындарының бірі. Бұл жерде барлау жұмыстары жүргізіліп, нақты қанша қор бар екені анықталатын болады.

Жоба қалай қаржыландырылады?

Жоба carry-механизмі арқылы іске асады. Яғни, бастапқы кезеңде барлық шығынды CNPC өзі төлейді.

CNPC – Қытайдағы ең ірі мұнай-газ компаниясы. Ол әлемнің 30-дан...

Ресей немесе Қытай салған АЭС-тің бірінде апатты жағдай болса, оған салушы вендор компания емес Қазақстан үкіметі жауапты болды. Атом энергиясы жөніндегі агенттіктің баспасөз қызметі осылай деп түсіндіреді.

«Халықаралық тәжірибеге, соның ішінде 1963 жылғы 21 мамырда қабылданған, 1997 жылғы 12 қыркүйектегі Хаттамамен толықтырылған Ядролық залал үшін азаматтық жауапкершілік туралы Вена конвенциясының ережелеріне сәйкес, АЭС-тегі ықтимал оқиғалар үшін негізгі заңды жауапкершілік станция операторының мойнына жүктеледі. Мұндай модель көптеген елдерде қолданылады және залалды өтеу тетігін жеңілдетуге бағытталған», – деп жазылған агенттік хабарламасында.

Яғни атом станциясының қауіпсіздігі және болуы мүмкін кез келген апат үшін АЭС-тің операторы жауап береді. Ал...

Қазақстандағы тағы бір әуежайды түрік топ-менеджері басқарады. Петропавл халықаралық әуежайының директорының міндетін атқарушы болып Мустафа Йылтан Октем тағайындалған.

20 жылдық тәжріибесі бар

Мустафа Йылтан Октем әуежайдағы қызметіне 2025 жылдың маусым айынан бастап кіріскен. Ол осыған дейін Шығыс Еуропа, Орталық Азия және Африкадағы халықаралық әуежайларын басқарған. Бұл саладағы тәдірибесі 20 жылдан асады.

Октем Кипрдегі Шығыс Жерорта университетінің коммуникация және медиа факультетін тәмамдаған. Сонымен қатар IATA, ICAO, Turkish Airlines, Lufthansa, British Airways, Cargolux және өзге де халықаралық ұйымдардың кәсіби курстарынан өткен.

Атап айтқанда топ-менеджер мынадай әуежайларды басқарған:

XXI ғасыр — Орталық Азия үшін жаңа мүмкіндіктер мен сынақтардың ғасырына айналды. Кең далалы бұл өңірдің бай табиғи ресурстары, стратегиялық орналасуы әлемдік державалардың қызығушылығын үдете түсті. Соның ішінде, соңғы жылдары Қытай мен Ресей арасындағы Орталық Азия үшін жүргізіп жатқан экономикалық «жарысы» ерекше көзге түседі.

Қытайдың «құмырсқа жолы» Ресейді өңірден ығыстыру

2021 жылы Қытай мен Ресей Орталық Азиямен сауда айналымын шамамен тең деңгейде жүргізіп жатты. Ресейдің көрсеткіші — 36,7 млрд доллар болса, Қытайдың көрсеткіші — 35,2 млрд долларды құрады. Бірақ бұл тепе-теңдік ұзаққа созылмады. Қытайдың сауда-саттық қарқыны құдды бір құмырсқаның тынымсыз еңбегіндей жылдам әрі жүйелі түрде өсе бастады.

Бірнеше...

Қазақстандағы алғашқы атом электр станциясын (АЭС) ресейлік «Росатом» корпорациясы салатыны белгілі. Ал екінші АЭС құрылысының мәселесін үкімет әлі талқылап жатыр.

ҚР Атом энергиясы агенттігінің хабарлауынша, екінші АЭС-ке қатысты түпкілікті шешім әлі қабылданбаған. Қазір Қытайдың China National Nuclear Corporation (CNNC) компаниясының ұсынысы талқыланып жатыр. Агенттік өкілдері атап өткендей, бұл шешім коммерциялық келіссөздер аяқталғаннан кейін ғана қабылданады.

Бұған дейін Қазақстан тарапы халықаралық консорциум құру мақсатында жобаның қысқа тізіміне енген барлық үміткер компаниялармен келіссөз жүргізген.

Қытай CNNC компаниясы ядролық энергетика саласында зор тәжірибе жинақтаған. Олар ВВЭР, EPR, AP1000, CANDU сияқты халықаралық реакторлармен қатар, өздері жасап шығарған HPR1000 технологиясын да сәтті енгізіп...

Қазақстан Ресей мен Қытай салғалы жатқан Атом электр станциялары қанша тұрады? Үкімет АЭС құрылыстарына қаражатты қайдан алады? Осы сауалдарға Қазақстан атом энергиясы жөніндегі агенттігі жауап берді.

Алмасадам Сәтқалиев басқаратын агенттік АЭС құрылысының бюджеті қанша деген сауалға былай деп жауап қатты:

«Әзірге АЭС құрылысының алғашқы кезеңінің бюджеті туралы айтуға ерте. Дегенмен құрылысқа дайындық барысында алаңды түпкілікті таңдауға арналған инженерлік жұмысқа, сонымен бірге ядролық реактор, парогенератор, бас циркуляция сорғышы және станцияның маңызды басқа да бөліктерін дайындауға аванс төлеу қажет. Мұндай шығын жобаны жүзеге асыру мерзімін сақтау, ауқымды құрылысқа дайындық жүргізу үшін керек», – деді атом агенттігіндегілер.

Мекеме республикада...

Инстаграм жақында жаңа функцияларын іске қосады. Енді лентадағы посттардың орнын ауыстырып, кейбір жазбаларды оқырмандарға көрсетпеуге болады. Бұл туралы Instagram басшысы Адам Мосери хабарлады.

Лентаны басқара білу

Инстаграм қолданушылар көптен күткен функцияның бірі – профильдегі жазбалардың орнын ауыстыру. Бұған дейін тек белгілі бір посттарды лентаның бас жағына бекітіп қоя алатын едік. Енді қалағанша жазбалардың орнын ауыстырып, контентті өз қалағаныңызша басқара аласыз. Оқырмандар өз талғамына қарай лентаны өзгертетін болады.

Адам Мосеридің сөзінще, соңғы жылдары қолданушылар тарапынан ең көп айтылған өтініштің бірі осы болған. Бұл функцияны 2022 жылы сынақтан өткізіп бастады, бірақ осы жылы ғана толыққанды іске қосуға дайын.

Ешкімге...

Ұлттық экономика вице-министрі Серік Жұманғарин экономикалық штабтың отырысын өткізіп, онда Қазақстанның 2025 жылы 6%-дық экономикалық көрсеткішке қол жеткізу жолдарын талқылаған.

Үкімет осы жылы мына салалардан жақсы экономикалық өсім күтеді:

Өнеркәсіп саласы

Үкімет мәліметінше экономикалық өсудің негізгі қозағаушы күші өнеркәсіп саласы. Мәселен, 2024 жылғы қорытынды бойынша өнеркәсіптің ЖІӨ-дегі үлесі 25,7%-ды құраған. Ал осы 2025 жылдың қаңтар–мамыр айларында ЖІӨ 6,4%-ға жеткен. Яғни үкімет осы жылы өнеркәсіп саласының үлесі айтарлықтай жоғары болады деп болжап отыр.

Жиында машина жасау, тамақ, химия және мұнай өңдеу өнеркәсібінің басқа сегменттерінің де өсу әлеуеті де қарастырылған.

Құрылыс саласы...

Қайрат Нұртасты сотқа беруге шақырып жатыр. Бұған Самат Жанғазин деген әншінің бір жылдай дайындаған әнін ұрлап алуы түрткі болған.

Талас тудырған әннің аты «О махаббат ғажапсың» деп аталады.

«Дайын өнімді сұрамай, жаза салған»

«Бұл қалай болғаны? Композитор Дәурен Шәріп ағамыздың әні, бұл. Былтырдан бастап, шығаруға кірістік. Қаңтар айынан бері жазып, қаншама рет өңдеп, ұштап, дайындап, күні-түні ұйықтамадық. Аранжировкасын Азамат Сәбетов бауырым жазған. Ол да уақытын бөліп, күн-түн демей, студияда жұмыс жасады. Дайын өнімімізді сұрамай алып, жаза салу дегенді қалай түсінесіздер?» – деп наразылық білдірді Самат Жанғазин.

Самат Жанғазин бұл әннің авторлық құқығын Талдықорған...

Иран мен Израиль арасындағы шиеленіс әлемдік экономикаға, соның ішінде мұнай нарығына да ықпал етуі мүмкін. JPMorgan сарапшыларының пікірінше, мұнай бағасы барреліне $130-ға дейін көтерілуі ықтимал. Tengenomika каналының жазуынша, мұнайдың қымбаттауы Қазақстан бюджеті үшін тиімді болғанымен, инфляциялық қысым арта түсек.

«Қазақстан үшін мұнай бағасының өсуі қысқа мерзімде бюжет кірісінің артуына ықпал етед. Алайда шикізат экспортына жоғары тәуелділік жалған тұрақтылық сезімін тудыруы мүмкін. Егер құрылымдық реформалар жүргізілмесе, мұндай жағдайда инфляциялық қысым күшейіп, импорт құрылымында теңгерімсіздік артады. Оған қоса валюта нарығы құбылмалы бола түседі», – деп жазады Руслан Сұлтанов.

Сарапшы мұндай геосаяси дағдарыс...

Франция мен кореялық компаниялардың ядролық реакторды пайдалануда тәжірибесі аз. Сондықтан таңдау Ресей мен Қытайға түсті. Атом энергиясы жөніндегі агенттіктің баспасөз қызметі осылай деп хабарлайды.

«Росатом» – әлемдегі ядролық технологиялардың негізін қалаушы, ең дамыған әрі тәжірибесі мол «атом мектебіне» ие компания. Әлемдегі алғашқы өнеркәсіптік жылдам нейтронды реактор – БН-350 ресейлік технология бойынша салынған және ол Каспий теңізінің жағалауындағы Ақтауда жұмыс істеген. Ал кореялық APR1000 және француздық EPR1200 реакторларының нақты пайдаланылу тәжірибесі жоқ. Бұл тұрғыда ресейлік ВВЭР-1200, қытайлық HPR1000 технологияларының нақты тәжірибесі бар», – деп жазылған хабарламада.

Агенттік мәліметінше, қазір Ресей мен Қытай өз елінде...

Иранның жоғары көсемі аятолла Әли Хаменеи Израиль соққысы кезінде бункерге тығылуға мәжбүр болды. Бұл туралы Iran International дереккөздер мәліметіне сүйене отырып хабарлады.

Басылым мәліметінше, 13 маусымда таңертең, Израиль Иран аумағын атқылай бастаған уақытта, Иранның жоғарғы көсемі аятолла Әли Хаменеи Тегеранның солтүстік-батысындағы Лавизанда орналасқан бункерге тығылған. Бұл туралы Ирандағы екі дереккөз хабарлаған.

Дереккөздер мәліметінше, Хаменеидің бүкіл отбасы, Моджтаба есімді ұлы да бункерден шықпай отырған.

Iran International мәліметінше, Израиль 2024 жылы сәуір және қазан айларында Иранды атқылаған уақытта да Хаменеи отбасымен бірге осы бункерге тығылған.

Дереккөздің айтуынша, 15 маусымда Израиль Иранның ең шалғайдағы ауданы – Мешхед әуежайын атқылады. Ол Түркіменстан шекарасына...

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстанның стратегиялық зерттеулер институтының директорын қызметінен босатып, орнына жаңа басшы тағайындады. Бұл туралы Ақорда хабарлады.

Тоқаев Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Қазақстанның стратегиялық зерттеулер институтының директоры Еркін Валитханұлы Тұқымовты лауазымынан босатқан.

Бұл орынға президент жарлығымен Жандос Нұрланұлы Шаймарданов директор болып тағайындалған.

Қызметінен босатылған Тұқымов бұл қызметке 2022 жылдың 27 қаңтары күні тағайындалған.

Айта кетсек, институтты Ермұхамед Ертісбаев 2 жыл (1998-2000 ж.), Мәулен Әшімбаев 5 жыл бойы (2000-2005 ж.), 3 жылдай Ерлан Қарин (2014-2017ж.) басқарған.

Сондай-ақ бір кездері институт қызметкері, қытайтанушы Константин Сыроежкинге қатысты дау болған. Институт қызметкері «Қытайға маңызды деректерді сатты» деп...

АҚШ президенті Дональд Трамп әкімшілігі тағы 36 елдің азаматтарына Құрама Штаттар аумағына кіруге тыйым салу мәселесін қарастырып жатыр. Бұл туралы Reuters хабарлады.

Агенттік шетел азаматтарына ел аумағына кіруді шектейтін құжат мазмұнымен танысып шыққан.

Маусым айының басында президент 12 елдің азаматын АҚШ-қа кіруді шектейтін заңға қол қойған. Олар: Ауғанстан, Мьянма, Чад, Конго Республикасы, Экваториалды Гвинея, Эритрея, Гаити, Иран, Ливия, Сомали, Судан и Йемен. Бұған қоса, тағы жеті елдің азаматтарына ішінара шектеу енгізілген. Олар: Бурунди, Кубы, Лаоса, Сьерра-Леоне, Того, Түркіменстан және Венесуэла.

Енді Орталық Азия аймағындағы тағы бір елдің азаматтарының Құрама Штаттар аумағына кіруі қиын дауы мүмкін. Жаңа тізімде Қырғызстан

Ұлыбритания құпия барлау қызметі – MI6 ұйымын алғаш рет әйел адам басқарады. Блейз Метревели осы қызметке биыл күзде кіріседі.

Елдің сыртқы барлау қызметіндегі өзгерістер туралы Ұлыбритания премьер-министрі Кир Стармер жариялады. Метревели қазір құпия қызметтің технология мен инновациялар тобын басқарып жүр. Ол қызметті «Q» деп атайды. Джейм Бонд туралы фильмдерде де солай деп аталады.

CNN мәліметінше, 2017 жылы «Q» бөлімін әйел басқаратыны мәлім болған. Алайда сол кезде Метревели есімі аталмаған.

Блейз Оксфорд университетінде оқыған. Бұған дейін елдің ішкі және сыртқы барлау қызметтерінде жұмыс істеген.

Стармер оның жаңа қызметке тағайындалуын «тарихи оқиға» деп атады.

Метревели MI6 құпия барлау қызметін...

2025 жылдың 9–13 маусым аралығында жаһандық нарықтар үшін тыныштық мүлде болған жоқ. Израиль мен Иран арасындағы шиеленіс тек саяси ғана емес, сонымен қатар экономикалық дүмпулерге де себеп болды. Аптаның басты драйверлері — мұнай бағасының күрт өсуі, алтын мен криптовалютадағы тұрақты көтерілу, және Қазақстан нарығындағы ерекше позитивті динамика.

Мұнай бағасы бір аптада 12,5%-ға өсті: Иран-Израиль қақтығысының әсері

Жаһандық нарықтың ең басты жаңалығы — Brent маркалы мұнай бағасының $74,65 деңгейіне дейін көтерілуі. Бұл бір апта ішінде 12,51%-ға өскен, яғни соңғы бірнеше айдағы ең ірі секіріс. Мұндай секірісті классикалық нарық факторлары емес, геосаяси оқиға туындатты. Израильдің Ирандағы ядролық және әскери нысандарға жасаған шабуылы — мұнай нарығына тікелей әсер ететін қатерл...

Өз эмоцияларыңызды кейде қабылдағыңыз келмей, «мен деген тым сезімталмын» деп, болмаса көңіліңізге тисе де «ештеңе етпес, мұнда тұрған ештеңе жоқ» деп басатын сәттер бола ма? Бұл self-gaslighting феномені болып шығуы мүмкін. Ол не? Оны қалай анықтаймыз? Өзімізді ішкі манипуляциядан қалай қорғаймыз? Осы туралы айтайық.

Self-gaslighting деген не?

Self-gaslighting деп адамның өз сезімін, уайымын қабылдағысы келмей, жоққа шығаратын процесті айтамыз. Сөйтіп ол эмоцияларын басып, барынша «Жоқ, олай емес. Бәрі дұрыс. Мен қате қабылдап тұрмын» деп өзін көндіруге тырысады. Эмоцияларын негізсіз әрі дұрыс емес деп ойлап алады. Былайша айтқанда, өзімізге-өзіміз абьюз жасаймыз. «Селф-газлайтиң» деген осы. Аталған термин gaslighting түсінігінен тараған...

Үндістанның авиациялық реттеушісі Boeing 787 ұшақтарының техникалық жағдайын жедел тексеру туралы шешім шығарды. Реттеушінің бұл шешіміне осы аптада болған әуе апаты себеп болған.

Тексеріс

Жұма күні реттеуші Air India авиакомпаниясына Boeing 787-8/9 ұшақтарының GEnx қозғалтқыштарының жұмысын егжей-тегжейлі тексеруді міндеттеген. Тексеріс барысында:

Министр мәлімдемесі

Үндістанның авиация министрі Рам Мохан Наиду Нью-Делиде өткен баспасөз мәслихатында аталмыш ұшақтарға кеңейтілген тексеріс жүргізілетінін мәлімдеген.

«Біз Boeing 787 ұшақтарына кеңейтілген бақылау жүргізу туралы бұйрық бердік. Үндістанда мұндай 34 ұшақ бар...

Алматы облысында, Жіңішкесу – Шелек бағытындағы теміржол өткелінде Toyota Land Cruiser автокөлігі мен жүк пойызы соқтығысты. Бұл туралы «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ баспасөз қызметі хабарлады.

Оқиға 2025 жылғы 15 маусымда сағат 09:19-да Жіңішкесу – Шелек аралығының, Жетіген-Алтынкөл учаскесінің теміржол өткелінде болған.

Апат кезінде адам шығыны тіркелмеген. Жүргізушінің қолы жарақаттанып, медициналық көмек көрсетілгені хабарланады.

Апат салдарынан пойыз межелі жеріне 30 минутқа кешігіп келген. Баспасөз қызметі ҚТЖ қызметкерлерінің жедел әрекет еткенін, салдарынан пойыздың қатты кешікпей жеткенін мәлімдеді.

Осы орайда «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ жүргізушілерді жол қозғалысы ережелерін қатаң сақтауға, теміржол өткелдерінен өткен кезде аса мұқият болуға...

ҚР ІІМ Ұлттық ұланының әскери қызметшілері Димаш Құдайбергеннің шығармашылық челленджіне қатысты. Бұл туралы Ұлттық Ұланның баспасөз қызметі хабарлады.

Шығармашылық челлендж барысында Димаш Құдайбергеннің «Тау ішінде» әніне бейнеролик түсірілген.

«Әскери қызметшілер саптық дайындық пен заманауи хореография элементтері үйлескен әсерлі би орындады. Ұлттық ұлан әскери қызметшілерінің бұл челлендж аясындағы өнері тың әрі әсерлі форматымен ерекшеленді», – делінген баспасөз хабарламасында.

Айта кетсек, 15 мамырда Димаш Құдайбергеннің «Тау ішінде» әнінің бейнебаны шыққан болатын. Содан бері бұл ән трендке айналап, әлеуметтік желіде бейнеролик түсіретіндер көбейіп кетті.

Түркістан облысында 280 мың құс ұстауға арналған құс фабрикасы салынады. Жоба құны 2,5 млрд теңге. Бұл туралы Ауыл шаруашылығы министрлігінің баспасөз қызметі хабарлады.

«2025 жылы Сауран ауданына қарасты Шаға ауылдық округінде ет бағытындағы заманауи құс фабрикасы – «Eco-Chiken» ЖШС жұмысын бастайды. Құны 2,5 млрд теңге болатын жаңа инвестициялық жоба 280 мың құсты ұстауға есептелген және өңірдегі агроөнеркәсіптік кешендегі ірі нысандардың біріне айналмақ», – делінген баспасөз хабарламасында.

Кәсіпорын іске қосылған соң, облыстың сұранысын қамтып, басқа қалаларға сапалы құс етін жеткізіп отырады.

Аталмыш жоба Сауран ауданын дамыту жөніндегі кешенді бағдарлама аясында жүзеге асырылады. Бұдан...

Toyota компаниясы Қытайда өзінің ең үлкен электр көлігі – bZ5X үлгісінің сатылымын бастады. Бұл жаңа үлгі bZ (Beyond Zero) деп аталатын электр көліктер желісінің флагманына айналды. bZ5X жай ғана жаңа көлік емес, бұл Toyota-ның электрлендіру бағыты бойынша жаңа кезеңінің басталуы. Әсіресе, электромобильдер нарығы өте қарқынды дамып жатқан Қытай үшін бұл маңызды оқиға.

Кең жол талғамайтын көлік

Toyota bZ5X – үлкен отбасыларға арналған, жеті орындықты, заманауи электрлік жол талғамайтын көлік. Габариттері бойынша Highlander-ге ұқсайды, бірақ толығымен электр платформасына негізделіп жасалған. Бұл платформа Toyota мен Қытайдың BYD компаниясының бірлескен жобасы – e-TNGA деп аталады.

Көлік бір немесе екі электр қозғалтқышымен...

ҚХР Төрағасы Си Цзиньпиннің Қазақстанға келуіне байланысты елорданың бірқатар көшелері жабылады. Бұл туралы қала әкімдігі хабарлады.

Көшелер неге жабылады?

«Астанада «Қытай – Орталық Азия» іскерлік кеңесінің отырысына байланысты бірқатар көше жабылады», – делінген баспасөз хабарламасында.

16-18 маусым күндері елге Қытай Халық Республикасының Төрағасы Си Цзиньпин ресми сапармен келеді. 17 маусым күні Орталық Азия мемлекеттері басшыларының қатысуымен «Қытай – Орталық Азия» іскерлік кеңесінің екінші отырысы өтеді деп жоспарланып отыр. Көшелер осы шараларға байланысты жабылады.

Қандай көшелер жабылады?

Астана қаласы әкімдігінің хабарлауынша, 16-18 маусым аралығында мына көшелер жабылады: