Жаңалықтар

Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы (ҚМДБ) электронды темекіге қатысты шариғат үкімін жариялады. Діни басқарманың пайымдауынша, бұл темекі түрі адам денсаулығына зиян келтіретіндіктен әрі ысырапқа жататындықтан – харам.

Электронды темекі – ішкі құрылымында химиялық сұйықтығы, никотині және арнайы ауыстырылатын картриджі бар құрылғы. Никотин мен улы заттарды өкпеге тыныс алу жолдары арқылы жеткізеді. Дәстүрлі темекіден айырмашылығы – иісі аз, бірақ зияны кем емес.

ҚМДБ өз үкімін ғылыми деректер мен ислам ғұламаларының пікірлеріне сүйене отырып шығарған. Ханафи мәзһабының ғалымы шейх Мухаммад әл-Айни темекі тартудың төрт себеппен харам екенін айтқан:

Ханафи...

«BASS Gold» компаниясы алтын бар деген үш жаңа аймақта барлау жүргізуге ресми рұқсат (лицензия) алды. Бұл жер Ұлытау облысындағы «Ушшоқы» кен орнына жақын орналасқан. Жалпы аумағы – 6,5 шаршы шақырымнан асады.

Компания бұл жерлерден алтын қоры табылады үміттеніп отыр. Себебі олар бұрыннан жұмыс істеп жатқан кен орнының жалғасы саналады.

Іздеу жұмыстары 2026 жылы басталады. Қазір компания сол жұмыстардың жоспарын дайындап жатыр. Ол жоспар алдымен экологиялық тексеруден өтеді.

Бұл рұқсат компанияға жаңа алтын көздерін табуға және өндіріс көлемін арттыруға мүмкіндік береді. Алынған кен болашақта алтын қоспасы (Доре) мен байытылған концентрат ретінде өңделіп шығарылады.

BASS Gold компаниясы 2024 жылы 3 млрд теңге...

Атырау прокуратурасы North Caspian Operating Company (NCOC) мұнай консорциумынан экология талаптарын бұзғаны үшін 3,6 млрд теңге өндіріп алды. Бұл туралы Бас прокуратураның баспасөз қызметі хабарлайды.

Құзырлы орган мәліметінше, Атырау прокуратурасы NCOC-тың «шикі газды шамадан тыс жаққанын» анықтаған.

«Прокуратура актісімен, жер қойнауын пайдаланушы ӘҚБТК-нің 356-бабы (Жер қойнауын пайдалану операцияларын жүргізу қағидаларын бұзу) бойынша әкімшілік жауапкершілікке тартылып, 3,6 млрд теңге экологиялық залал бюджетке толық өндірілді», – деп хабарлады прокуратура.

Бұған қоса, құзырлы орган компанияның жауапты лауазымды тұлғаларына қоршаған ортаны ластамауға кеңес берді.

Экологияны қорғау мәселесі Атырау облысының прокуратурасының ерекше бақылауына алынған, деп түйіндеді Бас прокуратура.

Ір...

26 шілдеден 27 шілдеге қараған түні Абу-Дабиде өтетін UFC on ABC 9 турнирінде қазақстандық файтер Асу Алмабаев (21-3) октагонға шығады. Қарсыласы – Перу елінің өкілі Хосе Очоа (8-1). Жекпе-жек жеңіл салмақта, үш раундқа жоспарланған.

Алмабаев пен Очоа арасындағы жекпе-жекті UFC-дің ресми сайтынан көруге болады. Қос спортшының айқасы шамамен 00:20-да (Астана уақыты бойынша) басталады.

Асу Алмабаев UFC-дегі бес кездесуінің төртеуінде жеңіске жетіп, бір рет жеңілген. Оның соңғы жекпе-жегінде Ангола спортшысы Манел Капеге (21-7) техникалық нокаутпен жеңіліп қалған еді.

Бұл жолы Асу жанкүйерлерінің қолдауымен жеңісті қайта еңсеруге ниетті. Айта кетейік, бұл кездесуде Асуға Шавкат Рахмонов қолдау көрсетпек.

Тимур Құлыбаевқа тиесілі «Кипрос» компаниясы Вьетнамның CrystalBay инвесторымен бірлесміп Алматы облысындағы «Ақ-Бұлақ» тау курортын жаңғыртуға 233 млрд теңге құймақ. Бұл туралы Алматы облысының әкімдігі хабарлайды.

Жоба аясында жаңа гольф-клуб салынып, қонақүй кешені кеңейтіледі. Бұл 700 жаңа жұмыс орнын ашуға мүмкіндік береді.

Әкімдік мәліметінше, өңірде туризм саласы қарқынды дамып келеді. Биыл бірінші тоқсанда Алматы облысына 162 мың турист келген. Өткен жылмен салыстырғанда 62%-ға көп.

Туристер ағынының артуы тау кластерінің дамумен байланысты. Облыста 270-ке жуық демалыс орны жұмыс істейді, оның 140-ы тікелей таулы аймақта орналасқан.

Сонымен қатар, Oi-Qaragai курортын да кеңейту жоспарланған: аумағы 10 есе ұлғайып, 83,2 млрд...

«Магистратураға 100 пайыз түсіреміз», «Тестте келетін сұрақтардың 90%-ы бізде бар», «Грантқа түсе алмасаң 80% ақысын қайтарып береміз». Алматыдағы Grant Master атты оқу орталығы дәл осындай жарнамамен магистратураға дайындайтын курсын сатты. Бірақ оны сатып алған 100-ден аса қолданушы грантқа түсе алмай, уәде берген ақшаның қайтпағанын айтады. «Сол курстағы сұрақтардың бірде-біреуі кешенді тестілеуде келген жоқ» дейді олар. Бакалавр, магистратура түсетін кезде тапсыратын тест сұрақтары қүпия емес пе? Оны жеке оқу орталықтары алуына рұқсат бар ма? Тест тапсыру бизнеске айналып кеткен бе? Kursiv тілшісі анықтап көруге тырысты

Ақша да жоқ, грант та жоқ

Таңшолпан Оразымбетқызы осы жылы мамырдан бастап «психология» мамандығына...

Сот үкіміне сәйкес, Перизат Қайрат пен анасы Ғайни Алашбаеваның ұрланған қаражатқа сатып алған мүлкі тәркіленеді.

Бұл қатарда бар:

 «Vela Village» коттедж қалашығындағы жеке үй;

«Akbulak Riviera», «Sensata Plaza», «Highvill Ishim Gold», «Көк Жайлау» тұрғын үй кешендеріндегі пәтерлер мен тұрақ орындары;

«Mercedes-Benz S450» 2024 ж., «Lexus LX 600» 2024 ж. автокөліктері;

«Rebel Flowers» ЖШС-ның жарғылық капиталындағы 100% үлесі;

97 млн теңгеден астам қаражат және 22 мың АҚШ доллары.

Сондай-ақ жәбірленушілердің азаматтық талап арызы қанағаттандырылды.

2025 жылғы 25 шілдеде Алматы облысында жоспарлы ұшу барысында Әуе қорғанысы күштерінің EC-145 тікұшағы радардан жоғалып кетті. Бұл туралы Қорғаныс министрлігі хабарлады.

Алдын ала мәлімет бойынша, тікұшақ бортында үш экипаж мүшесі болған. Оқиға орнына Қорғаныс министрлігі мен ТЖД-ның күштері мен құралдары жұмылдырылып, іздестіру-құтқару жұмыстары жүргізіліп жатқаны хабарланды.

Қорғаныс министрінің тапсырмасы бойынша оқиғаның мән-жайын анықтау үшін арнайы комиссия аттанған.

Министрлік қосымша ақпарат оқиғаны анықтау барысы бойынша берілетінін атап өтті.

Бұған дейін, Ресейде Ан-24 ұшағы әуелі радардан жоғалып, кейін апатқа ұшыраған. Алдын ала себеп бойынша апатқа экипаждың қате әрекеті немесе техниканың істен шығуы себеп болуы мүмкін. Қайғылы оқиғаға байланысты Қазақстан президенті Қ.Тоқаев...

Қазақстан қор биржасында (KASE) 1 АҚШ доллары 544,87 теңге болды. Осылайша ұлттық валюта тағы да қолайсыз рекорд орнатты. Бұл уақытта валюта айырбастау мекемелерінде доллар 547-548 теңгеден сатылып жатыр.

Жұма, 25 шілдеде қор биржасындағы саудада ұлттық валюта тағы да долларға есе жіберді. Бұл жолы күндізгі сауда барысында бір доллар құны 545,95 теңгеге дейін жетті. Алайда сауда барысында бағам сәл төмендеп, сағат 15:30-да 544,87 теңге болды. Құрама Штаттар валютасы бір тәулікте 2,79 теңгеге күшейді.

Енді Ұлттық банк алдағы демалыс күндерге дәл осы бағамды белгілейді. Дегенмен елдегі валюта айырбастау орындары кешкі саудасының аяқталуын күтеді.

Қазір Қазақстандағы валюта айырбастау мекемелерінде доллар 547-548 теңгеден...

Ресейдің Амур облысындағы ұшақ апатынан қаза тапқандардың отбасына 5 миллион 25 мың рубль (34,5 млн теңге) өтемақы беріледі. Бұл туралы облыс губернаторы Василий Орлов мәлім етті.

Оның сөзінше, соманың 2 миллион 25 мыңын сақтандыру төлемдері құраса, 2 миллионы әуе компаниясының қаражаты, одан бөлек әр өңірлік үкіметтен 1 миллион рубль көлемінде материалдық көмек қарастырылған.

Сондай-ақ ол қазіргі уақытта апат орнында құтқарушылар мен тергеушілер жұмыс істеп жатқанын жеткізіп, оқиғаның екі негізгі нұсқасы қарастырылып отырғанын атап өтті: Біріншісі – техникалық ақау, екіншісі – ұшқыштардың қатесі.

Ұшақтың борттық жазу құрылғылары табылған, жақын уақытта оларды Мәскеуге жеткізіп, деректерді шифрлайды.

Василий Орлов ұшақ апаты...

Перизат Қайраттың анасы Ғайни Алашбаева 7 жылға сотталды. Сот үкіміне сәйкес, Перизат Қайрат 10 жылға бас бостандығынан айырылды.

Прокурор соттан Ғайни Алашбаеваны «Алаяқтық» бабына сәйкес қылмыс жасағаны үшін кінәлі деп танып, 7 жылға бас бостандығынан айыру жазасын тағайындауды сұрады.

«Аса ірі көлемде қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру» бабы бойынша да кінәлі деп танып, 6 жылға бас бостандығынан айыру және мүлкін тәркілеу жазасын тағайындауды ұсынды.

Жазаларды ішінара қосу арқылы түпкілікті жаза ретінде 8 жылға бас бостандығынан айыру және мүлкін тәркілеу түріндегі жаза тағайындауды сұрады.

Перизат Қайрат 10 жылға бас бостандығынан айырылды. Ол жазасын қауіпсіздігі орташа мекемеде өтейді.

Сондай-ақ сотталған 10 жыл мерзімге қайырымдылық қаражатын жинаумен байланысты қызметпен айналысу құқығынан айырылды.

Қылмыстық істі судья Сабыржан Кәрімов қарады. Сот үкімі күшіне енген жоқ. Сотталғандар үкімге апелляциялық шағым түсіре алады.

Прокурор Перизат Қайратты 10 жылға бас бостандығынан айыруды сұраған еді.

Прокурорлар қылмыстық істе жазаны жеңілдететін мән-жайлар жоқ екенін айтты. Керісінше, әрекет төтенше жағдай кезінде жасалғанын айтып, мұны жазаны ауырлататын жағдай деп атаған.

Перизат Кайрат қылмыстық кодекстіғ 190-бабы 4-бөлігінің 2-тармағы бойынша – «Алаяқтық», 218-бабы 3-бөлігінің 3-тармағы – «Аса ірі көлемде қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату)» бойынша...

2025 жылдың бес айында Қазақстан шетелге 29,8 млрд доллардың тауарын сатты. Бұл – 2024 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 3 млрд долларға аз. Яғни, елдің экспорттан түсетін табысы 9,2%-ға қысқарған. Бүл туралы Ұлттық статистика бюросының мәліметін негізге ала отырып Finprom.kz жазады.

Экспорттың азаюына не себеп болды?

Қазақстан экспортының басым бөлігі әлі де шикізат тауарлары: мұнай, газ, металл, уран сияқты ресурстарға тәуелді. Сондықтан осы сектордағы аздаған ауытқудың өзі елдің экспорттана алатын табысына бірден әсер етеді.

Мұнаймен қатар басқа да шикізат тауарлардың экспорты айтарлықтай төмендеді. Мысалы, рафинирленген мыс экспортының көлемі 20,6%-ға, ал мыс кендері мен концентраттарының сыртықы 26,8%-ға азайған. Сонымен...

Қазақстан футбол федерациясының президенті Марат Омаровтың мәлімдеуінше, FIFA елімізде 100 мини-футбол алаңын салып беруге келісім берді. Ең бастысы – бұл жобаның барлық шығынын халықаралық ұйым өз мойнына алады.

«FIFA тарихында алғаш рет біз Қазақстан мектептеріне 100 мини-алаң салуға рұқсат алдық – және бұл толығымен FIFA қаржысы есебінен жүзеге асады. Бұл бастама – ауылдарда, шағын қалалар мен өңірлерде спорт инфрақұрылымы жоқ балалар үшін аса маңызды», – деді Марат Омаров.

Қазіргі уақытта алаңдар салынатын мектептер іріктеліп жатыр. Таңдау кезінде әлеуметтік дефицит, халық тығыздығы және инфрақұрылым тапшылығы сияқты критерийлер ескеріледі.

«Алғашқы нысандар Хромтау...

25 шілдеде Алматы облысында Toyota Alphard көлігі мен трактор соғысып, алты адам қаза тапты. Бір күн бұрын, 24 шілдеде Жамбыл облысында Toyota Alphard пен экскаватор қақтығысып, жол апатынан төрт адам мерт болды. Бұл туралы «ҚазАвтоЖол» хабарлайды.

Ұлттық компания Қазақстан аумағында болған екі ірі жол апаты туралы мәлімет таратты. Екеуіне Toyota Alphard көлігінің қатысы бар. Соның салдарынан он адам адам қаза тапқан.

«ҚазАвтоЖол» мәліметінше, 25 шілдеде сағат 10:15-те Алматы облысына қарасты Жамбыл ауданы Самсы ауылының маңында Toyota Alphard көлігі мен трактор соғысып қалды. Осы уақытта жол жөнделіп жатқан. Жол белгілері орнатылған.

Алдын ала мәлімет бойынша, Toyota Alphard жүргізушісі жоғары жылдамдықпен...

Алматыда «Буран-205» экипажының полиция қызметкерлері перзентханаға үлгермеген әйелді босандырып алған. Бұл туралы Полиция департаменті хабарлады.

Оқиғаның мән-жайы

Қызметтік кезекшілік барысында патрульдік экипажға бірнеше әйел көмек сұрап жүгінген. Олар жүктіліктің соңғы кезеңіндегі көршісінің жағдайы күрт нашарлағанын айтқан. Полицейлер жедел жәрдемді күтпей әйелді қызметтік көлікке отырғызып, жақын маңдағы перзентханаға қарай бет алады. Алайда жолда әйелдің толғағы басталды. Полицейлер өз бетімен әрекет етуге бел буып, нәтижесінде патрульдік көліктің ішінде ұл бала дүниеге келген. Осыдан кейін ана мен нәресте келген дәрігерлерге тапсырылған.

«Барлығы өте тез болды»

«Біз жақын маңдағы ауруханаға баруды жоспарладық. Бірақ бір сәтте...

Ұлттық банк статистикасына сәйкес, маусым айында халықтын шетел валюталарын сатып алу қарқыны күрт төмендеген. Ай ішінде қазақстандықтар 109,4 млрд теңгеге доллар сатып алған. Бұл мамырдағы көрсеткішпен салыстырғанда шамамен 1,5 есе аз. Ал еуроға деген сұраныс 12 есе азайды,

Мамыр айында бұл сома 161,5 млрд теңге болған еді. Осылайша, бір айда доллар сатып алу көлемі 32 пайызға қысқарған. Негізінен долларды Алматы мен Шымкент қаласының тұрғындары сатып алған.

Еуроға сұраныс бұдан да қатты төмендеді. Мамырда айырбастау орындары 13,8 млрд теңгеге еуро сатқан болса, маусымда бұл көлем небәрі 1,1 млрд теңгеге дейін құлдыраған.

Сонымен қатар, маусым айында ақша айырбастау...

Қазақстан премьер-министрі Олжас Бектенов Каспий маңы елдерін Каспийдің таяздануына қарсы күресте ынтымақтастыққа шақырды.

Бұл туралы Халықаралық экологиялық конференцияда айтылды.

Жиында Каспий теңізі деңгейінің төмендеуіне назар аударып, Каспий маңы мемлекеттері арасындағы аймақтық өзара іс-қимылды жандандыру қажеттігін айтты.

«2000 жылдардың басынан бері Каспий теңізі деңгейінің төмендеу үрдісі байқалады. Осы және өзге де проблемаларды зерттеу үшін Каспий теңізі Қазақ ғылыми-зерттеу институты құрылды. Ғалымдардың болжамдары көңіл көншітпейді. Осынау бірегей су айдынын сақтап қалу үшін барлық Каспий маңы мемлекеттерінің батыл үйлестірілген іс-қимылы қажет», – деді премьер-министр.

Бектенов Арал маңындағы жағдайға да назар аударған. Қазір Қазақстан Халықаралық Аралды құтқару қорын...

Қазгидромет алдағы күндері Қазақстан аумағындағы синоптикалық жағдайды циклон айқындайтынын хабарлады.

Циклон солтүстік-батысқа, солтүстікке және республиканың орталығына жаңбыр, бұршақ және дауылды жел әкеледі.

Республика бойынша желдің күшеюі күтіліп, оңтүстікте шаңды дауыл болуы мүмкін.

Десе де ауа температурасының жалпы фонында айтарлықтай өзгерістер күтілмейді. Шығыста және оңтүстік-шығыста өте аптап сақталып, ауа температурасы 42°С дейін көтеріледі.

Бұған дейін, тамыз айында қай өңірлерде құрғақшылық болатынын хабарлағанбыз.

25 шілдеде Қазақстан қор биржасында (KASE) теңге бағамы тағы да әлсіреп, 1 доллар 545.07 теңгеге дейін қымбаттады.

Соған сәйкес, Алматы мен Астанадағы айырбастау пункттерінде де доллар бағамы өсті. Kurs.kz мәліметі бойынша, Астанада айырбастау пункттері станада долларды 539-540 теңгеден сатып алып, 546-547 теңгеден сатып жатыр. Ал Алматыда сатып алу бағасы 544–545 теңге болса, сату бағасы 546 теңгеден басталады.

Бұған дейін, 24 шілдеде, биржадағы орташа өлшемді курс 542,08 тг болып, күн соңында доллар 543,55 теңге деңгейінде жабылды. Бұл – ұлттық валютаның жаңа тарихи минимумы. Теңге бағамы 10 шілдеден бері күрт құлдырай бастады.

Сарапшылар не...

Елдегі мемлекеттік аудит жүйесі цифрлы трансформациядан өтіп жатыр. Енді бюджет мониторингі мен профилактикалық бақылау рәсімдері толығымен цифрланады деп хабарлайды қаржы министрлігінен.

Қаржы министрлігі Ішкі мемлекеттік аудит комитеті (ІМАК) үлкен деректерді талдау мен машиналық оқыту технологияларына негізделген камералды бақылаудың жаңа цифрлы құралдарын енгізбекші. Ол есеп-қисапты тексеру жұмыстарын автоматтандырып, бақылау іс-шараларының дәлдігі мен тиімділігін арттыруға, сондай-ақ адам факторы мен басқа да сын-қатерді сейілтуге мүмкіндік береді.
 
Сондай-ақ бюджет мониторингі мен профилактикалық бақылаудың ескертуді көздейтін рәсімдерін толық цифрландырылады. Ол үшін екі мамандандырылған цифрлы жоба қолға алынған: «Аудитордың бірыңғай кабинеті» және «Аудитор қалқаны АІ».

«Аудитордың бірыңғай кабинеті» – ақпарат жүйелерімен жұмыс істеудің тиімділігі мен ыңғайлылығын...

2025 жылдың 6 айында Қазақстанда электр энергиясын тұтыну 3%-ға өсіп, 61,8 млрд кВт⋅сағатты құрады. Бұл туралы «KEGOC» АҚ ҚР Энергетика министрлігіне ұсынған есепте жазылған.

Компанияның мәліметінше, өсіп келе жатқан сұраныс аясында Ұлттық электр желісі тұрақты жұмыс істеп тұр. KEGOC жүйенің сенімділігін қамтамасыз етіп, есепті кезеңде электр энергиясын тасымалдау көлемін 7,3%-ға арттырған.

Алдағы жылыту маусымына дайындық шеңберінде компания 577 нысанда жоспарлы жөндеу жұмыстарын жүргізуде. KEGOC өндірістік көрсеткіштердің тұрақтылығы инфрақұрылымды жаңғыртуға бағытталған ұзақмерзімді стратегияны іске асыруға мүмкіндік беретінін атап өтті.

Болжам бойынша, 2031 жылға қарай Қазақстанда электр қуатына деген сұраныс 4,8 ГВт-қа дейін артуы мүмкін.

2035 жылға дейін KEGOC...

Мұғалім мен дәрігерлердің жалақысы көтеріледі. Қазақстан үкіметі 2025 жылғы 3 маусымдағы қаулысымен азаматтық қызметшілердің, мемлекеттік бюджет есебінен қаржыландырылатын ұйымдар мен қазыналық кәсіпорындар қызметкерлерінің еңбекақы жүйесіне толықтырулар енгізді.

Құжатқа сәйкес, денсаулық сақтау, білім беру, әлеуметтік қорғау, мәдениет, спорт, ветеринария, орман шаруашылығы және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар салаларында жұмыс істейтін мамандардың жалақысы көбейеді. Бұл өзгеріс бұрын ауыл мәртебесіне ие болып, қазір қала мәртебесіне өткен елдімекендерде орналасқан мемлекеттік мекемелер қызметкерлеріне қатысты.

Жалақы өсімі кемінде 25 пайызды құрайды. Бұл үстемақы елдімекеннің мәртебесі өзгерген күннен бастап екі жыл бойы төленеді.

Қаулы 2025 жылғы 24 шілдеден бастап күшіне енеді және 2024 жылғы 10 қаңтардан берг...

Полиция қызметкерлері көшеге шығып, не себепті қоғамдық орындарда ниқаб секілді бет-әлпетті жасыратын киім киюге болмайтынын түсіндіріп жүр. Бұл туралы Ішкі істер министрлігінің сайты хабарлайды.

Полиция мәліметінше, ішкі істер органдарының қызметкерлері халық арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізіп жатыр.

Адамның түр-сипатын тануға кедергі келтіретін киімдер киюге тыйым салатын заң 12 шілдеде күшіне енген.

«Заңнамаға енгізілген өзгерістердің басты мақсаты – азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын, соның ішінде діни сенім бостандығын шектемей, қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, адамдардың тұлғасын анықтау және қоғамдық тәртіпті сақтау», – деп түсіндіреді тәртіп сақшылары.

Учаскелік инспекторлардың айтуынша, тыйым адамның бет-жүзін толықтай жауып, тұлғасын анықтауға кедергі келтіретін...