Жаңалықтар

Білім саласына алдағы 5 жылда ЖИ-ді енгізіледі. Оқу ағарту министрлігі мен Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі арнайы тұжырымдаманы бекіткен. Бұл туралы Оқу-ағарту министрлігінің баспасөз қызметі хабарлады.

Білім саласына ЖИ енгізу тұжырымдамасы туралы

«Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев пен Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев 2025–2029 жылдарға арналған орта, техникалық және кәсіптік, сондай-ақ орта білімнен кейінгі білім беру жүйесіне жасанды интеллектіні енгізудің тұжырымдамалық негіздерін бекіту туралы бірлескен бұйрыққа қол қойды», – делінген баспасөз хабарламасында.

Бұл құжат президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың жолдауда айтқан тапсырмасына сәйкес әзірленген. Тұжырымдамаға сәйкес...

Қытай компаниясы Қазақстанда қарасора өсіріп, өңдеуді жоспарлап отыр. Бұл жайлы инвестициялар комитетінің төрағасы Ғабидолла Оспанқұлов қытайлық Cheng Tian Run Kang Medical Limited компаниясы басшылығымен кездесуінде белгілі болды.

Инвестор Қазақстанда техникалық қарасора өсіру және өңдеу жобасын жүзеге асыруға ниетті екенін білдірді. Өсімдік құрамындағы тетрагидроканнабинол деңгейі 0,3%-дан аспайды. Бұл халықаралық стандарттарға сай екені және өсімдіктің психоактивті қасиеттерін жоққа шығарады.

Алынатын шикізат медициналық препараттар, биологиялық белсенді қоспалар және тоқыма өнеркәсібіне арналған өнімдер шығаруда қолданылмақ. Ғабидолла Оспанқұлов мемлекет қажетті қолдау көрсетуге, оның ішінде тиісті министрліктермен үйлестіруге дайын екенін атап өтті.

Тараптар жобаның параметрлерін одан әрі пысықтап, Қазақстан аумағында іс жүзінде жүзеге асыру мүмкіндіктерін...

АҚШ Федералды резерв жүйесі (ФРЖ) 9 айда алғаш рет негізгі пайыздық мөлшерлемені төмендетті. Ол 0,25 пайыздық пунктіге қысқарып, 4–4,25% деңгейінде бекітілді. Бұл туралы Reuters агентігі хабарлайды.

Бұл қадам – еңбек нарығындағы әлсіреу мен жұмыссыздықтың арту қаупіне берілген жауап. ФРЖ төрағасы Джером Пауэлл мәлімдегендей, қазан және желтоқсан айларында мөлшерлемені тағы да төмендету қарастырылуы мүмкін. Оның айтуынша, қазірдің өзінде жұмыссыздық артып, жұмыс аптасы қысқара түскен.

«Жаңа жұмыс орындарының ашылу қарқыны халықты тұрақты жұмыспен қамтуға жеткіліксіз. Кәсіпорындар аз адам жалдап отыр. Мұндай жағдайда қысқарту көбейсе, жұмыссыздықтың өсуі жылдам жүреді», – деді Пауэлл.

ФРЖ басшысы үшін бұл тек алғашқы...

Әлемге әйгілі топ Backstreet Boys Алматыға келді. Әуежайда қонақтарға дәстүрлі тақия мен «Қазақстан» шоколады сыйға тартылды. Бүгін топ мүшелері демалып, қаланы аралау жоспары бар.

Аты аңызға айналған ұжымның концерті 19 қыркүйекте Алматыдағы Орталық стадионда өтеді. Қала күні қарсаңында ұйымдастырылатын шоуға шамамен 27 мың көрермен жиналады деп күтіліп отыр.

Алматы қаласы әкімдігінің хабарлауынша, концерт кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін 2100-ден астам полиция қызметкері, 500 ұлттық ұлан әскері және 200 күзетш...

Қазақстан эстрадасының жарық жұлдызы Қайрат Нұртас 31 қазанда Алматыдағы Орталық стадионда жеке концерт береді.

Өнер иесі өзінің тыңдармандарымен қуанышын бөлісіп, сахнадағы 20 жылға жуық жолындағы қолдауына ерекше алғыс айтты.

«Өнер жолындағы қиын сәттерімде де, қуанышты кездерімде де қасымнан табылып келе жатқан жанкүйерлеріме алғысым шексіз. Кездескенше, сүйікті тыңдарман!» – деп жазды әнші әлеуметтік желідегі парақшасында.

Қайрат Нұртас араға 10 жыл салып, Алматының Орталық стадионында қайта концерт...

«Қайрат» футболшылары Чемпиондар лигасының (ЧЛ) топтағы жарысындағы алғашқы ойынын Қазақстан туы жапсырылған жейдемен өткізеді. Бұл туралы Kursiv.Media футбол клубы таратқан мәліметке сүйене отырып хабарлайды.

«Қайрат» (Алматы) пен «Спортинг» (Лиссабон) матчы қарсаңында, футбол клубы ойыншылар жейдесінің суретін жариялады. Оның кеуде тұсына Қазақстанның көк туы жапсырылған.

«Жүрегімізде — елге деген адалдық, алаңда — тек жеңіске деген құштарлық!», – деп сипаттады ФК.

Көк байрақ жапсырылған тағы бір қызыл жейдені Дастан Сәтбаев пен Шерхан Қалмұрза киіп, теңіз жағасында суретке түсті.

Алматылық футболшылар Португалияда жүр. Оларды жанкүйерлер Лиссабон әуежайында бауырсақпен күтіп алды. Ал бір күн бұрын олар...

Алматы қаласында халық көп баратын орындардың бірі – Арасан моншасы өртенді. Бұл туралы Kursiv.Media Төтенше жағдайлар министрлігінің мәліметіне сүйене отырып хабарлайды.

Министрліктің мәліметінше, 17 қыркүйекте Алматы қаласының 112 пультіне Қонаев көшесіндегі монша кешенінде өрт шыққаны туралы хабар түсті.

«Өрт сөндірушілер келген кезде үш қабатты ғимараттың бірінші қабатындағы бу бөлмесіндегі ағаш қаптаманың жанғаны анықталды», – деп хабарлайды ТЖМ.

Өрт сөндірушілер өртті толықтай сөндіріп, оның жоғарғы қабаттарға таралуына жол бермеді.

Ешкім зардап шекпеді. Өрттің шығу себебі анықталып жатыр.

Арасан – Алматы қаласында 1979-1982 жылдары шығыс сәулет үлгісімен салынған монша. Кешен құрылысы қоғам қайраткері Дінмұхамед Қонаевты...

2.7 млрд қолданушысы бар YouTube платформасы енді жасанды интеллект (ЖИ) көмегімен контент дайындауға ден қояды. Бұл туралы Kursiv.Media Reuters мәліметіне сүйене отырып хабарлайды.

Платформаның 20 жылдығына арналған іс-шарада YouTube жетекшілері алдағы он жылдыққа арналған жоспары туралы айтты. Alphabet компаниясына тиесілі медиа енді видеоролик дайындау барысында ЖИ көмегіне көбірек жүгінуге ден қояды.

Медиа жетекшілері болашақтың өнімін дайындаушыларға шектеу қоймайтын болды. Есесіне, оларға ЖИ-мен жұмыс істейтін бірнеше құрал көмектеседі. Соның арқасында тіпті жаңа контент пайда болмақ.

2023 жылы Голливуд бірнеше ай бойы ереуіл өткізіп, мұндай тұжырымдамаға қарсы шыққан еді. Дегенмен YouTube бас директоры Нил Мохан ЖИ мүмкіндігі басқа да контент дайындаушылар...

Аида Әлиева қазақтың аста-төк той жасайтын әдеті туралы пікір айтты. Экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың келіні үйлену тойы үшін несие алатындарды түсінеді.

Әлиеваның пікірінше, әр қазақ шаңырақтағы қуанышқа көпшіліктің ортақтасқанын қалайды. Бірақ тойды да көп қаражат жұмсамай-ақ өткізуге болар еді. Ең бастысы – той өткеннен кейін бірнеше жылға созылып кетуі мүмкін қиыншылыққа дайын болу.

«Бізге, қазақтарға, балалардың үйлену тойы – өмірдегі ең үлкен қуаныштардың бірі. Сол себепті көпшілігі оны өткізу үшін кредит алады. Бірақ мына нәрсені ұмытпаған жөн: қарыз алған екенсің, оны өтеу үшін бірнеше жыл аянбай еңбек етуге тура келеді», – дейді Әлиева.

Қазақстанның бірінші президентін...

Шымкенттегі базарларда сиыр етінің аз да болса арзандағаны байқалды. Десе де тұрғындар мұның өзі қалтаға салмақ деп отыр. Саудагерлер ет бағасының төмендеуін Өзбекстанға ет экспортының уақытша тоқтағанымен байланыстырады.

Ет бағасының арзандауына не себеп болған

Шымкентте сиыр еті 200 теңге, қой еті 100 теңге шамасында арзандады. Мысалы, дәл қазір қой етінің келісі орташа есеппен 3800 теңге, сүйегі бар сиыр еті 4200 теңге, ал сиырдың тұтас еті 5 мың теңге көлемінде сатылып жатыр. Сатушылардың сөзінше, бұл Өзбекстанға ет экспортының уақытша тоқтатуымен байланысты. Олар шекара қайта ашылса, баға қайта көтерілуі әбден мүмкін екенін айтады.

25 жылдан бері қой етін сатумен айналысатын...

Зейнетақы қорынының қаражатын тіс емдеу үшін пайдалануға беру тәжірибесі толығымен тоқтайды. Денсаулық сақтау министрлігінің нақты шешім қабылдағанын және заңсыз қаражатты шығаруға қатысы бар субъектілерге қатысты тергеу жүргізілетінін Мәжіліс клуарында Денсаулық сақтау вице-министрі Ербол Оспанов айтты.

«Өздеріңіз білесіздер 247 млрд теңгеден аса қаражат заңсыз шығарылған. Сондықтан тиісті жұмыстар жүріп жатыр. Бұл процеске қатысы бар объектілер мен субъектілердің барлығы тексеріліп тергеледі. Сонымен бірге министрлік бұйрығы талқылауға шықты. Онда стоматологиялық қызметтерге БЖЗҚ-дан төленетін қаражат тоқтатылатыны жазылған. Бұл соңғы шешім», – деді вице-министр.

Стоматологиялық орталықтар жазаға тартылып, тергеу аяқталған соң да, зейнетақы қорының қаражаты есебінен тіс емдеу тетіг...

Депутат Еділ Жаңбыршин қазақ даласындағы кейбір ұлттық көтерілістерді ҰҚК мен ІІМ әлі күнге құпия ұстап отырғанын айтты.  

Мәжілісте «ҚР кейбір заңнамалық актілеріне архивісі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң жобасы қаралды. Заңды талқылау барысында депутат Жаңбыршин кеңес одағының кезінде батыс аймақтарда қанды саясатқа қарсы бірнеше көтерілістер болғанын айтты. Атап айтқанда Адай, Асан көтерілістері, Құндыс-Керей мәліметтері бүгінге дейін құпия күйінде қалып отыр.

«Енді осы архивтегі материалдар әлі күнге дейін құпия күйінде жатыр. Ұлттық Қауіпсіздік Комитеті (осы деректерді) Ішкі істер министрлігіне бердік дейді. Ішкі істер министрлігіне берсек, олар Ұлттық Қауіпсіздік Комитетіне сілтейді. Бұл туралы комитетте арнайы жиналыстар өткіздік...

Атырауда қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға байланысты экономикалық қылмысты жасаған адамдар тобына үкім шықты. Сондай-ақ олар жалған шот-фактура жасағаны үшін кінәлі деп танылған.

«Тергеу нәтижесінде А.С. Тюякпаевтың басшылығымен, сондай-ақ С.А. Аргалаш пен А.С. Булатовтың қатысуымен адамдар тобы ұйымдасып, 8 млрд теңгеге жалған шот-фактуралар рәсімдеу арқылы қолма қол ақшаға айналдыру және салық төлеуден жалтару схемасын құрғаны анықталды», – деп хабарлады қаржы мониторингі агенттігі.

Соның салдарынан мемлекетке 590 млн теңгеден астам салық төленбей, ірі көлемде залал келген. Сонымен қатар, Тюякпаев 342 млн теңге көлеміндегі қылмыстық кірісті бақылауындағы компаниялардың есепшоттары арқылы өзінің жұбайының жеке шотына аудару арқылы...

18 қыркүйек күні таңғы сағат 13:00-де (Астана уақытымен) Жердің қасынан 2025 FA22 атты астероид ұшып өтеді.

Бұл туралы Сібір бөлімшесінің Ресей ғылым академиясына қарасты Күн астрономиясы зертханасы мен Күн-Жер физикасы институты хабарлады.

Ғалымдардың айтуынша, бұл 2025 жылы біздің ғаламшарға ең жақын келетін әрі ең ірі ғарыштық денелердің бірі болмақ. Астероид Жерден Ай орбитасының диаметрінен сәл ғана алыс қашықтықта өтеді.

Астероидтың диаметрі шамамен 166 метр, ұзындығы – 290 метр. Өз салмағы жағынан ол Челябинск метеоритінен мың есе ауыр. Зерттеушілердің есебі бойынша, Жермен соқтығысу ықтималдығы – 0,01 пайыз ғана.

Бұған дейін SpaceNews басылымы қытайлық ғалымдардың Жерге жақындайтын (99942) Апофис астероидына арнайы...

Астана мен Алматы арасында жоғары жылдамдықтағы теміржол салу – экономикалық тұрғыдан тиімсіз. Бұл туралы «Жолаушылар тасымалы» АҚ басқарма төрағасы Әнуар Ахметжанов брифингте мәлімдеді.

«Жоғары жылдамдықтағы пойыз тақырыбы жиі қозғалады. Біз бұл мәселеге экономикалық тұрғыдан қараймыз. Жақында Қытай әріптестерімен сөйлестім. Олар жоғары жылдамдықты пойыздың өзін-өзі ақтауы үшін бір бағытта кемінде 60 жұп пойыз жүруі керек дейді. Қытайда халық көп болғандықтан, олға қолайлы. Ал бізде ондай жолаушы жоқ», – деді Ахметжанов.

Оның айтуынша, мұндай жолды салу үшін жеке магистраль қажет, бұл инфрақұрылымға орасан инвестиция талап етеді.

«Астана мен Алматы арасында жоғары жылдамдықты...

Ауғанстанда билікте отырған «Талибан» қозғалысы солтүстік Балх провинциясында кабельді интернетті пайдалануға тыйым салды. Соның салдарынан барлық мемлекеттік мекеме мен тұрғын үй Wi-Fi-сыз қалды. Дегенмен, мобильді интернет жұмыс істеп тұр, деп хабарлайды Associated Press.

Бұл тәліптер 2021 жылы билікке келгеннен бері бірінші рет болып тұрған жағдай. Провинция үкіметінің өкілі Хаджи Аттаулла Заидтің айтуынша, кабельді интернетті өшіру туралы бұйрықты «Талибан» жетекшісі Хибатулла Ахунзада жеке өзі берген.

«Бұл шара арсыздықтың алдын алу үшін қабылданды, ал елде қажеттілікті өтеу үшін балама жүйе құрылады», – деді ол.

Алайда Заид қандай балама болатынын және не себепті дәл Балх провинциясы таңдалғанын...

«Жолаушылар тасымалы» OneWeb және Starlink– пен бірлесіп пойыздарға спутниктік интернет орнатуды бастады. Қазірдің өзінде жоғары жылдамдықты Wi-Fi «Астана – Алматы», «Астана – Өскемен» және «Астана – Бурабай» бағыттарында бар. Жыл соңына дейін тағы екі бағыт қосылмақ. Бұл туралы ҚТЖ баспасөз қызметі хабарлады.

Компания цифрландыру бағытында tablo.railways.kz онлайн-сервисін іске қосты. Онда пойыздардың қозғалысы туралы жедел ақпарат жариялаған.

Сонымен қатар компания 2030 жылға қарай жолаушылар вагондарының паркін толық жаңартуды жоспарлап отыр. Қазіргі таңда 2 188 вагонның орташа қолданылған мерзімі 16 жылға тең, соңғы 10 жылда парк 50%-ға жаңартылған.

Stadler компаниясымен 557 жаңа вагон жеткізуге келісім жасалды. Оның ішінде купелік, плацкартты...

16 қыркүйек күні Алматыда жарты айда жауатын жауын-шашын бір күнде жауып, қала тұрғындарын әуре-сарсаңға салды. Бұл туралы әкімдіктің баспасөз қызметі хабарлады.

«Қазгидромет» РМК деректері бойынша қалада бірнеше сағат ішінде 12 мм, ал тау бөктеріндегі жерлерде 15 мм жаңбыр жауды. Бұл бір айлық жаңбырдың 53 пайызы. Қыркүйек айындағы норма – 28 мм», – делінген әкімдік хабарламасында.

Әкімдік қаланың коммуналдық қызметі күшейтілген режимде жұмыс істеп жатқанын хабарлады. Жаңбыр салдарынан болған зардаптарды жоюға арнайы техникалар мен жұмысшылар жұмылдырып, түнімен қаланы тазалау жұмыстарын жүргізген.

Жаңбырдан келген зардаптарды жою жұмыстарына ТЖД, РЖҚО, Алматы құтқару қызметінің күштері, сондай-ақ мердігер ұйымдар...

Ертең, 18 қыркүйекте, Қазақстанның әйелдер ұлттық құрамасы командалық әлем чемпионаты аясында басты фавориттердің бірі – АҚШ командасына қарсы ойнайды. Жарыстар Қытайдың Шэньчжэнь қаласындағы Shenzhen Bay Sports Centre Arena аренасында өтеді.

Құрамдар

Қазақстан:

АҚШ:

«ҚазМұнайГаз» Баку-Тбилиси-Джейхан құбыр жүйесі арқылы мұнай жөнелтуді қайта бастады. Ақтау портынан Баку-Тбилиси-Джейхан (БТД) бағытына қарай Қашаған мұнайының 8,8 мың тоннасы жөнелтілді, келесі партия 20 қыркүйекке жоспарланып отыр.

БТД бағыты бойынша 2025 жылдың 8 айында Қазақстан мұнайын тасымалдау көлемі – 0,9 млн тонна. Осы жылы тамызда мұнай жөнелту уақытша тоқтатылған еді.

Баку–Тбилиси–Джейхан мұнай құбыры – Каспий аймағындағы ең ірі энергетикалық инфрақұрылым жобаларының бірі. Оның ұзындығы шамамен 1768 шақырымды құрайды. Құбыр Әзірбайжанның астанасы Бакуден басталып, Грузия аумағы арқылы өтіп, Түркияның Жерорта теңізіндегі Джейхан портына шығады. Жоба ресми түрде 2005 жылы іске қосылды.

2022 жылы ҚМГ мен Әзербайжанның SOCAR мемлекеттік мұнай компаниясы арасында Қазақстан мұнайыны...

Жарыс кезінде мойын омыртқасын сындырып алған 15 жастағы жасөспірім қайтыс болды. Қазақ күресінен турнир Ақмола облысында 7 қыркүйекте өткен.

50 келіге дейінгі салмақ дәрежесінде қатысқан жасөспірім Ақтөбе облысынан келген.

7 қыркүйекте жасөспірім Ақмола облысынан санитарлық авиация арқылы Астанадағы №2 көпсалалы қалалық балалар ауруханасына шұғыл жеткізілген.

Ауруханаға түскен сәтінде жағдайы өте ауыр болғандықтан, бірден реанимация және қарқынды терапия бөліміне жатқызылған.

«Барлық қажетті жедел жәрдем және емдеу шаралары жасалды, республикалық деңгейдегі мамандардың қатысуымен бірнеше мәрте консилиумдар өткізілді. Алайда дәрігерлердің барлық күш-жігеріне қарамастан, баланың жағдайы нашарлай берді. 2025 жылғы 15 қыркүйекте жасөспірім қайтыс болды», – деп хабарлады Астана қаласы денсаулы...

Қазақстанда өндірілген ұн америкалық платформада сатылып жатыр. Нью-Йоркке Eurasian Legacy бренді үшін 50 тонна бидай ұны жеткізілді деп хабарлайды QazTrade.

«Бұл – АҚШ-та ұлттық тауарларды ілгерілетудің жаңа стратегиясы аясында жүзеге асқан алғашқы ірі экспорттық жоба. Алдағы уақытта Сауда және интеграция министрлігі жанындағы экспортты дамыту бойынша бірыңғай оператор QazTrade қолдауымен ай сайынғы жеткізілім көлемін 100 тоннадан астам ұнға дейін арттыру жоспарланып отыр», – деп хабарлады QazTrade Сауда саясатын дамыту орталығы

Өнім қазірдің өзінде Amazon және Walmart сияқты ірі онлайн-платформаларда орналастырылды, сондай-ақ АҚШ-тағы бірқатар наубайханада ұсынылып жатыр. Amazon-да 1,36 келі қаптамасы 14 доллар 50 центтен сатылады. Қаптамада...

Мемлекет басшысы Иерусалим Патриархы III Феофилмен кездесті. Бұл туралы Ақорда хабарлады.

Қасым-Жомарт Тоқаев Иерусалим Патриархына ілтипат білдіріп, Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съезіне ұдайы қолдау көрсетіп келе жатқаны үшін алғыс айтты. Президент Патриархтың жарқын үндеуі мен мазмұнды ұсыныстары Астана дінаралық форумының рөлін нығайтуға зор үлес қосқанын атап өтті.

Президент қазіргі заманда дін айрықша рөл атқаратынына тоқталып, бейбітшілікті сақтау және дінаралық қарым-қатынас мәдениетін ілгерілетуде дін қайраткерлеріне үлкен жауапкершілік жүктелгенін мәлімдеді.

Мемлекет басшысы православ діні Қазақстанның рухани өмірінде маңызды орын алатынын атап өтіп, оның ағартушылық, бітімгерлік және қоғамдық миссиясының құндылығына назар аударды.

Айта кетейік, Астанада әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерін...

Қытай билігі жергілікті ІТ-компанияларға Nvidia компаниясының жасанды интеллектіге арналған чиптерін сатып алуға тыйым салды. Бұл туралы Financial Times үш дереккөзге сілтеме жасап хабарлады.

Қытайдың Киберқауіпсіздік басқармасы (CAC) ByteDance, Alibaba және басқа да ірі технологиялық компанияларға Nvidia-ның Қытай нарығы үшін арнайы әзірлеген RTX Pro 6000D чиптерін сынақтан өткізуді тоқтатуды және тапсырыстарды жоюды тапсырған.

Бұған дейін бірқатар компания ондаған мың осындай чип сатып алуды жоспарлап, Nvidia жеткізушілерімен тестілеуді бастаған болатын. Енді олар бұл жұмысты тоқтатқаны туралы хабарлады.

FT деректеріне қарағанда, шешім Қытайда өндірілетін процессорлардың өнімділігі шетелдік баламаларға жақындады деген қорытындыдан кейін қабылданған.

«Егер бұрын геосаяси жағдай жақсарса...