Жаңалықтар

Наурыз тойлаудың тарихын білесіз бе? Бұл мейрам қай ғасырдан бастап тойланып келеді? Қымыз бен құртты кімдер, қашан әзірлей бастағаны туралы естіп пе едіңіз? Bvlgari әшекей бұйымдар әзірлегенде қандай асыл тастарды көп қолданады? Осы және өзге де қызық мәліметтерді осы аптадағы Qalam Global топтамасынан оқи аласыз.

ЗАРАТУСТРА ОСЫЛАЙ ТОЙЛАҒАН

Наурыз — Жаңа Дәуірдің бастауы

Наурыз тойы – көптеген ұлт пен ұлыстың сағына күтетін ортақ мейрамы. ЮНЕСКО-ның ұйғарымы бойынша, 2009 жылдан бері ол халықаралық мереке мәртебесіне ие болды. Наурыз Қазақстанда 21 және 22 наурызда ұлыстың ұлы күні ретінде атап өтіледі. Бұл күн Жердің жаңаруын, күн мен түннің теңелуін әрі жаңа...

2024 жылы Қытайдың Geely компаниясы 2,3 млрд доллар таза табыс тапты. Zeekr мен Lynk & Co брендтеріне ие компания былтыр 2,1 млн көлік сатты. Автоимперия есебін Bloomberg жариялады.

Жыл есебі сарапшыларды таңғалдырды

Миллиардер Ли Шуфудың автоимпериясы Гонконгте 2024 жылдың қорытындысын жариялады. Компанияның таза табысы бір жылда 213%-ға, яғни 2,3 млрд долларға артқан.

Автомобиль саудасы да 32%-ға ұлғайып, 2,1 млн автокөлікке жеткен. Олардың ішінде Zeekr және Lynk & Co брендтері де бар.

Xinguan секілді хэтчбектері де тұтынушылар көңілінен шықты. Ол бірнеше айда бәсекелесі BYD шығаратын Seagull-ді басып озды.

«Бәсекенің күшті болуы, Қытай автомобиль...

Өмірде жетістікке жету үшін адам бойында үлкен ерік-жігер болуы керек. Өйткені мақсатқа қол жеткізіп, алдағы кездескен қиындықтарға төтеп беріп, жаман әдеттерден арылуға бірден-бір көмектесетін — осы қасиет. Ерік-жігері әлсіз адам оны қолдан көтере ала ма? Ол үшін ғылыми тұрғыда дәлелденген әлдебір стратегиялар бар ма? Осы туралы айтайық.

1. Ерік-жігер деген не? Оның табиғаты қандай?

Ерік-жігер адамға туа бітті берілмейді. Демек оны қолдан жаттықтырып, дамытуға әбден болатын ментал ресурс десек болады. Психолог Рой Баумейстер жасаған зерттеуге сүйенсек, адамның жігері бұлшықет сияқты жұмыс істейді екен. Атап айтқанда:

Демек...

Литва президенті Гитанас Науседаның мәлімдеуінше, Балтық елі Украинада атыс тоқтаған соң, әскерін осы елге жіберуге дайын.

«Еліміз қолдау көрсетуге дайын. Біз әскери күшіміздің нақты санын атаймыз, бірақ коалициядағы барлық ел қолдау көрсетуі керек», – деп мәлімдеді президент Bloomberg Television-ге берген сұхбатында.

Оның бұл сұхбатты 21 ақпанда Брюссельде берген.

Гитанас Науседаның айтуынша, АҚШ президенті Дональд Трамптың Ресей мен Украина арасындағы үш жылдық соғысты тоқтату ойы болған, алайда Владимир Путин келіссөз жүргізгенсіп, соғыстан әбден қалжыраған елді атқылауын жалғастыра берді.

Киевті жақтайтын Литваның Ресеймен Калиниград эсклавында ортақ шекарасы бар. Вильнюс өзінің қауіпсіздігі осы соғыстың нәтижесіне байланысты деп...

Үкімет комиссиясы «Жомарт» кен орнында жеті кеншінің қазасына себеп болған апатқа толықтай «Қазақмыс» корпорациясы кінәлі деп шешті. Қазақстан премьер-министрі Олжаc Бектенов депутат сауалына жауап берген уақытта осылай деп мәлімдеген.

Үкімет басшысының мәліметінше, 17 ақпанда Ұлытау облысындағы «Жомарт» кен орнында пайдалы кен өндіру кезінде жер қыртысының құрылымы өзгеріп, шахталар мен туннельдердің жағдайына әсер еткен, метан газы әдеттен тыс көп бөлінген. Соның салдарынан апат болды. Себебі жұмысшылар газ тұтанудан сақтамайтын электр құрылғыларын пайдаланған. Комиссия соны анықтады деп жазды премьер.

Комиссия апаттың бірнеше себебін атады:

Қазақстанда жүргізуші куәлігін алу – көлік жүргізгісі келетін әр адам үшін міндетті болып есептеледі. Егер дұрыс дайындалсаңыз, оны жылдам әрі қиындықсыз рәсімдеуге болады.

Алдымен, сізге қай санаттағы жүргізуші куәлігі қажет екенін анықтау керек. Жеңіл автокөлікті басқару үшін B санаты, мотоциклдер үшін A санаты, жүк көліктері мен автобустар үшін C және D санаттары қажет.

Оқу басталар алдында қандай көлік құралын басқарғыңыз келетінін анықтау қажет

Атап айтқанда:

Келесі қадам қандай?

Келесісі негізгі талаптарға сай болу. Болашақ жүргізуші 18 жасқа...

Чехия президенті Петр Павел Одесса қаласында жүрген уақытта Ресей дрондар көмегімен бірнеше соққы жасады. Бұл туралы 21 наурызда украин ресми тұлғалары мәлімдеді.

Одесса облысының губернаторы Олег Кипердің хабарлауынша, Павел 20 наурыз күні Қара теңіз портын аралаған.

«Бір қызығы, дәл осы кездесу өтіп жатқан уақытта қарсылас Одесса облысын қайта-қайта шабуылдаған. Соның өзі бүкіл әлемге ескерту: соғыс аяқталған жоқ, Украина күресіп жатыр», – деп жазды Кипер Telegram мессенджеріне.

Губернатор чех президентімен бірге түскен бірнеше суретін қоса жариялады. Шенеуніктің айтуынша, Чехия басшысының қатысуымен өткен кездесулерде Қара теңіз қауіпсіздігі мәселесі талқыланған.

21 наурызға қараған түні Одессаға...

Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Астанада «Expo» көрме орталығындағы этноауылда Наурыз мерекесін жұртшылықпен бірге қарсы алды.

Президент мерекелік іс-шараға жиналған көпшілікті Наурыз мейрамымен құттықтап, жылы лебізін жеткізді.

«Ұлыстың ұлы күні – ұлтымыздың ұлық мейрамы. Бұл – біздің ата дәстүріміз. Шуақты көктем мерекесінде бүкіл дүние қайта жаңғырады. Күн мен түн теңеледі. Қазақ елі әз-Наурызды көне заманнан бері тойлап келеді. Наурыз – ең алдымен, игілікті істердің мерекесі.

Осы күндері әр үйде ақ дастархан жайылады. Ел-жұрт бір-бірімен қауышып, ақ тілегін айтады. Мұқтаж жандарға қайырымдылық жасап, қамқорлық көрсетеді. Ұлыстың ұлы күні биыл да қасиетті Ораза айымен тұспа-тұс келіп отыр. Еліміз...

Түркияда 20 наурыздағы наразылық акцияларына мыңдаған адам қатысты: Анкара, Измир және Ыстанбұл қалаларында наразы топ полициямен қақтығысып қалды.

Түркияда халық наразылығы күшейді

Президент Реджеп Ердоғанның басты саяси қарсыласы Экрем Имамоғлу сәрсенбі, 19 наурызда, қамауға алынған. Оған жемқорлық жасады, терроршы топтарға көмектесті деген айыптар тағылған.

Түрік билігінің оппозициядағы саясаткерді қудалауы Еуропа елдерінің сынына ұшырады, ал Түркияның өз ішінде жаппай наразылық туғызды.

Ыстанбұлда төрт күн жиын өткізуге тыйым салынғанына қарамастан, халық жергілікті әкімшілік ғимараты алдына көп жиналды. Түркияда биліктің бірнеше көшені жауып, баррикада орнатуы тұрғындардың ашуын туғызды деп жазды Reuters.

Оппозиция үндеуі

Ыстанбұл әкімшілік ғимараты алдында...

21 наурызда таңертең Судан ұлттық армиясы Хартумдағы президент сарайын басып алды. Бұл туралы Reuters хабарлайды.

Агенттіктің судан әскеріндегі дереккөздері де, жергілікті телеарна да президент сарайын ұлттық армия басып алғанын мәлімдеген.

Дереккөздердің айтуынша, армия сарай маңын торуылдап, Шұғыл қолдау күштерінің (RSF) мүшелерін іздестіріп жүр.

RSF күштері президент сарайын, сонымен бірге астананың үлкен бөлігін 2023 жылғы сәуірде басып алған. Алайда кейінгі бірнеше айда Судан қарулы күштері Ніл өзені бойымен асықпай жылжып, бүгін сарайға жеткен.

2025 жылдың басында жаңа үкімет жасақтауға кіріскен RSF күштері әлі де Хартумның көп бөлігін бақылауды жоғалта қойған жоқ. Олар астанаға жақын маңдағы Омдурманға, сонымен бірге Суданны...

АҚШ президенті Дональд Трамп елдің білім министрлігін қысқартуды көздейтін жарлыққа қол қойды.

«Оны тезірек жапқымыз келеді. Оның бізге түк пайдасы жоқ», – деп мәлімдеді Құрама Штаттар президенті.

Трамп мектепке барды

АҚШ-тағы білім беру жүйесін жақсартуды көздейтін құжат қабылдау рәсіміне оқушылар, мұғалімдер, губернаторлар шақыртылған. Сол үшін Ақ үйде оқушыларға арналған сынып ұйымдастырылған. Трамптың өзі де бір партаға отырған.

Жарлықта білім министрлігі ешкімді оқытпайтыны, мұндай мекемені ұстау үшін жылына қыруар ақша бөлінетіні айтылған.

«Министрліктің қоғаммен байланыс бөлімінде ғана 80-нен аса адам жұмыс істейді. Солар үшін жылда 10 млн доллар бөлінед...

Ресейдің Краснодар өлкесі Кавказ ауданындағы мұнай базасының өртеніп жатқанына екі күн болды. Бүгін мұнда тағы бір жарылыс болып, өрт екінші резервуарқа ойысқан.

Краснодар өлкесі шұғыл штабының хабарлауынша, өрт 10 мың шаршы метрді шарпып үлгерді. Қазір мұнда екі резервуар өртеніп жатыр.

Украин дрондары Краснодардағы мұнай базасын 19 наурызға қараған түні шабуылдаған. Олар мұнай сақталған 1,7 мың шаршы метр аумақтағы резервуарды бұзды. Ол содан бері өртеніп жатыр.

Бір күн бұрын «Транснефть» Украинаның Краснодар өлкесіндегі мұнай нысандарына жасаған шабуылы Каспий құбыр консорциумының (КҚК) табысы мен оның акционерлерінің дивидендтерін азайтады деп ескерткен. Акционерлер қатарында АҚШ компаниялары да бар.

«Заңға сүйенсек, «Кавказская» станциясы консорциумға тиесіл...

Наурыз – жыл басы, Ұлыстың ұлы күні. Кей деректер бұл мейрамның 3 мың жылға жуық тарихы бар екені айтылады. Тарихқа көз жүгіртсек, кеңес заманында 1926 жылы Наурызды «діни мейрам» деп атап, тойлауға тыйым салынған. Араға алпыстан аса жыл салып, Наурыз Алматыда 1988 жылы қайта тойланды. KursivMedia тілшісі сол кезде өткен тойды ұйымдастырушылардың естелігін топтастырды.

Соның бірі – сол кезде қаланың мәдениет басқармасын басқарған Елеусіз Жанпейіс. Айтуынша, 2010 жылы ЮНЕСКО-ның штаб пәтерінде «Наурыз мейрамы – 28 елдің рухани байлығы» болып бекітілген. Жанпейіс Қазақстан атынан барған азаматтар қатарында болған.

«Бұл – отбасылық мейрам. Әрбір отбасыда Наурыз мейрамында...

Маңғыстау облысында құны 1,35 миллиард доллар тұратын аммиак, карбамид зауытын ESTA Construction түрік компаниясы тұрғызады. Қазақстан премьер-министрі Олжас Бектенов тиісті қаулыға қол қойды.

Қазақ-түрік бірлескен кәсіпорыны

Бұған дейін, 4 наурызда үкімет басшысы Олжас Бектенов ESTA Construction компаниясының бас директоры Мұстафа Топракпен Астанада кездескен. Олар сол кезде Маңғыстауда 675 млрд теңгенің химия зауытын салу мәселесін талқылаған.

Үкімет мәліметінше, жобаны QazaqGaz және ESTA бірлескен кәсіпорны — «Qazesta Fertilizers LTD» компаниясы базасында іске асырады. Зауыт Маңғыстау облысы аумағында салынады. Себебі өнімдерді Каспий теңізі арқылы экспорттауға ыңғайлы.

Зауыт құрылысы үш жарым жылда аяқталады деп жоспарланды. Оған 3 мыңға дейін адам тартылады. Зауытта 400

Әлемдегі ең ірі әуежайлардың бірі – Лондондағы Хитроу жақын маңда жарық станциясы өртенуіне байланысты бір күнге жабылды. Өрт неден тұтанғаны әзірге белгісіз.

Әуежайдың бір электр станциясы істен шығуына байланысты терминалдарда қайта-қайта жарық сөне берген. Соған байланысты әуежай басшылығы Хитроуды бір тәулікке жабу жөнінде шешім қабылдаған. Жолаушыларға ескерту Лондон әуежайының сайтында жарияланды.

«Жолаушылар мен әріптестеріміздің қауіпсіздігі үшін Хитроу әуежайы 21 наурыз сағат 23.59-ға дейін жабық тұрады. Жолаушылардан әуежайға бармауды сұраймыз. Қосымша ақпарат үшін өз әуе компанияларыңызға хабарласыңыздар. Қолайсыздық үшін кешірім сұраймыз», – деп хабарлайды Хитроу баспасөз қызметі.

Sky News мәліметінше, әуежайдан...

Алматы облысында полиция алаяқтықпен айналысты деген күдікпен бес адамды ұстады. Олардың Telegram арқылы азаматтарды 600 млн теңгеге жуық сомаға алдағаны айтылды.

«Қылмыстық схеманың кураторы 2024 жылдың маусымынан бастап 50-ден астам «дропты» басқарған. Қылмыстық топтың шоттары арқылы 1 000-нан астам қаржылық операция жүргізіліп, жалпы айналым сомасы 580 миллион теңгеден асқан. Әрбір транзакциядан куратор 6% көлемінде комиссия алып отырған, оның заңсыз табысы 35 миллион теңгеден асқан», – делінген ақпаратта.

Ұрланған қаражат қолма-қол шешіліп, криптовалютаға айырбасталған немесе басқа есепшоттарға таратылып отырған. Қылмыстық схеманың ұйымдастырушылары негізгі пайданы өзара бөлісіп, дроптарға аз сыйақы берілген.

Қазір күдіктілер ұсталып, тергеу изоляторына қамалды. Тергеу...

Астанада LRT құрылысына байланысты бірнеше жолда қозғалыс уақытша шектеледі. Өзгерістер Сығанақ көшесі, Қабанбай батыр даңғылы, Мәңгілік ел даңғылына қатысты болады. Құрылыс 22 наурызда басталып, тамызға дейін жалғасады. Бұл туралы CTS компаниясы хабарлады.

Өзгеріс енгізілетін жол учаскелері:

– 22 наурыз сағат 00:00-ден 06:00-ге дейін – Мәңгілік ел даңғылының Сығанақ көшесімен қиылысқан жол айырығында қозғалыс екі бағытта да толық жабылады;

– 24 наурыз сағат 06:00-ден 24.00-ге дейін –Мәңгілік ел даңғылының Сығанақ көшесімен қиылысқан жол айрығында қозғалыс екі бағытта да толық жабылады;

– 25 наурыздан 25 сәуірге дейін – Сығанақ көшесі бойында Мәңгілік ел даңғылымен қиылысында, Түркістан көшесіне қарай екі жолақ ішінара тарылады және автожолдың бұрылыс...

Қадір түнінде Құран Кәрім Лаухул Махфуздан (барлық жаратылыстың тағдыры жазылған кітап) Байтул Ғиззаға (дүние аспаны) түсірілген. Бұл түнді тағдыр жазылатын, күнә кешірілетін түн деп те атайды. Осы түні жасалған құлшылықтың да сауабы еселеп көбейтіледі. Биыл Қадір түні қай күнге түсіп тұр, бұл түнді қалай өткізген абзал — сол туралы айтайық.

1. Қадір түнінің маңызы қандай?

Құранды қадір түні туралы былай деп келеді:

Расында, Біз Құранды Қадір түнінде түсірдік. Қадір түнінің не екенін білесің бе? Қадір түні мың айдан да қайырлы. Сол түні Раббыларының рұқсатымен Рух пен періштелер әртүрлі іс үшін түседі. Таң рауандап атқанға дейін сол түн бейбітшілікке...

«KMF» микроқаржы ұйымы» АҚ өз еркімен қайта ұйымдастырылып, екінші деңгейлі банкке айналды. Бұған Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің басқармасы рұқсат берген.

KMF-ның банкке айналуы президенттің банк секторының бәсекелестігін арттыру жөніндегі тапсырмасын іске асыруға ықпал ететіні айтылған.

«KMF» МҚҰ – Қазақстандағы ең ірі микроқаржы ұйымы. Ол негізгі көрсеткіштер бойынша 218 микроқаржы ұйымының ішінде 1-орынды иеленеді және нарықтағы үлесі 20%-дан асады.

Микроқаржы ұйымының активтері 2021 жылғы ақпанда лицензия алған сәттен бастап, 2025 жылғы 1 қаңтарға дейін 218%-ға немесе 181,8 млрд теңгеге өсіп (336,3 млрд теңгеге), ссудалық портфелі 206%-ға немесе 143,9 млрд теңгеге (280,2 млрд теңгеге дейін) артты.

Компания халықаралық Fitch рейтингтік агенттігінің ұзақ мерзімді несие төлем қабілеттілігі рейтингісінде «B+» деңгейіне ие...

Жошы хан, Алтын Орда немесе сақтар… Қазақ мемлекеттілігінің бастауы туралы пікірталас соңғы кездері толастар емес.

Соңғы кездері қазақ мемлекеттілігінің іргетасын Қазақ хандығының құрылуынан емес, одан әріге, Жошы ұлысынан бастау туралы мәселе көтеріліп жатыр.

Қазақ этногенезі қайдан шықты?

Десе де, тарихшы Берекет Кәрібаев бұл пікірмен келіспейді. Оның пікірінше, мемлекеттілік тарихы көне дәуірлерде қалыптасқан.  

«Қазақ мемлекеттілігі скиф, сақ дәуірінен басталды. Өйткені этногенез, мемлекеттілік, тарих, руханилық сол кезден басталады. Ал Жошы хан, одан кейінгі Алтын Орда дәуірі тек қана маңызды бір кезең. Егер кімде-кім қазақ мемлекеттілігінің тарихын Жошы ханнан бастаса, қатты қателеседі. Ал енді Қазақстанда...

Солтүстік Қазақстан облысында көлік қозғалысына шектеу қойылды. «ҚазАвтоЖолдың» хабарлауынша, бұған айналма жолды қалпына келтіру жұмыстары себеп болған.

Осылайша 20 наурыз сағат 17:10-дан бастап Мамлютка қаласы – Жаңа Жол өткізу пункті, РФ шекарасы аралығындағы қозғалыс шектелді.

«KAZ02 «Астана – Көкшетау– Петропавл – РФ шекарасы» автожолының 496-465 шақырымы аралығында жүк көліктерінің қозғалысына шектеу енгізілді», – делінген ақпаратта.

Жолды 2025 жылдың 21 наурызы сағат 08:00-де ашу жоспарланған.

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевқа елдегі су тасқыны туралы ақпарат берілді. Төтенше жағдайлар министрі Шыңғыс Әріновтің сөзінше, республика аумағындағы жағдай тұрақты. Бұл туралы Ақорда хабарлады.

«Қауіп төнген жағдайда тұрғындарды эвакуациялау үшін күштер мен техникалар сақадай сай. Сегіз өңірдегі жағдай бақылауда. Ресей және Қырғызстанмен тұрақты түрде ақпарат алмасу жұмыстары жүргізіліп жатыр», – деген министр Әрінов.

Сондай-ақ президентке ведомствоның атқарған жұмысы туралы ақпарат берген.

Министрдің сөзінше, Астана қаласында өрт сөндіру депосы мен Атырауда құтқару бекеті салынған. Былтыр 14 жаңа өрт сөндіру депосы пайдалануға берілген.

Шыңғыс Әрінов құтқарушылардың жаңа киім үлгісі бекітілгенін, материалдық-техникалық базаны жаңғырту жұмыстары жалғасып жатқанын, әуе...

Қазақстан мен Қытайдың 2024 жылғы сауда мәліметтеріндегі алшақтық кедендегі жемқорлық жасау мүмкіндігінің артқанын білдіреді. Былтыр теріс айырма 12,9 млрд доллар болды. Тәуелсіз республика тарихындағы ең ірі антирекорд.

Қай кеден қызметінің мәліметі дұрыс?

2024 жылы Қытай Қазақстанға 15,2 млрд доллардың тауарын жіберді деп есептейді қазақ кедені (ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитетінің мәліметі). Ал Қытай кеден органдары болса, одан әлдеқайда ауқымды статистика келтіріп отыр: былтыр ҚХР-дан Қазақстанға 28,1 млрд доллардың тауары экспортталған (International Trade Center мәліметтер базасы).

Көрші елдердің кеден мәліметтері арасындағы алшақтық – 12,9 млрд доллар. Мұндай ауқымды айырма тәуелсіз Қазақстан тарихында болмаған. Бұған дейінгі антирекорд 2023 жылы тіркелген...

«Қазатомөнеркәсіп» ұлттық атом компаниясы 2024 жылы бюджетке 720 млрд теңге салық төлеген. Бұл көрсеткіш 2023 жылмен салыстырғанда 58 пайыз артық.

«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК басқарма төрағасы Мейіржан Юсупов президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың қабылдауында болып, 2024 жылғы қызмет көрсеткіштерін таныстырған.

Ұлттық компания былтыр жалпы 23 мың тонна уран өндіріп, 16,6 мың тоннасын сатты. Соның ішінде «Үлбі-ЖБҚ» зауыты толық жұмыс істеп, 200 тонна төмен байытылған уран өндірген.

Юсупов сонымен қатар компанияны дамытудың 2025-2034 жылдарға арналған жаңа стратегиясын таныстырды. Стратегия аясында компания елдің минералды-шикізат базасын ұлғайтуға және оны тиімді пайдалануға ден қоймақ.

19 наурызда «Қазатомөнеркәсіп» 2024 жылғы қаржы нәтижесін жариялады. Соған сәйкес...