Жаңалықтар

Құқыққорғаушы Инга Иманбай Жоғарғы сот Жезқазғанда кісі қолынан қаза тапқан Медет Исламның ісі бойынша шыққан сот үкімінің күшін жойғанын мәлім етті.

«Міне, қуанышты жаңалық! Әділет оты қайта тұтанды. Жоғарғы Сот Бас прокурор Берік Асыловтың наразылығын қанағаттандырып, Медет Исламның өліміне қатысты шығарылған негізсіз жұмсақ үкімдердің күшін жойды. Бұл — кінәлілердің жауапкершіліктен жалтарып кете алмайтынын білдіреді» деп жазды заңгер желідегі парақшасында.

Құқыққорғаушы енді іс қайта қаралып, облыстық сотта жаңа процесс өтетінін жеткізді.

«Біз күдіктілер әділ жазаға тартылады деп сенеміз» деген ол бұл жаңалық әділет үшін табанды түрде күрескендердің жеңісі екенін атап...

Шерзат Полат ісінде сотталушы Нұрқияс Ілиясовтан жауап алынып жатыр. Оның сөзінше, қайғылы жағдай болған күні төбелес 3-4 минутқа созылған.

Айтуынша, ол Нұрқанат Ғайыпбаевтың қолынан мылтықты тартып алғанын айтты.

«Менің ойымша Шерзат мылтық атылған жерде пышақталды. (…) Менің қашып кетуіме болатын еді. Мылтық оқтаулы тұрды, артымнан атып жібере ме деп тығылдым. Мылтықты алып алуға тырыстым. (…) Мылтықпен желке жағынан көздедім, бірақ ол қатты тимеді. Сырғып барып тиді. Мылтықпен атқаны үшін (ұрдым). Мылтықпен атқанына ашуландым, сол үшін мылтығын алып ұрдым», – деді Нұрқияс Ілиясов.

Айыптау актісіне сәйкес, Нұрқияс Ілиясов бұзақылық, яғни қоғамдық тәртіпті қоғамды құрметтемеу аны...

Сәуір айында Мьянмада құлдықта болған 4 азамат елге қайтарылды. Kursiv.Media басылымы министрлікке сауал жолдап, қазақстандықтардың қандай схема бойынша шетелге құлдыққа тап болатыны жөнінде сұрады.

Министрліктің мәліметінше, қазір қанша қазақстандықтың шетелде жүргені белгісіз. Бірақ министрлік өз құзыреті шегінде шетелде жүрген Қазақстан азаматтарының құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау мәселелеріне ерекше басымдық беретінін мәлімдеді.

«Шетелде еңбек құлдығында жүрген азаматтардың саны белгісіз, дегенмен осындай жағдайға тап болған қазақстандықтар анықталған жағдайда оларға қажетті консулдық-құқықтық көмек көрсетіледі», – делінген министрлік жауабында.

Қазақстандықтар қалай алданады?

Министрліктің түсіндіруінше, қазақстандықтар көбінесе әлеуметтік желілер мен мессенджерлер арқылы жоғары жалақы уәде етілген...

Қорғаныс министрлігі кейінгі жылдары жастарды әскерге баруға ынталандыру үшін азаматтық, әскери жоғары оқу орындарына түсуге түрлі мүмкіндік жасап отыр. Төмендегі материалда солар туралы толығырақ айтып береміз.

ҰБТ-сыз ақылы негізде ЖОО-ға түсу

Әскери борышын өтеп келгендер екі жыл ішінде ұлттық бірыңғай тест тапсырмастан ақылы негізде жоғары оқу орындарына түсе алады. Ол үшін төмендегі құжаттар топтамасын ұсынып, әңгімелесуден өту қажет:

Білім алушы шығармашылық емтихан тапсыру көзделген мамандықты таңдаған жағдайда шығармашылық емтиханды тапсыруға тиіс.

Әскери кафедраға түсу

Әскерге барып келген...

Әлемнің ең бай адамдарының дәулеті айтарлықтай кеміді. Forbes тізімінің басында тұрған Илон Маск, Марк Цукерберг және Джефф Безос бір тәулікте 12,6 млрд доллар жоғалтты. Қазақстанның ең бай адамы Тимур Турловтың дәулеті әжептәуір артты – 7,3 млрд доллар.

Forbes тізіміндегі өзгерістер

Әлемнің ең бай адамы Илон Маск 2,7 млрд доллар жоғалтты. Tesla, SpaceX секілді ірі компанияларға ие кәсіпкердің онлайн тізімдегі дәулеті – 420,6 млрд доллар. Масктің саясатқа араласып, президент Дональд Трамптың әкімшілігінде жұмыс істеуі оның кәсібіне кері әсер етті. Миллиардер Ақ үйдегі жұмысын азайтып, бизнеске көбірек көңіл бөлетінін айтса да, әзірге жоғалған активтердің орны толмай жатыр.

Трампты ашы...

2025 жылдың алғашқы тоқсанында Қазақстан экономикасы 6%-ға өскеніне қарамастан, халықтың нақты жалақысы небәрі 1,2%-ға ғана артқан. Бұл туралы Halyk Finance сарапшылары мәлімдеді. Олардың айтуынша, бұл көрсеткіш 2024 жылдың сәйкес кезеңіндегі 2,1%-дық өсімнен де төмен.

Мамандар нақты жалақы өсімінің баяулауын номиналды жалақының баяу өсуі және инфляцияның әсерімен байланыстырады. Айта кету керек, 2023 жылы жалақының артуына инфляцияның төмендеуі айтарлықтай үлес қосқан болатын.

Салалар бойынша айырмашылық үлкен

Экономиканың әр саласында жалақы өсімі біркелкі болмады. Кейбір салаларда айтарлықтай өсім байқалса, басқаларында, керісінше төмендеген.

Мысалы, ақпараттық технологиялар мен байланыс саласында жалақы 20 пайызға өскен. Ауыл шаруашылығында өсім – 7,2 пайыз, сауда саласында...

Ерікті зейнетақы жинағын алу үшін өтініш беру міндетті емес. Төлем автоматты түрде түседі. Бұл туралы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінен хабарлады.

«Зейнеткерлік жасқа жеткен, бірақ ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) есебінен қалыптасқан жинақтарын алу үшін жүгінбеген азаматтар үшін БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдерін автоматты (өтінішсіз) тәртіппен жүзеге асыру жоспарланып отыр», – деп жазылған агенттік хабарламасында.

2025 жылғы 1 сәуірдегі есеп бойынша қазақстандықтардың зейнетақы жинақтары 22,75 трлн теңгеге жетті. Бұл көрсеткіш бір жыл ішінде 3,86 трлн теңгеге немесе 20,5%-ға артты. Оның ішінде ерікті зейнетақы жарналары көлемі 8,19 млрд теңгені құрайды.

Соңғы өзгеріс бойынша, енді зейнетақы...

16-18 мамыр күндері Алматы қаласында дәстүрлі халықаралық «Музей түні – 2025» мәдени акциясы өтеді. Бұл шара әлемнің түкпір-түкпіріндегі музейлер, галереялар мен мәдени мекемелердің кешкі және түнгі уақытта есіктерін келушілерге ашып, тегін немесе символикалық төлеммен қызмет көрсетуін көздейді.

18 мамыр күні сағат 10:00-ден түнгі 00:00-ге дейін Алматыда келесі жеті маңызды музей келушілерге тегін қызмет көрсетеді:

Музей түнінде түрлі танымдық квесттер мен викториналар, музей залдары бойынша театрландырылған экскурсиялар, қойылымдар ұйымдастырылады:

Талдықорған сотында Шерзат Полат қазасынан қамауға алынған кәмелетке толмаған сотталушы Думан Ысқақтан жауап алынып жатыр.

Айта кетейік, сотталушы 2007 жылы туған. Ол қылмыстық кодекстің 434-бабы (қылмысты жасыру) бойынша айыпталып отыр.

Айтуынша, сотталушы Нұрбол Тоқтаубаевтың көршісі. Оқиға болған күні Тоқтаубаев хабарласып, ішімдік ішкенін айтып, көлік рөліне отыруын сұраған.

«Екеуміз Рысқұлов ауылынан Талғар қаласына түстік. Нұрбол досымды апарып тастаған соң, «сені таксиге отырғызып жіберемін» деп айтты. Досын апарып тастағаннан кейін, Нұрбол Тоқтаубаев Шыңғыс Белғожаевқа хабарласып, қай жерде екенін білді. 10-15 минут отырып қайтамыз деді. Мейрамханаға бардық. 15 минуттан кейін Нұрбол Тоқтаубаев маған келіп, «Дархан деген досымды ұрып кетіп...

Қазақстандық «Робокэш.кз» микроқаржы ұйымы (Zaimer.kz бренді) Қазақстан қор биржасында долларлық облигацияларын сәтті орналастырып, нарықтан 5 миллион АҚШ доллары көлемінде қаражат тартты.

Облигациялар жылдық 10% табыстылықпен екі жыл мерзімге шығарылды. Бір құнды қағаз номиналы — 100 АҚШ доллары. Бұл ұйым үшін KASE-дегі алғашқы облигациялық мәміле болды.

Андеррайтері — BCC Invest. Компанияның өкілі Аманат Ысқақовтың айтуынша, микроқаржы ұйымдарының облигацияларына инвестиция тарту нарықта сұранысқа ие бағытқа айналып келеді, өйткені бұл сектор шағын және орта бизнесті несиелеудің балама жолдарын ұсынуда.

«Робокэш.кз» — жеке тұлғалар мен кәсіпкерлерге онлайн микрокредит беруге маманданған микроқаржы ұйымы. Осыған дейін микроқаржы ұйымы (МҚҰ) акционеріне 1,1 млрд теңге дивиденд төлеген...

Солтүстік Аралды сақтаудың екінші кезеңі басталды. Бұл туралы Су ресурстары және ирригация министрлігі хабарлады.

Министрлік хабарлауынша, Қызылорда облысындағы Көкарал бөгетінде Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов Дүниежүзілік банктің Еуропа және Орталық Азия бойынша аймақтық директоры Самех Вахбамен кездесіп, Солтүстік Арал теңізін сақтауға арналған жобаның екінші кезеңін іске асыру мәселесін талқылаған.

Жоба бойынша Көкарал бөгеті жаңғыртылып, Балтық жүйесі негізінде теңіз деңгейін 44 метрге көтеру көзделіп отыр. Сондай-ақ көлдер жүйелеріндегі су ресурстарын тұрақтандыру үшін Аманөткел ауылы маңында гидротарап салынады.

Мұндай жұмыстар нәтижесінде Солтүстік Арал теңізінің ауданы 3913 шаршы шақырымға дейін ұлғайып, су көлемі 34 текше шақырымға жетед...

Қатарлық Рower International Holding (РІН) компаниясы халықаралық «Astana Hub» IT-стартаптар паркінің базасына тіркелді. Бұл жайлы Сыртқы Істер министрлігі өкілдерімен кездесуде компанияның Қазақстандағы атқарушы директоры Амер Махасен хабарлады.

Қазір РІН елімізде медициналық мекемелер салу және оны цифрлық шешімдер арқылы басқару саласына қызығушылық танытып отыр. Одан бөлек тау-металлургия, кен барлау секторындағы перспективалар да талқыланып жатыр.

Ал Қазақстан үкіметі шетелдік компаниямен серіктестікті дамыту үшін барынша қолдауға дайын екенін білдірді.

«Power International Holding» жобалары Қазақстан үшін аса маңызды салаларды қамтиды. Газды қайта өңдеу инфрақұрылымы – энергетикалық қауіпсіздікке, телекоммуникация – елдің цифрлануына үлес қосады. Ал денсаулық сақтау, IT және тау-кен...

Назарбаев университетінің Әлеуметтік даму қоры «Қазақтелекомның» 3,4% қарапайым акцияларына ие. Енді ол компаниядан 10 млрд теңгеге жуық дивиденд алады.

Университеттің әлеуметтік даму қоры өкілдері алғаш рет KZTK акционерлерінің жылдық жиналысына қатысты. Бұл туралы Қазақстан миноритарлы акционерлер қауымдастығы (QAMS) хабарлады.

«Қазақтелекомның» Қазақстан қор биржасында (KASE) жарияланған 2024 жылдың қорытынды есебінде Әлеуметтік даму қоры KZTK акцияларының 3, 4% пайызына ие екені жазылған.

Бір күн бұрын «Қазақтелеком» акционерлерінің жылдық жиналысында 293,4 млрд теңге көлемінде дивиденд төлеу туралы шешім қабылданды. Компания әр акция үшін 26,6 мың теңге дивиденд төлеуді көздеп отыр.

Қазақстан қор биржасының (KASE) мәліметінше, «Қазақтелеком» акцияларының 80,85%-на «Самұрық Қазына» иелік етед...

2025 жылғы 15 мамырдан бастап Қазақстан аумағынан ірі қара мал бұқаны шетелге шығаруға уақытша тыйым салынды. Бұл туралы Ауыл шаруашылығы министрлігі хабарлайды.

Бұл шектеу 2025 жылғы 25 сәуірде қабылданған үкімет шешіміне сәйкес енгізілді және үш ай бойы күшінде болады.

Ауыл шаруашылығы министрлігі мен Қаржы министрлігі бұл тыйымды бірлескен бұйрық арқылы бекітті. Шараның негізгі мақсаты — елдегі азық-түлік қауіпсіздігін сақтау және ет өңдеуші кәсіпорындардың жұмысын қолдау.

АШМ жыл басында картопты экспорттауға тыйым салған болатын. Оған ішкі нарықтағы тапшылық себеп.

Соңғы уақытта TikTok пен басқа да әлеуметтік желілерде «Бомбардиро Крокодило» және «Тралалело Тралала» атты кейіпкерлері бар бейнелер кеңінен таралып, балалар мен жасөспірімдер арасында трендке айналды. Алғашында көңілді, мультфильмге ұқсас контент болып көрінгенімен, олардың астарында не жатқаны мен аудармаға назар аудара қоймады.

Бұл кейіпкерлер — «итальяндық брейнрот» деп аталады екен. Брейнрот (ағылшын тілінен — «мидың шіруі») — ешқандай мағынасы, тәрбиелік мәні не ақпараттық құндылығы жоқ бейнелер мен суреттерге берілетін атау. Соған қарамастан, бұл видеолар TikTok-та миллиондаған қаралым жинап, мемге айналып отыр. Әдетте бұл видеоларда:

Қазақстанның бірқатар аймағында 40 градусқа дейін ыстық болады. Бұл туралы «Қазгидрометке» сілтеме жасап, Төтенше жағдайлар министрлігі хабарлады.

«Қазгидрометтің» мәліметінше, 16-17 мамыр күндері Алматы облысының батысы мен солтүстігінде, Жетісу облысының оңтүстігінде, шығысында және  Абай, Шығыс Қазақстан облыстарының оңтүстігінде күн қатты ысып, 40 градусқа дейін жетеді. Бұл күндері Алматыда күн 35 градусқа дейін ысиды. Ал Қонаевта 37 градус ыстық болады деген болжам жасалды.

Жамбыл облысында сынап бағанасы 40 градусқа дейін көтерілсе, Қызылорда облысында 40-44 градус қатты ыстық сақталады.

Сондай-ақ Қарағанды облысында 35 градус,  Ұлытау облысында 35-37 градусқа дейін ыстық болады.

Аптап ыстыққа байланысты аталған өңірлерде жоғары өрт қаупі сақталады.

Жел, тұман...

Жетісу облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотында жасөспірім Шерзат Полаттың қазасына қатысты сот процесі жалғасып жатыр. 2025 жылдың 16 мамырында сотталушылардан жауап алынады, деп хабарлайды KursivMedia.

Сотталушы Азамат Тоқтаубаев мемлекеттік айыптаушының сұрақтарына жауап беріп жатыр. Сөзінше, қайғылы оқиға болған кезде пробациялық бақылауда болған.

«2023 жылы 14 желтоқсанда мені күдікті деп танып, Қылмыстық кодекстің 106-баптың 1-бөлігі (денсаулыққа аса зиян келтіру) бойынша екі айға қамауға алуға санкция берді. Талдықорғанда қамауда отырдым. Жәбірленуші менің бұл іске қатыстым жоқ екенін жазып берді. 2024 жылдың ақпанында үйқамаққа шығарды. Жаз бойы тергеу барысында Талғар ауданы полициясына барып жүрдім. Одан кейін ҚК 106-бапты...

АҚШ Қаржы министрлігі Каспий құбыр консорциумы (КҚК) мен қазақстандық «Теңізшевройл» жобасымен операция жасауға рұқсат берді. Бұл туралы министрліктің сайтында жарияланған лицензияда көрсетілген.

«2025 жылғы 10 қаңтардағы шешіммен тыйым салынған, бірақ КТК немесе Теңізшевройл жобаларына байланысты барлық операцияларға рұқсат етіледі», — деп жазылған. Бұған дейінгі лицензияның мерзімі 2025 жылдың 28 маусымында аяқталады.

КҚК – ұзындығы 1511 шақырым болатын, мұнай тасымалдайтын құбыр жүйесі. Ол Батыс Қазақстандағы мұнай кен орындарын Новороссийскідегі теңіз терминалымен байланыстырады. Бұл – Қазақстан мұнайының 80%-дан астамы экспортталатын негізгі бағыт.

2024 жылы КҚК арқылы 63 млн тонна мұнай тасымалданды. Ол 2023 жылмен салыстырғанда...

Алматы қаласының орталығында бірден бірнеше самокаттар қызметі — Jet, Yandex және Whoosh — жұмысын тоқтатты. Бұл өзгеріс жайлы алғаш болып қала тұрғындары хабарлап, кейінірек Kursiv LifeStyle редакциясы мәселенің мән-жайын анықтауға тырысты.

14 мамырда Jet компаниясы Алматыда самокатпен жүруге болатын аймақты айтарлықтай қысқартқан. Жаңа шектеу Әйтеке би мен Сейфуллин көшелерінің қиылысынан бастап ШААЖ бен Әл-Фараби даңғылына дейінгі аралықты қамтиды. Қолданушылардың сөзінше, бұл аумақта жүру мүмкін емес.

Jet-тің қолдау қызметі мұны компания басшылығының шешімі екенін айтқан.

«Өкінішке қарай, шектеу алынатын уақыт белгісіз. Қазіргі қолжетімді аймақтар қосымшадағы картада көрсетілген», – деп жауап берді компания өкілдері.

Көп ұзамай дәл...

АҚШ президенті Дональд Трамп әкімшілігі «Америка дауысы» радиосы (VOA) орналасқан ғимаратты саудаға шығарды. VOA кеңсесі Капитолиге жақын маңда орналасқан.

Bloomberg мәліметінше, ғимаратты сату идеясы Трамптың «Америка дауысын» сату талпынысынан туындаса керек. Трамп кеңесшісі Илон Маск басқаратын мекеме (DOGE) федералдық үкіметті қысқартуға күш салып жатыр. VOA-ге туысқан желілер – Азат Еуропа/Азаттық радиосы, Азат Азия радиосы және басқа да медиалар қысқарып жатыр.

Агенттіктің мәліметінше, 2025 жылғы наурызда ғимараттарды жалға беруге жауапты Жалпы қызметтер әкімшілігі 443 федералдық нысанды сатуға шығарған. Алайда мекеме бір тәуліктің ішінде тізімді алып тастап, ғимараттарды біртіндеп сатуға көшкен.

«Америка дауысы» ғимаратының сатылуы медиа қызметкерлерін кеңсесіз қалдыруы мүмкін...

Осы жылы мамырда Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі банктер жаңа заң жобасын таныстырды. Құжаттағы басты өзгерістің бірі – енді Қазақстандағы барлық банкке исламдық қаржы құралын пайдалануға рұқсат беріледі. Кез келген дәстүрлі банк ислам шарттарына сай өнімді ұсына алады. Қай банк бұл өзгеріске дайын, ал қайсысы әлі жоспарына алған жоқ. Kursiv Media материалында ұсынамыз

Ислам құралдарымен жұмыс істеуге дайын банктер

Ислам қаржы құралдарын енгізуге дайын банктің бірі – «БанкЦентрКредит» АҚ. Қаржы институты осы жылы наурызда алғаш рет исламдық пайлық инвестициялық қор – Wardat al Hayat-ты іске қосты.

Пайлық инвестициялық қор – жеке адамдар мен заңды...

Украина мен Ресей делегациялары арасындағы келіссөздер 16 мамыр күні Түркияның Ыстанбұл қаласында басталады. Бұл туралы 15 мамырда ТАСС агенттігі өз дереккөздеріне сілтеме жасап хабарлады.

Екі ел арасындағы келіссөздер 15 мамырға жоспарланған еді. Алайда, ТАСС-тың мәліметінше, кездесудің кейінге қалуына «логистикалық мәселелер» себеп болған.

Украина Президенті Владимир Зеленский келіссөздерге елдің Қорғаныс министрі Рустем Умеров бастаған делегацияны жіберіп, өзінің қатыспайтынын айтты.

Ал Ресей делегациясын Президенттің көмекшісі Владимир Мединский басқарады. Алайда Ресей тарапының құрамында бірде-бір министр жоқ – келіссөздерге РФ Сыртқы істер министрі Сергей Лавров та, Қорғаныс министрі Андрей Белоусов та қатыспайды.

Дубай полициясы тағы да жаңалығымен бөлісті. Енді БАӘ құқық қорғау органдары автопаркіне толық электрлі Lotus Emeya S лифтбек қосылды. Бұл жай ғана көлік емес, Bugatti-ден Bentley-ге дейінгі элиталы және спорткарларға толы имидждік стратегияның жалғасы. Дубайда қымбат көлікке көз үйренген. Бірақ мәселе басқада: 612 ат күші бар, 100 км/сағат жылдамдыққа 4,15 секундта жететін электромобиль полицейлерге не үшін қажет?

Туристік полиция автопаркінің жаңа жұлдызы

Lotus Emeya S – Дубайдың туристік полиция департаментінің автопаркіне қосылған жаңа көлік. Бұл департамент туристер көп жиналатын жерлердегі қоғамдық тәртіпке жауапты. Жаңа электрокарды Дубайда өткен Дүниежүзілік полиция саммитінде таныстырды. Ведомство өкілдерінің айтуынша, бұл көлік негізінен...

Дижитал көшпенді болу кейінгі кезде трендке айналып жатыр. Ол кәдімгідей толыққанды өмір салтына айналып үлгерген. Сол қарқын 2025 жылы тіпті күшейеді. Осы ретте биыл қай елдерде тұрып, қашықтан жұмыс істеуге болатынын тізіп шыққанды жөн көріп отырмыз. Бүгінгі материалымызда digital nomad-тарға ең қолайлы нұсқаларды шоламыз. Оның ішінде виза туралы, коуоркиң мен өмір сүру деңгейін де айтамыз.

Дижитал көшпенділер неге басқа елдерде тұрып, жұмыс істегісі келеді?

Заманауи дижитал көшпенділер табиғаты әдемі, жылы жерлерді ғана емес, инфрақұрылымы дамыған, қашықтан жұмыс істеуге жағдайы жасалған елдерде тұрғысы келеді. 2025 жылы мына нәрселерге баса назар аударады: