Жаңалықтар

Шығыс Қазақстан облысындағы Ертіс шахтасында төрт адам қаза тапты. Алдын ала мәліметтер бойынша, олар газдан уланып қайтыс болған деп хабарлайды KAZ Minerals.

» 2024 жылғы 31 тамызда шамамен 17.30 сағатта «Ертіс» шахтасында кәсіпорынның екі қызметкерінің және мердігер ұйымның екі қызметкерінің мәйіттері табылды. Алдын ала себебі – газдан улану. Оқиғаның мән-жайы мен себептері анықталып жатыр, қайғылы оқиғаны тергеу жөніндегі арнайы комиссия құрылды. KAZ Minerals Тобының Директорлар кеңесінің төрағасы Олег Новачук жазатайым оқиғаны тергеуге жеке қатысу үшін Ертіс шахтасына барды. KAZ Minerals Тобының басшылығы мен ұжымы қаза тапқандардың туыстары мен жақындарына қайғыра көңіл айтады», – делінген хабарламада.

Мәскеудегі Шереметьево әуежайында қалып қойған алматылық оқушылар тобына бұрынғы ескірген билеттерін жаңартып берді. Бұл туралы Қазақстан Республикасының бала құқықтары жөніндегі уәкілі Динара Закиева мәлімдеді.

Динара Закиеваның айтуынша, оқушылар бүгін, 31 тамыз күні, Қазақстанға оралады. Сондай-ақ бұл мәселені шешу оңай болмағанын айтады, себебі ескірген билеттер қайтадан сатылымға шығарылған еді.

«Осы жағдай бойынша Ресей Федерациясындағы бала құқықтары жөніндегі уәкіл Мария Львова-Беловаға хабарластым. Нәтижесінде әуекомпания ішкі әуежай процедураларын орындауға байланысты рейске кешіккен 17 адамнан тұратын топтың билеттерін қалпына келтіруге келісті. Оқушылар мен оларды ертіп жүргендер бүгін Қазақстанға ұшып кетеді деп жоспарланып отыр», — деп жазды Закиева өзінің Facebook...

2024 жылғы 30 тамызда Бейжіңде Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев бастаған қазақстандық делегацияның қытайлық CNPC және State Power Investment компанияларының басшылығымен екіжақты кездесулері өтті деп хабарлайды Энергетика министрлігі.

Министрліктің мәліметінше, тараптар Қазақстаннан Қытайға газ экспорттау мәселесін талқылады. Оның ішінде «Бейнеу – Бозой – Шымкент» магистральдық газ құбырының жаңа желісін салу және қазақстандық газ экспортына ұзақмерзімді келісімшарт жасасу тақырыптарын сөз етті.

«Кездесу қорытындысы бойынша тараптар мұнай-газ саласындағы бірлескен жобаларды іске асыруға қызығушылық білдіріп, өзара тиімді шарттарда ынтымақтастықты жалғастырудың маңыздылығын атап өтті.

State Power Investment Corporation төрағасы Лю Миншэнмен келіссөздер барысында тараптар жаңартылатын энергия көздері (ЖЭК...

Еркін Ғаббасов Парижде өтіп жатқан Паралимпиада ойындарында нысана көздеуден күміс жүлдегер атанып, ел қоржынына алғашқы медальді салды деп хабарлайды Туризм және спорт министрлігі.

Министрліктің мәліметіне сүйенсек, R1 санатында винтовкамен 10 метрге пара оқ атудан сынға түскен қазақстандық спортшы күміс жүлдеге қол жеткізді.

Алтын медальды 249, 4 ұпай жинаған Корея спортшысы Парк Дж, ал қола медаль 226 ұпай жинаған Дания елінің спортшысына бұйырды.

Еске сала кетейік, Париждегі Паралимпиадаға Қазақстан атынан 44 спортшы барды. Олар спорттың 9 түрінена бақ сынайды. Жарыс 28 тамыз бен 8 қыркүйек аралығында Парижде өтеді. 

Айта кетейік, 2021 жылы Токиода өткен Паралимпиада ойындарында Қазақстан 1 алтын (Давид...

Үлкен Алматы каналы бойындағы көше учаскелеріне орташа жөндеу жүргізуге байланысты қозғалысқа уақытша шектеулер енгізіледі деп хабарлайды қала әкімдігі.

Әкімдіктің мәліметінше, 31 тамызда сағат 23.00-ден 2 қыркүйекте сағат 11.00-ге дейін Саин даңғылынан Центральная көшесіне дейінгі учаскеде қозғалыс жабылады.
Айналма жол дублер және Жаужүрек, Центральная, Ақ-қайнар көшелерімен қамтамасыз етіледі.

1 қыркүйек сағат 23:00-ден 11:00-ге дейін 3 қыркүйекте қозғалыс Центральная көшесінен Махамбет Өтемісұлы көшесіне дейінгі учаскеде жабылады.

2 қыркүйекте  сағат 23.00-ден 11.00-ге дейін 4 қыркүйекте Өтемісұлы көшесінен Бәйдібек би көшесіне дейінгі учаскеде қозғалыс жабылады.

3 қыркүйекте сағат 23.00-ден 11.00-ге дейін 5 қыркүйекте қозғалыс Бәйдібек би көшесінен Солтүстік айналма көшесіне дейінгі учаскеде жабылады.

Астанада шахматтан «Senat Open» Республикалық турнирінің финалдық кезеңі өтті. Бұл туралы ҚР Парламенті Сенатының баспасөз қызметі хабарлады.

Баспасөз қызметінің мәліметіне сүйенсек, «Senat Open» сайысына 2000-нан астам әуесқой шахматшы қатысты. Олардың қатарында барлық деңгейдегі мәслихат депутаты, облыстық және қалалық қоғамдық кеңестің мүшелері және БАҚ өкілдері бар.

Сенат Төрағасы Мәулен Әшімбаев шахматтан «Senat Open» турнирінің финалдық кезеңінің ашылу рәсіміне қатысып, өз сөзінде мұндай турнирлер елімізде, оның ішінде өңірлерде шахматты дәріптеп, дамытуға айтарлықтай ықпал ететінін айтты.

«Президентіміз Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев елімізде шахматты дамытуға және дәріптеуге ерекше көңіл бөліп келеді. Бүгінде бұл бағытта ауқымды жұмыс атқарылып жатыр. Соның аясында...

Disney компаниясы ұсынған тағы бір фильмі қазақ тілінде жарық көреді. Бұл жолы көрермендер «Ақшақар» («Белоснежка») фильмін қазақ тілінде тамашалай алады. Фильм 2025 жылдың наурыз айында кең экранға шығады деп жоспарланып отыр. Бұл туралы Disney компаниясының Қазақстан мен Орталық Азиядағы дистрибьюторы «Меломан» компаниясы хабарлады.

Сонымен қатар «Меломан» компаниясы Disney-дің «Моана 2», «Муфаса: Арыстан патша» және «Ақшақар» анимациялық фильмдерінің қазақ және орыс тілдеріндегі ресми трейлерлерін жариялады. «Моана 2» фильмі 2024 жылдың 21 қарашасында кинотеатрларда көрсетілсе, бұл Disney-дің биылғы жылы қазақ тілінде шығатын екінші фильмі болмақ. Ал «Муфаса: Арыстан патша» фильмі көрермендерге 19 желтоқсанда ұсынылады.

Еске сала кетейік, Қазақстанда биылғы жылы қаза...

Өнімдері мен қызметтерін оңай сату үшін бизнес иелері мобайл қолданба жасайды. Смартфонға орнатып алсаңыз болды, бірер батырманы шертіп-шертіп керек затты аласыз. Өте ыңғайлы, солай емес пе? Бірақ бизнес біткеннің бәріне ол құрал керек деп ойламаңыз. Себебі кей жағдайда мобайл қолданбаның қажеті болмайды. Олай болса, осы тақырыпта кең таралған аңыздарға шолу жасайық.

№1 аңыз. Брендтің бәріне мобайл қолданба керек

Мобайл қолданбаны ең қажет құралдың бірі деген қате түсінік қалыптасқан. Әсіресе, әлі қанаты қатаймаған бизнес үшін оның шығыны тым қымбат болуы мүмкін. «Бәрінде бар екен, істетейік» деп ойланбастан жасатудың қажеті жоқ. Сондықтан бизнесіңізге қосымша істететін кезде мына нәрселерге назар аударғаныңыз жөн:

Жария есептіліктен көрініп тұрғандай, Ұлттық банк басшылары мен оның ведомстволық бағынысты құрылымдарының жиынтық табысы өткен жылы табыстың үштен бірінен астам деңгейге өсті. «Курсив» осы ұйымдардағы топ-менеджерлердің орташа жалақысы қандай мәнге жеткенін есептеп көрді.

2023 жылы Бағалы қағаздардың орталық депозитарийі басшылығының жиынтық сыйақысы ең жоғары қарқынмен өсті (2022 жылмен салыстырғанда +62%, инфографиканы қараңыз). Элиталық жалақыға жұмсалатын шығыстардың ең жоғары өсімі Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры (+56%) мен Мемлекеттік кредиттік бюрода да (+50%) тіркелді. Ұлттық банк басшылары да өздеріне келгенде жомарттық танытқан – негізгі басқарушылардың сыйақысы 45%-ға ұлғайған. Сондай-ақ Қазақстандық тұрақтылық қоры мен Ұлттық банктің қызметін қамтамасыз ету орталығының топ-менеджерлері де жұмыс...

Біріккен Араб Әмірліктерінен заңсыз ойын бизнесін ұйымдастырғаны үшін қылмыстық жауапкершілікке тартуға Қазақстан азаматын экстрадициялады. Бұл туралы Бас прокуратура хабарлады.

Прокуратураның мәліметінше, күдікті 2023-2024 жылдар аралығында Атырау облысында букмекерлік кеңсе түріндегі ойын бизнесін ұйымдастырып, осының нәтижесінде 21 млн теңге көлемінде пайда тапқан.

Қылмыс жасағаннан кейін күдікті жасырынып, халықаралық іздеуге жарияланды. Биылғы жылдың тамызында ол Абу-Даби қаласының аумағында ұсталып, кейіннен Қазақстанға экстрадицияланды, – деп қосты ведомство.

Айта кетейік, ол бұрын осындай қылмыс жасағаны үшін сотталған. Қазіргі уақытта күдікті Астананың тергеу изоляторына қамалды.

Қылмыс жасағаны үшін мүлкі тәркіленіп, 4 жылдан 7 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру жазасы...

Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қырғызстан президенті Садыр Жапаровты және қырғыз халқын тәуелсіздік күнімен құттықтады.

Ақорда таратқан ақпаратқа сүйенсек, президент Тоқаев өзінің құттықтау жеделхатында егеменді Қырғыз Республикасының тарихындағы бұл айтулы күн елдің мемлекеттілігін одан әрі нығайтуға және өсіп-өркендеуіне берік негіз қалағанын атап өтті. Сондай-ақ Президент стратегиялық серіктестік пен одақтастық рухына толық сай келетін қазақ-қырғыз ынтымақтастығының дамуына жоғары баға берді.

Бұған қоса, Қасым-Жомарт Тоқаев Садыр Жапаровтың жауапты мемлекеттік қызметіне табыс, ал бауырлас қырғыз халқына бақ-береке тіледі.

Еске сала кетейік, 31 тамыз Қырғызстан тәуелсіздік күні. Биыл 33 жылдығын атап өтеді. Тәуелсіздік күніне орай Филипп Киркоров пен Стас Михайлов бастаған ресейлік әншілердің қатысуымен гала-концерт өтеді. Қырғызстанның тәуелсіздігіне арналған концертте...

ҚР Туризм және спорт министрі Ермек Маржықпаев қызметінен босатылды. Бұл туралы Ақорданың баспасөз қызметі хабарлады.

«Мемлекет басшысының Жарлығымен Ермек Боранбайұлы Маржықпаев Қазақстан Республикасының Туризм және спорт министрі лауазымынан босатылды», – делінген Ақорданың 31 тамызда жариялаған Президент қаулысында.

Ермек Маржықпаев 2023 жылы 2 қыркүйекте Туризм және спорт министрі болып тағайындалған.

28 тамыз күні Маржықпаев Париж Олимпиадасынан кейін қорытыныды жиналыс өткізді. Сол жиналыста мемлекет қаржыландыратын спорт түрлерінің қысқаратыны туралы айтқан еді.

2027 жылға дейін мемлекет қаржыландыратын спорт түрлерін 60-қа дейін қысқарту көзделіп отыр. Бұл мәселе арнайы заң жобасында да қарастырылған және жыл соңына...

Білім грантын ала-алмаған тағы 10 талапкер ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің үстінен сотқа шағым түсірді. Бұл туралы БАҚ-қа адвокат Халида Әжіғұлова хабарлаған.

«Өкінішке орай, төтенше жағдай квотасына байланысты таңдаған негізгі мамандықтары бойынша лайықты грант ала алмаған талапкерлер бар, сондықтан кеше және бүгін Ғылым және жоғарғы білім министрлігіне қарсы 10 жаңа талап-арыз сотқа берілді», – дейді адвокат Халида Әжіғұлова.

Заңгердің айтуынша, бұған дейін заң көмегіне жүгінген талапкерлердің барлығы дерлік оқу жылының басталуына бірнеше күн қалғанда министрлік бөлген қосымша білім гранттарын алған.

«Ғылым министрлігі мемлекеттік білім гранттарын бөлу кезінде «төтенше жағдайдағы аймақтарға» квотаны қолданудағы қателігін әлі де мойындамайды. Ғылым министрлігін...

Әне-міне дегенше жаз аяқталып, күз келді. Күз қоңыр салқын ауа райы, сиқырлы самал жел ескен кештерімен ерекше. Ал бұл мезгілге ерекше сән бергіңіз келіп, ерекше есте қалғанын қаласаңыз, түрлі шарадан қалмауға тырысыңыз. Бүгінгі материалымызда күздің алғашқы алғашқы аптасында еліміздің әр өңірінде өтетін қызық шаралар тізімін ұсындық.

Авторлық әндер кеші

2 қыркүйекте Алматы қонақтары Олег Митяевтің авторлық әндер кешіне барып, уақытын көңілді өткізе алады. Кеште Митяевтің әуезді әндері шырқалып, көрерменге оның шығармашылығымен жақыннан танысу мүмкіндігі ұсынылады.

Олег Митяев – әндері романтика мен шынайылық сивмолына айналып үлгерген ән өнерінің хас шебері. Оның әндері миллиондаған тыңдарманның жүрегіне жол таба алды. Артистің концерт...

Бұл туралы президент кеңсесі басшысының кеңесшісі Михаил Подоляк «Новости. Live» телеарнасының эфирінде мәлімдеді деп жазады ctrana.news.

«Ортаазиялық елдерден, мысалы, транзиттік газ келетін болса. Сонымен қатар 2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап Словакия, Чехия және Венгрия секілді елдерге Ресей мұнайын жеткізетін «Дружба» мұнай құбырының жұмысы тоқтайды. ЕО-ның бұл елдер мұнай жеткізілімдерін әртараптандыру мүмкіндіктерін табуы және Украина арқылы Ресей мұнайын транзиттеуді тоқтатуы керек деген қарары болды. Бұл сондай-ақ газға да қатысты», – деді Подоляк.

Ол 2025 жылдың 1 қаңтарында аяқталатын қазіргі келісімшарттарды «қазір екі елдің қандай жағдайда екеніне қарамастан» Украина біржақты түрде бұзбағанын айтты.

«Бірақ сөзсіз, 2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап мұны...

Демалысты пайдалы әрі қызықты өткізу үшін, ғылыми-танымдық Qalam порталында жарияланған материалдар топтамасын ұсынамыз. Осы аптада: Моңғолияда қалған қазақтың ізі, механикалық сағаттың тарихы, Гиппократ антын бұзуы мүмкін бе және Дуровқа қатысты оқиғалар туралы пайымдар деген тақырыпта материалдар жарық көрді.

Ұланбатырды ойлап тапқан қазақ

2022 жылы қыркүйек айында Моңғолияның конституциясына өзгеріс енгізу үшін құралған партия аралық комиссия, ел астанасының депутаттарының Ұланбатыр қаласын «Батыр» деп өзгертейік деген ұсынысын қарастырып жатқан болатын. Ел астанасының алғашқы бөлігі жұрттың көбісіне ұнамайды. («Улаан», яғни моңғол тілінен «қызыл» деп аударылады). Әрі бұған жазықты жан — қазақтың қара домалақ баласы. Кезінде Моңғол елінің астанасының атауын...

Жаңа заң, түрлі фестиваль, олимпиада ойындары мен шығармашылық байқаулар. Биыл жазда тағы не болды? 2024 жылдың жазы несімен есте қалды? Kursiv Media жазда болған жарқын естеліктер мен атаулы жаңалықтарды жинап, қорытынды топтама әзірледі.

Маусым, 2024: фестивальдер мен заң шеңберіндегі шешімдер

Алматының жазы ашық аспан астында өтетін өнер фестивальдарымен ерекше. Биылғы сауық кештер шымылдығын Oyu Fest ашып берді. Фестиваль биыл үшінші рет ұйымдастырылып, алматылықтар үшін жаз басталуына айналып үлгерді. Биылғы шарада Айқын, ARO, Dequine, Ayau, Садраддин Болат өнер көрсетті. Сонымен қатар кеш хедлайнерлері ретінде Нұрлан мен Мұрат та сахнаға сән берді. Жоба авторлары фестиваль келесі жылы да ұйымдастырылады деп уәде...

Жаңа көліктердің бағасы ұзақ тұрақтылықтан кейін, ресми автодүкендер мен дилерлер көлік бағасын түсіре бастады. Бұл тек Қазақстанда ғана емес,  автокөлікке қажетті чиптардың 2 жылдық тапшылығынан  кейінгі автонарықтың қалпына келу әсерінен автокөлік бағасының арзандауы көптеген елде орын алуда. Сонымен қоса, әлемдік инфляцияның төмендеуі мен көрші Қытай автоиндустрия нарығының қарыштап дамуы- көлік бағасына әсер етті. Дегенмен де елімізде қайта сату нарығында тоқырау байқалады. Бұл жүрілген көліктер (қайта сату) нарығы алда  күтілетін төмен бағаға «қарсыласу» нүктесінде тұр. Алдағы айларда көлік бағасының  өзгерісін болжау үшін сатылымдағы ескі көліктердің толық жағдайын, сатылымын, сауда көлемін анықтауымыз қажет. Сонымен қатар су жаңа көліктердің сауда-саттық динамикасын, бағаларын анықтау...

Швейцария жаңа ядролық реакторлар құрылысын бастау үшін атом электр станцияларына салынған тыйымды алып тастамақ. Бұл туралы Bloomberg жазды.

«Швейцария үкіметі 2018 жылдан бері күшіне енген жаңа атом электр станцияларының құрылысына салынған тыйымды алып тастағысы келеді», – деп хабарлады басылым.

Қазіргі уақытта Швейцарияда ескірген төрт атом электр станциясы бар. Алайда ел негізінен жаңартылатын энергия көздерінен қуат алады.

Үкімет қазіргі заңнамаға өзгертулер енгізуді жылдың соңына дейін ұсынатынын жариялады. Бұл мәселені парламент 2025 жылы талқылайды.

«Осылайша шешім жалпыхалықтық референдумда шешіледі», – деп жазды Bloomberg.

Еуропадағы 2022 жылдан бері энергиямен...

Қазір нейрон желілерін барлық салада қолдануға болады десек, артық емес. Соның арқасында жұмысын жеңілдетіп жүргендер баршылық. Үлкен көлемді деректермен жұмыс істейтін алпауыт компаниялардан бастап, қатардағы қарапайым қолданушының өзі жасанды интеллектінің тілін табуды үйреніп, күнделікті шаруасын тындыруға көмек сұрайды. Әрине, нейрон желілерінің мүмкіндігі ұшан-теңіз. Десе де енді қолдана бастағандар жиі жіберетін қателіктер көбіне ұқсас келеді. Бүгінгі материалымызда сол қателіктерге тоқталамыз.

Нейрон желілерін жұмыс барысында қолдану үшін «алма піс, аузыма түс» дегендей бір сөз жазып, одан сапалы нәтиже күтіп отыруға болмайды. Яғни «маған мақала жазып бер» деген тапсырма берсеңіз, нағыз сізге керек дүниені дайындап бере алмасы анық. Тіпті нәтижесі көңілден шықпай, ақыр...

Елена Рыбакина АҚШ-тағы US Open турнирін жалғастырудан бас тартты. Спортшы бұл шешімге жарақаты әсер еткенін айтты.

Ол чемпионаттың екінші айналымында франциялық теннисші Джессика Поншемен кортқа шығуы керек еді. Алайда ойынға бір сағат қалғанда мәлімдеме жасап, жарыстан тыс қалды.

«Жарақаттарыма байланысты бас тартуға мәжбүр болдым. Осы маусымдағы соңғы «Үлкен дулыға» турнирін осылай аяқтағым келмеген еді. Алайда денсаулығыма қарауым керек болды. Жыл соңындағы жарыстарды сәтті өткіземін деп ойлаймын. Мені қолдаған және қолдап жатқан барлық жанкүйеріме  алғыс білдіремін. Ал қалған ойыншыларға сәттілік тілеймін», – деді Рыбакина. 

Еске сала кетсек, Елена Париж Олимпиадасына қатыспады. Қазақстан теннис федерациясы...

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев қазақстандықтарды Конституция күнімен құттықтады.

«Баршаңызды Конституция күнімен құттықтаймын! Ата заң – мемлекеттілігіміздің берік тұғыры, еліміздің дәйекті әрі тұрақты дамуының мызғымас кепілі. Мемлекет пен қоғам өмірінің негізін айқындайтын Конституцияда азаматтардың мүддесіне, құқығы мен бостандығына айрықша назар аударылған. Сондықтан Қазақстанда жүзеге асырылып жатқан барлық ауқымды өзгерістің мақсаты – халықтың әл-ауқатын жақсарту», – деді Президент.

Мемлекет басшысы 2022 жылғы конституциялық реформаның нәтижесінде жан-жақты демократияландыру үдерісі басталғанын атап өтті. Оның сөзінше, құқық қорғау институттарының және Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің мәртебесі көтерілді. Сондай-ақ Конституциялық Сот құрылды. Бұл мекеме қазір елімізде заң үстемдігін орнықтыруға...

Google алты айдан кейін Gemini жасанды интеллекті арқылы адамдардың суреттерін жасау функциясын іске қосады. Бұл функция пайдаланушылардың «нәсілді дәлдеп бере алмайды» деген шағымдарынан кейін өшірілген-ді. Атап айтқанда, чат-бот ақ нәсілді адамдарды салудан бас тартқан. Бұл жағдай инвесторларды алаңдатып қойды. Өйткені олар бұлай жалғаса берсе Google ЖИ «жарысында» көш соңында қалып, оның жарнамалық кірісі төмендейді деп қорықты.

Толығырақ

Google алдағы күндері Advanced, Business және Enterprise ақылы жазылымдарын қосқан пайдаланушыларға Gemini жасанды интеллекті арқылы адамдардың суреттерін жасауға біртіндеп қол жеткізе алады, деп хабарлады. Бастапқыда функция тек ағылшын тілінде жұмыс істейді. Google өнімді «техникалық жетілдірумен» айналысып, «адамдардың суреттерін жасауда айтарлықтай прогреске...

Сәуір айынан бастап бидайды Қазақстанға әкелуге тыйым салынғаны мәлім. Соған қарамастан, сырттан тауарды тасымалдауға тәуекел еткендер табылды. Қостанай облысы бойынша мемлекеттік кірістер департаменті осыған қатысты фактіні анықтаған.

«2024 жылғы 24 тамызда «Желқуар» автомобиль өткізу пункті арқылы Қазақстан-Ресей шекарасын кесіп өту кезінде Ресей Федерациясынан 110 тоннадан астам бидай әкелу әрекеті тоқтатылды. 4 жүк көлігі ұсталды, олар тауарға ілеспе құжаттарға сәйкес ұсақталған астықты тасымалдады», – деп хабарлады Мемлекеттік кірістер комитеті.

Әкімшілік жауапкершілік шараларын қолдану үшін тәркіленген жүк Агроөнеркәсіптік кешендегі мемлекеттік инспекция комитетінің аумақтық бөлімшесіне берілді. Еуразиялық экономикалық одақ мүшелері Қазақстан аумағы арқылы бір-біріне бидайды тасымалдай алады. Бірақ тасымалдаушыларды...