Жаңалықтар

Oxford сөздігі 2024 жылдың үздік сөзін жариялады: бұл – ағылшын тіліндегі «brain rot» (қазақша «мидың шіруі» немесе «ми деградациясы») сөзі. Аталған термин интеллектуалдық белсенділіктің төмендеуін сипаттайды. Әсіресе, бұл интернетте немесе әлеуметтік желілерде сапасыз, мағынасыз контентті шамадан тыс тұтынумен байланыстырылады.

Бұл таңдау Oxford университетінің баспасы (Oxford University Press) ұйымдастырған онлайн дауыс беру нәтижесінде анықталды. Дауыс беруге 37 мыңнан астам адам қатысып, алты ұсынылған сөздің ішінен «brain rot»-ты жылдың сөзі ретінде таңдады.

Oxford сөздігі ұйымдастырған бұл дәстүрлі шара жылдың негізгі көңіл-күйі мен трендтерін көрсетуді мақсат етеді. Бұған дейін мұндай мәртебені «rizz» және «climate emergency» (климаттық төтенше жағдай) секілді сөздер иеленген.

Эмоциялық қажу – әлемдегі миллиондаған адам бастан кешіретін бір психологиялық күй. Ол адамға физикалық тұрғыдан, эмоциялық әлсіреу ретінде немесе ақыл-есі тұрғысынан қажу ретінде де сезілуі мүмкін. Эмоциялық қажудың басты себебі ретінде әдетте кәсіби өмір көрсетілгенмен, адамның бұл күйі артынан оның бүкіл өміріне кері әсерін тигізеді. Бүгінгі материалымызда эмоциялық қажудың себептерін, симптомдарын, кезеңдерін талдап, түрлі мысал келтіріп, статистикалық деректер ұсынып, мәселені шешу жолдары бойынша кеңес береміз.

Эмоциялық қажу деген не?

Эмоциялық қажу – адам еңсере алмаған әрі ұзақ уақыт бойы мазалаған күйзеліске байланысты туатын созылмалы күй. Бұл терминді алғаш 1974 жылы Герберт Фрейденбергер деген америкалық психолог ұсынды, содан бері бұл...

Германиядағы Volkswagen басшылығы жалақыны төмендету, жаппай қысқарту және бірқатар зауыттарды жабу жоспарларын жариялады. Жұмысшылар кәсіподағы жоспармен келіспей, зауыттардың жұмысын тоқтатып, ереуілге шықты.

DW басылымының ақпаратына сүйенсек, 2 желтоқсанда IG Metall компаниясының Volkswagen автоөндіріс концернінің Германиядағы он зауытының тоғызында ереуіл өтті. Әр ауысымның жұмысшылары екі сағаттан зауыт жұмысын тоқтатып отырды. IG Metall келіссөз жүргізуге тырысқанымен, жұмысшылар бірнеше зауыттағы қысқарту және зауыттарды жабу жоспарымен келіспеген.

1 желтоқсанда кәсіподақтар мен Volkswagen басшылығы арасындағы еңбек дауларын бейбіт жолмен шешуге міндеттейтін келісімдердің мерзімі аяқталды. 

«Келіссөздер үстеліне келуге дайын екенімізді көрсеттік, бірақ біздің ниетімізді компания қабылдамады. Енді елемеуге болмайтын ескерту ереуілдерге...

«Қазақтелеком» АҚ филиалы – Сервистік фабрикасының басшылық құрамындағы адамдар өкілеттіктерін асыра пайдаланғаны үшін ұсталды.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Жамбыл облысындағы департаменті тексеру шараларын жүргізген. Тексеріс қорытындысында компания филиалының бұрынғы басшысы мен оның қарамағындағы қызметкерлердің заңсыз іс-әрекеті анықталды.

«Олар Тараз қаласындағы акционерлік қоғамның әкімшілік ғимаратын көрінеу төмен бағамен сатқан», – делінген сыбайлас жемқорлық қызметі таратқан хабарламада.

Осының салдарынан мемлекет пайдасына 450 миллион теңгеден астам материалдық залал өндіру керек.

«Келтірілген зиянды өтеу жөніндегі қамтамасыз ету шаралары ретінде жоғарыда аталған нысанға тыйым салынды. Соттың санкциясымен күдіктілер қамауға алынды», –  деп хабарлады Антикор.

Қазан айында Қазақстанның бес банкі Ұлттық банктің статистикасына сәйкес 90 күннен астам мерзімі өткен несиелер үлесін азайта алды. Басқа ұйымдарда NPL90+ несиелерінің үлесі, керісінше, өсті.

Мерзімі өткен несиелердің үлесін қай ұйымдар азайта алды:

Halyk Bank-те 90 күннен астам мерзімі өткен несиелердің үлесі 2,34%-дан 2,45%-ға дейін өсті. Яғни кредит...

2 желтоқсанда «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ бас директоры болып Вэнь Цзяцзюнь тағайындалды. Бұл тағайындау акционерлер келісіміне сай ротациялау талабы бойынша орындалған.

Вэн Цзяцзюнь 1978 жылы 19 қыркүйекте Қытайда дүние есігін ашқан. И.М. Губкин атындағы Ресей мемлекеттік мұнай және газ университетінде білім алған.

«Еңбек жолын 2005 жылы «CNDOC» компаниясының өндірістік-техникалық бөлім инженері болып бастаған. 2005-2024 жылдар аралығында «СНПС-Ай Дан Мұнай» АҚ-да еңбек етіп, жетекші супервайзерден компания президентіне дейін көтерілді. 2024 жылдың мамырынан желтоқсанына дейін ММГ бас директорының бірінші орынбасары болды», – деп хабарлады ҚМГ баспасөз қызметі.

Директорлар кеңесі «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ бас директорының бірінші орынбасары лауазымына Болат Сейтмағанбетовты...

Ресейде әлемдегі ең ірі есірткі саудасына арналған Гидра платформасының негізін қалаған Станислав Моисеев сотталды. Сот қылмыскерді өмір бойына бас бостандығынан айырды және 4 миллион рубль айыппұл төлеуге үкім шығарды.

«Мәскеу облысында алқабилердің үкімі негізінде қылмыстық қоғамдастықтың ұйымдастырушысы мен оның 15 сыбайласы бір тоннаға жуық есірткіні өндіріп, сатқаны үшін сотталды», – деп хабарлады облыстық прокуратура.

Сонымен бірге Моисеевтен бөлек, Александр Чирков, Андрей Трунов, Евгений Андреев, Иван Корякин, Вадим Краснинский, Георгий Георгобиани, Артур Колесников, Николай Билык, Александр Храмов, Кирилл Гусев, Антон Гайкин, Алексей Гукалин, Михаил Домбровский, Александр Чеминов 8 жылдан бастап 23 жылға дейінгі аралықта қатаң режимдег...

Астанада мемлекеттік грант бөлу кезіндегі дауға қатысты талапкердің талап-арызын Ғылым және жоғары білім министрлігі қарап жатыр. Мектеп түлегі Медина Майсар бұған дейін әлеуметтік желіде ҰБТ-дан 119 балл жинағанына қарамастан, мемлекеттік грант ала алмағанын айтып видео жариялаған.

Адвокат Халида Әжіғұлованың айтуынша, министрліктің 2 тамыздағы №388 бұйрығында төтенше жағдай болған өңірлердегі түлектерге бөлінген 20% грант квота деп көрсетілген. Алайда білім туралы заңда квотаның 10 түрі ғана белгіленген, оның ішінде «төтенше жағдай» деген бөлік жоқ.

– Ғылым және жоғары білім министрлігінің «төтенше жағдай» санаты бойынша квота бөлу құқығы жоқ. Себебі қолданыстағы заңда мұндай квота қарастырылмаған. (…) Сараптай келе, қолданыстағы...

Бішкекте «Яндекс.Такси» қызметі кеңсесінің маңында 50 шақты жүргізуші жиналып, тапқан табысынан компания алатын комиссияның тым көптігіне наразылық білдірді. Бұл туралы Vesti.kg хабарлады.

Такси жүргізушілерінің сөзіне қарағанда, Қырғызстанда компания 21% комиссия ұстайды. Бұл Қазақстандағы алымнан үш есе көп көрінеді. Сонымен қатар, айтуларынша, компания клиенттік жеңілдіктерді де өтемейді. Бұл шығындар да жүргізушілердің қалтасына түседі.

«Таксист 120 мың сом табады дейік. Оның 26 мың сомын «Яндекске» береді, тағы да 4 мың сомы таксопаркке кетеді. Яғни,30 мың сомды компания өзіне алады», – дейді Анжела Қасымова.

Шерушілер комиссияны әр тапсырысқа 7%-ға дейін түсіруді сұрайды. Олар осы талабын Қырғызстан билігіне...

Қытайда электрмобильдер нарығында жаңа «баға соғысы» басталып жатыр. Автокөлік өндірушілері нарықтағы тұтынушылық сұранысты ынталандыру үшін қосымша шаралар қабылдауға көшті. Мақсат – жылдық сатылым жоспарларын орындау. Нарықтағы кішігірім ойыншылар аман қалуға амалын жасаса, ал Tesla мен BYD бәсекені қыздыра түсті.

BYD кейбір модельдерге 1000-3000 юань (шамамен 140-410 доллар) көлемінде қосымша жеңілдіктер енгізді. Бұл туралы автоконсультант Сунь Шаоцзюнь Weibo әлеуметтік желісіне жазды. Оның айтуынша, BYD компаниясы биыл да «қызыл конверт» жүйесін ұстанып отыр. Бұл – дилерлерді жақсы сатылымдар үшін сыйақымен марапаттау. Осылайша, BYD-тің бұл әрекетінен кейін нарықта жаңа кезең басталуы мүмкін.

Tesla желтоқсанның соңына дейін клиенттеріне 5 жылдық пайызсыз несие беруд...

2024 жылдың 2 желтоқсанында Алматы қаласының валюта айырбастау пункттерінде доллар 530 теңгеден сатыла бастады. Бұл – жаңа рекорд. Ұлттық банк болса, доллар бағамын 511,22 теңге деп бекітіп отыр. Теңгенің әлсіреуіне қандай факторлар әсер етіп отыр? Бағам қай межеге барып тұрақтануы мүмкін? Бұл жөнінде сарапшылар болжам жасап көрді.

Экономист Бауыржан Ысқақовтың пікірінше, бағамның өсуінің себептері өте көп. Басты себептері – сыртқы факторлар.

«Бюджетімізді қалыптастырып отырған – мұнайдан түсетін табыс азайды. Біздің экономика әлі де мұнай экспортына тәуелді. Кірістің азаюы теңгенің әлсіреуіне себеп болып жатыр. Жалпы доллар нығайды. Бұл – АҚШ-тың  Федералды резервтік жүйесінің ақша-несие саясаты нәтижесі. Қата...

«ҚазТрансОйл» АҚ акционерлері компания директорлар кеңесінің құрамы мен олардың бесеуіне төленетін жылдық сыйақы мөлшерлемесін бекітті. Қазақстан қор биржасындағы хабарламаға сәйкес, директорлар кеңесі 7 адамнан тұрады. Олардың ішінде бесеуіне жылына 24 млн теңгеден сыйақы төлеу жайында шешім қабылданған.

Бұл – салық пен басқа да міндетті төлемдер ұсталған соң төленетін сома. Директорлар кеңесінің төрағасы болып Болат Зәкіров сайланды. Компания директорлар кеңесі құрамында 3 жылдық мерзімге:

Бюджетке жоспарлы кіріс кірмеді, ЖІӨ-ге қатысты болжам орындалмай, Қазақстан бюджет тапшылығын жабу үшін халықаралық банктерден қарыз алып жатыр. Осыған орай Ұлттық экономика министрі Нұрлан Байбазаров отставкаға кетуі мүмкін бе? Бұл сауалға Үкімет үйінде өткен брифингте министрдің өзі жауап берді.

«Бюджет жетпей жатыр, мемлекеттік борыш артты, теңге құнсызданды. Осы оқиғалардан кейін, елдің экономикасына жауапты адам ретінде отставкаға кетуді ойламайсыз ба?»,  – деп сұрады журналист.

Байбазаров мұндай жоспары жоқ екенін, отставкадан бұрын ел экономикасын көтеру мәселелерін ойластыру маңызды екенін айтты.

«Жоқ мен олай ойламаймын. Өйткені бюджетті теңгерімді жасадық. Ел...

Bank of America (BofA) 2025 жылға инвестиция салудың ерекше жолдарын іздеген инвесторларға үш актив түрін ұсынды. Бұлар – АҚШ-тан басқа дамыған нарықтардағы акциялар, ұзақ мерзімді қарыз қағаздары мен бағалы металдар. Уолл-стриттегі ең ірі банктердің бірі келесі жылдың екінші тоқсанынан бастап осы айтылғандарға назар аударуды ұсынды.

Қаржылық нарықтың кең танылған трендтеріне қарсы әрекет ететін контрциклді инвесторларға «BIG» стратегиясын қолдану ұсынылады. Яғни облигациялар (bonds), халықаралық акциялар (international stocks) және алтын (gold) сатып алу. Бұл туралы BofA-ның сараптамалық жазбасында айтылған. Оны Seeking Alpha сайты жариялады.

BofA стратегы Майкл Хартнетттің айтуынша, 2024 жылдың бірінші тоқсанында АҚШ экономикасының өсуі мен әлемдік экономиканың әлсіреуі жағдайында долларды...

Миллиардер Кеңес Рақышев Боранкөл газ өңдеу зауытын (ГӨЗ) 2025 жылы толық іске қосуды жоспарлап отыр. Бұл зауыт кезінде молдовалық кәсіпкер Анатол Статиға тиесілі болған.

Кеңес Рақышев газ өңдеу зауытына қатысты жоспарын журналист Руслан Шаекенге берген сұхбатында мәлімдеді.

«Алдағы жылы Құдай қаласа, Боранкөл газ өңдеу зауытын іске қосамыз,» – деді ол.

Сонымен қатар ол Fincraft Group-тың газ компаниясына айналуды мақсат тұтып отырғанын айтты.

Боранкөл газ өңдеу зауытының тарихы

Боранкөл газ өңдеу зауытының (ГӨЗ) құрылысын 2005 жылы «Толқынмұнайгаз» ЖШС қолға алған. Бұл компанияның түпкі иесі – молдован кәсіпкері Анатол Стати болған. Зауытты...

Қазақстанда дефолт болмайды. Үкімет үйінде өткен брифингте Ұлттық экономика министрі Нұрлан Байбазаров валюта нарығындағы тұрақсыздыққа қарамастан, елдің қаржылық жағдайы тұрақты екенін айтты.

«Қазақстанда Үкімет тарапанынан да, квазимемлекеттік сектор мен банк секторларында да ешқандай дефолт күтілмейді. Өйткені жалпы, елдің қаржылық жағдайы тұрақты. Мемлекеттің резерві бар, сондықтан дефолт болады деп айта алмаймыз», – деді министр.

ҰЭМ басшысы сонымен бірге елдің азық-түлікке жатпайтын тауарларға импорттық тәуелді екеніне баса назар аударды. Бұл тауарлардың бағасы валюта бағамының құбылуына байланысты өзгеретінін айтты.

Сонымен бірге Байбазаров доллардың қымбаттауы тұсында жаппай доллар сатып алып, дүрлікпеуге шақырды.

Қазақстанда қыс мезгілінде демалуға болатын орындар көп. Табиғат аясында белсенді демалысты ұнататындар да, тыныштықты қалайтындар да өздеріне лайықты демалыс таба алады. Kursiv LifeStyle қысқы демалыс үшін ең танымал және тиімді бағыттар тізімін ұсынады.

«Шымбұлақ» тау-шаңғы курорты (Алматы)

«Шымбұлақ» – Орталық Азиядағы ең танымал тау-шаңғы курорттарының бірі. Бұл жерде шаңғы тебу, сноубордпен сырғанау және аспалы жол арқылы тау шыңдарын тамашалау мүмкіндігі бар.

Шаңғыны жалға алу құны 5 000-10 000 теңге, ал аспалы жол билеті шамамен 3 000-10 000 теңге. «Медеу» мұз айдынына жақын орналасқан, сондықтан мұз айдынында сырғанап, демалысты түрлендіруге болады. Таулы аймақта демалысыңызды ұзағырақ создыртқыңыз...

Энергетика министрлігі МАГАТЭ ұсыныстарын ескере отырып, Қазақстанда ядролық қондырғылар мен ядро қалдықтарды сақтау пункттерін орналастыруға арналған орындарды таңдау қағидаларын өзгертті. Құжатқа сәйкес таңдалған аймақтарда жер сілкінісінің жиілігі 10 мың жылда бір реттен және 25 км қашықтықтағы мекендеген халықтың тығыздығы бір шаршы километрге 100 адамнан аспауы керек.

«Ашық НҚА» жүйесінде жария болған жобаға сәйкес, жаңа қағидалар атом энергетикасы объектілеріне қойылатын талаптарды күшейтеді және нақтылайды. Қолданыстағы ережелер соңғы сегіз жыл ішінде — 2016 жылдан бері өзгермеген.

«Ереже мәтініндегі өзгерістер Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттіктің (МАГАТЭ) қауіпсіздік жөніндегі нормалары мен ұсынымдарына негізделген және дамыған елдердің ядролық және радиациялы...

«Дружба» құбырындағы апат Қазақстанның Германияға мұнай тасымалы жоспарын бұзған жоқ. Төгілген қазақ мұнайы емес. Өйткені апат болған уақытқа дейін бір айлық жоспар бойынша қазақстандық мұнай жеткізіліп үлгерген. Ал келесі тасымал кезеңі желтоқсанның 20-сына белгіленіп отыр.

Энергетика министрлігінің жауабынан осыны аңғаруға болады.

«2024 жылдың қараша айының қорытындысы бойынша осы бағытта қазақстандық мұнайды жеткізу кестеге сәйкес толық орындалды. Желтоқсан айына жоспарланған мұнай жеткізу 2024 жылғы 20-30 желтоқсан аралығында жүзеге асады деп күтілуде», – деп хабарлады министрліктің баспасөз қызметі.

Айта кететін жайт, 2024 жылғы 1 желтоқсанда Пневы қаласы маңында «Дружба» жүйесінің батыс бөлігінде, Шведт мұнай өңдеу зауытына жеткізілетін...

Премьер-министрдің орынбасары, Ұлттық экономика министрі Нұрлан Байбазаров валюта нарығындағы тұрақсыздыққа қатысты елдегі тұрақтылықты сақтау үшін қандай шаралар атқарылатынын айтты. Бұл туралы министр Үкімет үйінде өткен валюта нарығындағы жағдайға қатысты брифингте мәлімдеді.

«Соңғы бірнеше аптада валюта нарығында белгілі бір құбылулар байқалуда. Бұл валюта бағамының әліреуінен көрініс тапты. Өткен аптада АҚШ долларының бағамы 500 теңгеден асты. Осыған байланысты бизнеспен айналысатына азаматтарымыздың алаңдаушылығын түсіне отырып, Үкімет пен Ұлттық банк валюта нарығындағы тұрақтылықты қамтамасыз ету бойынша келісілген шаралар қабылдауда», – деді министр.

Сонымен бірге Байбазаров Ұлттық валютаның айырбас бағамы іргелі сыртқы факторлардың әсеріне байланысты құбылатынын айтып, оған әсер...

«Қазатомөнеркәсіп» ұлттық атом компаниясы Астана халықаралық биржасында 3 жылдық облигация орналастырды. Бұл биржа сайтында жарияланған хабарламада жазылған.

Ұлттық атом компаниясы халықаралық биржадан 200 млн доллар тартпақ. Номиналды құны 100 мың долларды құрайтын 2000 бағалы қағаз орналастырған.

Облигацияларының купондық мөлшерлемесі – жылдық SOFR +1%. Бағалы қағаздар 2027 жылдың желтоқсанына дейін айналымда болады.

Жақында ұлттық атом компаниясы 2024 жылдың 9 айындағы қаржы нәтижесін шығарды. Биыл әлемдік нарықта уранның 40%-ға қымбаттауы ұлттық компания табысының артуына әсер еткен. 9 айда «Қазатомөнеркәсіп» 745 млрд теңгеге жуық таза пайда алған. Бұл 2023 жылдың қаңтар-қыркүйек айларымен салыстырғанда 2,5 есе артық.

Қаңтар-қыркүйек айларында компания...

Тұсаукесер тойының шығыны көптеген факторға: қонақтардың саны, дастарқан мәзірі, рәсімнің салтанатты деңгейі, орын таңдау және қосымша қызметтерге байланысты өзгеріп отырады. Kursiv Media шығындарға әсер ететін негізгі тармақтарды қарастырып, орташа есеппен қанша кететінін есептеп көрді.

Дастарқан мәзірі

Үйде өткізетін болып, 10-15 қонаққа үйде дастарқан жайсаңыз, азық-түлікке шамамен 50 000-100 000 теңге кетеді.

Мейрамханада өткізетін болсаңыз адам басына орташа есеппен 6 000-15 000 теңге шығады. Мысалы, 30 адамға дастарқан жайсаңыз, шамамен 180 000-450 000 теңге қажет.

Тұсаукесер рәсімі

Тұсаукесер тойы – қазақ халқының дәстүрлі және маңызды отбасылық мерекелерінің бірі. Бұл – бала алғашқы қадамдарын басып, жүруге талпыныс жасаған...

Қазақстандық сақтандырушылар такси жүргізушілеріне скоринг жасауды ұсынды. Бұл таксопарктердегі сақтандыру мәселелерін шешуге көмектеседі. Бұл туралы «Такси Қазақстан 2024» форумында Freedom Finance Insurance сақтандыру компаниясының төрағасы Азамат Керімбаев айтты.

Компанияның ақпаратына сүйенсек, елімізде 250 мың автомобиль такси ретінде пайдаланылады. Бұл көліктер жиі жүретіндіктен, олар апатқа да жиі ұшырайды. 

«Барлық сақтандыру шартында такси – сақтандыру жағдайынан тыс болып келеді. Егер апатқа ұшыраса, онда сақтандыру компаниясы төлем жасамайды. Сондықтан такси парктерін сақтандырудың негізгі арнасы лизингтік компаниялар мен банктер болады. Алайда олар комиссиялық кіріс алғысы келеді. Сақтандыру тарифтеріне банктің немесе лизингтік компаниялардың сыйақысы кіреді. Нарық сақтандыру компаниялары бәсекеге қабілетті болу үшін сақтандыру тарифтерін төмендетуге мәжбүр болған кезде өз шарттарын белгілейді. Нәтижесінде такси парктері немесе такси иелері автокөлікт...

Астанадағы Президент клиникасының дәрігерлері үшін «Самарий, 153Sm Оксабифор» атты ресейлік дәріні қолдану жөнінде мастер-класс өтті. Бұл препарат ауырсынуды басып, рак клеткаларын сәулелендіру арқылы сүйектегі метастаздарды азайтады.

«Атом Медиа» хабарлауынша, осы дәріні қолданған соң, пациенттердің 78 пайызында үш ай және одан да көп уақыт ішінде ауырсыну басылған. Дәрі-дәрмек ауруды жылдам басып, анальгетиктердің дозасын азайтуға және одан мүлде бас тартуға мүмкіндік береді.

Сүйек метастаздаларының пайда болуы дерттің асқынғанын көрсетеді. Мәселен, диагноз қойылған кезде қуықалды безінде ісік табылған науқастардың 4-7 пайызында сүйік метастазасы бар болып шығады. Бұл қатты ауырсыну, сүйектің сынуы және буындар қозғалысының бұзылуы дегенді білдіреді.

Қабылған соң, «Самарий, 153Sm Оксабифор...