Жаңалықтар

Премьер-министрдің орынбасары – қаржы министрі Ерұлан Жамаубаев биыл қаңтар-ақпанда аралығында мемлекет қаржысын игере алмаған министрліктер мен өңірлерді айтты.

Республикалық бюджет бойынша 3,4 трлн теңге сомасына шығыс жүргізілді. Атқарылмаған қаржы 123 млрд теңгені құраған.

«Оның ішінде 22 млрд теңге – үнемдеу. Игерілмегені – 101 млрд теңге. Ең көп игерілмеу сомасы Ішкi iстер, Қаржы, Ғылым және жоғары білім, Ақпарат және қоғамдық даму министрліктерінде қалыптасты», – деді Ерұлан Жамаубаев Үкімет отырысында.

Игерілмеудің негізгі себептері төлем нақты көрсетілген қызмет көлемі бойынша жүргізілген; конкурстық рәсімдерді ұзақ мерзімде өткізу; шарттарды, қосымша келісімдерді ұзақ жасасуы; бюджеттік бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) іске асыру жөніндегі нормативтік...

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев барша Қазақстан халқын бүгінгі Амал мерекесімен құттықтады.

«Көктемнің алғашқы лебін ала келетін бұл күнді жұртшылық ежелден асыға күткен. Елдік пен ынтымаққа шақыратын осы мейрам – ұлтымыздың бауырмалдық салтының жарқын көрінісі. Жыл берекелі болсын, ағайын!» деп жазылған Президенттің Twitter парақшасында.

14 наурызда Қазақстанда Көрісу күні, амал мерекесі тойланады. Бұл күні қазақ халқы бір-бірінің үйіне барып, өкпе-реніштерін ұмытып, бір-біріне жақсылық тілеп жатады. Жыл сайын халық «Амал келді – Жыл келді!» деп бір-бірін құттықтап, бір дастарханда дәм татып, ескі жылдан жаңа жылға аман-есен жеткеніне қуанған.

Әлем халқы қартайып барады. Қазақстан да бұл үрдістен шет қалмақ емес. Айталық, 2022 жылдың басында елімізде жасы 65-тен асқан әйелер үлесі 10,1%-ға жеткен. Ал соңғы он жылда жасы 65-тен асқан ер кісілердің үлесі 4,8%-дан 6,1%-ға дейін өсті, деп жазады ranking.kz.

Одан бөлек, БҰҰ болжамы бойынша, Қазақстанда егде жастың демографиялық салмақ коэффиценті де арта бермек. Мәселен, 2022 жылы бұл коэффициент мәні 12,9%-ды құраған. 2025 жылға қарай 14,1%-ға, 2030 жылға қарай – 15,9%-ға, 2040 жылға қарай – 17,1%-ға, 2050 жылға қарай – 19%-ға жетуі мүмкін.

БҰҰ мәліметі бойынша, дүние жүзінде бұл коэффициент 15,1% құрайды. Болашақта оның мәні жылдан-жылға тек өсед...

Қазақстандық құтқарушыларға жұмыстағы қауіп-қатер үшін қосымша ақы төленетін болады. Үкіметтің арнайы қаулысы жарияланды. Бұл туралы Премьер-министрдің баспасөз қызметінен хабарлады.

Ақпаратқа сәйкес, қаулы 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап туындаған құқықтық қатынастарға қолданылады.

Үкімет қабылдаған құжатқа сәйкес, жұмыс барысында денсаулыққа және өмірге зиян келуі қаупімен байланысты жұмыс үшін қазақстандық құтқарушыларға қосымша ақы төленетін болады.

«Қосымша ақының мөлшері лауазымдық жалақының 70%-ын құрайды. Ол жедел-құтқару жасақтары, Республикалық жедел-құтқару жасағы, Апаттар медицинасы орталығы қызметкерлеріне және «Қазселденқорғау» ММ-нің құтқару функциялары бар негізгі қызметкерлеріне төленеді» делінген ақпаратта.

Төтенше жағдайлар министрлігінің деректері бойынша барлығы 2 мыңнан астам құтқарушы қосымша ақы алмақ.

Мұнайдың әлемдік бағасы арзандады , деп хабарлайды ҚазАқпарат ICE биржасына сілтеме жасап.

Астана уақытымен 18:45-те мамырдағы фьючерстерінің баррелі $78,74 болды. Соңғы рет мұндай көрсеткіш биыл 3 ақпанда болған еді. Бір күн бұрын мұнайдың орташа тәуліктік бағасының баррелі $82,78 долларға жеткен еді.

Мұнай АҚШ-тағы екі инвестбанктің банкрот болуы аясында арзандап жатыр.

2023 жылы 1 қыркүйектен бастап техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарында оқитын студенттердің шәкіртақысы өсуі мүмкін. Бұл туралы «Ашық» НҚА порталында жарияланған Үкімет қаулысының жобасында жазылған, деп хабарлады ҚазАқпарат.

«Техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында жұмысшы біліктіліктері бойынша оқитын студенттерге – 32 681 теңге. Техникалық және кәсіптік (орта буын мамандарын даярлауды көздейтін), орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында білім алатын студенттердің мемлекеттік стипендиясы – 31 422 теңге», – делінген құжатта.

Қаулы жобасына қосымша берілген түсіндірмеде бұл бастаманың колледж студенттерінің әлеуметтік жағдайын жақсартуға және техникалық кадрларды...

Президентке аймақтың 2022 жылғы негізгі әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіштері жөнінде есеп беріліп, алдағы жылдарға арналған жоспары баяндалды. Бұл туралы Ақорда кз сайты хабарлады.

Даниал Ахметовтің айтуынша, былтыр Шығыс Қазақстан облысында жалпы құны 2194,2 миллиард теңге болатын өнеркәсіп өнімі өндірілді. Негізгі капиталға құйылған инвестиция көлемі – 545,4 миллиард теңге. Өткен жылы облыста 318,1 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді.

Президентке 2022-2028 жылдарға арналған Бірыңғай индустрияландыру картасына Шығыс Қазақстан облысы жалпы құны 376 миллиард теңгені құрайтын 12 жоба ұсынғаны жөнінде мәлімет берілді. Соның ішінде Ұлан ауданында тау-кен байыту фабрикасының құрылысын бастау, Алтай ауданында Алтай тау-кен байыту кешенінің өндірістік алаңын кеңейту жобалары...

Үй шаруашылықтарын іріктемелі зерттеу бойынша табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен халықтың үлесі (кедейлік деңгейі) 2022 жылғы IV тоқсанда 5% (986 587 адам) құрады. Бұл туралы ҚР Ұлттық статистика бюросы хабарлады.

2022 жылғы IV тоқсандағы кедейлік деңгейінің ең жоғары мәні Түркістан (8,5%), Маңғыстау (8,1%) облыстарында, ал ең азы – Астана қаласында (2,1%) және Ұлытау облысында (2,2%) (бағалау деректері) тіркелді.

Кедейлік қаупіне үй шаруашылықтарының көлемі қатты әсер етеді. Осылайша, 5 және одан да көп адамнан тұратын үй шаруашылықтары арасындағы кедейлік деңгейі 2022 жылғы IV тоқсанының қорытындысы бойынша 8,9%-ды құрады, бұл жалпы кедейлік деңгейінен 2 есеге жуық артық.

АҚШ-тағы ең ірі Silicon Valley Bank-тің банкроттығы өткен аптаның соңында белгілі болды. Американдық кәсіпкер Илон Маск АҚШ-тағы ең ірі банктердің бірін сатып алуы мүмкін. Бұл туралы Анадолу сайты хабарлады.

Razer Inc компаниясының бас атқарушы директоры Мин-Лян Тан әлеуметтік желіде Илон Маск басқаратын Twitter компаниясы SVB-ді сатып алып, оны цифрлық банкке айналдыруы мүмкін деп жазды. Бұған Tesla мен SpaceX негізін қалаушы: «мен бұл идеяға ашықпын», – деп жауап берді.

Silicon Valley Банкінің банкроттығы 11 наурызда белгілі болды.

Сауда-саттық қорытындысы бойынша, 10 наурызда теңгенің нарықтық бағамы бір аптада 3,5%-ға (431,08 теңгеден) әлсіреп, 1 АҚШ доллары 445,98 теңге деңгейінде қалыптасты. Бұл туралы ҚР Ұлттық Банк баспасөз қызметі хабарлады.

2023 жылғы  3-10 наурыз аралығында сыртқы валюта нарығында бірқатар маңызды оқиға болды. Ақпанда экономикадағы жұмыс орындарының саны 311 мыңға ұлғайып, жұмыссыздық 3,6%-ға өсті. Сағаттық еңбекақы төлеудің өсу қарқыны 0,2% болды. Бұл – бір жылдағы ең төменгі көрсеткіш. АҚШ-та пайыздық мөлшерлемелерді көтерудің жағымсыз салдарына байланысты қаржы компанияларына тиесілі акциялардың құлдырау шағында тәуекел активтері теріс динамиканы көрсетіп отыр. Бұл факторлар көбінесе дамушы нарықтардағы валюталардың теріс динамикасына алып келді.

Дамушы елдерде АҚШ долларына...

Қазақстан Ұлттық Банкі  2023 жылдың 14 наурызынан бастап  «Есте қалатын оқиғалар мен біртуар адамдар» монеталар сериясынан MUHTAR ÁÝEZOV. 125 JYL және AHMET BAITURSYNULY. 150 JYL коллекциялық монеталарын сатуға шығара бастайтынын хабарлады.  

MUHTAR ÁÝEZOV. 125 JYL коллекциялық монеталары:

– номиналы 500 теңгелік күміс монеталарының массасы 24 грамм, диаметрі 37 мм, сапасы – proof, таралымы 2 000 дана;

– номиналы 100 теңгелік мельхиор қоспасынан (МН 25) тұратын монеталардың массасы 15 грамм, диаметрі 33 мм, сапасы – brilliant uncirculated, таралымы 20 000 дана.

AHMET BAITURSYNULY. 150 JYL коллекциялық монеталары:

– номиналы 500 теңгелік күміс монеталардың массасы 24 грамм, диаметрі 37 мм, сапасы – proof, таралымы – 2  000 дана;

– номиналы 100 теңгелік мельхиор қоспасынан (МН...

S&P Global Ratings халықаралық рейтингтік агенттігі (бұдан әрі – S&P) өз кезегінде тәуелсіз рейтингтер бойынша болжамды қайта қарауға әкелетін, «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ рейтингі бойынша болжамның өзгеруіне байланысты «ҚазТрансОйл» АҚ рейтингі бойынша болжамды «Жағымсыздан» «Тұрақтыға» жақсартты. Бұл туралы «ҚазТрансОйл» АҚ жұртшылықпен байланыс және ішкі коммуникациялар департаменті хабарлады.

«ҚазТрансОйл» АҚ рейтингі қажет болған жағдайда компанияның мемлекет тарапынан уақтылы және жеткілікті ерекше қолдау алуының жоғары ықтималдығы жөніндегі S&P пікірін көрсетеді.

S&P топтың несие қабілеттілігін бағалаумен шектелетін, «ҚазТрансОйл» АҚ-тың өз несие қабілеттілігін бағалауды «ВВ+» деңгейінде сақтады.

Қазақстанға Еуропа елдерінен де, АҚШ-тан да санкция туралы ресми хабарлама түспеген. Бұл туралы сыртқы істер министрлігінің ресми өкілі Айбек Смадияров мәлімдеді.

«Батыс басылымдары Ресейге сатуға санкция салынған гаджет, микрочип сияқты тауарлардың Қазақстан арқылы тасымалдануы күрт көбейгенін хабарлады. Бұл басылымдар «Қазақстан Ресейге санкцияларды айналып өтуге көмектесіп жатқан жоқ па?» деген сауал тастап отыр», деді журналист.

Айбек Смадияровтың айтуынша, ресми органдардан мұндай хабарлама келмеген.

«Қазақстан мен АҚШ арасында арнайы комиссия бар, оны Сауда министрлігі жүргізеді. Егер бір қазақстандық компания Ресейдің бір компаниясымен келіссөз өткізіп немесе келісімшартқа қол қою жоспарланып жатса, сол комиссия алдын ала ақпарат береді. «Бұл...

Аяқ-асты жұмыстан шығып қалсаңыз, басқа жерге кіргенге дейін мемлекеттен жәрдемақы ала аласыз. Мысалы 2023 жылдың 1 ақпанындағы жағдай бойынша Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры 33,5 мың адамға осындай жәрдемақы төлеген. Оның ішінде 14,3 мың адам өтінімді биыл жіберген. 1-6 ай аралығында төленетін бұл төлемді қалай алуға болады? Есептеу жүйесі қандай? Осы туралы бүгінгі материалымызда толығырақ айтамыз.

Қалай өтінім жібереміз?

Айтқандай, қазіргі заңға сәйкес, жұмыссыз қалған қызметкерлер 1 ай мен 6 ай аралығында әлеуметтік төлем алуға құқылы. Қанша уақыт берілетіні міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінде қанша жылдық өтіліне байланысты. Ал көлемі болса, кейінгі 24 айға қарайды, айырылған табысының 45 пайызына те...

Қазақстанда Қылмыстық және Қылмыстық-процестік кодекстерді тексерудің аяқталды. Бұл туралы Мемлекет басшысының қабылдауында болған Әдідлет министрі баяндады. Мемлекет басшысы Әділет министрі Азамат Есқараевты қабылдады, деп хабарлады Ақорданың баспасөз қызметі.

Президентке әділет органдары қызметінің нәтижелері және алдағы кезеңге арналған жоспары туралы есеп беріліп, реформа жүргізілетін бағыттар таныстырылды.

» Министр Қылмыстық және Қылмыстық-процестік кодекстерді тексерудің аяқталғанын мәлімдеді. Осы ретте 1000-нан астам бап пен 1200 ұсынысқа талдау жүргізілді. Нәтижесінде азаматтар мен кәсіпкерлер құқықтарының қорғалуын күшейту мәселелерін ескеретін және бизнесті негізсіз қылмыстық қудалауға жол бермейтін тиісті заң жобасы әзірленді», делінген ақпаратта.

Әділет министрі Азамат Есқараев, заңнаманың сапасын арттыру үшін кешенді шаралар қабылданып жатқанын...

Осы аптаның соңына қарай елімізге шетелдерден лауазымды тұлғалар сапарлап келеді. 17-18 наурызда Ұлыбританияның сыртқы істер министрі Джеймс Клеверли келеді. Бұл туралы сыртқы істер министрлігінің ресми өкілі Айбек Смадияров мәлімдеді.

Ресми ақпарат бойынша, Джеймс Клеверли Астанада Қасым-Жомарт Тоқаевпен кездеседі.

«17-18 наурызда Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия Біріккен корольдігінің достастық және даму істері жөніндегі сыртқы істер министрі Джеймс Клеверлидің Қазақстанға сапары өтеді. Астанада Джеймс Клеверли президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың, премьер-министр Әлихан Смайыловтың қабылдауында болады», деді Айбек Смадияров.

Сонымен қатар Қазақстанның сыртқы саяси ведомствосының басшылығымен келіссөздер ұйымдастырылады. Сапар аясында Астанадағы саябақтардың бірінде II Елизавета атындағы сквер ашылады деп жоспарланған.

Сондай-ақ, осы аптада...

16 наурызда Түркі мемлекеттері ұйымына мүше елдердің сыртқы істер министрлері Анкарада жиналады. Бұл туралы сыртқы істер министрлігінің ресми өкілі Айбек Смадияров мәлімдеді.

«2023 жылдың 16 наурызында Анкарада Түркі мемлекеттері ұйымына мүше елдердің сыртқы істер министрлері кеңесінің отырысы өтеді. Қазақстан атынан сыртқы істер министрінің бірінші орынбасары Қайрат Омаров қатысады. Отырысқа қатысушылар Түркі мемлекеттері ұйымы мемлекет басшыларының алдағы саммитіне дайындық мәселелерін талқылайды», деді Айбек Смадияров.

Сондай-ақ мемлекет басшыларының қол қоюы жоспарланған құжаттардың түпкілікті жобасын бекітеді.

Айта кетейік, Түркі мемлекеттері ұйымына Түркия, Қазақстан, Әзербайжан, Қырғызстан және Өзбекстан кіреді.

Әкімдермен және мемлекеттік органдардың басшыларымен кеңес өткізген Мемлекет басшысы елімізде жан-жақты саяси жаңғыру процесі жүріп жатқанын атап өтті. Бұл туралы Ақорданың баспасөз қызметі хабарлады.

Оның бағыт-бағдарын былтыр наурыз айындағы Жолдауда айқындап алдық.  Еліміз дамудың жаңа кезеңіне қадам басты. Бір жылдың ішінде ауқымды реформаларды жүзеге асырдық. Билік жүйесін жаңа талапқа сай жаңғырту үшін бірнеше саяси науқан өткіздік. Маңызды мәселелерді талқылау үшін Ұлттық құрылтайды құрдық.  Мемлекеттігіміздің тұғырын және ел бірлігін нығайтатын жаңа идеологиялық тұжырымдар ұсындық. Наурыз мейрамын жаңаша атап өте бастадық. Республика күнін қайта жаңғырту тарихи қадам болды, – деді Мемлекет басшысы.

Мемлекет басшысы халқымыздың ұлттық бірегейліг...

Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі цифрлық активтер саласын, майнерлерді қадағалайтын болды. Бұл туралы «Ашық НҚА» сайтында жарияланған заң жобасында жазылған. Қоғамдық талқылау 30 наурызға дейін жалғасады.

Заң жобасы қабылданса, Қазақстан Республикасының Цифрлық даму министрлігі цифрлық активтер саласындағы мемлекеттік саясатты жүргізетін болады. Оның ішінде цифрлық активтерді айналымға шығару, цифрлық майнинг бойынша іс-шаралар әзірлеу, көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу мөлшерін және майнерлерге лицензия беру бар.

Сонымен қатар, министрлік құзыретінде телекоммуникация объектілерін қосарлы мақсаттағы тіректерге орналастыру тәртібін бекіту, цифрлық майнерлердің табысы туралы ақпаратты талап ету, оларды аккредиттеу ережелерін бекіту және цифрлық майнинг қызметін лицензиялау өкілеттігі болады.

Сондай-ақ Цифрлы...

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Премьер-Министрдің, мемлекеттік органдар басшыларының, облыстар мен Астана, Алматы, Шымкент қалалары әкімдерінің қатысуымен кеңес өткізді.

Жиында ел өңірлерінің әлеуметтік-экономикалық дамуына қатысты өзекті мәселелер қарастырылды. Қазақстан халқына Жолдауында айтылған міндеттердің іске асырылуына және Президенттің бұған дейін берген тапсырмаларының орындалуына ерекше назар аударылды, деп жазады Ақорда.

Жиында Мемлекет басшысы ел ішінде жан-жақты саяси жаңғыру процесі жүріп жатқанын, саяси реформаларға ел ішінде ғана емес, шетелде де мән беріп жатқанын атап өтті.

Біздің болашағымыз – айқын, нақты жоспарымыз бар. Мәжіліс және мәслихаттар сайлауы – билік институттарын жаңарту жұмысының қорытынды кезеңі. Осылайша, билік жан-жақты реформаларды жалғастыру үшін жаңа сенім...

Өткен апта соңында АҚШ-тағы екі банктің банкротқа ұшырауы, әлемдік қаржы нарығында алаң тудырды. Бұл мәселеге қатысты Тұрар Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университетінің доценті, қаржыгер-ғалым Ілияс Исаев пікір білдірген еді. 

– Ілияс аға, АҚШ-тың ірі банк – SVB-ның банкроттығы – жаһандық дағдарысқа түрткі болатын жайт па?

– Америкалық ірі банк – SVB-ның банкроттығы, менің пікірімше, мемлекет пен ірі капитал арасындағы айқасты танытады. Соңғы кездері «ерте ме, кеш пе бүтін бір мемлекетті сатып алу немесе оны сауда-саттыққа айналдыру мүмкін болады» деген сөздер айтыла бастады. Кеше АҚШ-тың банк секторында орын алған жағдай – осы ойға тұздық салғанмен пара-пар. Мәселен, криптовалютаның пайда болуы, офшорларды...

Алматы қаласында KazChess Awards сыйлығы табыстау сатанаты өтті. Қазақстан шахмат федерациясының президенті Тимур Турлов шахмат қоғамдастығының үздік өкілдеріне 9 аталым бойынша сыйлық табыстады.

«Өткен маусым бойы біздің спортшылар жарыстарда керемет нәтиже көрсетті. Әрбір жеңістің артында ата-ана, бапкерлер штабы сіңірген және, сөзсіз, спортшылардың өздері атқарған қажымас еңбек жатыр. Сол үшін де біз шахмат қоғамдастығының үздік өкілдерінің сіңірген еңбектерін мойындау үшін осы марапатқа бастама жасадық. Біздің спортшыларымыз, сөзсіз, ең мықты спортшылардың бірі, олар өз жетістерімен Қазақстанның абыройын әлемдік аренада асқақтатуда, бірақ одан да маңыздысы – өскелең ұрпақты шахматпен айналысуға әрі бұдан да орасан зор жеңістерге қолжеткізуге ынталандырып, оларға...

Еуразиялық даму банкінің сарапшылары экономикада рецессия қаупі сақталып тұр деп тұжырымдайды. Банкке мүше 6 мемлекеттің макроэкономикасына жасаған кезекті шолуында ЕАДБ бұл қауіп осы елдер экспорттайтын тауарларға деген сұраныстың төмендеуіне әкелуі мүмкін деп жазады.

Биыл ақпан айы әлемдік экономикадағы рецессия қаупінің біршама азаюымен ерекшеленді. Жаһандық іскерлік белсенділік те алдыңғы аймен салыстырғанда біраз өсті: жиынтық PMI былтыр шілдеден бері алғаш рет 50 баллдық шектен асып, 52,1 пунктке көтерілді. Қытайда COVID-19-ға қатысты карантиннің аяқталуы әлем мен ЕАДБ елдерінде іскерлік белсенділікті қолдаудың маңызды факторына айналды.

Дегенмен, ммамандар алты ай бойы төмендеп келген іскерлік белсенділіктің кейінгі бір айдағы өсімі жаһандық экономика тұрақтанып, рецессия...

Nostrum Oil & Gas PLC Батыс Қазақстан облысындағы Каменское және Каменско-Тепловско-Токаревское кен орындарында көмірсутектерді игеруге және өндіруге құқығы бар «Позитив Инвест» компаниясының 80% үлесін 20 млн долларға сатып алу туралы шарт жасасты.

«Nostrum Oil & Gas PLC (Лондон қор биржасындағы тикер: NOG), мұнай мен газ өндірумен, сондай-ақ Каспий маңы бассейніндегі мұнай-газ кен орындарын барлаумен және игерумен айналысатын тәуелсіз мұнай-газ компаниясы— белгілі бір шарттар орындалған жағдайда — 1995 жылғы 3 наурыздағы Қазақстан Республикасының Батыс Қазақстан облысындағы Каменское және Каменск-Тепловск-Токаревское («Степной леопард» кен орындары) кен орындарында көмірсутектерді бағалауға, игеруге және өндіруге № 25 шарт бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына...