Наурыз – қазақ халқы үшін Жаңа жылдың бастауы ғана емес, сонымен қатар молшылық пен бірліктің мерекесі. Бұл күні басты тағам – Наурыз көже дайындалады.
Наурыз көже – жеті түрлі тағамнан жасалады. Бұл жеті саны – қазақ дәстүрінде қасиетті саналып, жеті түрлі дәм өмірдің барлық қырын қамтиды деген түсінік бар. Көженің құрамындағы әрбір ингредиент өзіндік мағынаға ие:
- Су – өмір мен тазалықтың белгісі;
- Тұз – татулық пен бірлікті білдіреді;
- Жұмсақ ет (қой, сиыр, жылқы еті) – молшылықтың символы;
- Астық (тары, бидай, арпа, күріш, жүгері) – тоқшылық пен берекенің белгісі;
- Сүт немесе айран – ақтық, тазалық пен амандықтың нышаны;
- Май – молшылық пен береке әкеледі;
- Құрт немесе ірімшік – денсаулық пен қуаттың белгісі.
ChatGPT ұсынған дәстүрлі Наурыз көже рецепті
Қажетті ингредиенттер
- 300 г сүрленген немесе жаңа ет (қой, сиыр, жылқы)
- 100 г бидай
- 100 г күріш
- 100 г тары
- 100 г бұршақ немесе ноқат
- 1 литр айран немесе сүзбе
- 50 г май
- Тұз дәміне қарай
Дайындау әдісі
1. Етті қайнату
Сүр ет болса, алдын ала бірнеше сағат суға салып жібітіңіз. Суды жаңартып, етті орташа отта 2-3 сағат қайнатыңыз. Дайын болған соң, етті алып, ұсақтап тураңыз.
2. Астық өнімдерін дайындау
Бидай, күріш, тары және бұршақты жақсылап жуып, бөлек ыдыста суға салып қойыңыз. 30-40 минут қайнатып, толық пісіріңіз.
3. Көжені араластыру
Пісірілген етті, дәнді-дақылдарды сорпаға қосыңыз. Май мен тұзды салып, тағы 10-15 минут баяу отта қайнатыңыз.
4. Сүт немесе айран қосу
Көжені сәл суытып, айран немесе сүзбе қосыңыз. Барлығын жақсылап араластырып, дастарханға қоя берсеңіз болады.
Наурыз көжені қалай ұсынған дұрыс?
Наурыз көже қонақтарға үлкен кеселерге құйылып, дастархан басында тілекпен ұсынылады. Қазақ халқы «Наурыз көжені ішкен адам жыл бойы тоқ жүреді» деп сенген. Сондықтан дастарханға нан, бауырсақ, ірімшік, құрт секілді ұлттық тағамдарды қоса қойған дұрыс.
