Шетелден өзіме деп алған тауарларды елге кіргізбей қоюы мүмкін бе?

Шетелден қайтарда естелікке деп көп зат алуыңыз мүмкін. Оның ішінде түрлі қымбат бұйымдарды елде жоқ деп, болмаса бағасы арзандау екен деп қызыға алып қойдыңыз делік. Кейде шетелден өзіме деп алған заттың өзін кеденде өткізбей, алып қойса таңғалмаңыз. Себебі жеке пайдалануға арналған тауарларды кіргізуге қатысты нақты ережелер бар. Бүгінгі материада сол туралы ақпарат береміз.

Өзіңмен бірге кіргізуге болатын тауарлар мен оларға қатысты шектеулер

Кедендік баждар мен салықтарды төлемей-ақ, жеке пайдалануға арналған тауарларды автомобиль, теміржол, су көлігімен немесе жаяу әкелуге болады. Дегенмен оның құны 200 евродан аспауы керек және салмағы 31 кг-ға дейін болуы қажет. Аталған ережелер Еуразиялық одаққа мүше елдерді қоспағанда, барлық мемлекетке қолданылады. Ал Еуразиялық одаққа мына елдер мүше:

Армения Республикасы,
Беларусь Республикасы,
Қырғыз Республикасы,
Ресей Федерациясы.

Айтқандай, Қазақстан Еуразиялық экономикалық одақтың құрамында. Демек осы елдер арасында ортақ ереже жүреді деген сөз. Алдымен өзіміз үшін деп алған тауарларға не жататынына тоқталайық. Жеке пайдалануға арналған тауарлар — жеке, отбасылық, үйге арналған және басқа, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес, жеке тұлғалардың қажеттіліктері. Еуразиялық экономикалық одақтың (ЕАЭО) кедендік шекарасы арқылы ілеспе немесе ілеспе багажбен жіберу арқылы тасымалданатын тауарлар халықаралық пошта арқылы немесе басқа жолмен кіргізіледі. ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы жеке тұлғалар тасымалдайтын, жеке пайдалануға арналған тауарлар санатына жатқызылмаған және оларды кәсіпкерлік қызметте пайдалану мақсатында әкелінген тауарларға қатысты жоғарыда аталған тасымалдау нормалары қолданылмайды. Мұндай тауарлар жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы өткізілуі керек. ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарларды жеке пайдалануға арналған тауарлар санатына жатқызуды кеден органы тәуекелдерді басқару жүйесін қолдана отырып:

жеке тұлғаның жолаушылар кедендік декларациясын қолдана отырып, ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы ауызша немесе жазбаша түрде өткізілетін тауарлар туралы мәлімдемелері;
тауарлардың сипаты мен саны;
жеке тұлғаның ЕАЭО кедендік шекарасынан өтуі және (немесе) тауарларды ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы осы жеке тұлғаның немесе оның мекенжайы бойынша өткізу жиілігі.

Жоғарыда аталған критерийлерге қарамастан, жеке тауарларға мына тауарлар кірмейді:

жеке тұлға оларға қатысты кедендік транзиттің кедендік рәсімін қоспағанда, кедендік рәсімдерге орналастыру үшін кедендік декларацияны жүзеге асыратын тауарлар;
Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің шешімімен айқындалған тауар санаттары (Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің 2017 жылғы 20 желтоқсандағы No 107 шешіміне № 6 қосымша ).

Шетелдік жеке тұлғалар Одақтың кедендік аумағында болған кезде жеке пайдалануға арналған пайдаланылған тауарларды кедендік баждарды, салықтарды төлемей кіргізе алады. Жеке пайдалануға арналған тауарларды кедендік декларациялау жолаушылар кедендік декларациясын қолдану арқылы жүзеге асырылады. Бұл ретте жолаушылар кедендік декларациясын қабылдау мен тіркеуді кеден органы ақысыз жүзеге асырады. Сонымен туристер не елге қонақ боп келе жатқандар жеке қолданысқа арналған заттарды кіргізерде мына ережені есте сақтауы керек:

Азық-түлік – адам басына 10 келіден аспауы керек;
Киім мен аяқ-киім — аты, фасоны, өлшемі бірдей бір киімді ғана алуға болады. Бұл жерде бағалы, теріден тігілген сырт киімдер туралы айтылып отыр.
Зергерлік бұйымдар — бес дана;
Велосипед – бір адамға — біреу;
Балалар арбасы — бір адамға — біреу;
Ұялы телефон — бір адамға — екеу;
Планшет – бір адамға — екеу;
Ноутбук, нэтбук — бір адамға — біреу.

Қолма-қол ақшаны өткізуде нені ескеру керек?

Жазбаша түрде кедендік декларациялау керек:

Қолма-қол ақшалар және (немесе) жол чектері, егер олар бір уақытта ЕАЭО кедендік аумағына әкелінген немесе Одақтың кедендік аумағынан бір уақытта әкетілген кездегі осындай қолма-қол ақшаның және (немесе) жол чектерінің жалпы сомасы баламалы мөлшерден асса Жолаушылар кедендік декларациясын кеден органына тапсырған күні қолданылатын айырбас бағамы бойынша 10 мың АҚШ доллары;
Жол чектерін қоспағанда, ақша құралдары.

Егер аударылған қолма-қол ақшаның және (немесе) жол чектерінің жалпы сомасы 10 мың АҚШ долларына тең болса немесе одан аспаса, жеке тұлға осындай қолма-қол ақшаны және (немесе) жол чектерін өз қалауы бойынша декларациялай алады. Ақша құралдары — жол чектері, аударым вексельдері, чектер (банктік чектер), сондай-ақ эмитенттің (борышкердің) ақшаны төлеу жөніндегі міндеттемесін куәландыратын және мұндай төлем жасалған адамды көрсетпейтін құжаттық нысандағы бағалы қағаздар. Жеке тұлғалардың қолма-қол ақшаны немесе ақша құралдарын кедендік декларациялауы үшін жолаушылардың кедендік декларациясы қолданылады, онда басқалармен қатар «Қолма-қол және (немесе) ақша құралдарының декларациясы» қосымша нысаны толтырылуы керек. Жол жүру чектерін қоспағанда, ақша құралдарын декларациялау кезінде жолаушылардың кедендік декларациясында номиналды құны немесе мүше мемлекеттің валютасында немесе шетел валютасында тиісті сомасы көрсетіледі, алу құқығы ақша-несиелік құралмен куәландырылады.

Номиналды құны болмаған және жолаушылар кедендік декларациясындағы соманы анықтау мүмкін болмаған жағдайда, берілген ақша құралдарының саны көрсетіледі. ЕАЭО кедендік аумағына әкелінген қолма-қол ақшаның және (немесе) ақша құралдарының жалпы сомасы 100 мың АҚШ долларына балама сомаданасқан жағдайларда, жолаушылардың кедендік декларациясына қолма-қол ақшаның шыққан жерін растайтын құжаттар ұсынылған және ақша құралдары.

Ақша қаражаттары мен ақша құралдарының шыққан жерін растайтын құжаттарға мыналар кіруі мүмкін:

Мұраға құқық туралы куәлік немесе уәкілетті орган, оның ішінде шет мемлекет берген, қолма-қол ақшамен және ақша құралдарымен мұрагерлікті растайтын басқа құжат;
Нотариат куәландырған келісімшарт, оның мәні аударылған қаражат және ақша құралдары;
Банк немесе банктік емес несие-қаржы институты шоттан қолма-қол ақша алу туралы берген анықтама;
Нотариалды куәландырылған жылжымалы және жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату шарты (төлем қолма-қол жасалады);
Лотереяны, жарысты, спорттық немесе мәдени іс-шараларды, ойын мекемесін және басқаларын ұйымдастырушы берген жеке тұлғаға сыйлық (сыйлық) төлегенін растайтын кассалық чек (басқа құжат);

Органның деректемелерін қамтитын және қолма-қол ақша мен ақша құралдарының шыққан жерін растайтын қаражат иесі берген басқа құжаттар, оның ішінде нотариат куәландырған.

Не кіргізуге тыйым салынған?

Республика аумағына кіргізуге болмайтын тауарлар да болады. Егер жолаушының жүгінен тыйым салынған тауарлар табылып, алып қоятын болса, заң бұзған адамды әкімшілік не қылмыстық жауапкершілікке тартады. Сонымен кедендік ережелерге сәйкес мына заттарды елге кіргізуге тыйым салынады:

Қару-жарақтың кез-келген түрі;
Құрамында есірткісі бар препараттар мен есірткі;
Соғыс, терроризм, расизм, зорлық-зомбылық пропагандасы жасалатын материалдар;
Порнографиялық сипаттағы материалдар;
Топырақ, өсімдік өсіп тұрған топырақ.