Елімізде ауыл шаруашылығының жалпы өнімінің 42,1%-ға жуығы мал шаруашылығына тиесілі. Былтыр мал шаруашылығында жалпы сомасы 70 миллиард теңгеге жуық 53 инвестициялық жоба іске асты. Мәселен, сүтті мал шаруашылығында импортты алмастыру міндетіне сәйкес, 2021 жылы қуаттылығы 57 мың тонна болатын 35 сүт-тауар фермасы іске қосылды.
Жалпы экономиканың тұрақтылығы мен елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі ауыл шаруашылығының ролін асыра бағалау қиын. Бірақ қарапайым шаруалардың үлкен мақсаттар туралы ойлануы екіталай. Күнделікті күйбең тірлік, бітпейтін шаруамен қатар фермер кәсібін дөңгелете түсуі үшін «Ақшаны қайдан табамын?» деген сұрақпен де бас қатырады. Сол сұрақтың біреуіне болсын жауап ұсыну турасында мақсатты несие бағдарламаларын қарастырып көрдік.
«АгроБизнес» бағдарламасы
Нысаналы мақсаты: негізгі құрал-жабдықтар (оның ішінде жаңарту), құрылыс-монтаж жұмыстары (соның ішінде қайта құру), өңделген қаражатты толтыру.
Несие сомасы: 1 миллион теңгеден 5 миллиард теңгеге дейін (ҚР Ұлттық қорының қаражатынан – 50 миллион теңгеден бастап), 10 миллиард теңгеге дейін – қарыз алушылар тобына, кредиттік серіктестікке.
Несие шарттары. Меншікті және/немесе қарыз қаражатынан: негізгі құралдарға/құрылыс-монтаждау жұмыстарына – 120 айға дейін, айналым қаражатына – 48 айға дейін. ҚР Ұлттық қорының қаражатынан – 144 айға дейін.
Жеңілдік кезеңі: құрылыс-монтаждау жұмыстарына – 24 айға дейін, айналым қаражатын төлеуге – 12 айға дейін, Ұлттық қор қаражаты бойынша – 36 айға дейін.
Мөлшерлеме: меншікті және/немесе тартылған қаражат есебінен: тікелей несиелеу – жылдық – 17%, Ұлттық қордан – жылдық 6%.
«АгроБизнес» бағдарламасы бойынша несиені АНК филиалдары арқылы, сондай-ақ кредиттік серіктестіктер мен микроқаржы ұйымдары арқылы (кепіл саясаты бойынша), МҚҰ арқылы (РИК немесе ЕДБ кепілдігімен), лимит шегінде, кепілсіз – ЕДБ немесе ЕАДБ арқылы алуға болады.
Лизингтік компаниялар арқылы – егер олар халықаралық рейтингтік агенттіктердің мәртебесіне ие болса немесе екінші деңгейдегі банктің немесе ЕАДБ кепілдігімен алуға болады.
«Кең дала» бағдарламасы
Нысаналы мақсаты: көктемгі дала және егін жинау жұмыстарына айналым қаражатын толықтыру.
Несие сомасы: бір қарыз алушыға 1 миллионнан 5 миллиард теңгеге дейін, 10 миллиард теңгеге дейін – бір топқа немесе кредиттік серіктестікке беріледі.
Несие мерзімі тиісті қаржы жылының 1 желтоқсанына дейін.
GESR – жылына 1,5%-дан.
Несиелеу жолдары: тікелей/несие серіктестіктері, аймақтық инвестициялық орталықтар, микроқаржы ұйымдары, екінші деңгейлі банктер арқылы жүзеге асады,
«Аграрлық несие корпорациясы» АҚ-нан «Кең дала» несиесін ЕДБ кепілдігімен, сондай-ақ кредиттік серіктестіктер (кепіл саясаты бойынша), микроқаржы ұйымдары (РИК/ЕДБ кепілдігі) арқылы және екінші деңгейлі банктер немесе Еуразиялық даму банкі арқылы (кепілсіз, лимит шегінде) ала аласыз.
«Іскер» бағдарламасы
Нысаналы мақсаты: «Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлік» мемлекеттік бағдарламасы бойынша тікелей қарыз алушылар мен несие серіктестіктерін несиелендіру, «Жұмыспен қамтудың жол картасы» шеңберінде мемлекеттің қатысуымен микроқаржы ұйымдарын несиелендіру.
Несие сомасы: тікелей несиелеу кезінде 8000 АЕК-ке дейін, кредиттік серіктестіктер мен МҚҰ арқылы меншікті капиталдың 500 мың теңгеден 25%-ға дейін.
Несие мерзімі: «Нәтижелі жұмыспен қамту» бойынша – 60 айға дейін; мал шаруашылығы жобалары бойынша және ауыл шаруашылығы кооперативтеріне және аз қамтылған және/немесе көпбалалы отбасы мүшелеріне несие беру үшін – 84 айға дейін. «Жұмыспен қамту жол картасы» бойынша – 120 айға дейін, ХҚҰ несиелерімен – 60 айға дейін, мал шаруашылығы жобалары бойынша – 84 айға дейін.
Жеңілдік кезеңі – несие мерзімінің 1/3 бөлігіне дейін.
Мөлшерлеме: жылдық 6% – тікелей несиелеу арқылы, жылдық 4% -дан аспайтын – аз қамтылған және/немесе көпбалалы отбасы мүшелері үшін, жылдық 2% – несие серіктестіктері және МҚҰ арқылы.
«Іскер» бағдарламасы бойынша несиені АНК филиалдары арқылы, сондай-ақ несие серіктестіктері және микроқаржы ұйымдары арқылы (кепіл саясаты бойынша, АИО кепілдігімен және кепілсіз) ала аласыз.
Қандай құжаттар қажет?
Құжат тізімі үш несие бағдарламасы бойынша бірдей.
- Қаржыландыруға өтініш.
- «Клиентіңді біл» сауалнамасы толтырылады
- Несиелік есеп пен кредиттік бюроның ақпаратын (өтініш берген күнгі жағдай бойынша) беруге келісім беру және оған берілген несиелер туралы ақпаратты және олар бойынша үшінші тұлғалардың алдында міндеттемелерді орындау туралы барлық ақпаратты беруге келісім беру.
Заңды тұлғалар үшін қосымша:
- Мемлекеттік (қайта) тіркеу туралы куәлік/анықтама (БСН көрсете отырып), жарғы*, құрылтай шарты (Жарғыда қатысушы/лар және оның жарғылық капиталдағы үлесінің мөлшері туралы толық ақпарат болмаған жағдайда).
- Қамтамасыз ету/кепілдік беру туралы шешім қабылдаған заңды тұлғаның уәкілетті органын шақыру тәртібінің сақталуын растайтын құжаттар.
- Кооператив мүшесiнiң үлеске (пайға) құқықтарын растайтын құжаттар, егер кооператив мүшесi жеке өзi үлесiн қоспаған болса.
- Қатысушыларда шетелдік заңды тұлғалар болған жағдайда, нотариалды куәландырылған аудармасы бар апостиль қойылған құжаттар ұсынылады.
- Бірінші басшының жеке куәлігі немесе резидент еместің салық төлеуші ретінде тіркеу куәлігі.
- Кейінгі тоқсандағы және кейінгі 2 жылдағы қаржылық есептілік, егер бар болса, бөлінуі бар – аудиттелген қаржылық есеп.
- Кейінгі қаржылық жыл үшін салық декларациясы.
- Шоттардың, қарыздардың, айналымдардың болуы туралы банктен анықтама.
- Салық берешегінің, міндетті зейнетақы жарналары және әлеуметтік аударымдар бойынша берешегінің жоқ (бар) екендігі туралы анықтама немесе салық органдары берген салыстыру актісі.
- Мемлекеттік лицензия (қажет болған жағдайда).
- Несие қабілеттілігін бағалауға мүмкіндік беретін растайтын құжаттармен немесе басқа құжаттармен бірге бизнес-жоспар немесе несие берудің техникалық-экономикалық негіздемесі.
- Кепілге қатысты құжаттар.
Aграрлық несие корпорациясының сайтында заңды тұлғаның мәртебесіне байланысты үлгілер мен құжаттар түрлері бар толық тізім берілген. Ауыл шаруашылығын дамытуға несие және консалтингтік қолдауды корпорация филиалдарында «бір терезе» қағидаты бойынша алуға болады.
