Қазақстан ЕАЭО мүшелеріне үшінші елдерден тізгінделгеніне жеті жылдан асқан көліктерді әкелуге тыйым салуды ұсынбақ. Бұл туралы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің өкілі Әділбек Бектібаев утильалымына қатысты петицияны қоғамдық талқылау барысында мәлімдеді. Оның айтуынша, утильалымы елге ескі көліктерді әкелуге кедергі келтіретін фактор болғандықтан, тарифті төмендету мүмкін емес.
«Жұмыс тобының мүшелері тарапынан ұсыныс болды. Біз мұны қуана жасар едік, материалдарды ЕЭК отырысына талқылау үшін шығаруға тырысамыз. Бізді бес мемлекет қолдаса, жалпы одақ аумағына мұндай көліктер әкелінбейді», – деп уәде берді министрлік өкілі.
Бектібаев утильалымының басты мақсаты – ескі көліктердің елге кіргізуді тоқтату функциясы екенін түсіндірді. Егер ол болмағанда, ЕАЭО-дан көліктер бақылаусыз әкелінетін еді. Спикер бұл тек өндірушілердің мүддесі үшін жасалған жоқ деп сендірді.
«Біз мөлшерлемені екі есе төмендеттік, бірақ одан әрі төмендете берсек, ЕАЭО елдерінен ескі көліктер ағыны елімізге келеді. Біздің арамызда кедендік тарифтер жоқ, кедендік шекаралар мен жеке тұлғалар ҚҚС төлемейді, шектеуші кедергілер жоқ. Халқымыздың кем дегенде 80%-ында көлік жоқ екенін ұмытпауымыз керек. Ал олардың қалыпты ортада өмір сүруге және таза ауамен тыныстауға құқығы бар», – деді Бектібаев.
Утилизация алымы – мемлекетке төленетін бір реттік төлем, ол келешекте көлікті утилизацияға жіберген кезде жұмсалуға тиіс қаржы. Қазақстанда көлікті елге алып келгенде төленетін утильалым 2016 жылы 1 қаңтарда енгізілді. Кейін қоғам тарапынан сынға ұшырап, 2022 жылы қайта қаралды. Сол жылғы мамырда утиль алымның жаңа мөлшерлемелері жарияланды. Төлем 50%-ға азады. Қазіргі таңда бұл іспен «Жасыл Даму» АҚ айналысады.
2024 жылы мамыр айының соңында E-Petition.kz ресми порталында жарияланған утильалымға қатысты петицияны қарауға қажетті қол жиналған болатын. Әкімшілік-рәсімдік процестік кодексінің 90-4-бабына сәйкес 50 000 қол жиналған петиция ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің қарауына жолданды. Мәдениет және ақпарат министрлігі өтініш оны тіркеген сәттен бастап 40 жұмыс күніне дейінгі мерзім ішінде қаралатынын мәлімдеген болатын.
