Жаңалықтар

Қазақстанда жалпыұлттық референдум қалай өтіп жатыр – live (жаңарып отырады)

Референдум по АЭС
Қарағанды облысы халқының 30,63 пайызы референдумға барып, дауыс берді / Фото: Курсив, Аскар Ахметуллин

Орталық референдум комиссиясы қазақстандықтардың саяси науқанға келуі туралы ақпарат бөлісті. ОСК хатшысы Мұхтар Ерманның мәлімдеуінше, референдумға әзірге Қарағанды облысының тұрғындары көп барып жатыр. Онда халықтың 30,63 пайызы АЭС құрылысы туралы референдумға келіп дауыс берген.

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, елорданың комиссиялары ұсынған деректерге сәйкес, сағат 10.00-дегі жағдай бойынша тізімдерге енгізілген азаматтардың жалпы санының 17,79%-ы бюллетень алған. Яғни референдумға қатысуы тиіс 12 244 683 адамның 2 178 593-і АЭС құрылысына қатысты өз таңдауын жасады.

  1. Абай облысы бойынша – 15,36 %
  2. Ақмола облысы бойынша – 17,18%
  3. Ақтөбе облысы бойынша – 19,21 %
  4. Алматы облысы бойынша – 16,31 %
  5. Атырау облысы бойынша – 17,11 %
  6. Батыс Қазақстан облысы бойынша – 16,43 %
  7. Жамбыл облысы бойынша – 16,19 %
  8. Жетісу облысы бойынша – 18,08 %
  9. Қарағанды облысы бойынша – 30,63 %
  10. Қостанай облысы бойынша – 16,90 %
  11. Қызылорда облысы бойынша – 20,91 %
  12. Маңғыстау облысы бойынша – 16,45 %
  13. Павлодар облысы бойынша – 14,04%
  14. Солтүстік Қазақстан облысы бойынша – 15,83%
  15. Түркістан облысы бойынша – 18,56 %
  16. Ұлытау облысы бойынша – 17,40 %
  17. Шығыс Қазақстан облысы бойынша – 17,85 %
  18. Астана қаласы бойынша – 24,08%
  19. Алматы қаласы бойынша – 8,66 %
  20. Шымкент қаласы бойынша – 19,56 %

Республикалық маңызы бар қалалардың әкімдері, өңір басшылары да дауыс беріп жатыр. Астана қаласының әкімі Жеңіс Қасымбек №211 сайлау учаскесіне барды.

Ал Алматы әкімі Ерболат Досаев жұбайымен бірге №48 мектеп-лицейінде орналасқан №388 сайлау учаскесінде дауыс берді.

Фото: Алматы қаласы әкімдігінің баспасөз қызметі

Батыс Қазақстан облысының әкімі Нариман Төреғалиев Оралдағы Ақпараттық технологиялар колледжіндегі учаскеде дауыс берді.

Ақтөбе облысының әкімі Асхат Шахаровтың қаладағы Ұзақбай Құлымбетов атындағы №64 орта мектепте дауы бергені хабарланды.

Сондай-ақ бүгінгі саяси науқанда Қазақстанның тұңғыш президенті Нұрсұлтан Назарбаевта бой көрсетті. Ол «Астана опера» театрында орналасқан №256 учаскеде  дауыс берді.

Сағат 12.00-де Орталық референдум комиссиясы өңірлер мен мегаполистерде ел азаматтарының АЭС құрылысы бойынша референдумға келуі туралы алдын-ала деректермен бөлісті. ОРК мүшесі Шавкат Өтемісов ұсынған ақпаратқа сенсек, сағат 12.00-ге дейін 4 804 102 қазақстандық референдумға барып, өз таңдауын жасаған. Бұл халықтың 39,23 пайызы. Ең көп дауыс бергендер Шымкент қаласының тұрғындары, халықтың 57, 03 пайызы қатысқан. Одан кейінгі орында Қарағанды облысының тұрғындары, онда жалпы дауыс бергендер үлесі 46,89 пайызды құрайды. Алең аз барған Алматы қаласының тұрғындары, ондағы сайлаушылардың үлесі 11,88 пайыз.

Предварительные данные о явке на референдум ЦКР РК
Фото: Орталық референдум комиссиясы

Байқаушы қандай заң бұзды?

Рефрендум барысында сайлауға кедергі келтіріп, заң бұзған байқаушылар да анықталуда. мәселен, Л.Гумилев атындағы ЕҰУ-де орналасқан №2 сайлау комиссиясында байқаушылардың бірі сайлау учаскесін айналып өтіп, сайлаушылар тізімдерін фото және видеоға түсіріп алмақшы болған. Осылайша ол ҚР заңнамасын бұзып, дауыс беру процесіне кедергі келтірген. Байқаушы төрағаның ескертулерін елемегендіктен, заң шеңберінде учаскеден шеттетілді.

Бас прокуратура мен ІІМ өкілдері бақылауды күшейтті

Ал Бас прокуратура мен Ішкі істер министрлігі референдум учаскелерінде өрескел заң бұзу фактілері анықталмағанын мәлімдейді. Қоғамдық тәртіп пен заңдылықтың сақталуын бақылап отырған құзырлы органдар референдум қалыпты жағдайда өтіп жатқанын атап өтті.  

«Бүгін прокуратура органдарына республикалық референдумға қатысты өтініштер түскен жоқ. Сондай-ақ қазіргі уақытта сот органдарына да талап арыздар енгізілмеген», – деді Қоғамдық мүддерлерді қорғау қызметі басқармасының бастығы Бекжан Қараманов.

ІІМ ресми өкілі Шыңғыс Алекешев болса, әрбір ауданда мобильді жедел-тергеу топтары құрылғанын жеткізді. Бейнебақылау камераларының көмегімен референдум учаскелеріне іргелес аумақтарды бақылау күшейтілген.

14.00. Түс ауа Орталық референдум комиссиясы дауыс беру қалай жүріп жатқанын айтты. ОРК мүшесі Сәбила Мұстафина референдумда 6 млн 339 425 адам дауыс бергенін мәлім етті. Осылайша сағат 14.00-ге дейін халықтың 51,77 пайызы референдумға барған. Бұл уақытта ең көп дауыс берген өңір Түркістан облысы, ондағы халықтың 67,38 пайызы саяси науқанға ат салысқан.

«Республикалық референдум туралы» ҚР Конституциялық заңының 31-бабы 2-тармағына сәйкес, егер референдумға қатысу құқығы бар азаматтардың жартысынан көбі дауыс беруге қатысқан болса референдум өткізілген деп саналатындығын атап өткен жөн», — деді комиссия мүшесі.