Жаңалықтар

2025 жылы мұсылмандардың ұлық мерекесі — Құрбан айт маусымның басына түсіп тұр. Бұл күндері ізгі әрі сауапты іс көп жасалып, Аллаға жақындаудың амалы атқарылады. Шариғатта Құрбан айт күні құлшылық қылу ниетімен мал бауыздалып, құрбан шалынады. Асылы, бұл діни мереке ғана емес, ғасырлар бойы келе жатқан дәстүрге айналған. Айт қалай тойланады? Дижитал трансформация дәуірінде қандай жаңа бастамалар қолға алынып жатыр? Осы туралы айтамыз.   

2025 жылы Құрбан айт қай күндері тойланады?

2025 жылы Құрбан айттың үш күні 6-8 маусым аралығына түсіп тұр. Бірінші күні жұмаға түсіп тұрғандықтан, бес күндік жұмыста істейтіндер айттың үш күнінде қатар демалады. Ал алты күндік...

Соңғы жылдары Қазақстанда Қытай автокөліктеріне деген сұраныс айтарлықтай артты. Алайда көлік иелерінің барлығы бірдей бұл трендке ілеспеген. Threads әлеуметтік желісінде қазақстандық жүргізушілер өз тәжірибесіне сүйене отырып, ең сенімсіз деп есептейтін қытай көліктерін атады. Сын садағына Geely Emgrand, Chery Tiggo 2 және Jetour X70 ілінді.

Қорабы «тебеді», электроника әлсіз, жөндеу қиын

Көптеген пікір қалдырушы аталған модельдердің техникалық кемшіліктеріне тоқталған. Geely Emgrand иелері беріліс қорабының дұрыс жұмыс істемейтінін айтып шағымданған. Ал Chery Tiggo 2 вариаторының шулы екенін және бұл модельдің сенімсіз екенін алға тартқандар көп. Jetour X70 көлігінің иелері 1,6 литрлік қозғалтқыштан гөрі 2 литрлігін таңдауға кеңес беред...

«Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры Алматы қаласындағы кәсіпкерлерге қолдау көрсетуді уақытша шектеді. Оның бір ғана себебі бар – қаржы тапшы.

«Даму» қоры басқарма төрағасының орынбасары Талғат Смағұлов қаржы мекемелеріне хат жолдап, Алматы қаласындағы кәсіпкерлерді қолдауды көздейтін субсидия шектелетінін ескертті. Хат екінші деңгейлі банктерге, лизинг компанияларына және микроқаржы ұйымдарына жолданды.

«Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ, кредиттердің сыйақы мөлшерлемесінің бір бөлігін субсидиялауға қаржы тапшы болғандықтан, Алматы қаласы бойынша ҚР үкіметінің 17.09.2024 жылғы №754 қаулысына сай субсидиялар төлемдерін уақытша тоқтатқанын хабарлайды», – деп жазылған «Даму» хатында.

2025 жылғы 19 мамырда қол қойылған хат көшірмесімен Kursiv.Media редакциясы танысып шықты...

2025 жылдың алғашқы төрт айының қорытындысы бойынша Chery бренді Қазақстандағы қытайлық автокөліктер нарығында көшбасшы орнын сақтап қалды. Осы уақыт ішінде 4 531 көлік сатылса, оның 1 434-і сәуір айында иесін тапқан.

Chery-дің бұл табысы брендтің Қазақстандағы тұрақты танымалдығын дәлелдейді:

– 2023 жылы 12 мыңнан астам,

– 2024 жылы 14,8 мың қазақстандық Chery-ді таңдаған.

Қазақстан автокөлік одағының мәліметінше, 2025 жылдың қаңтар-сәуір айларында елде 66 мыңнан астам жаңа жеңіл және коммерциялық автокөлік сатылған. Оның 25 554-і – қытайлық маркалар, ал олардың шамамен 18%-ын Chery құрады, бұл жалпы нарықтағы бренд үлесін 7%-ға жақындатады.

Chery Tiggo 7 жаңартылды

Сәуір айының соңында...

2025 жылы қандай мамандықтарға грант көп бөлінетіні белгілі болды. Үкімет сағатынан кейін өткен брифингте ҚР Ғылым және жоғары білім вице-министрі Талғат Ешенқұлов грант көп бөлінетін мамандықтар туралы айтты.

«Биыл техникалық мамандықтарға сұраныстың жоғары болуына байланысты грант саны көбірек болады», – деді министрлік өкілі.

АЭС үшін мамандар дайындау

Ешенқұлов сонымен бірге елде АЭС салынатындықтан, ядролық-физика саласы бойынша мамандарды дайындау шаралары қарастырылып жатқанын айтты.

«Қазіргі таңда АЭС-ке қатысты грант мәселесін қалыптастырып жатырмыз. Техникалық университеттердің оқу бағдарламалары мен мүмкіндіктері ескеріледі. Алдағы уақытта қанша мамандыққа қажеттілік туындайтынын толық бағамдай келе, гранттар саны...

Еуроодақ кеңесі Ресейге қарсы 17-санкциялар пакетін бекітті. Бұл туралы Еурокомиссия төрағасының орынбасары Кая Каллас хабарлады.

Ол санкция аясында ресейлік «көлеңкелі флотқа» қатысы бар деген 200 кемеге шектеу енгізді. Одан бөлек, санкцияны айналып өтуге тырысқан 30 компания және әскери-өндіріс кешеніне қатысы бар деген 75 тұлға да «қара тізімге» кірген.

FT жазуынша, ресейлік көлеңкелік флотпен қатысы бар деген 149 мұнай танкерлеріне де шектеу салды. Түркия, БАӘ, Сербия, Өзбекстан және Вьетнамнан шыққан компанияларды да осы тізімге кіргізіп отыр.

Бұл неге маңызды?

Еуроодақ осы санкциялар арқылы Ресейді Украинамен ымыраға келуіне мәжбүрлеуге тырысып жатыр. Санкциялар пакеті елдің ресурс нарығына, мұнай-газ...

Жапонияның Фукуока қаласында өткен регби-15 бойынша Азия чемпионатында Қазақстан әйелдер құрамасы үшінші орынға ие болып, құрлықтық додада қола медаль жеңіп алды, бұл туралы Қазақстан регби федерациясы хабарлады.

Қола жүлде үшін өткен шешуші матчта қазақстандық спортшылар Гонконг құрамасымен кездесіп, 29:12 есебімен қарсыластарына есе жіберді. Бірінші таймда Гонконг құрамасы айтарлықтай басымдыққа ие болып, алға шықты. Екінші таймда Қазақстан құрамасы жігерленіп, есеп айырмасын қысқартқанымен, жеңіске жете алмады.

Соған қарамастан, турнир қорытындысы бойынша Қазақстан құрамасы қола медальге ие болды, Азиядағы ең мықты командалардың бірі екенін тағы бір мәрте дәлелдеді.

Азия чемпионатының финалы 25 мамыр күні өтеді. Алтын медаль үшін Жапония мен Гонконг құрамалары...

Барак Обама әйелі Мишель Обамадан ажырасып кеткені туралы қауесет гулеп тұр. Бұған түрткі болған себеп те аз емес.

Бұрынғы АҚШ президенті Барак Обама соңғы кездері түрлі шаралар мен бас қосуларда жалғыз бой көрсетіп жүр.

Gala ақпаратына қарағанда, 1 мамырда жарық көрген подкастта Мишель Обаманың өзі отқа май құя түскен. Ол отбасында қиын кезеңдер болғанын жасырмаған еді.

Подкаста не айтылды?

Айта кететін жайт, Мишель Обама британ кәсіпкері Стивен Бартлетт жүргізетін The Diary of a CEO подкастының қонағы болды. Ол Барак Обамамен 1992 жылы үйленгенін, көптеген сынақтан бірге өткенін айтып, соңғы кездері тараған ажырасу жайлы алып-қашпа әңгімелерге тоқталды.

Үкімет сағатынан кейін журналистер Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаевтан «балабақша мен мектептегі іс-шараларға жеке өзіңіз ақша жинайсыз ба» деп сұрады.

Министр жастау кезінде бұл сұраққа оң жауап беруі мүмкін екенін атап өтіп, қазір бұған қарсы екенін жеткізді.

«Қазір, уақыт өте келе, мектеп бітіру кештеріне кортеждер жалданып, жол ережелері бұзылып, қолайсыздық туғызып, кейде балаларымыз қайғылы жағдайларға тап болып жатқандарын көріп, балалардың өмірі мен қауіпсіздігіне қауіп төндіретін ауқымды іс-шараларға толық тыйым салу туралы шешім қабылданды», – деді ол.

Бейсембаев министрлік мектеп бітіру кештерін шектен тыс тойлауды құптамайтынын мәлім етті. Оның сөзінше, бұл балалар үшін емес, ересектер үшін керек

Танымал әнші Әлішер Кәрімов «Қазақстанның халық әртісі» құрметті атағын алды. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев 2025 жылғы 20 мамырда мәдениет қайраткерлерін мемлекеттік наградалармен марапаттау туралы Жарлыққа қол қойды.

Әлішер Кәрімов Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының «вокал» бөлімін тәмамдаған. Кейін Қазақ ұлттық өнер университетінде «музыкатану» мамандығы бойынша магистратураны бітірген.

2021 жылы Ресейдің «Голос» жобасының 10-маусымына қатысып, көрмей тыңдау кезеңінде Шарль Азнавур мен Жорж Гарваренцтің «Une vie d’amour» әнін орындады. Өнеріне Ресейдің халық әртісі Александр Градский жоғары баға беріп, командасына қабылдады. Әлішер жобаның финалына дейін жетіп, екінші орынды иеленді.

Бұдан бөлек:

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев мәдениет және өнер қызметкерлерін марапаттау рәсімінде сөйлеген сөзінде кәсіпкерлерді мәдениет саласын дамытуға атсалысуға шақырды.

Мемлекет өнер саласын өркендетуге әрдайым ерекше мән беретінін айтқан. Ол былтыр 45 жаңа мәдениет нысаны салынғанына назар аударды.

«Театр – руханиятымыздың негізгі тірегінің бірі. Ұлттық құрылтайдың Бурабайда өткен отырысында аймақтағы театрларды дамыту туралы нақты тапсырма берілді. Театрлардың көпшілігі толық жаңғыртуды қажет етеді. Кейбіріне жаңа ғимарат керек. Осы жұмысқа кәсіпкерлер мен меценаттарды жұмылдырған абзал. Бұл – әлемде кең таралған тәжірибе. Мұндай жобаларға инвестиция салуға дайын азаматтар аз емес. Мен бизнес өкілдерін руханиятымызды дамыту ісіне атсалысуға шақырамын», – деді президент.

Жапонияның Honda Motor автокомпаниясы электромобильге инвестицияны азайтып, сұранысқа ие гибрид өндірісіне ден қояды. Автогиганттың бас директоры Тосихиро Мибе осылай деп мәлімдеді. Оның сөзін Reuters жариялады.

Осының алдында Honda 2030 жылға қарай электромобиль өндірісіне 10 трлн иена бөлетінін мәлімдеген. Енді ол 7 трлн иенаға дейін (48,4 млрд доллар) қысқарды.

«Нарықтағы сұраныс азайғанын ескерсек, біз 2023 жылға қарай электромобиль саудасы жоспардағыдан 30% төмен болады деп есептейміз», — дейді Тосихиро Мибе.

Бұған қоса топ-менеджер бес жылдан соң, компания өнімдерінің шамамен 20%-ы ғана электромобиль болатынын айтты. Автогигант 2030 жылға қарай 2,2–2,3 млн гибрид автокөлік сатуды көздеп отыр...

Перзидент Қасым-Жомарт Тоқаев «Күләш Байсейітова атындағы Қазақ ұлттық өнер университеті» РММ профессоры Қайрат Байбосыновты «Қазақстанның Еңбек Ері» атағымен марапаттады. Бұл туралы Ақорда хабарлады.

«Бүгін ұлттық өнердің майталманы Қайрат Байбосыновқа «Қазақстанның Еңбек Ері» атағы беріледі. Халқымыздың жан-дүниесін айшықтай көрсететін халық өнері әрдайым төрде болуы керек. Бұл марапат – әйгілі әншінің өлшеусіз еңбегі мен ұлттық өнерімізге деген ерекше құрметтің белгісі», – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Атақ алған өнер қайраткері көрсетілген құрмет үшін президентке алғысын білдірді.

«Құрметті, Қасым-Жомарт Кемелұлы, беріп жатқан марапатыңызға көптен-көп алғысымды білдірем. Бұл маған ғана емес, бұл ұлттық өнерге...

Мамырда Энергетика министрлігінің делегациясы АҚШ-қа іс сапармен барды. Вице-министрі Сұңғат Есімханов америкалық Tesla және PEAK ENERGY компанияларымен келіссөздер жүргізген.

Сапар кезінде қазақстандық тарап Tesla компаниясының өндірістік алаңдарына қызығушылық танытты. Компаниямен ортақ жобаларды іске асыру бойынша келіссөз жүргізді.

«Қазақстан делегациясы энергияны жинақтау жүйелеріне арналған жабдықты өндіру үдерісімен танысты. Қазақстан қажеттіліктеріне арналған жабдықтарды жеткізу және бірлескен жобаларды іске асыру мүмкіндіктері бойынша келіссөздер жүргізілді», – деп жазылған Энергетика министрлігінің хабарламасында.

Сондай-ақ PEAK ENERGY өкілдерімен де кездесу өтіп, елдегі энергетикалық жобаларға компания өнімдерін пайдалану жолдарын талқылады. Бұл компания электр энергиясын сақтау және тарату технологияларына маманданған.

1 мамырдағы дерек бойынша, Қазақстан банктерінің таза пайдасы 4 айда 900 млрд теңгеден асты. Бір айда банк секторының табысы 240 млрд теңгеге артты. Бұл туралы Ұлттық банк мәлімет берді.

2025 жылғы мамырдың басында Қазақстандағы екінші деңгейлі банктердің жалпы активтері бір ай ішінде 1,01% өсіп, 62,6 трлн теңгеге жетті. Бірақ банктердің меншікті капиталы 3,3% қысқарып, 9,03 трлн теңге болды.

Активтердің өсуіне, ең алдымен, банктердегі қолма-қол ақша мен корреспонденттік шоттардағы қаражаттардың көбеюі әсер етті.

Сонымен қатар клиенттерге берілген несие көлемі де артты — сәуірде 33,5 трлн теңге болса, мамырда 34,26 трлн теңгеге жетті (+2,1%). Ал банктердің басқа банктерге салған депозиттер...

Абай облысының әкімі Берік Уәли мен қытай инвесторлары 1,568 млрд доллардың меморандумына қол қойды. Бұл туралы өңір әкімдігінің баспасөз қызметі хабарлайды.

Облыс әкімі Берік Уәли Қытайдың Шыңжаң Ұйғыр автономиялы өлкесіндегі Алтай қаласында жүр. Халықаралық «Үлкен Алтай» субөңірлік конференциясына өңір делегациясы қатысып жатыр. Оның құрамына жүзге жуық адам кіреді.

«Осында келгелі конференция аясында көптеген нәтижелі кездесулер өткіздік. Облыстың даму жоспарына сәйкес бизнес өкілдерімен өңіріміздің дамуына серпін беретін жобаларды бірлесіп атқаруға келістік. Бұл екі тарап үшін де тиімді», – деді аймақ басшысы.

Абай облысы мен Шыңжаң ұйғыр автономиялы өлкесі арасында 250 шақырымнан астам шекара бар. Өңір...

Азаматтардың жеке деректерінің таралуына байланысты тергеу жүріп жатыр. Бұл туралы Ішкі істер министрлігіне сілтеме жасап, LS басылымы жазады.

Министрліктің мәліметінше, Астана қаласының полициясы жеке өмірге қол сұғу және дербес деректерді заңсыз жариялау фактісі бойынша (ҚР ҚК 147-бап, 5-бөлік) тергеу бастаған. Күдіктілер және тергеудің басқа фактілері жария етілмейді.

Бұл неге маңызды?

Былтыр мәжіліс депутаты Мұрат Әбенов қазақстандық саясаткерлердің жеке дерегі тарап кеткенін сынға алып, цифрлық даму министрі отставкаға кетуі керек деп мәлімдеген. Телеграм-арналардың бірінде Air Astana, SCAT, Qazaq Air және Bek Air әуекомпанияларының 700 мыңға жуық рейсі, ондағы қазақстандық азаматтардың тізімі жазылған деректер тарап кеткен.

Оларды...

Мемлекеттік тіл және оны талап ету аз ұлттардың құқығы шектейді  деп біледі қырғыз депутаты Гүля Қожоқұлова. Парламентте «бірде-бір орыс жоқ».

24 kg ақпаратына қарағанда, Жогорку Кеңеш депутаты мемлекеттік тілді қолдану мәселелері бойынша кейбір заңнамалық актілерге өзгерістер енгізуді көздейтін заң жобасын Конституцияға қайшы деп атады.

Ол бұл мәселеде тыйымдар мен шектеулер арқылы қырғыз тілінің қолданысын арттыру мүмкін емес екенін айтты.

«Бөтен ғаламшарда өмір сүріп жатқан жоқпыз»

«Біз жалпы үдерістен оқшау өмір сүрмеуіміз керек. Біз иесіз аралда немесе бөтен ғаламшарда өмір сүріп жатқан жоқпыз. Барлығымыз өзара байланысты өмір сүреміз. Ал тілдік алуанды...

Үкімет сағатынан кейінгі баспасөз жиынында Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев сынып жетекшілеріне уәде етілген үстемеақы қашан қосылатынын нақты айта алмады.

Министрдің сөзінше, мәселе әлі шешімін таппаған. Қазіргі уақытта талқылау сатысында.

«Бұл мәселені қарастыру тек Оқу-ағарту министрлігінің құзырында емес. Қаржы, ұлттық экономика сияқты министрліктермен талқылап жатырмыз. Біз бұл мәселені жалғастыруымыз керек пе, жоқ па, ол жағы ұзақ талқылаудан өтеді», – дейді ол.

Үстемеақы қосу мәселесі тезірек шешімін тапқанын қалайтынын жеткізген министр бәрі қаржының жеткіліктілігіне тікелей байланысты екенін айтты.

Сондай-ақ ол баспасөз жиынында мұғалімдерді ақылы семинарға тарту тоқтамай тұрғанына қатысты пікір білдірген.

Денсаулық сақтау министрлігі мектептерді дұрыс тамақтану тәртібін енгізіп, семіздік пен және басқа тамақпен келетін дерт түрлерімен күресті бастамақшы. Бұл турады Үкімет отырысында министрі Ақмарал Әлназарова айтты.

Семіздік мәселесі қалай шешіледі?

Әлназарова 2025 жылғы 1 қыркүйектен бастап білім беру ұйымдарында дұрыс тамақтану бойынша халықаралық ұсынымдарға сәйкес әзірленген Тамақтанудың жаңа стандарты және көп нұсқалы үлгілік перспективалық мәзір қолданысқа енгізілетінін жеткізді.

Бұл мәзір семіздік, қант диабеті, жүрек-қан тамырлары және басқа аурулардың даму қаупін азайту мақсатында әзірленген. Денсаулық министрлігі Дүниежүзіліқ денсаулық сақтау ұйымы бекіткен стандарт бойынша мектеп асханаларындағы тағамдардан қантты 3,6 есе, тұзды 5 есе азайтқан.

Жазғы демалыс кезінде еліміздің барлық мектеп оқушысы мұражайлар, театрлар және басқа да мәдени мекемелерге тегін бара алады. Бұл туралы Үкімет отырысында Мәдениет және ақпарат вице-министрі Қанат Ысқақов мәлімдеді.

Вице-министрдің айтуынша, Мәдениет және ақпарат министрлігі балалардың жазғы демалысын мазмұнды өткізу мақсатында жас ұрпақтың мәдени және шығармашылық әлеуетін дамытуға бағытталған ауқымды іс-шаралар кешенін әзірлеген.

Министрлікке қарасты 10 білім беру мекемесінде бүгінде 10 мыңнан астам оқушы білім алуда. Аталған ұйымдарда жазғы маусымға арналған арнайы мәдени-танымдық бағдарламалар бекітілген.

«Жазғы уақытта еліміздің барлық мектеп оқушыларына музейлер мен театрларға, өзге де мәдени мекемелерге тегін кіруге мүмкіндік жасалып отыр. Бұл әрбір балаға...

Сәуір айында халықтың теңгеде сақтаған депозит көлемі қайта өсті. Бұл туралы Ұлттық банктің ресми есебінде айтылған.

Бір айда теңгедегі салымдар 800 млрд теңгеге немесе 2,5%-ға артып, 31,9 трлн теңгеге жетті. Наурыз айында бұл салым түрі 31,3 трлн теңгеге дейін азайып кеткен еді.

Депозитте қанша ақша жатыр

Алайда жалпы депозит көлемі 167 млрд теңгеге қысқарып, 41,3 трлн теңгені құрады. Бұған шетел валютасындағы салымдардың азаюы әсер еткен. Яғни доллар және еуромен ашылған депозиттердің көлемі төмендеген.

Қазіргі кезде банк депозиттерінде 9,4 трлн теңге шетел валютасымен сақталған. Бұл қаржының 4,8 трлн теңгесі – компаниялардың валютада сақтаған ақшасы. Қалғаны халықтың доллар...

Үкіметте Оқу ағарту министрі Ғани Бейсембаевқа мұғалімдерді ақылы семинарларға мәжбүрлеуге қатысты сауал қойылды.

Министрден «мұғалімдер ақылы жиындарға кеткен шығынды сұрайын десе, қудаланамыз ба деп қорқатынын, мұндай жағдайда педагог статусы туралы заң қайда қалатынын» сұрады.

Ғани Бейсембаев қазіргі уақытта тегін семинарлар жеткілікті екенін атап өтіп, мәселенің мән-жайын анықтау үшін мұндай факті тіркелген мектепті нақтылауды сұрады.

«Елімізде 8 мыңға жуық мектеп, 600 мыңға жуық мұғалім бар. Сондықтан сізден осы заңды нақты орындамай отырған қай өңір, қай мектеп екенін нақты айтуыңызды сұраймын», – деді ол.

Министрдің сөзінше, мектеп мұғалімдерін ақылы семинарларға тартуға қажеттілік жоқ.

Бүгін өткен Үкімет сағатында...

Алда үш ай жаз демалыс басталды. Мектеп оқушылары мен жасөспірімдер үшін бұл уақыт – жұмыс істеп, алғашқы ақшасын табуға тамаша мүмкіндік. Бірақ баланы жұмысқа жіберетін кезде нені ескеру керек? Kursiv Media материалында ұсынамыз.

Заңнамаға сәйкес, 14-16 жас аралығындағы оқушылар аптасына 24 сағат ақылы жұмыс істей алады. Яғни, күніне 4,5 сағаттан аспауы керек. Ал 16-18 жас аралығындағы жасөспірімдер аптасына 36 сағат жұмыс істеуіне рұқсат берілген.

Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпованың сөзінше, қазір елімізде жұмыс істеуге рұқсат берілген оқушылар мен студенттер саны 1,5 млн-ды құрайды.

Оқушы жұмыс іздеуді қайдан бастау керек?

Enbek.kz атты еңбек биржасында...