Жаңалықтар

Қытайдың құлдырауы Қазақстанға экономикалық ауыртпалық әкелуі мүмкін. Бұған АҚШ пен Қытай арасындағы сауда және баж салығы соғысы түрткі болып отыр.

Қазақстандық сарапшылардың пікірінше, АҚШ пен Қытай арасындағы қырғи-қабақтық Қазақстанға тікелей және жанама түрде ықпал етпек. Тікелей әсері – шикізат және басқа ресурстардың бағасының құлдырауы. Жанама әсері – валюта бағамының тұрақсыздығы.

Баж салығы соғысы

Қытай 10 ақпаннан бастап бірқатар америкалық тауарларға баж салығын енгізді. DW ақпаратына қарағанда, бұл шара АҚШ-тың Қытай импортына салған баж салығына қарымта шара ретінде енгізілген.  

Қытайдың құлдырауы негізсіз әңгіме емес. Әлем сарапшылары осындай болжам жасап отыр. АҚШ Қытайды әлсіретуді көздеп отыр. Қару ретінде...

Заңгер Асқар Қаймақов бюджеттің жыртығын қосылған құн салығы мөлшерлемесін арттыру есебінен жамайтындай жағдайға «аз табатынымыздан емес, көп шығындалатынымыздан жеттік» деген пікірде. Бұл туралы ол Bes.media порталына білдірген пікірінде айтты.

Мән-жайы

Асқар Қаймақов мемлекеттік жобалардағы шығынды сынға алды. Оның пікірінше, қоғамдық іс-шараларға, құрылыс жобаларына және жиі жүргізілетін жөндеу жұмыстарына жұмсалатын қаржы негізсіз жұмсалып жатыр. Сондықтан бұл шығындарды қайта қарау керек.

Шектен тыс шығынның зардабы

Заңгер экономикадағы күрделі жағдайға шығындардың шектен тыс артып кеткені жеткізді деп санайды.

«Ешқандай пайда әкелмейтін шексіз форумдар өткіземіз. Орасан зор құрылыс жобаларын бастаймыз. Жыл сайын құны түсініксіз бордюрларды

Қазақстан қор биржасындағы түскі сауда нәтижесінде ұлттық валютаның долларға шаққандағы бағамы тағы 3,48 теңгеге арзандап, 1 доллар 506,43 теңге болды.

Құлдыраудан кейінгі нығаю

Осылайша ұлттық валюта бір айдың ішінде ғана шамамен 24 теңгеге нығайды. 2025 жылғы 10 қаңтарда 1 доллар 530 теңге тұратын.

Теңге қаңтардың аяғынан бері үздіксіз күшейіп келеді. Ақпанның басында доллар аздап көтерілгені болмаса, ұлттық валюта бағамы 2024 жылғы қарашадағы көрсеткішке жақындап қалды. Теңге былтыр қарашаның аяғынан бастап екі ай көлемінде қатты құлдыраған еді.

Дәл осыған ұқсас көріністі рубльдің долларға шаққандағы бағамынан да көруге болады. 10 ақпан, сейсенбі күні, Ресей валютасының долларға шаққандағы бағамы Форекс...

Үкімет қосылған құн салығын (ҚҚС) 16 пайызға дейін көтеріп, кейбір салалаларға сараланған мөлшерлеме ұсынбақ. Ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин кейбір салаларға жеңілдік берілетінін де айтып өтті. Қосылған құн салығынан басқа қандай салалар босатылатыны тағы да талқыланбақ.

Президент ескертпесі

Бұған дейін Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Үкіметтің қосылған құн салығы мөлшерлемесін 20%-ға дейін көтеру туралы ұсынысына назар аударып, бұл шешімнің тым асыра қабылданғанын атап өтті.

Оның тапсырмасынан кейін Үкімет өз ұстанымын қайта қарап, негізгі мөлшерлемені 16% деңгейінде белгілеу, ауыл шаруашылығы өнімдерін ҚҚС-тан босату және кейбір салалар үшін 10% аралық мөлшерлемені енгізу туралы шешім қабылдады.

Сарапшылардың пікір...

Харбин қаласында өтіп жатқан Азия ойындарында Қытай құрамасында сынға түскен этникалық қазақтар бірнеше жүлдеге ие болды.

Қанағат Мұхаммедұлы – шаңғы жарысында күміс жүлдегер

Қытайдың Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық ауданына қарасты Алтай ауылында 1999 жылы дүниеге келген Қанағат Мұхаммедұлы Азия ойындарында шаңғы жарысынан күміс жүлде жеңіп алды.

Самғар Серікұлы – шаңғы спринтінен қола жүлде иегері

Қытай құрамасында өнер көрсеткен тағы бір қандасымыз Самғар Серікұлы ерлер арасында шаңғымен сырғанаудан спринт бағдарламасында қола медаль жеңіп алды. Ол да Шыңжаң өңірінде туып-өскен, шаңғы спортында тәжірибесі мол спортшылардың бірі.

Баян Жалынқызы – 5 шақырымдық сайыстың жеңімпазы

Әйелдер арасындағы 5 шақырымға...

Әлемнің алпауыт автогиганттарымен тайталасқа түскен қытайлық BYD электромобиль өндіруші енді көліктерінің бәріне, тіпті арзандарына да жетілдірілген автономды басқару жүйесін енгізуді көздеп отыр, деп хабарлайды Financial Times.

«Автономды басқару жүйесі халық игілігіне айналады»

Электромобильді өзі басқаратын жүйе «God’s Eye», яғни «Құдайдың көзі» деп аталады.

Компания оны ең арзан тұратын өнімі – Seagull хэтчбегіне де орнатуды көздеп отыр. Seagull 70 мың юань (9 600 доллар) тұрады.

Әдетте автономды басқару жүйесі премум-класс санатына жататын электромобильдерде ғана кездеседі. Оның көмегімен көлікті тұрақжайға қоюға, жолда басқа көлікті басып озуға болады.

«Автономды басқару жүйесі бүкіл халықтың игілігіне айналатын заманға...

Ұлттық банк сарапшылары Қазақстан мен көршілес елдердің банктеріндегі минималды резервті талаптарды (МРТ) қолдану тиімділігін зерттеп көрді. Мамандар еліміздегі МРТ деңгейі көршілермен салыстырғанда өте төмен, баяу жұмыс істейді, қайта қарау керек деген шешімге келді.

МРТ деген не?

Минималды резервті талаптар – ақша-несие саясатының ең универсалды құралдарының бірі. МРТ банктерді Орталық банктің есепшотында белгілі бір жинақ сақтауға міндеттейді. Әдетте Ұлттық банк бұл құралды өтімділікті реттеу үшін және қаржылай тұрақтылықты сақтау үшін пайдаланады.

МРТ бірнеше функцияны атқарады:

Қазақстандық прокаттағы соңғы аптаның ең көп табыс әкелген фильмдері белгілі болды. Ticketon мәліметінше, көш басында «Арамызда Ыстанбұл» фильмі тұр.

Фильмдердің жалпы кассалық түсімі:

«Арамызда Ыстанбұл» соңғы аптада ең көп қаралған фильмге айналды. Ал алдыңғы аптада алдыңғы орында болған «Кәрі қыз» екінші орынға жайғасты.

«Арлан: Решающий раунд» пен «Мәди in China» фильмдері де көрерменнің қызығушылығын тудырып, үздік төрттікке енді.

Тимур Құлыбаев ҚазҰУ маңындағы жерінен айырылды. Нақтырақ айтқанда, Құлыбаев иелік ететін «Кипрос» компаниясы Алматының қымбат ауданындағы 1,79 га жер учаскесін сотпен даулап, қайтарып алмақ болған. Бірақ сот жерді әкімдік иелігінде қалдыру туралы шешім шығарған.

Сот кабинетіндегі деректерге сәйкес, 2025 жылдың 16 қаңтарында Алматы қалалық соты бірінші сатыдағы сот шешімін өзгеріссіз қалдыру туралы үкім шығарған. Ал бұған дейінгі үкімді Алматы қаласының ауданаралық экономикалық соты 2024 жылғы 11 қазанында шығарған. «Кипрос» компаниясы осылайша аталмыш жер учаскесінен айырылған.

«Кадастрлық нөмірі 20-313-009-080, ауданы-1,79 га, жер учаскесінің «Solid Bureau» ЖШС мен «KazkomRealty» ЖШС арасында 20.12.2014 жылы жасалған №32911 сатып...

2024 жылдың қаңтар-желтоқсан айларында ҚР-дан басқа мемлекетке тұрақты тұру үшін шамамен 12,8 мың адам көшіп кеткен. Бұл өткен жылға қарағанда 20%-ға аз деп хабарлады бірінші кредиттік бюро.

Бюро қазіргі көрсеткіші – тәуелсіздік алғаннан бергі ең төменгі деңгей екенін атап өтті.

Аталған кезеңде Қазақстанға тұрақты тұру үшін көшіп келгендер саны 29,9 мың адамнан асқан. Өткен жылға қарағанда 18%-ға көп. Бұл тарихи рекорд болмаса да, мұндай жоғары көрсеткіш соңғы рет 2011 жылы тіркелген еді.

«Осылайша миграция сальдосы – келгендерден кеткендер санын алғанда – екінші жыл қатарынан оң нәтиже көрсетіп отыр. Бұл жолы 17,2 мың адам шамасында болды. Бұл 2006 жылдан бергі е...

«Курсив» газеті беделді European Newspaper Award байқауында жеңімпаз атанды. Басылым «Cover and Coverstory Nationwide Newspaper» номинациясында үздік деп танылды.

Байқауға Еуропаның 22 елінен басылымдар қатысып, 3 000-нан астам жұмыс 20 түрлі номинация бойынша бағаланды. Бұл байқау әлемдегі ең ірі газет дизайны жарыстарының бірі.

Жеңімпаздар тізімі

«Cover and Coverstory Nationwide Newspaper» номинациясында жеңіске жеткен басылымдар:

«Батуми теңіз порты» компаниясы мен «ҚазАзот» акционерлік қоғамы Грузиядағы осы порт арқылы селитра транзитін арттыру жөнінде келісімге отырды. Бұл туралы «ҚазТрансОйл» баспасөз қызметі хабарлайды.

Компанияның мәліметінше, әріптестік туралы меморандум Транскаспий халықаралық көлік бағытын дамыту аясында қабылданған.

«ҚазАзот» аммиак селитрасын 2024 жылғы наурызда Батуми теңіз порты арқылы тасымалдай бастаған. Тыңайтқыш Ақтау портында тиеліп, Әзербайжанның Говсан портына, одан әрі Грузиядағы Батуми портына жеткізіледі. Тауар әрі қарай әлем нарығына шығады.

Былтыр грузин порты арқылы 37,6 мың тонна қазақстандық селитра транзиттелген.

«ҚазТрансОйл» компаниясы «Батуми мұнай терминалының» өндіріс активтеріне ие. «Батуми теңіз портының» 100 пайыз үлесі БМТ-ға тиесілі.

«ҚазАзот» АҚ – Қазақстанда аммиак пен...

Ресейге Қазақстаннан жеткізілетін тауық етінде қауіпті листерия бактериялар табылмады. Бұл туралы Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров мәлімдеді.

Қазақстаннан Ресейге экспортталатын тауық етінен қауіпті бактерия шықты деген ақпарат 29 қаңтарда жарияланған болатын. Онда қазақстандық «Макинск құс фабрикасы» кәсіпорнынан қауіпті бактерия – листерия табылғаны туралы жазылған. Кейін бұл мәлімет Россельхознадзор сайтынан алынып тасталды. Министр Сапаров бұл фактіні растады және аталған жағдайды «техникалық қателік» деп бағалады.

«Бізде ешқандай мәселе болған жоқ. Қауіпсіздік үшін өзіміз қосымша тексеріс жүргізіп, талдаулар алдық. 10 ақпанда олардың нәтижелері шықты – барлығы теріс, ешқандай проблема жоқ. Бұрын қалай экспорттасақ, солай экспорт жалғасуда«, – деді министр.

Kaspi Bank екі бірдей жетекші халықаралық рейтингтік агенттіктері – Fitch және Moody’s тарапынан бағаланатындықтан, S&P рейтингінен бас тартты. Үшінші рейтингтің болуы міндетті емес. Kaspi Bank-тың қазіргі кредиттік рейтингтері елдегі барлық банктер арасында ең жоғарылардың бірі.

Moody’s 2024 жылдың қыркүйек айында Kaspi Bank-тың ұлттық және шетел валютасындағы ұзақ мерзімді рейтингін «Ba1»-ден «Baa3» деңгейіне дейін көтерді. Болжам – «Тұрақты». Ұлттық өлшем бойынша банк депозиттерінің ұзақ мерзімді рейтингі – A2.kz. Сондай-ақ, Kaspi Bank-тің базалық несие қабілеттілігі «ba3»-тен «ba2» деңгейіне көтерілді.

Fitch те 2024 жылдың қыркүйек айында Kaspi Bank-ке инвестициялық деңгейдегі «BBB» – рейтингін берді, болжам – «Тұрақты».

Кеңсесі Маңғыстау облысында орналасқан «Атырауқұрылыс-Сервис LTD» компанияның ондаған жұмысшысы өңір әкіміне, прокурорына ашық үндеу жолдап, жалақыны көтеруді талап етті. Жұмысшылар үндеуін жергілікті Lada.kz басылымы жариялады.

«Инфляция жоғары»

«Біз, ұжымдық өтініш ретінде, жалқымызды 50%-ға көтеру және 13 жалақы төлеу мәселесін қарастыруыңызды сұраймыз. Осындай бастаманы көтеруге мынадай себептер түрткі болды: инфляция деңгейінің көтерілуі; кейінгі жылдары өмір сүру құнының айтарлықтай өсуі.

Бұл біздің әлеуметтік жағдайымызға айтарлықтай әсер етіп отыр. Біз атқаратын жұмыс қиындап, міндеттеріміздің ауқымы кеңейіп келеді», – дейді ұжым үндеуін көпшілік алдында оқып шыққан жұмысшы.

Олар өңір басшылығынан айлықты көтеру мәселесінде қолдау сұрап қана...

Базарда ет бағасының қымбаттауына Тәжікстан мен Өзбекстанның қазақ етіне деген сұранысы әсер еткен. Бұл туралы журналистердің сұрағына жауап берген Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров мәлімдеді.

Министр еттің қымбаттауына құрғақшылықтың еш қатысы жоқ деп тұжырымдайды.

«Құрғақшылық алдыңғы жазда болды, ал былтыр біз қалыпты өнім алдық. Сіздер өздеріңіз де көріп отырсыздар, екі жыл бұрын астық қанша тұрды және қазір қанша. Жем шөп қоры жеткілікті. Сондықтан құрғақшылық ет бағасына әсер ете алмайды», – деді Айдарбек Сапаров.

Ет неге қымбаттады

Оның айтуынша, ет бағасына әсер еткен негізгі фактор – Тәжікстан мен Өзбекстан тарапынан етке деген жоғары...

Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров биылғы жыл шаруалар үшін қаншалықты жайлы болатыны туралы ведомство болжамымен бөлісті.

Үкімет отырысынан кейінгі баспасөз мәслихатында министрге «биыл жұт жайлап жүрмей ме» деген сауал қойылды.

Министр малға ешқандай көлденең кесапат төніп тұрмағанына сендірді.

«Жұт болады деп күтіліп отырған жоқ. Бұл жерде жұт деген не екенін түсініп алуымыз керек. Жұт деп төрт түлік мал түгел қырылып қалғанды айтады. Сіз былтыр Ұлытауда жылқылардың қырылғанын айтып тұрсыз ғой. Ол шаруа қожалықтарының қапы қалып қойғанынан, қам жасамағанынан болды», – дейді министр.

Айдарбек Сапаров биыл жем-шөп қоры жеткілікті екенін, тіпті бір жарым жылдық қор сақталғанын атап...

Freedom Holding акциялары Nasdaq-та жаңа тарихи рекорд орнатты. Бір акция бағасы 159,4 долларға бағаланып, жыл басынан бері құны 22%-ға өсті.

Қаржыгерлердің түсіндіруінше, бұған компанияның тоқсандық нәтижелерінің өте жақсы болуы (өткен тоқсанда кіріс 57%-ға өсті) және экожүйе пайдаланушылары санының айтарлықтай артуы әсер еткен.

Freedom Holding Corp. ресми мәліметіне сенсек, 2025 фискалды жылдың ІІІ тоқсанында компания түсімі 655 млн долларды құрады. Оның ішінде таза пайда 78,1 млн долларға жетті.

«59,4 млн дана акциялардың базалық орташа өлшемді санына сүйене отырып есептелген холдинг акциясының пайдасы – 1,32 доллар. Холдингтің 60,5 млн дана көбейтілген орташа өлшемді акциялар санынан есептелген...

Түркістан облысы прокуратурасы халықтың имандылығына баса назар аударатынын хабарлады. Сондықтан ақшаға қызмет көрсететін жеңіл жүрісті әйелдерге қарсы науқанның нәтижесі туралы есеп берді.

Прокуратура хабарламасында не айтылған?

«Түркістан облысының прокуратурасы халық имандылығы мен жезөкшелікке қарсы іс-қимылға ерекше назар аударады», – делінген облыстық прокуратураның хабарламасында.

Түркістан облысы прокуратурасының дерегінше, былтыр жезөкшелікпен айналысуға, басқа да сексуалды қызмет көрсетуге арналған 11 притонның жұмысын тоқтатқан. Бұл науқанда аталған жергілікті орган арнауы іс-шара жасап, үйлестіріп отырыпты.

Қанша жезөкше ұсталды?

Түркістан прокуратурасының хабарлауынша, тән саудасының көрігін қыздырған 12 жеңгетай анықталған. Оның бәрі – Қазақстан азаматтары. Притондардың клиенттеріне...

Картоп үсіп жатса, шаруалар өздері жауапты болу керек. Мемлекет тарапынан оларға барлық жағдай жасалып жатыр. Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров осылай дейді.

Қаңтар соңында журналистер тонналап картоп тиеген жүк көліктері Өзбекстан шекарасына өте алмай тұрғанын жазған еді. Тіпті картоптар суықтан үси бастаған. Ашынған фермерлер шекарада ұзақ ұстап қалған шенеуніктерді сотқа береміз деген. Ауыл шаруашылығы министрі Сапаровтың сөзінше, қазір сол шаруалардың еш шағымы жоқ.

«Сіздер айтқандай картоп Өзбекстанмен шекарада тұрды. Ол мәселе шешілді. Тек біздің тыйым ғана емес. Декларациялағанда шот-фактурада көрсетілген баға төмен болды. Оны тексеру үшін уақыт кетті. Бірақ әркім (шаруалар -ред.) өз картобын...

«Қазақтелеком» АҚ Басқарма құрамына тағы екі адам қосылды. Бұл туралы Қазақстан қор биржасы (KASE) хабарлайды.

Компания басқармасы құрамына Абылайхан Оспанов пен Нұрлан Мейірманов қосылды. Оспанов цифрлық бизнес дивизионы бас директоры, ал Мейірманов стратегия және сыртқы активтерді басқару жөніндегі бас директоры қызметін атқарады.

Осылайша «Қазақтелеком» Басқармасы сегіз адамнан тұрады. Олар:

Компаниядағы мұндай өзгеріс «Қазақтелеком» акциялары Қазақстан қор биржасында құлдыраған тұста болып отыр. Екі апта бұрын, 28 қаңтарда ғана KZTK акциялары T49 469 тұрған. Санаулы күндердің ішінде-ақ олардың құны күрт құлдырап, 10 ақпанда T42 476-ға дейін...

Үкімет қосылған құн салығының мөлшерін (ҚҚС)12 пайыздан 16 пайызға дейін көтермек. Оған қоса, қаржы айналымы 15 млн теңгеден асатын кәсіпкерлер ҚҚС төлеушілер қатарына енеді. Бұл туралы Үкімет сағатында Ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин мәлімдеді.

Енді ҚҚС төлеуге есепке алу шегі төмендейді. Қаржы айналымы 15 млн теңгеден асатын кәсіпкерлер де ҚҚС төлеуге міндетті болады.

Қазіргі кезде қаржы айналымы 20 мың айлық есептік көрсеткіш, яғни 78 млн теңгеден асатын кәсіп иелері ғана ҚҚС төлейді. Үкімет елдегі кәсіпорындардың тек 4 пайызы ҚҚС төлеп отыр деп тұжырымдайды.

Кәсіпті «бөлшектеу»

Көптеген бизнес иелері ҚҚС төлемес үшін кәсіптерін «бөлшектеп», қаржы айналымын...

Үкімет отырысында Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі вице-министрі Дмитрий Мун агроөнеркәсіп кешенін дамыту туралы баяндамасын орыс тілінде жасады.

Алайда Премьер-министр Олжас Бектенов оған келесі жолы баяндаманы толық қазақша жасау керектігін ескертті.

«Дмитрий Андреевич, қазақша еркін сөйлейді екенсіз ғой. Келесі жолы баяндаманы толық қазақша жасасаңыз, жақсы болады», – деді Бектенов.

Ел бойынша пәтер жалдау ақысы бір жылда 10% көтерілген. Мұндай деректі Ұлттық статистика бюросы ұсынып отыр.

2024 жылғы қаңтар мен 2025 жылғы қаңтар аралығында тұрғын үйді жалға алу Астана (30,1%), Талдықорған (27,7%), Шымкент (19,6%) қалаларында қатты өскен.

Ал бір айдың ішінде абаттандырылған тұрғын үйді жалға алу төлемі қаңтарда алдыңғы аймен салыстырғанда 2%-ға өскен. 

Пәтер жалдау қай қалада арзан

Қазақстанда пәтерді жалға алу 1 шаршы метр үшін 4 533 теңге. Ең жоғары жалға алу құны Алматыда. Бұл қалада 1 шаршы метр – 5453 теңге. Ең төменгі жалдау құны Таразда – шарты метр үшін 2177 теңге.

Көлемі 40 шаршы...