Жаңалықтар

Биыл мектеп бітірушілердің 74 пайызы Ұлттық бірыңғай тестілеуді (ҰБТ) мемлекеттік тілде тапсырады. Бұл туралы «Қазақстан халқына» қоғамдық әлеуметтік қорының басшысы Болат Жәмішев мәлімдеді.

«Нақты деректерге сүйенсек, биыл мектеп бітірушілердің 74 пайызы ҰБТ тапсыру үшін қазақ тілін таңдаған. Алдағы 20 жылдың ішінде қазақ тілін таңдаған 74% жастардың осы бөлмеде, осы үстелде отырары анық. Елімізге қатысты шешімдерді солар қабылдайтын болады. Ал 20 жылдан кейін мектеп бітірушілердің 94 пайызы ҰБТ тапсыру үшін қазақ тілін таңдайтынына сенімдімін», – деді Жәмішев Астанада өткен брифингте.

Ол осы жылы ҰБТ тапсыруда түлектердің 74 пайызының мемлекеттік тілді таңдауын өте жақсы көрсеткіш деп бағалады.

17 мамырда...

Нигерияның оңтүстігіндегі Анамбра штатында қарулы шабуыл кезінде АҚШ елшілігінің төрт қызметкері қаза тапты. Сондай-ақ көптеген жарақат алғандар бар. Бұл туралы  Анадолу сайты хабарлады.

Оқиға Огбару ауданында болды. Анамбра полициясының өкілі Точукву Икенга бұл ақпаратты растады. Оның айтуынша, оқиға орнында арнайы қауіпсіздік күштері жұмыс істеп жатыр.

АҚШ-тың Абуджадағы елшілігінің мәлімдемесіне сәйкес, арнайы қызметкерлер оқиғаның мән-жайын анықтау мақсатында Нигерияның құқық қорғау органдарымен байланыста.

 Жергілікті БАҚ-тың хабарлауынша, Шабуыл жасағандар Нигерияның оңтүстігіндегі террористік ұйым, яғни  Биафраның байырғы тұрғындары болуы ықтимал.

Фото: kursiv.media

Қазақстанның сыртқы нарығында жаңа серіктес пайда болды. Ол – Мексика елі. 2023 жылдың бірінші тоқсанында Қазақстан мен Мексика арасындағы сауда көлемі 189,9 млн долларға жеткен.

Бұл көрсеткіш өткен жылдың қаңтар-наурыз айларындағы көлеммен салыстырғанда 4,4 есе көп. 2022 жылдың бірінші тоқсанында Қазақстан мен Мексика арасындағы сауда айналымы 43,5 млн долларды құраған. Ал биылғы жылдың бірінші тоқсанында сауда көлемі 171,1 миллион долларды құрап, 2021 жылғы жалпы көлемнен де асып түскен.

Биылғы жылдың алғашқы айларында сауданың артқаны сонша, 2022 жылдың 12 айлық көлемді бірінші тоқсанда-ақ игерген. Өткен жылы шалғайдағы елмен арадағы сауда 192,9 миллион долларға жеткен.

Елімізд...

Мәжіліс депутаты Мұрат Әбенов үкімет сағатында Назарбаев университетінің өкіліне сұрақ қойды. Айтуынша, 15 жыл ішінде Назарбаев университетіне барлық жағдай жасалды.

«Назарбаев университетіне қаржыны төктік. Лабораторияны соларға бердік. Статусын күшейттік. Оларды ешкім тексеріп қарамады. Ұлттық ғылым академиясының орнына жұмыс істейтін болды. Кей университет қаржыландырылмайтын болды. Бәрін Назарбаев университетіне бердік. Алайда нәтиже көріп отырған жоқпыз. Неше жыл болды? 15 жылда нәтиже көрінбейді», – деді Әбенов.

Айтуынша, 2020 жылы ғылымға – 7 млрд 600 млн теңге, 2021 жылы – 7 млрд 21 млн теңге, 2022 жылы – 2 млрд 154 млн теңге бөлінген.

«Бұл қомақты қаржы. Алайда қанда...

Фото: parlam.kz

Мәжілістегі Үкімет сағатында депутаттар өңірлерде облыс әкімдіктерінің қолдауымен қандай ғылыми жобалар іске асырылып жатқанын сұрады.

«Облыс әкімдігі өңіріміздің экономикалық мәселелерін шешу үшін жоғары оқу орындарының ғылыми әлеуетін пайдаланып жатыр. 2022 жылы ғылыми зерттеулерді қолдауға облыстық бюджеттен 22 млрд теңге бөлінді. Бұл қаражатқа 4 жоба іске асырылды. Биыл 5 жобаға 35 млрд теңге бөлінді. Сондай-ақ ұзақ мерзімді 6 жоба қаралып жатыр», – деді Павлодар облысы әкімінің орынбасары Айзада Құрманова.

Қарағанды облысы әкімінің орынбасары Ербол Әліқұлов жиналысқа қатысқан жоқ. Қарағанды облысы Жастар саясаты мәселелері жөніндегі басқарма басшысы Рауан Таран әкім орынбасарыныі басқа жиналысқа қатысып жатқанын айтты. Сондай-а...

Фото: www.shutterstock.com

Kcell мен activ брендтеріне иелік ететін Kcell ұялы байланыс операторы 3700-3800 МГц диапазонында 5G желісін орналастыру үшін мемлекеттен жиіліктерді пайдалану құқығын алу мәмілесін жапты. Бұл туралы компанияның KASE-ге жолдаған ақпаратында жазылған.

5G жиілігін пайдалану келісімшартына Kcell 17 ақпанда қол қойған. Келісім шартына сәйкес, оператор бесінші буын желіні орналастыруға рұқсат алғаннан кейін 3527 базалық станция салуы керек.

Сондай-ақ Kcell бұл шешімді 2022 жылдың 19 желтоқсанында, яғни Mobile Telecom Service (Tele2 мен Altel иелік ететін) консорциумда осы жиіліктерге арналған тендерді жеңіп алардан бірнеше күн бұрын қабылданғаны айтылған.

Желтоқсан айының соңында Kcell «Қазақтелекомға» тиесілі басқа үш оператормен (active, Tele...

Фото: kursiv.media

Елімізде жастар PhD ғылым дәрежесін алғаннан кейін университетке жұмыс істеуге бармайды. Мұндай пікірді Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек Мәжілістегі Үкімет сағатында айтты.

«Жас ғалымдарға қатысты үлкен талдау жүргіздік. Біз неге PhD ғылыми дәрежесіне грант беріп жатырмыз? Жастар PhD-ді қорғай алмай кетеді немесе олар PhD дәрежесін қорғап, жоғары оқу орындарына не ғылыми зерттеу инстуттарына бармайды. Кей жағдайда ол жерде 1-2 жыл жұмыс істеп, кетіп қалады. Жастар ғылымға аз келеді. Осы мәселені зерттегенде шектеулер барына көзіміз жетті», – деді Саясат Нұрбек.

Айтуынша, PhD дәрежесін қорғау үшін халықаралық беделді журналдарға мақала жариялау керек. Екіншіден, жас ғалым...

Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрі Асхат Оралов «Мемлекеттік театрларға, концерттік ұйымдарға, мәдени-демалыс ұйымдарына, мұражайларға және цирктерге субсидиялар төлеу қағидаларын бекіту туралы» бұйрыққа қол қойды.

Сол құжатқа сәйкес 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап елдегі біршама мәдени ошақтарға бөлінетін қаражат көлемі артқан. Атап айтқанда, «Наталья Сац атындағы Мемлекеттік академиялық орыс балалар мен жасөспірімдер театрына» берілетін субсидия көлемі 85 пайыздан 90%-ға өскен.

Ал «Роза Бағланова атындағы қазақ концерті» мемлекеттік концерттік ұйымына бөлінетін қаражат сомасы 91-ден 93%-ға дейін көтерлсе, «Қалибек Қуанышбаев атындағы Мемлекеттік академиялық қазақ музыкалық-драма театрына» бөлінетін субсидия 94,8-ден 95%-ға дейін өскен. Мәдени ұйымдар арасында «Қазақстан Республикасының Ұлттық музейі» де бар...

Фото: kursiv.media

Ұлттық банк 1, 2, 5 теңгелік ұсақ номиналды монеталар заңды төлем құралы екенін еске салады. Өйткені кейінгі кезе бұл тиындарды қабылдаумай жаттары көбейіп кеткен. Олар ҚР бүкіл аумағында төлемдердің барлық түрі бойынша белгіленген құнына сәйкес қабылдануға міндетті Осы және өзге де ұлттық валютаның монеталарын белгіленген құнымен қабылдаудан бас тарту ҚР ӘҚБтК 206-бабында көзделген әкімшілік жауапқа әкеп соғады.

«Олар заңды төлем құралы. Монеталар Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында төлемдердің барлық түрі бойынша, сондай-ақ, банктік шоттарға есептеу және аудару үшін олардың белгіленген құны бойынша қабылдануға міндетті. Барлық банктер мен Ұлттық пошта операторы («Қазпошта» АҚ) шексіз көлемде ұсақтайды және айырбастайды...

Фото: kursiv.media

Америкалық автоконцерн басшысы Илон Маск жаһандық экономиканы қиын жыл күтіп тұр, көптеген компания банкротқа ұшырайды деп мәлімдеді. Бұл туралы MarketWatch басылымына сілтеме жасай отырып Интерфакс агенттігі хабарлады.

«Алда қиын 12 ай күтіп тұр және Tesla-ның жаһандық экономикалық ортадан иммунитеті жоқ», – деді ол компания акционерлерінің жиналысында.

Кәсіпкердің айтуынша, макроэкономика кем дегенде 12 ай бойы қиын жағдайды бастан кешіреді Дегенмен, алдағы 12 айда бірқатар өзгеріс орын алып, Tesla инвесторлары «өте жақсы» жұмыс істейді.

Сонымен қатар, компания нарыққа екі жаңа өнімді енгізуді жоспарлап отыр және осы уақытқа дейін аулақ болған дәстүрлі жарнама әдістерін қолдануға...

Фото: shutterstock.com

Ғылымдағы басшылар қартайып жатыр. Бұл туралы мәжілістегі Үкімет сағатында Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек айтты.

«Қазір ғылыми кадрлардың саны – 22 456 адам. Ғылыми зерттеушілердің 37%-ы ғылыми және академиялық дәрежеге ие. Бұл көрсеткіш жоғары емес. Ғылымдағы жастарға келсек, жағдай жаман емес. 35 жасқа жейін жас ғалымдардың үлесі – 34%, негізгі топ – 43% (35-54 жас аралығындағы ғалымдар), 55 жастан жоғары ғалымдар – 23%. Бірақ ғылыми зерттеу институттарының басшылығына келсек, мұнда басшы кадрлардың қартаюын байқап отырмыз. Ғылыми зерттеу институттары басшыларының орташа жасы – 59 жас», – деді Саясат Нұрбек.

Елдегі академиктердің орташа жасы...

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қытай Халық Республикасына мемлекеттік сапармен келді.

Қытай Халық Республикасына мемлекеттік сапармен келген Президент Қасым-Жомарт Тоқаевты Сиань әуежайында салтанатпен қарсы алды.

Айта кету керек, 17 мамыр Қазақстан Президенті 70 жасқа толды. Алайда, бұған дейін Президенттің баспасөз хатшысы Қасым-Жомарт Тоқаев туған күнін атап өтпейтінін мәлім еткен болатын.

Ақорда ақпаратына сәйкес, Мемлекет басшысы бұл сапары барысында ҚХР Төрағасы Си Цзиньпинмен келіссөз жүргізіп, екі ел арасындағы стратегиялық серіктестікті одан әрі нығайту, сауда және экономика, инвестиция, көлік-логистика, энергетика салаларындағы ынтымақтастықты кеңейту, сондай-ақ мәдени-гуманитарлық байланыстарды тереңдету мәселелерін талқылайды.

Президент 18 мамырда Қытайдың ірі компанияларының басшыларымен кездесіп, Сиань қаласындағы құрғақ портта...

Фото: kursiv.media

Қазақстанда тұрғын үймен қамту орталығын ашу жоспаранып отыр. Бұл орталық «бір терезе» қағидаты бойынша жұмыс істейді, деп хабарлайды Кursiv.

Енді азаматтарға «тұрғын үйге мұқтаж» мәртебесін растау үшін бірнеше құзырлы органға жүгінудің қажеті болмайды. Мұндай жаңашылдықтарды тұрғын үй саясатын реформалау туралы заң жобасы аясында енгізу жоспарланған.

Жоба әзірлеушілердің пікірінше, жеке баспанасы жоқ Қазақстан азаматтарының деректері мемлекеттік деректер базасымен біріктіріліп, бірыңғай ақпараттық жүйеге енгізіледі.

Үйге мұқтаж азаматтарға тұрғын үй тіркелген күніне қарай бөлінетін болады, сонымен бірге баспана алуға өтініш білдірген азаматтардың табыс деңгейі де ескеріледі.

Елімізде қолжетімді ипотекалық бағдарламалардың саны азайып, шарттары да қатайған. Дегенмен банктердің ипотекалық портфел...

Фото: Kursiv.media

Елімізде ауаны ластау жөнінен І категорияға енетін компаниялар 2024 жылдан бастап кешенді экологиялық шешімдерді қолдана бастайтын болады. Бұл туралы Душанбеде өтіп жатқан «Орталық Азиядағы климаттың өзгеруі жөніндегі конференция-2023» кулуарында Экологиялық саясат және тұрақты даму департаменті директоры Ақзан Ширанов мәлімдеді.

«Қазақстандық компаниялар 2025  жылдан бастап, шығарындыларды реттеу үшін жаңа технологияны қолдануға міндеттеледі. Ол талап Экологиялық кодексте қарастырылған. Мұндай технологияны қолданбаған компаниялар қоршаған ортаны ластағаны үшін 2, 4 және 8 есе көп эмиссия төлейтін болады», деді ол.

Оның дерегінше, алдыңғы қатарлы және еуропалық стандарттарға сай мұндай технология өте қымбат тұрады. Сондықтан, оны енгізу үшін компанияларға арнайы уақыт берілген.

Фото: shutterstock.com

Әкімшілік-аумақтық бірліктерге, елді мекендердің құрамдас бөліктеріне атау беру, оларды қайта атау және транскрипциясын нақтылауда халық пікірі ескеріледі. Нақтырақ айтқанда, енді қала мен ауыл, көше атауларын өзгертуді жергілікті халық өзі шеше алады. «Ашық НҚА» порталында Мәдениет және спорт министрінің осыған қатысты бұйрығы талқыланып жатыр.

Атауларды өзгертуге қатысты қағидалары «Қазақстан Республикасының әкімшілік аумақтық құрылысы туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 14-1-бабы 1-тармағына сәйкес әзірленген.

«Әкімшілік-аумақтық бірліктерге, елді мекендердің құрамдас бөліктеріне атау беру, оларды қайта атау, сондай-ақ олардың атауларының транскрипциясын нақтылау және өзгерту кезінде тиісті аумақ халқының пікірін ескеру қағидалары бекітілсін», делінген құжатта.

Бұл құжатқа сәйкес ауылдарға...

Соғыс басталғалы қазақстандықтардың үштен бірінің Ресейге көзқарасы нашарлап, Ресей Қазақстанға басып кіруі мүмкін деп қауіптенетіндер екі есе көбейген. Украинадағы жағдай азаматтардың 70,7%-ін алаңдатады. Тек 24%-не ғана геосаяси жағдай қызық емес. «Қазақстандықтардың Украинадағы соғысқа көзқарасы» тақырыбындағы кезекті сауалнама нәтижесі осындай.

2023 жылдың 3-12 мамары аралығында DEMOSCOPE қоғамдық пікірге жедел мониториң жасау бюросы PaperLab зерттеу орталығымен бірлесіп сауалнама жүргізген. Оған 1100 респондент қатысып, басым бөлігі қазақ тілінде жауап берген.

Сауалнама бұған дейінгі зерттеуден 6 ай өткеннен кейін дәл сондай тәсілмен өткізілді. Бұл зерттеу нәтижелерін салыстырып, уақыт өте келе деректер қалай өзгергенін талдауға мүмкіндік береді.

DEMOSCOPE зерттеуі бұған дейінгі сауалнамадан...

Фото: shutterstock.com

Биыл жаз ыстық және құрғақ болады. Жауын-шашын аз түседі. Песпубликаның басым бөлігінде температуралық фон нормадан жоғары, тек солтүстік аймақтарда норма шамасында күтіледі. Бұл туралы Қазгидромет хабарлады.

«Республиканың солтүстік-батыс және солтүстік-шығыс жартысында фронтальды бөліктердің өтуімен және Солтүстік теңіз ауданынан келетін суықтың әсерінен ауа температурасы күндіз +30+38°С-ден +15+20°С-ге дейін ауытқуы мүмкін, ал еліміздің оңтүстік-батыс жартысында жекелеген күндері термометр бағаны +40+45°С-ге дейін жоғарылайды деп болжанады. Ыстық күндер нөсер жаңбырлы қатты желмен, найзағайлы салқын күндермен ауысып отырады», делінген хабарламада.

Жаздың алғашқы айы – маусым республиканың басым бөлігінде ыстық болмақ, орташа ауа температурасы республиканың басым бөлігінде нормадан 1-2° жоғары, еліміздің солтүстігінде, солтүстік-шығысында...

Фото: kursiv.media

Енді атажұртқа оралған азаматтарға «Қандас» мәртебесін беру тәртібі жеңілдейді. Олардың өтінімдері Қазақстан елшіліктері арқылы «бір терезе» қағидаты бойынша қабылданады. Бұл жайлы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі хабарлады.

«Бір терезе» қағидаты бүгінде пилоттық режимде жұмыс істей бастады. Бұл елімізге кіру, жұмыс орны, тұрғын үй беру мәселелердің жылдам шешілуіне септеседі. Сонымен бірге шетелдегі этникалық қазақтар республика аумағына кірмей-ақ қандас мәртебесін алуға мүмкіндік алады.

Күшіне енген бұл жаңа тәртіпке Мемлекет басшысы 2023 жылдың 19 сәуірінде қол қойған. Қазіргі уақытта этникалық қазақтардан өтініш қабылдау Түрікменстан, Моңғолия, Қытай, Иран, Ауғанстан елдерінде пилоттық режимде жүзеге асырылып жатыр. Ал кейін өтінім...

Қостанай облысында «Antares» қаржы пирамидасын ұйымдастырған адам 6 жылға бас бостандығынан айырылды. Ол 33 жәбірленушіге жалпы сомасы 50 млн теңгеге жуық материалдық залал келтірген.

Пирамиданы ҚМА Қостанай облысы бойынша департаментінің қызметкерлері анықтаған.

«Сотталушы 2021 жылы «Antares» «инвестициялық» компаниясының бөлімін басқаратыны және , күнделікті кепілді пайда алу мүмкіндігі туралы жалған ақпарат таратқан. Адамдарды осы «инвестициялық» компанияға ақша салуға шақырған», делінген хабарламада,

Сот сотталушыға 6 жыл мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жазаны тағайындады.

Сот сотталушының 3 жас баласының болуы мен жүктілігін есепке ала отырып, жазаны орындау 5 жылға кейінге қалдырылды. Үкім заңды күшіне енген...

Америка қор индекстері сейсенбіде cауда-саттықты теріс мәнде аяқтады, Dow Jones 1% – дан астам жоғалтты.

Нарық қатысушылары статистиканы бағалап отыр. Сондай-ақ, АҚШ президенті Джо Байденнің Өкілдер палатасының спикері республикалық Кевин Маккартимен және басқа Конгресс жетекшілерімен елдің мемлекеттік қарызының шегі туралы келіссөздердің басталуын күтуде. Байден бұрын келіссөздердің нәтижесіне оптимистік көзқараспен қарағанымен, Маккарти дүйсенбіде тараптар әлі де келісімнен алыс екенін айтты.

АҚШ Қаржы министрі Джанет Йеллен сейсенбіде «америка экономикасы ілбіп тұр»деп атап, Мемлекеттік қарыздың жоғарғы шегін тез көтеру қажет екенін ескертті.

Дүйсенбіде Йеллен, егер мемлекеттік қарыз лимиті көтерілмесе, оның кеңсесі 1 маусымға дейін қол жетімді ресурстарды сарқып алуы мүмкін екенін растады.

Астана қаласы Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану басқармасының басшысы Әлия Қожабаеваға қатысты тергеу амалдары басталды, деп хабарлайды Сыбайлас жемқорлыққа қарсы агенттіктің баспасөз қызметі.

«Сотқа дейінгі тергеу басталғанын растаймыз. Тергеу амалдары жалғасуда. Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 201 бабына сәйкес басқа мәліметтер таратылмайды», деп жауап берді Сыбайлас жемқорлыққа қарсы агенттіктің баспасөз қызметі.  

Қожабаева Әлия Төлеутайқызы Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау университетін «экономист-менеджер» мамандығы бойынша тәмамдап, Заң институтында «заңгер» мамандығы бойынша екінші жоғары білім алған.

Ол Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару Академиясының «заңтану магистрі». Оның Гуманитарлық-техникалық академиясын «экономика ғылымдарының магистрі» және Швейцария бизнес және халықаралық қатынастар университетін (UBIS-University of...

Фото: kursiv.media

«Қазақстан темір жолы «ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамының Директорлар кеңесінің құрамына өзгеріс енгізілді. Бұл жайл KASE хабарлады.

2023 жылдың 26 сәуіріндегі шығарылған шешімге сәйкес, облигациялары Қазақстан қор биржасының (KASE) ресми тізімінде тұрған «Қазақстан темір жолы «ұлттық компаниясы» АҚ жалғыз акционердің шешімі бойынша кеңестен Аханзарипов Н.З. шығарылып, орнына Ширхубер Александр Андреас сайланған.

Өзгеріс енген «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясы» АҚ Директорлар кеңесінің құрамы енді тоғыз адамнан тұрады. Олар: Лавриненко Ю.И., Ульф Вокурка, Байдәулетов Н.Т., Бердіғұлов Е.К., Ауғанов Г.К., Джон МакКей, Ширхубер Александр Андреас, Нұрбаева Н.Н., Сауранбаев

Фото: shutterstock.com

Ел үкіметі фермерлерге аса қажет аммоний нитраты және аммофо тыңайтқыштарының экспортын қатаң бақыламақ. Текек өндірушілер ғана экспорттай алатын тыңайтқыш түрлері тізбесі бекітілді. Бұл шара осы өнімді ел аумағынан шығаруға тосқауыл қою және отандық ауыл шаруашылығы өндірушілерін қолдау мақсатында қабылданып отыр.

«Ішкі нарықты, әсіресе, көктемгі егіс маусымы кезінде осы тыңайтқыштармен қамтамасыз ету маңызды, бұл мақсатта Үкімет олардың құнын 50% көлемінде субсидиялайды. Сонымен бірге бағаның төмендігін алыпсатарлар да пайдаланып кетіп жатыр. Осылайша, кеден органдары елімізде субсидияланатын тыңайтқыштарды өндірушілерден бөлек нарық субъектілері экспорттаған фактілерді де тіркеуде. Бұл отандық аграрийлердің сұранысын қамтамасыз етуге кері әсер етеді», делінген хабарламама...

Фото: kursiv.media

2023 жылдың І тоқсанында мемлекетік бюджет кірісі 5 568,8 млрд. теңгені құраған, бұл өткен жылдың сәйкес тоқсанымен салыстырғанда 767,3 млрд.теңгеге немесе 15,9%-ке артық, деп жазады ЭЗИ телеграм арнасы.

Кірістің өсуіне салық түсімдерінің оң динамикасы әсер еткен (+851,1 млрд.теңге немесе 17,8%). Бұл ретте трансферт түсімдері 54,1 млрд. теңгеге немесе 1,1%-ке азайған.

Салық түсімдері құрылымында 2023 жылдың І тоқсанында: