Жаңалықтар

Республикалық бюджеттің дағдарысы — бұл мемлекеттік бюджет тапшылығымен, қаржылық қиындықтарымен сипатталатын жағдай. Бюджетке түсетін салықтың жоспарлы орындалмауы мен шығыс бөлігінің өсуі бюджеттік дағдарысқа алып келеді. Соңғы мәліметтерге назар аударсақ, республикалық бюджеттің кіріс бөлігінің атқарылуы нашарлаған. Соның ішінде ел қазынасына салықтың түсуінде үлкен алшақтық сақталып келеді. Сондай-ақ Ұлттық қордың республикалық бюджет тапшылығын жоюға бағытталған «кепілдендірілген» трансферті жарты жылда таусылғаны алаңдатады. Себебі мемлекеттің бюджет шығысының басым бөлігі әлеуметтік салаға бағытталған. Әлеуметтік сектор – төлем міндеттемелерінің орындалуы, әлеуметтік қамсыздандыру сияқты ағымдағы шығындардың үздіксіз төленуін талап ететін сала.

Қаржы министрлігінің 2024 жылдың 1 шілдесіндегі ақпараты бойынша, республикалық бюджеттің (РБ) кірісі 16,7%-ға орындалмаған. Бұл дегеніміз...

Goldman Sachs сарапшыларының болжамынша, алдағы бірнеше жылда Қытайдағы артық өндірістік қуаттылық төмендейді. Бұл жағдай елдің экономикалық көрсеткіштеріне әсер етеді. Ал JPMorgan Chase атқарушы директоры Джеймс Даймон АҚШ экономикасының тұрақты боларына сенімді. Өйткені америкалық банктер бірінші жартыжылдықта қорларын едәуір көбейтті. Осы және басқа да тақырыптар туралы 7 тамыздағы шолуымыздан оқыңыз.

Джеймc Даймон: инвесторлар тым аптығып кетті, рецессия қаупі сейілген жоқ

JPMorgan Chase атқарушы директоры Джеймс Даймон, дүйсенбі, 5 тамыздағы сатылым туралы ойымен бөлісті. Ол әлі де болса АҚШ-та рецессияның орын алу ықтималдығы 35-40%-ға тең екенін алға тартты. Оның айтуынша, нарықтағы құлдырау инвесторлардың орынсыз реакциясынан туындаған. «Жалпы алғанда Америкада бәрі ойдағыдай...

Атырау облысының прокуратурасы Қазақстандағы ең  дәулетті кәсіпкердің бірі Сағат Түгелбаевқа тиесілі «ANACO» ЖШС-не 285 миллион теңге мөлшерінде айыппұл салды. Прокурорлар мұнай компаниясының мемлекетке аса көп мөлшерде залал келтіргенін анықтады.

Облыстық прокуратура ұсынған мәліметке сүйенсек, «ANACO» ЖШС 2018-2023 жылдар аралығында көлемі 4 237 248 текше метр шикі газдың жоғалуына жол беріліп, жер қойнауын ұтымсыз пайдаланған.

«Бұл «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» кодекстің 125-бабы 2-тармағы және 147-бабы 4-тармағының талаптарын өрескел бұзу болып табылады (көмірсутектерді өндіру оның жоғалуын болдырмайтын әдістер мен тәсілдер арқылы жүзеге асырылуы керек). Қадағалау актісінің негізінде Мұнай-газ кешеніндегі мемлекеттік инспекциясының батыс өңіраралық басқармасымен мемлекетке...

Бұрынғы энергетика вице-министрі Жандос Нұрмағанбетов Kazenergy мұнай-газ және энергетика кешені ұйымдары қауымдастығының бас директоры болып тағайындалды. Бұл туралы қауымдастықтың баспасөз қызметі хабарлады.

Ол бұл қызметке Әлібек Қуантыровтың орнына келді. Қуантыров қауымдастықты 2024 жылдың сәуір-шілде айларында басқарған. Жақында экс-министр Сыртқы істер министрінің орынбасары болып тағайындалды. Оған дейін Кенжебек Ибрашев қауымдастықтың бас директоры болып үш жыл жұмыс істеген.

Жаңа бас директорды қауымдастық төрағасы Мағзұм Мырзағалиев таныстырған. Нұрмағанбетов әр жылдары «KEGOC» АҚ-да және өңірлік энергетика компанияларында жұмыс істеген. 2021-2023 жылдары Энергетика вице-министрі қызметін атқарды.

Вице-министр кезінде электр энергетика саласына жетекшілік етті. Ол 2023 жылдың желтоқсанында Екібастұз, Теміртау, Балқаш, Риддер қалалардағы электр...

Еуропада газ қымбаттап жатыр. Бағалардың көтерілуіне Ресейдің Курск облысына Украина әскерінің шабуылы әсер еткен. Украина қарулы күштері өңірдегі Еуропаға газ айдайтын «Газпромның» жалғыз «Суджа» бекетін басып алған.

Соның салдарынан, сәрсенбі, 7 тамызда Еуропада газ бағасы 5,5%-ға көтеріліп, 38,7 еуроны құраған.

Баға белгілеулерінің өсуі нәтижесінде голландиялық TTF фьючерстері 2023 жылдың желтоқсан айының басынан бергі ең жоғары көрсеткішке дейін көтерілген.

Айта кетейік, 7 тамыз күні таңертең Украина әскерінің Курск облысына кіргені туралы хабар тарады. Сол күні кешке қарай 25 шақырымдай алға жылжып, он шақты елдімекенді, сондай-ақ Суджа жанармай бекетін басып алған.

«Бұл «газ кеден...

Қазақстан мұнай тасымалы бағытын әртараптандыруға ұмтылып жатыр. Өйткені ел үкіметі қазақ мұнайының басым бөлігін шетелге тасымалдайтын Каспий Құбыр Консорциумына ғана иек артуға болмайтынын түсінген.

Қазақстанның 2029 жылға дейінгі Ұлттық даму жоспарында сонау 2007 жылы қолға алынып, кейін жүзеге аспай қалған «Ескене -Құрық» мұнай тасымалы бағытын дамытуға басымдық берілетіні жазылған.

«Негізгі қосымша экспорттық бағыт – Каспий арқылы өтетін орта халықаралық көлік дәлізі. Сондай-ақ Каспий құбыр консорциумы жүйесі бойынша мұнайды тасымалдау тоқтатылған жағдайда Атырау – Самара және Қазақстан – Қытай мұнай құбырларының бос қуаттары іске қосылуы мүмкін», – делінген.

Сол үшін Үкімет «Ескене...

Олимпиада комитеті 8 тамыз күні Парижде қазақстандық спортшылардың қатысуымен өтететін олимпиадалық іс-шаралар кестесін жариялады.

8 тамыз күні мынадай іс-шаралар өткізілмек:

Бұл ойындарды қазақстандықтар Qazaqstan, Qazsport, Хабар, Ел арна және JibekJoly телеарналарынан тікелей эфирде тамашалай алады.

Айта кетсек...

Су тасқынынан зардап шеккен 5 239 отбасы жаңа баспана алды. Оларға арнайы салынған үй және сатып алынған пәтер берілді. Су басқан облыстарда тұрғын үйлерге келген шығынды бағалау толық аяқталған.

Үкімет баспасөз қызметінің хабарлауынша, 4769 отбасы қираған баспанасының орнына жаңа үй мен пәтер алған. Сонымен қатар зардап шеккен өңірлерде 2568 жаңа үй құрылысы жүріп жатыр.

Оның ішінде 470 нысан бойынша жұмыс толығымен аяқталып, тұрғындарға баспана табысталған. Солтүстік Қазақстан облысында құрылысы аяқталған 285 үй, Қостанай облысында – 57, Батыс Қазақстан облысында – 80, Ақтөбе облысында – 43 және Павлодар облысында – 5 үй пайдалануға берілді.

Су басқан облыстарға тұрғын...

Бокстан Қазақстан командасының мүшесі Нұрбек Оралбай Париж Олимпиадасының күміс медалін иеленді деп хабарлайды Olympic.kz. 

Ерлер арасында 80 келі салмақта жұдырықтасқан Оралбай финалда украиналық Александр Хижнякқа есе жіберді. 

Айта кетейік, қазақстандық боксшы жартылай финалда доминикандық Кристиан Пиналесті жеңсе, ширек финалда Мурад Аллахвердиевті (Әзірбайжан) тізе бүктірген болатын.

Бокстан Қазақстан құрамасының бас бапкері Мырзағали Айтжанов Париж Олимпиадасын қорытындылап пікір білдірді.

«Бұл Олимпиадада біз күтпеген сенсация көп болды. Әлемнің бес дүркін, Олимпиаданың екі дүркін чемпиондары да жүлдеге іліге алмай қалды. Париждегі ойындарда бізге алтын бұйырмады. Бірақ жігіттерге еш реніш жоқ. Көпшілік сынағандай шаршамады, барын салды. Ешкім де жеңіст...

Демеу Жадыраев грек-рим күресінен Париж Олимпиадасының күміс жүлдегері атанды деп хабарлайды Olympic.kz. 

77 келіге дейінгі салмақта сынға түскен Демеу финалда жапондық Нао Куссакиге есе жіберді.

Араға жиырма жыл салып, грек-рим күресінен Олимпиаданың финалында белдескен Демеу Жадыраев отандық спорт тарихына есімін алтын әріптермен жазды. Бұған дейін қазақ балуандары Олимпиаданың финалынан үнемі сырт қалатын.

Шешуші кезеңге дейін Жадыраев Колумбия (9:0), Қырғызстан (3:1) және Әзірбайжан (6:1) өкілдерін жеңді. Сонымен қатар ширек финалда қырғызстандық екі дүркін әлем чемпионы Ақжол Махмудовтан басым түскені басты сенсация болды. 

Айта кетейік, 1980 жылы грек-рим күресі бойынша КСРО сапында алғаш рет алтынды Жақсылық Үшкемпіров алған. Ал тәуелсіздік алғаннан бері Қазақстан...

Оқу-ағарту министрлігі Қазақстанда «Бөбек» Ұлттық ғылыми-практикалық, білім беру және сауықтыру орталығын қайта құру туралы қаулы жариялады. Ұйым оқытудың ерекше тәсілін қажет ететін балаларға арналған инклюзивті білім беру орталығына айналады. 

Үкімет Қазақстанның экс-президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың әйелі Сара Назарбаеваның «Бөбек» білім беру орталығын қайта құру жөніндегі Оқу-ағарту министрлігінің идеясын қолдады. Қаулы жобасы «Ашық НҚА» жүйесінде талқыға салу үшін жарияланды.

«Оқу-ағарту министрлігі жанындағы «үздіксіз инклюзивті білім берудің ұлттық ғылыми-практикалық орталығы» мемлекеттік кәсіпорны болып қайта құру жолымен «Бөбек» ұлттық ғылыми-практикалық, білім беру және сауықтыру орталығы қайта құрылсын», — делінген құжатта. 

Жоба авторлары Қазақстанда соңғы жылдары білім беруде ерекшелікт...

Кітап адамның ой-өрісін кеңейтеді. Қай саланың адамы болсын, неше жастағы оқырман болсын өзіне ұнайтын авторды, жанр мен кітапты таба алады. Әсіресе, қазір бұған мүмкіндік мол. Кітап дүкені көбейген, баспалар да жарыса басып шығарып жатыр. Kursiv Media тілшісі бизнес әдебиеттерге шолу жасап, 2024 жылы оқуға тиіс кітаптар тізімін дайындады.

№1 Company of One: Why Staying Small is the Next Big Thing for Business, Пол Джарвис

Пол Джарвистің бұл кітабы бизнесін өзі аяққа тұрғызып, жеке-дара жүргізгісі келетіндерге таптырмас нұсқаулық болады. Әрине, бизнес саласына қызығатын кез келген адамға тигізер пайдасы мол. Бірақ автор өзі жүріп өткен жол болғандықтан, барлығын жіпке тізіп, тәптіштеп жазып шыққан...

Қазақстанда ірі қара малды, қой мен ешкіні ел аумағынан шығаруға шектеу шаралары жүргізілуі мүмкін. Ауыл шаруашылығы министрлігі тиісті бұйрықты «Ашық НҚА» жүйесінде жариялады.

Бұйрыққа сәйкес, елден жануарларды квота бойынша шығару ұсынылған. Шектеу Еуразиялық экономикалық одақ елдеріне де қолданылады. Берілетін квоталар көлемі: ірі қара малға – 85 мың бас бұқа, қой мен ешкіге – 120 мың бас деп бекітілген.

«85 000 бас бұқашық мөлшерінде тірі ірі қара малды, 120 000  бас еркек тоқты мөлшерінде тірі қой және ешкілерді Қазақстан Республикасының аумағынан үшінші елдерге және Еуразиялық экономикалық одақ елдеріне әкетуге квота қою», – делінген бұйрықта.

Бұйрық «Ашы...

«Халықаралық жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар орталығы» КЕАҚ басқарма төрағасы Олжас Ағабеков 9 жылға бас бостандығынан айырылды. Бұл туралы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет хабарлады.

«2024 жылдың 2 тамызында Астана қаласының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соты «Халықаралық жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар орталығы» КЕАҚ бұрынғы басқарма төрағасы О. Ағабековке қатысты үкім шығарды», – делінген хабарламада.

Ағабеков Дубай қаласында (БАӘ) экологиялық іс-шараны ұйымдастыру кезінде «ҚазМұнайГаз» ҰК» акционерлік қауымдастығының жалпы сомасы 121,6 млн теңге қаржысын жымқырғаны, көміртегі бірліктерін сатып алу-сату шартын тіркеуге жәрдемдескені үшін кәсіпкерден 35 млн теңге мөлшерінде пара алғаны, сондай-ақ жалпы сомасы 8,2 млн теңгеге басшы...

Алматы полициясы белгілі қазақстандық блогер Айжан Байзақованың бауыры Әлихан Байзақовты «Дикий Арман» лақап атымен белгілі Арман Жұмагелдиевтің қылмыстық тобына қатысты іс бойынша тергеуге шақырғанын растады.

«Аталған азамат полицияға куәгер ретінде жеткізілді. Тергеу амалдары жүргізілгеннен кейін босатылды», — деп хабарлады Алматы полициясы «Курсивке» берген жауабында.

7 тамызда арнайы операция кезінде «Дикий Арманның» қылмыстық тобына қатысы бар деген күдікпен 15 адамға тергеу жұмыстары басталған. Тамыз айында Ұлттық қауіпсіздік комитеті және Бас прокуратурамен бірлесіп Алматы және Шымкент қалаларында бір уақытта «Дикий Арманның» ұйымдасқан қылмыстық тобының мүшесі болуы мүмкін 15 адамды ұстап, тінту шараларын жүргізген. 

Полиция ақпаратына сүйенсек...

Ұлттық бірыңғай тестілеу балы жоғары болса да, грант ала алмай қалған мектеп түлектері Ғылым және жоғары білім министрлігін сотқа бермек. Бұл туралы әлеуметтік желіде адвокат Халида Әжіғұлова жазды.

Балалар құқығын қорғаушы Медина Майсар әлеуметтік желіде гранттардың әділетсіз бөлінгендігі туралы жазған. Министрлік су тасқынынан зардап шеккен аймақтардан келген талапкерлерге 5000 грантты жеке емес, жалпы гранттан бөліп берген.

Майсардың жазуынша, министрлік төтенше жағдайдан зардап шеккендерге жалпы гранттан емес, бөлек грант бөлуі керек еді. Жалпы гранттан бөлудің әсерінен жоғары балл жинаған түлектер грант ала алмай қалған.

«2024 жылғы гранттарды бөлу кезінде әділдік болды дегенге күмәнім бар. Сондықтан ТЖ...

Қытай Қазақстанмен бидай саудасын тоқтатқанын мәлімдеді. Бұған себеп ресми Бейжіңнің импорт ережелерін біржақты өзгертуі. Салдарынан қазақстандық астық бағасы арзандауы мүмкін. Бұл туралы Ауыл шаруашылығы министрлігі «Дәнді және майлы дақылдар. Қазақстан» зерттеу бюросына сілтеме жасап хабарлады.

Мысалы, экспорттық астық келісімшарттары бір аптада 20 долларға арзандады.

«Нарық жаңа маусымның бастапқы бағасын қалыптастыра бастады. Өкініштісі, ол қолайсыз факторлардың қысымымен жасалған. Бірінші фактор – объективті деп қарауға болады. Жақында Ұлттық статистика бюросы ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс алқаптары туралы алдын ала деректерді жариялады. Алдағы уақытта бидай көбірек жиналатыны анықталды. Бұл жоғары өнімділікті болжап тұр. Демек деректер баға төмен...

Reddit әлеуметтік желісіне иелік ететін компания сарапшылардың тоқсандық кірістерге қатысты болжамынан асып түсіп, шығындарын азайтты. Алайда тиісті есеп жарияланғаннан кейін компанияның акциялары 4,5%-ға төмендеді. Себебі Reddit үшінші тоқсанда жарнама берушілер АҚШ-тағы президент сайлауына байланысты мейлінше сақ болатынын ескерткен-ді.

Толығырақ

Нью-Йорктегі кеңейтілген саудада Reddit акциялары алдымен екінші тоқсандағы есеп жарияланғаннан кейін қымбаттады. Бірақ кейін 4,5%-ға құлдырап, 51,9 долларға дейін төмендеді. Сейсенбі, 6 тамыздағы негізгі сессия Reddit қағаздарының 4,3%-ға төмендеуімен аяқталды.

Компания басшылары инвесторларға қоңырау шалып, АҚШ-тағы президенттік сайлаудың жақындап қалғанына байланысты үшінші тоқсанда мейлінше сақ болатынын ескерткен. Баға да осыдан кейін төмендеген. Компания осыған дейін жарнама берушілердің кейбірі Ұлыбританиядағы...

23 жасар жапондық Нао Кусака грек-рим күресі бойынша әлемдік рейтингте 1-орында тұрғанын айта кетейік.

Сондай-ақ әлеуметтік желіде жапондық жанкүйерлер отандасына белсенді қолдау көрсетіп жатыр.

Кусака өзінің жетістікке жетуіне сүйікті тағамы удон көмектескені туралы айтты.

«Менің туған жерім Кагава, ал менің сүйікті тағамым – удон (жапон кеспесі). Мен оны Парижге алып келдім және удонның күшімен финалға дейін жеттім. Бір қуантар жайт, менің қарсыласымның елінде удон жо...

Жаңа Салық кодексінде банк секторы мен ойын бизнесі үшін корпоративтік табыс салығын 20%-дан 25%-ға көтеру мәселесі талқыланып жатыр. Алайда бұл ретте аталған салаларды салыстыруға болмайды. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі төрағасының бірінші орынбасары Нұрлан Әбдірахманов Алматыда өткен баспасөз мәслихатында осылай деп мәлімдеді.

Оның айтуынша, ойын бизнесі экономикаға оң әсерін тигізбейді, ал банктер оның «күре тамыры». Ол бизнес пен халыққа көмек көрсетеді және экономикаға қызмет етеді. Кірісі мен маржасы жоғары салаларды тұтастай қарастырып, тек банк секторы үшін емес, екеуіне де тең мөлшерлеме белгілеу қажет.

«Иә, банк секторы айтарлықтай бәсекеге қабілетті. КТС-нің өсуі нәтижесінде банктер несие мөлшерлемесін көтереді деп...

Қазақстанның мемлекеттік қарызы қаңтардағы 27,17 трлн теңгеден 28, 72 трлн теңгеге дейін өскен. Солайша жарты жылда мемлекет қарызы 1,5 трлн теңгеге артқан. Бұл жайлы Қаржы министрлігінің мемлекеттік борышқа қатысты жартыжылдық есебінде жазылған.

«2024 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша мемлекеттік борыш 28 721,4 млрд теңге немесе ЖІӨ-ге қатысты 21,3%-ды құрады. ЖІӨ – 134 952,3 млрд теңге», – делінген министрлік есебінде.

Мемлекеттік борыштың жалпы көлемінде үкіметтік борыш үлесі 95,1%-ды құрайды. Ол – 27, 32 трлн теңге. Үкіметтік борыштың 20,18 трлн теңгесі, яғни 74%-ы – ішкі борыш. Ал 26%-ы сыртқы борыш. Оның көлемі – 7, 13 трлн теңге көлемінде.

Сонымен бірге дисконтталған...

Bank of America стратегі Савита Субраманьян қор нарығындағы құбылмалылық әлі де сақталады деп есептейді. Сондықтан ол оннан астам қалқан акцияны сатып алуды ұсынып отыр. Оның пікірінше, бұл қадам инвесторлардың жүрегін тыныштандырады.

Толығырақ

5 тамыз күні қор нарығы ерекше құбылды әрі бұл жағдайдың жуық арада аяқтала қоюы неғайбыл. BofA өкілі Субраманьянның айтуынша, инвесторлар бұл жағдайға да бой үйрете бастауы керек деп жазды Business Insider. Стратег АҚШ-та президенттік сайлау өтетін жылдары CBOE құбылмалылық индексі (VIX «қорқыныш индексі» деген атаумен де белгілі) әдетте саяси белгісіздік жағдайында шілдеден қарашаға дейін өсетінін еске салды.

«Ең тиімді хедж (сақтандыру – «Курсив») – жоғары сапалы...

«Қазақстан қор биржасы» АҚ және «KASE клиринг орталығы» АҚ 7 тамызда Abu Dhabi Securities Exchange құрған Тabadul Digital Exchange Hub цифрлық биржалық хабына ресми түрде қосылды. Осылайша KASE Tabadul мүшелерінің тізіміне енген алтыншы қор нарығы болып отыр.

Бұл ынтымақтастық қандай мақсатпен жасалды?

«Ол ұйымдар арасындағы екіжақты кросс-биржалық сауда-саттықты жүзеге асыруға, олардың стратегиялық серіктестігін нығайтуға және қос биржа арасындағы іскерлік қатынастардың мүмкіндіктерін кеңейтуге мүмкіндік береді», – деп хабарлады сауда алаңы.

Сонымен қатар KASE-нің Tabadul Hub-ына қосылуы инвесторлардың инвестициялық мүмкіндіктерін кеңейтуді көздейді. Tabadul хабында банктік, қаржылық қызметтер мен энергетикадан бастап телекоммуникацияға дейінгі әртүрлі секторлардың саудаланатын бағалы...

Украина Ресейдің Курск облысына басып кіргеннен кейін, Ресей президенті Владимир Путин бұл әрекетті арандату деп атады.

«Киев режимі кезекті ауқымды арандату жасады. Қарапайым азаматтар тұратын тұрғын үйлер, ғимараттар, жедел жәрдем көліктеріне зымырандар атып, кездейсоқ атыс жүргізуде», – деді Путин үкімет мүшелерімен кездесу барысында.

РИА Новости ақпаратына сүйенсек, Курск облысының губернаторы Алексей Смирнов аймақтан тұрғындарды көшіру басталғанын хабарлаған. Алғашқы күні облыс аумағынан мың адам кеткен.

Униан басылымының жазуынша, 6 тамызда Украина-Ресей шекарасы аумағында орналасқан Курск облысы аумағына украин әскері басып кірген. Украина әскерінің бас штабы бұл туралы ресми түсініктеме бермеген.

Ресей әскерінің бас штабы...