2024 жылы ипотекалық несие нарығы қалай өзгерді

2023 жылы төмендеген ипотека нарығы 2024 жылы қайтадан өсе бастады. Банктер (соның ішінде Отбасы банк) жалпы 2 трлн теңгеден астам жаңа ипотекалық несие рәсімдеп, бұл көрсеткіш 2023 жылмен салыстырғанда 24,6%-ға артты.

Ипотекалық несиенің артуына қандай факторлар әсер етті?

2021–2022 жылдары зейнетақы жинақтарының бір бөлігін пайдалануға рұқсат беру ипотекалық несиелеуді жеделдетті. 2023 жылы бұл ресурс таусылғандықтан, нарық құлдырауға ұшырады. Бірақ 2024 жылы жаңа рекорд орнатылды. Ипотеканың өсуі несие алушылар санының артуымен емес, орташа несие сомасының ұлғаюымен байланысты болды.

Жылжымайтын мүлік бағасы қалай өзгерді?

Ипотекалық нарықтың жандануы үй бағасына айтарлықтай әсер еткен жоқ. 2024 жылы жаңа үйлер 2,4%-ға, ал екінші нарықтағы үйлер 1,2%-ға қымбаттады, бұл инфляция деңгейінен (8,7%) айтарлықтай төмен. Алматы мен Астанада ипотекалық несиенің ең үлкен көлемі тіркелді. Астанада ипотекалық несие көлемі 527,4 млрд теңгеге жетіп, 20,5%-ға өсті, ал мәмілелер саны 20,6%-ға артты. Алматыда ипотекалық несие 553,4 млрд теңгені құрап, 39,1%-ға ұлғайды.

2024 жылы ипотеканың қымбаттау себебі неде?

Орташа пайыздық мөлшерлеме 2023 жылғы 10,5%-дан 2024 жылы 10,9%-ға көтерілді. Бұл өсім жеңілдетілген ипотекалық бағдарламалардың азаюымен байланысты болды. 2023 жылы жеңілдетілген ипотеканың үлесі 71,9%-ға дейін төмендеді, ал 2024 жылы бұл көрсеткіш 68,7%-ға түсті.

2025 жылы ипотекалық несие қалай өзгереді?

Ипотекалық несиеге деген сұраныс сақталады, себебі жалдау құны ипотекалық төлемдерден жоғары. 2024 жылы Қазақстанда жалдау ақысының орташа құны 1 м² үшін 4,6 мың теңге болса, ипотекалық төлем – 3,6 мың теңге болды.

Сонымен қатар, 2024 жылы тұрғын үй жағдайын жақсарту мақсатында зейнетақы жинақтарын алу көлемі 131%-ға өсіп, 407,2 млрд теңгені құрады. Сондай-ақ, Отбасы банкінің «Наурыз», «Отау» және «Наурыз жұмыскер» бағдарламалары ипотекалық несиелеуді қолдайтын негізгі факторлардың бірі болады. 2025 жылы банк 2,4 мың несие беруді жоспарлап отыр. Сонымен қатар, исламдық ипотека енгізу жоспары қарастырылып жатыр.