Дүниежүзілік инсульт күні 2006 жылдан бастап 29 қазанда жыл сайын атап өтіледі. Бұл туралы Нұр-Сұлтан қаласының ресми сайты хабарлады.
Инсульт – мидың белгілі бір бөлігінің қанмен қамтамасыз етілуінің бұзылуы, оның жасушаларының өлуіне немесе қан тамырларының жарылуына әкелетін жағдай.
Профилактика мен уақтылы диагностикаға баса назар аудару өте маңызды, дейді мамандар. Өйткені, бұл ауру адам өлімінің және мүгедектіктің алғашқы себептерінің бірі. Инсульттан аман қалғандарға ерекше күтім мен жақындардың көмегі қажет.
№1 көпсалалы қалалық аурухананың инсульт орталығының дәрігері Елена Шихалееваның айтуынша, инсульттің алдын алу үшін мына нәрселер маңызды:
⁃ таңертең және кешке артериялық қысымды бақылаңыз (оңтайлы систолалық (жоғарғы) қысым 110-139 мм рт.ст. аралығында болуы керек, көрсеткіштер үнемі жоғарылаған жағдайда дәрі-дәрмекпен емдеуді тағайындау үшін дәрігермен кеңесіңіз);
⁃ холестерин деңгейін бақылаңыз, өйткені оның көп мөлшері қан тамырларының қатаюын қоздырады;
⁃ дұрыс тамақтану – тұзды тұтынуды азайту, көкөністер мен жемістердің мөлшерін көбейту. Диетада біртіндеп өзгеріс енгізу үшін жолда жеңіл тағамдар мен шамадан тыс тамақтанудан, әсіресе тәттілер мен шұжықтардан аулақ болыңыз;
⁃ спортпен шұғылдану – орташа дене белсенділігі (велосипед тебу, жүгіру, гимнастика, таза ауада серуендеу, жүзу, теннис);
⁃ алкогольді ішімдіктерді тұтынуды шектеу;
⁃ 40 жасқа толғаннан кейін жыл сайынғы медициналық тексеруден өту (жүрек пен қан тамырларының ультрадыбыстық зерттеуі, ЭКГ, қанның биохимиялық анализі, мидың МРТ);
⁃ жоғары психо-эмоционалдық күйзелістен арылу;
⁃ шылым шекпеу.
Елордада №1 және 2 көпсалалы қалалық ауруханаларда инсульт орталықтары жұмыс істейді. Олар жүйке жүйесінің әртүрлі патологиялары бар науқастарға жоғары білікті мамандандырылған медициналық көмек көрсетеді. Медициналық көмектің жылдамдығы, жан-жақты және дұрыс таңдалған оңалту қалпына келтіру үшін маңызды, дейді дәрігерлер.
«Оңалту күндерін жіберіп алмай, жүктемені біртіндеп арттырған жөн. Инсульттан кейінгі алғашқы 2-3 айда көп жұмыс істеу керек», – дейді №2 аурухананың инсульт орталығының меңгерушісі Әлия Иманова.
Тек 9 айда ауруханаларда ишемиялық және геморрагиялық инсульт, транзиторлық ишемиялық шабуыл диагнозымен 1388 науқас емделді.
Инсультті қалай анықтауға болады?
Адамнан күлімсіреуін сұраңыз (күлімсірегенде екі езуін бірдей тарта алмайды, жай ғана миық тартқан болып шығады).
Қарапайым сөйлемді қайталауын сұраңыз, мысалы: «Бүгін ауа-райы жақсы» (сөйлеу баяулайды, адам мәтінді есінде сақтамауы мүмкін).
Екі қолын көтеруді сұраңыз (көтере алмауы немесе жартылай ғана көтеруі мүмкін).
Тілін шығаруды сұраңыз (егер тіл қисық, бұрылған болса – бұл да аурудың белгісі).
Егер адам осы тапсырмалардың біреуін болсын орындау кезінде қиындықтарға тап болса – «жедел жәрдем» шақырыңыз! Өйткені, дәрігерлер инсульт құрбаны болған жағдайда 3 сағат ішінде көмек көрсетілсе, аурудың салдарын жоюға болады деп сендіреді.
