Қазақстанда несиелер бойынша шекті пайыздық мөлшерлеме төмендемек
Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі мен Ұлттық банк несиелер бойынша ең жоғары жылдық тиімді пайыздық мөлшерлеме шегін төмендетуге ниетті. Тиісті бірлескен қаулы жобасы «Ашық НҚА» сайтында жарияланды. Қаулы жобасы 1 тамызға дейін талқыланады. Жоба қабылданса, 2024 жылдың 20 тамызында қаулы күшіне енеді.
Несиелер бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі төмендейді:
- кепілсіз банктік несиелер бойынша – 56%-дан 46%-ға дейін;
- кепілмен қамтамасыз етілген банктік несиелер бойынша – 40%-дан 35%-ға дейін;
- шағын несиелер бойынша – 56%-дан 46%-ға дейін.
Ипотекалық несиелер бойынша ЖТСМ 25% деңгейінде сақталды, ал 45 күнтізбелік күнге дейінгі мерзімге және 45 АЕК-тен аспайтын сомада берілген шағын несиелер үшін ол тәулігіне 0,3%, бірақ 179%-дан аспайтын мөлшерде белгіленді.
«Банктік қарыз шартын, микрокредит беру туралы шартты жасасу, банктік қарыз, микрокредит бойынша сыйақы мөлшерлемесін өзгерту және (немесе) банктік қарызды беруге және оған қызмет көрсетуге байланысты жаңа комиссиялар мен өзге де төлемдерді өзгерту немесе енгізу күнгі жағдай бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі осы тармақта айқындалған шекті мөлшерден аспауға тиіс», – делінген қаулы жобасында.
2012 жылы банктік тұтынушылық несиелер бойынша ағымдағы ЖТСМ лимиті 56% деп белгіленді және содан бері өзгерген жоқ. «Курсив» бірнеше қазақстандық банктерден бұл стандарттың олар үшін қаншалықты өзекті екені және төмендетілген ЖТСМ нарық ойыншылары мен тұтынушыларға қалай әсер ететіні туралы сауалнама жүргізді. Көптеген қаржы институты үшін (56%) ЖТСМ жоғары құны бойынша несиелердің үлесі 10%-дан аспайды, осыған байланысты олар үшін көрсеткіштің төмендеуі маңызды емес.
2023 жылдың наурыз айында «Ашық НҚА» веб-сайтында кепілсіз тұтынушылық несиелер үшін ЖТСМ-ды 44% деңгейінде белгілеуді ұсынған қаулы жобасы пайда болды. Кейіннен құжат жойылды. ҚНРДА мұны қосымша келісімге келу үшін жасағанын түсіндірді. Содан бері ЖТСМ-ды азайту мәселесі талқыланып, түрлі бастамалар көтерілді, бірақ әзірге нақты ұсыныстар болған жоқ.
ЖТСМ несие бойынша негізгі пайызбен ай сайынғы төлемдерді және онымен байланысты барлық комиссияны қамтиды.
